Στην προσπάθειά του να βρει ένα παιχνίδι που να μπορεί να στεγάζεται σε κλειστό χώρο με μικρό κίνδυνο τραυματισμών ο William MORGAN, καθηγητής φυσικής αγωγής στο κολέγιο Springfield του YMCA (Χριστιανική Αδελφότητα Νέων), στην πόλη Ηolyoke της Μασαχουσέτης των ΗΠΑ, επινόησε το 1895 το άθλημα της Πετοσφαίρισης (Βόλεϊμπολ).
Ο MORGAN συμπεριέλαβε στο μάϊντονετ (όπως λεγόταν αρχικά η Πετοσφαίριση), στοιχεία από το Μπάσκετ, το Μπέιζμπολ, το Τέννις και το Χάντμπολ, έχοντας ως στόχο τη δημιουργία ενός αθλήματος, που θα χαρακτηριζόταν από την αθλητική προσπάθεια και ικανότητα, όχι όμως και από τη σωματική επαφή και θα ήταν κατάλληλο για τη χειμερινή προπόνηση των παικτών του Ράγκμπι. Υπό αυτές λοιπόν τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις γεννήθηκε το Βόλεϊμπολ και στις 7 Ιουλίου 1896 διεξήχθη ο πρώτος αγώνας στο κολέγιο Springfield.
Η πρώτη χώρα, η οποία υιοθέτησε την Πετοσφαίριση ήταν ο Καναδάς το 1900, ενώ οι επόμενοι σταθμοί της εξάπλωσης του αθλήματος ήταν η Κούβα, η Ιαπωνία και η Κίνα. Στην Ευρώπη εμφανίστηκε το 1915, στις παραλίες της Γαλλίας σε αγώνες μεταξύ Νορμανδών και Αμερικανών στρατιωτών, κατά τη διάρκεια του Αʼ Παγκοσμίου πολέμου. Η σχέση της Πετοσφαίρισης με τις στρατιωτικές δυνάμεις δεν έμεινε εκεί, αφού το 1919 περιήλθε στο πρόγραμμα εκγύμνασης του αμερικανικού στρατού. Το πρώτο διεθνές τουρνουά διοργανώθηκε το 1922 με τη συμμετοχή 22 ομάδων από 11 χώρες.
Η ίδρυση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης (International Volleyball Federation, FIVB) το 1947 στο Παρίσι χαρακτηρίστηκε από την αποχή των χωρών της Άπω Ανατολής, εξαιτίας των διαφορετικών κανονισμών που εφαρμόζονταν εκεί, καθιστώντας το συγκεκριμένο ʽσχίσμαʼ ως τη βασική αιτία για την καθυστέρηση της ένταξης του αθλήματος στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Διεθνής Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης η οποία έχει στις τάξεις της 218 Εθνικές Ομοσπονδίες διοργάνωσε το 1949 το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πετοσφαίρισης ανδρών στη Πράγα, όπου νικήτρια αναδείχθηκε η Σοβιετική Ένωση. Με διαφορά τριών χρόνων το 1952, πραγματοποιήθηκε το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα γυναικών, όπου η Σοβιετική Ένωση αγωνίστηκε μέσα στο ʽσπίτι τηςʼ, τη Μόσχα και κατέλαβε την πρώτη θέση. Το 1964 ήταν η χρονιά κατά την οποία η Πετοσφαίριση εντάχθηκε για πρώτη φορά στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο, όπου η Σοβιετική Ένωση στους άνδρες και η Ιαπωνία στις γυναίκες κατέκτησαν το χρυσό μετάλλιο, στα πρώτα Ολυμπιακά Τουρνουά στην ιστορία του αθλήματος.
Στην Ελλάδα το άθλημα άρχισε να καλλιεργείται το 1922 από τους συλλόγους της Αθήνας, με πρώτο τον Πανιώνιο Γυμναστικό Σύλλογο, ενώ παράλληλα συμπεριλήφθηκε και στο πρόγραμμα των αθλητικών εκδηλώσεων του στρατού. Πρώτος διδάξας του αθλήματος στην Ελλάδα θεωρείται ο τότε γυμναστής και διευθυντής του Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου, Αναστάσιος ΛΕΥΚΑΔΙΤΗΣ.
Το πρώτο πρωτάθλημα ανδρών διεξήχθη το 1925 στην Αθήνα και το αντίστοιχο των γυναικών το 1926 στην Θεσσαλονίκη. Το πρώτο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε το 1936 με πρωταθλητή τον Πανελλήνιο.Tο 1968 καθιερώθηκαν τα εθνικά πρωταθλήματα σε μορφή τουρνουά. Το 1970, ιδρύθηκε η Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (ΕΟΠΕ) ενώ την ίδια χρόνια καθιερώθηκε και η Αʼ εθνική κατηγορία ανδρών. Στις γυναίκες το πρώτο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα διεξήχθη το 1971 στη Θεσσαλονίκη.
Η Ελλάδα εντάχθηκε στη FIVB το 1949, ενώ το 1952 συγκροτήθηκε η Εθνική ομάδα ανδρών. Η πρώτη συμμετοχή της Εθνικής ανδρών σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα κατεγράφη το 1967 στην Κωνσταντινούπολη όπου ηττήθηκε και στα οκτώ ματς, που έδωσε και τερμάτισε στην 20η θέση.
Το 1986 η Εθνική ανδρών με προπονητή τον Θανάση ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ προκρίθηκε για πρώτη φορά σε τελική φάση Παγκοσμίου Πρωταθλήματος (Παρίσι, 13η θέση). Την επόμενη χρονιά, το 1987, σημειώθηκε η μεγαλύτερη επιτυχία στην ιστορία της Εθνικής ανδρών. Με τον Θανάση ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ στο τιμόνι της και τους Μιχάλη ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ, Τάσο ΤΕΝΤΖΕΡΗ, Σωτήρη ΑΜΑΡΙΑΝΑΚΗ, Στέλιο ΚΑΖΑΖΗ, Δημήτρη ΚΑΖΑΖΗ, Κώστα ΜΑΡΓΑΡΩΝΗ, Γιώργο ΝΤΡΑΓΚΟΒΙΤΣ, Γιάννη ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ, Δημήτρη ΓΟΝΤΙΚΑ, Βαγγέλη ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ, Μάκη ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ, Θανάση ΜΟΥΣΤΑΚΙΔΗ στη 12άδα της, κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο επικρατώντας στο ʽμικρόʼ τελικό με 3-2 της Σουηδίας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, μεγαλύτερη επιτυχία θεωρείται η κατάκτηση της πέμπτης θέσης στους Ολυμπιακούς του 2004 στην Αθήνα. Προπονητής της Εθνικής ήταν ο Στέλιος Προσαλίκας και παίκτες: Μαριος ΓΚΙΟΥΡΔΑΣ, Ακης ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Βασίλης ΚΟΥΡΝΕΤΑΣ, Αντώνης ΤΣΑΚΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, Αντρέι ΚΡΑΒΑΡΙΚ, Θοδωρής ΜΠΑΕΦ, Γιώργος ΣΤΕΦΑΝΟΥ, Κώστας ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΕΛΗΣ, ΠΑΝΤΑΛΕΩΝ, Νίκος ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ, Ηλίας ΛΑΠΠΑΣ, Κώστας ΠΡΟΥΣΑΛΗΣ.
Αμέσως προηγούμενη ήταν η έκτη θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα που διεξήχθη το 1994 στην Ελλάδα. Προπονητής της Εθνικής ήταν ο Κουβανός Χιλμπέρτο ΧΕΡΕΡΑ και παίκτες: οι Θανάσης ΜΟΥΣΤΑΚΙΔΗΣ, Μάριος ΓΚΙΟΥΡΔΑΣ, Ανδρέας ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, Άκης ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Νίκος ΣΑΜΑΡΑΣ, Γιώργος ΝΤΡΑΓΚΟΒΙΤΣ, Παύλος ΚΑΡΑΜΑΡΟΥΔΗΣ, Αντώνης ΤΣΑΚΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, Δημήτρης ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΣ, Σωτήρης ΑΜΑΡΙΑΝΑΚΗΣ, Γιώργος ΣΠΑΝΟΣ, Θανάσης ΠΑΝΟΥΣΟΣ. Το 2002 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αργεντινής η Ελλάδα κατέκτησε την έβδομη θέση.
Για την Εθνική γυναικών κορυφαία επιτυχία αποτελεί η κατάκτηση της 10ης θέσης στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2002 στη Γερμανία, όπως και στους Ολυμπιακούς της Αθήνας.
Οι μεγάλες μορφές
Ο Αμερικανός Karch KIRALY αποτελεί την κορυφαία μορφή του αθλήματος καθώς είναι ο μοναδικός βολεϊμπολίστας που έχει κατακτήσει τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια. Ο ουγγρικής καταγωγής παίκτης έχει στη συλλογή του δύο χρυσά μετάλλια με την Εθνική ομάδα Βόλεϊμπολ των ΗΠΑ (το 1984 και το 1988), ενώ το 1996 κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο Μπιτς Βόλεϊμπολ. Ο KIRALY άρχισε να ασχολείται με την Πετοσφαίριση στις παραλίες της Καλιφόρνια και αναδείχθηκε σε παίκτη – σύμβολο της αμερικανικής ομάδας η οποία ανέτρεψε τη δεκαετία του 1980 τη σοβιετική κυριαρχία στο φιλέ. Το 1986 αναδείχθηκε Παγκόσμιος Πρωταθλητής στο Παρίσι, όπου οι ΗΠΑ νίκησαν στον τελικό τη Σοβιετική Ενωση. Ο KIRALY αναδείχθηκε κορυφαίος παίκτης του 20ου αιώνα στο δημοψήφισμα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Βόλεϊμπολ.
Οι Σοβιετικοί που αποτελούν την κορυφαία δύναμη στην ιστορία του αθλήματος με τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια και επτά παγκόσμιους τίτλους ανέδειξαν παίκτες όπως ο Konstantin REVA (παγκόσμιος πρωταθλητής το 1949 και το 1952), ο Eduard SIBIRYAKOV (χρυσός Ολυμπιονίκης το 1964 και το 1968), οι Aleksandr SAVIN και Vyacheslav ZAITSEV (τη δεκαετία του ʼ70 και του ʼ80) και Dmitri FOMIN (τη δεκαετία του ʼ90).
Στις μεγάλες μορφές της Πετοσφαίρισης συμπεριλαμβάνονται ο Ιάπωνας Katsutoshi NEKODA (χρυσός Ολυμπιονίκης το 1972, αργυρός το 1968 και χάλκινος το 1964) και ο Πολωνός Tomasz WOJTOWICZ, ο παίκτης κλειδί της πολωνικής ομάδας, η οποία κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο το 1976 στο Μόντρεαλ επικρατώντας στον τελικό με 3-2 της Σοβιετικής Ένωσης.
Τη δεκαετία του ʼ90 στο στερέωμα της Πετοσφαίρισης έλαμψε η Ιταλία, η οποία κατέκτησε τρεις παγκόσμιους τίτλους χάρη στην παρουσία παικτών, όπως ο Lorenzo BERNARDI, ο Andrea ZORZI και ο Andrea ZIANI.
Στις γυναίκες μεγάλες μορφές του αθλήματος είναι οι Regla TORRES (κορυφαία παίκτρια του 20ου αιώνα) και Mireya LUIS οι οποίες οδήγησαν την Εθνική ομάδα της Κούβας στην κατάκτηση τριών χρυσών Ολυμπιακών μεταλλίων (1992, 1996, 2000) , η Γιαπωνέζα Masae KASAI, σταρ της ομάδας που αναδείχθηκε χρυσή Ολυμπιονίκης το 1964, οι Σοβιετικές Inna RYSKAL (χρυσή Ολυμπιονίκης το 1968 και το 1972) και Irina SMIRNOVA, η Κινέζα Lang PING (χρυσή Ολυμπιονίκης το 1984 ως παίκτρια και δεύτερη το 1996 ως προπονήτρια της Εθνικής Κίνας) και η εκπληκτική Gabriela PEREZ del SOLAR από το Περού.
Κανονισμοί
Η Πετοσφαίριση διεξάγεται σε έναν αγωνιστικό χώρο, ο οποίος αποτελείται από το γήπεδο και την ελεύθερη ζώνη, που σχηματίζουν ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο. Οι διαστάσεις του γηπέδου είναι 18×9 μέτρα, ενώ η ελεύθερη ζώνη εκτείνεται πέντε μέτρα από τη μεγάλη και οκτώ μέτρα από τη μικρή πλευρά του γηπέδου.
Το γήπεδο χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη από μία κεντρική γραμμή πάνω στην οποία τοποθετείται κάθετα το δίχτυ, με ύψος 2,43 μέτρα για τους άνδρες και 2,24 μέτρα για τις γυναίκες. Σε κάθε μέρος και σε απόσταση τριών μέτρων από την κεντρική γραμμή υπάρχει η παράλληλη επιθετική γραμμή, η οποία δημιουργεί δύο ζώνες, την μπροστινή (επιθετική) και την πίσω (αμυντική).
Ένας αγώνας κρίνεται στα τρία νικηφόρα σετ και διαρκεί το πολύ πέντε σετ. Καθένα από τα πρώτα τέσσερα σετ ολοκληρώνεται όταν μία ομάδα συγκεντρώσει 25 πόντους, έχοντας διαφορά από την αντίπαλη ομάδα τουλάχιστον δύο πόντων (π.χ 25-23). Σε περίπτωση ισοπαλίας 24-24, το σετ συνεχίζεται μέχρι η μία από τις δύο ομάδες αποκτήσει προβάδισμα δύο πόντων και αναδειχθεί νικήτρια του σετ. Σε περίπτωση που χρειαστεί πέμπτο σετ (ισοπαλία 2-2 σετ), νικά η ομάδα που θα συγκεντρώσει πρώτη 15 πόντους, με διαφορά τουλάχιστον δύο πόντων από την αντίπαλη ομάδα. Διαφορετικά, το σετ συνεχίζεται έως ότου μία από τις δύο ομάδες αποκτήσει προβάδισμα δύο πόντων και ανακηρυχθεί νικήτρια του αγώνα.
Ο αγώνας αρχίζει με προσπάθεια για σερβίς, δηλαδή κτύπημα της μπάλας από τη ζώνη του σερβίς, η οποία βρίσκεται πίσω από την τελική γραμμή, με στόχο να περάσει η μπάλα στο μέρος της αντίπαλης ομάδας. Κάθε φάση συνεχίζεται μέχρι η μπάλα να προσγειωθεί στο έδαφος εντός ή εκτός ορίων του γηπέδου ή όταν η αντίπαλη ομάδα αποτύχει να επιστρέψει την μπάλα με κανονικό τρόπο. Κάθε ομάδα επιτρέπεται να έχει μέχρι τρεις επαφές με την μπάλα, μη συμπεριλαμβανομένης της επαφής στην προσπάθεια για μπλοκ, προτού την επιστρέψει προς την αντίπαλη ομάδα. Στην Πετοσφαίριση, η ομάδα που επικρατεί στη φάση, κατακτά και πόντο. Εφόσον η ομάδα που δέχεται το σερβίς κερδίσει τη φάση, αποκτά και το δικαίωμα να εκτελέσει σερβίς, οπότε οι παίκτες μετακινούνται μια θέση κατά τη φορά του ρολογιού.
Libero: Είναι ένας αμυντικός παίκτης, ειδικά εκπαιδευμένος, ο οποίος φοράει διαφορετικού χρώματος στολή από τους υπόλοιπους συμπαίκτες του. Έχει δικαίωμα να εισέλθει απεριόριστες φορές στον αγώνα, όταν η φάση έχει διακοπεί και μόνο σε θέση αμυντικού παίκτη, χωρίς την έγκριση των διαιτητών, αντικαθιστώντας κάποιον συμπαίκτη του από την πίσω ζώνη. Απαγορεύεται να κάνει σερβίς, να καρφώσει την μπάλα πάνω από το φιλέ ή να περιστραφεί και να πάρει θέση στην επιθετική ζώνη.
Ο ρόλος του είναι σημαντικός στην υποδοχή των σερβίς και στην άμυνα της ομάδας. Σε περίπτωση τραυματισμού του λίμπερο, ο προπονητής με την εξουσιοδότηση του πρώτου διαιτητή, μπορεί να ονομάσει λίμπερο έναν άλλον παίκτη για το υπόλοιπο του αγώνα.
Χρωματιστή μπάλα: Η μπάλα είναι σφαιρική. Αποτελείται από ελαστικό δέρμα ή συνθετικό υλικό, ενώ στο εσωτερικό της έχει μια λαστιχένια σαμπρέλα ή κάτι παρεμφερές. Το χρώμα της μπορεί να είναι ανοικτό, είτε συνδυασμός χρωμάτων. Η περιφέρεια της έχει μήκος 65 έως 67 εκατοστά, το βάρος της είναι 260 έως 280 γραμμάρια και η ατμοσφαιρική της πίεση είναι 0,30 – 0,325 kg/cm2 (κιλά ανά τετραγωνικό εκατοστό).
Τάιμ-άουτ: Το τεχνικό τάιμ-άουτ, το οποίο διαρκεί ένα λεπτό, αποτελεί παύση του αγώνα που χορηγείται αυτόματα από το σημειωτή του αγώνα, μόλις η ομάδα που προηγείται στο σκορ φθάσει τον 8ο και 16ο πόντο. Επίσης κάθε προπονητής έχει δικαίωμα να ζητήσει μέχρι δύο τάιμ-άουτ σε κάθε σετ.
Περιοχή ποινής: Ο παίκτης που αποβάλλεται (δέχεται κόκκινη κάρτα από το διαιτητή στα πλαίσια του πειθαρχικού ελέγχου) για το υπόλοιπο του σετ, πρέπει να καθίσει στη συγκεκριμένη περιοχή, για να ελέγχεται η συμπεριφορά του μέχρι τη λήξη του σετ.
Η ορολογία της Πετοσφαίρισης
Άσος
Σερβίς στο οποίο η μπάλα προσγειώνεται στο γήπεδο της αντίπαλης ομάδας χωρίς να την έχει αγγίξει κανείς.
Επίθεση
Προσπάθεια της ομάδας να πάρει πόντο στέλνοντας την μπάλα πάνω από το φιλέ.
Μπλοκ
Η προσπάθεια του παίκτη να αποκρούσει το καρφί του αντιπάλου παίκτη, με υπερέκταση των χεριών και άλμα προς το φιλέ.
Μανσέτα Υποδοχή της μπάλας με προτεταμένα χέρια, με επαφή στο ύψος των καρπών.
Chuck Σπρώξιμο της μπάλας αντί για κτύπημα.
Crossing space
Η ζώνη μεταξύ του φιλέ και των δύο αντενών, απʼ όπου πρέπει να περάσει η μπάλα προς το μέρος της αντίπαλης ομάδας.
Cross court
Ο παίκτης αντί για το δυνατό καρφί, κτυπά την μπάλα απότομα και παράλληλα προς το δίχτυ.
Βουτιά
Ο παίκτης με υπερέκταση του χεριού, προσπαθεί να δώσει ύψος στην μπάλα προτού αυτή ακουμπήσει στο έδαφος.
Dink
Η μπάλα ύστερα από κτύπημα, αντί να ʽκαρφωθείʼ, περνάει πάνω από το δίχτυ ή τα χέρια του παίκτη που μπλοκάρει.
Τελική γραμμή
Είναι ίση με το πλάτος του αγωνιστικού χώρου και έχει μήκος εννέα μέτρων. Υπάρχουν δύο τελικές γραμμές.
Γραμμή επίθεσης / Επιθετική γραμμή Η γραμμή αυτή βρίσκεται σε απόσταση τριών μέτρων από το φιλέ και οριοθετεί τις δύο ζώνες άμυνας και επίθεσης. Από εκεί ο αμυντικός παίκτης κινείται μπροστά, για να αντικρούσει την μπαλιά από το φιλέ.
Facial Καρφί, όπου η μπάλα κτυπά τον αντίπαλο παίκτη στο πρόσωπο.
Φάουλ Σφάλμα εξαιτίας του οποίου χάνεται πόντος ή επιβάλλεται ποινή.
Παίκτης πίσω ζώνης Οι τρεις παίκτες που βρίσκονται στην πίσω ζώνη.
Heater
Πάρα πολύ δυνατό κτύπημα (ιδίωμα του Μπιτς Βόλεϊμπολ).
Κτύπημα
Απόκρουση στην υποδοχή της μπάλας. Επιτρέπονται έως και τρία κτυπήματα (μη συμπεριλαμβανομένης της επαφής στο μπλοκ) σε μία ομάδα για να στείλει την μπάλα πάνω από το φιλέ.
“Πιαστό”
Ο παίκτης κρατά λίγο την μπάλα ανάμεσα στα χέρια, αντί να τη διώξει αμέσως.
Kong Block Μπλοκ με ένα χέρι.
Κάρφωμα, Καρφί Δυνατό κτύπημα της μπάλας με τεντωμένο χέρι πάνω από το φιλέ, στο γήπεδο της αντίπαλης ομάδας. Ονομάζεται και ʽspikeʼ.
Καρφί
Το κτύπημα της μπάλας γίνεται πάνω από την κορυφή του φιλέ ή κοντά σε αυτήν, (εξαιρείται το σερβίς), με αιφνιδιαστική δύναμη.
Lip Μια καλή «βουτιά» (ιδίωμα Πετοσφαίρισης).
Αγώνας Σειρά από σετ που αναδεικνύουν τη νικήτρια ομάδα.
Κεντρική γραμμή Η νοητή γραμμή που περνάει κάτω από το δίχτυ και χωρίζει το γήπεδο σε δύο ζώνες.
Μπροστινή ζώνη (επιθετική) Η περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στο δίχτυ και τη γραμμή επίθεσης.
Προπέτασμα
Ο αντίπαλος εμποδίζεται από την οπτική επαφή με την μπάλα όταν ετοιμάζεται να υποδεχθεί το σερβίς.
Aουτ
Η μπάλα θεωρείται άουτ όταν ακουμπήσει σε οποιαδήποτε επιφάνεια, αντικείμενο ή σημείο του εδάφους εκτός ορίων του γηπέδου. Οι γραμμές θεωρούνται μέρος του γηπέδου.
Παίκτης μπροστινής ζώνης Οι τρεις παίκτες που λαμβάνουν θέση πιο κοντά στο δίχτυ.
Λίμπερο Αναπληρωματικός αμυντικός παίκτης, ειδικευμένος στην υποδοχή και στην άμυνα.
Περιστροφή
Μετακίνηση των παικτών κατά μία θέση εντός του γηπέδου, ακολουθώντας τη φορά του ρολογιού.
Πασαδόρος
Οι πάσες του συγκεκριμένου παίκτη επιτρέπουν στους συμπαίκτες του να επιτεθούν.
Υπέρβαση
Ο παίκτης ενεργεί με τρόπο που δεν επιτρέπει στους αντιπάλους να ολοκληρώσουν μία φάση με τη μπάλα.
Σερβίς Το εναρκτήριο κτύπημα της μπάλας στην αρχή κάθε φάσης.
Σετ
1. Νοείται το μέρος του αγώνα που ολοκληρώνεται όταν η μία ομάδα έχει συγκεντρώσει αρκετούς πόντους ώστε να επικρατήσει σε μία συνολική αγωνιστική φάση.
2. Πάσα που επιτρέπει στο συμπαίκτη να επιτεθεί.
Πλάγια γραμμή γηπέδου Πλάγια οριακή γραμμή γηπέδου.
Spade
Νοείται ο άσος που σημειώνει κάποιος παίκτης στον αγώνα (ιδίωμα αθλήματος).
Κυματιστό σερβίς Το σερβίς του οποίου η τροχιά δεν είναι σε ευθεία.
Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ
<u> ΑΝΔΡΕΣ</u>
1964 – Τόκιο (Ιαπωνία)
1. Σοβιετική Ένωση (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Γιούρι Κλεστόφ ΠΑΙΚΤΕΣ: Βιτάλι Κοβαλένκο, Ιβάν Μπουγκάνκοφ, Βιτάλι Κοβαλένκο, Γιούρι Τσεσνόκοφ, Έντουαρντ Σιμπιριάκοφ, Γιούρι Βενγκερόφσκι, Στάνισλαβ Λουγκάιλα, Βασίλι Κατσαράβα, Βαλερί Καλάτσκιν, Ντμίτρι Βοσκομπόϊνικοφ, Νικολάι Μπουρόμπιν, Γκεόργκι Μοντζολέφσκι, Γιούρι Ποριάκοφ)
2. Τσεχοσλοβακία
3. Ιαπωνία
4. Ρουμανία
5. Βουλγαρία
6. Ουγγαρία
7. Βραζιλία
8. Ολλανδία
9. ΗΠΑ
10. Κορέα
1968 – Μεξικό (Μεξικό)
1. Σοβιετική Ένωση (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Γιούρι Κλεστόφ ΠΑΙΚΤΕΣ: Όλεγκ Αντρόποφ, Βίκτορ Μίχαλτσουκ, Βλαντιμίρ Ιβάνοφ, Γιούρι Πογιάρκοφ, Ιβάν Μπουγκάνκοφ, Έντουαρντ Σιμπιριάκοφ, Γεβγκένι Λαπίνσκι, Βαλερί Κραφτσένκο, Μπόρις Τέρεστσουκ, Γκεόργκι Μοντζολέφσκι, Βλαντιμίρ Μπελιάεφ, Βασίλιους Ματουσέβας)
2. Ιαπωνία
3. Τσεχοσλοβακία
4. Ανατολική Γερμανία
5. Πολωνία
6. Βουλγαρία
7. ΗΠΑ
8. Βέλγιο
9. Βραζιλία
10. Μεξικό
1972 – Μόναχο (Γερμανία)
1. Ιαπωνία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Γιασουτάκα Ματσουντάιρα ΠΑΙΚΤΕΣ: Τέτσουο Σάτο, Γιούνγκο Μορίτα, Κατσουτόσι Νεκόντα, Γιασουχίρο Νογκούτσι, Κένζι Κιμούρα, Γιοσιχίντε Φουκάο, Τανταγιόσι Γιοκότα, Κένζι Σιμαόκα, Τέτσουο Νισιμότο, Μασαγιούκι Μινάμι, Γιούζο Νακαμούρα, Σέιζι Όκο)
2. Ανατολική Γερμανία
3. Σοβιετική Ένωση
4. Βουλγαρία
5. Ρουμανία
6. Τσεχοσλοβακία
7. Κορέα
8. Βραζιλία
9. Πολωνία
10. Κούβα
11. Δυτική Γερμανία
12. Τυνησία
1976 – Μόντρεαλ (Καναδάς)
1. Πολωνία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Χούμπερτ Γέρζι Βάγκνερ ΠΑΙΚΤΕΣ: Βλότζιμιερτζ Σαντάλσκι, Τόμας Βοΐτοβιτς, Βλότζιμιερτζ Στεφάνσκι, Μπρόνισλαβ Μπέμπελ, Ζμπίγκνιεφ Ζαρζίτσκι, Μάρεκ Κάρμπαρτζ, Ζμπίγκνιεφ Λουμπιζέφσκι, Λεχ Λάσκο, Έντουαρντ Σκόρεκ, Βιέτσισλαβ Γκαφλόφσκι, Μίροσλαβ Ριμπατσέφσκι, Ρίτσαρντ Μπόσεκ)
2. Σοβιετική Ένωση
3. Κούβα
4. Ιαπωνία
5. Τσεχοσλοβακία
6. Κορέα
7. Βραζιλία
8. Ιταλία
9. Καναδάς
10. Αίγυπτος
1980 – Μόσχα (Ρωσία)
1. Σοβιετική Ένωση (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Βιάτσεσλαβ Πλατόνοφ ΠΑΙΚΤΕΣ: Βλαντιμίρ Κόντρα, Βλαντιμίρ Τσερνίσεφ, Φιοντόρ Λαστένοφ, Γιούρι Παντσένκο, Αλεξάντρ Σάβιν, Βιάτσεσλαβ Ζάιτσεφ, Βλαντιμίρ Ντορόκοφ, Όλεγκ Μολίμπονγκα, Αλεξάντρ Ερμίλοφ, Πάβελ Σελιβάνοφ, Βαλερί Κρίνοφ, Βίλιαρ Λουρ)
2. Βουλγαρία
3. Ρουμανία
4. Πολωνία
5. Βραζιλία
6. Γιουγκοσλαβία
7. Κούβα
8. Τσεχοσλοβακία
9. Ιταλία
10. Λιβύη
1984 – Λος Αντζελες (ΗΠΑ)
1. ΗΠΑ (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Νταγκ Μπιλ ΠΑΙΚΤΕΣ: Καρτς Κίραλι, Ντάγκλας Ντβόρακ, Πάτρικ Πάουερς, Ντέιβιντ Σόντερς, Μαρκ Ουόλντι, Στιβ Σάλμονς, Πολ Σάντερλαντ, Ρίτσαρντ Ντιβέλιους, Στιβ Τίμονς, Γκρεγκ Μπακ, Κρίστιαν Μάρλοου, Aλντις Μπέρζινς)
2. Βραζιλία
3. Ιταλία
4. Καναδάς
5. Κορέα
6. Αργεντινή
7. Ιαπωνία
8. Κίνα
9. Τυνησία
10. Αίγυπτος
1988 – Σεούλ (Κορέα)
1. ΗΠΑ (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Μαρβ Ντάνφι ΠΑΙΚΤΕΣ: Ντέιβιντ Σόντερς, Καρτς Κίραλι, Στιβ Τίμονς, Τζέφ Στορκ, Έρικ Σάτο, Τρόι Τάνερ, Τζόναθαν Ρουτ, Γιαν Κτβρτλικ, Ρόμπερτ Πάρτι, Γκρεγκ Μπακ, Σκότι Φόρτσιουν, Ρίτσι Λιούτις)
2. Σοβιετική Ένωση
3. Αργεντινή
4. Βραζιλία
5. Ολλανδία
6. Βουλγαρία
7. Σουηδία
8. Γαλλία
9. Ιταλία
10. Ιαπωνία
11. Κορέα
12. Τυνησία
1992 – Βαρκελώνη (Ισπανία)
1. Βραζιλία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Ζοζέ Ρομπέρτο Γκιμαράες ΠΑΙΚΤΕΣ: Μαρσέλο Νεγκράο, Μαουρίτσιο Λίμα, Τζιόβανε Γκάβιο, Αντόνιο Κάρλος Γκουβέια, Πάουλο Αντρέ Σίλβα, Ζόρζε Έντσον Μπρίτο, Ντάγκλας Κιαρότι, Ζάνελσον Καρβάλιο, Τάλμο Ολιβέιρα, Αντρέ Φελίππε Φερέιρα, Αμάουρι Ριμπέιρο, Αλεχάντρε Σάμουελ)
2. Ολλανδία
3. ΗΠΑ
4. Κούβα
5. Ιταλία
6. Ιαπωνία
7. Κοινοπολιτεία (πρώην Σοβιετική Ένωση)
8. Ισπανία
9. Κορέα
10. Καναδάς
11. Γαλλία
12. Αλγερία
1996 Ατλάντα (ΗΠΑ)
1. Ολλανδία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Γιουπ Αλμπέρντα ΠΑΙΚΤΕΣ: Πέτερ Μπλανζέ, Μάικ Φαν Ντε Γκόορ, Χένκι Χελντ, Γκουΐντο Γκέρτζεν, Ρίτσαρντ Σκιουλ, Ρόναλντ Ζβέρβερ, Μπας Φαν Ντε Γκόορ, Γινα Ποστχούμα, Όλοφ Φαν Ντερ Μιούλεν, Ρομπ Χράμπερτ, Μίσα Λατούχιχιν, Μπρεχτ Ρόντενμπουργκ)
2. Ιταλία
3. Γιουγκοσλαβία
4. Ρωσία
5. Βραζιλία
6. Κούβα
7. Βουλγαρία
8. Αργεντινή
9. ΗΠΑ
10. Κορέα
11. Πολωνία
12. Τυνησία
2000 Σίδνεϊ (Αυστραλία)
1. Γιουγκοσλαβία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Ζόραν Γκάετς ΠΑΙΚΤΕΣ: Νίκολα Γκρμπιτς, Βλαντιμίρ Γκρμπιτς, Άντρια Γκέριτς, Σλόμπονταν Μπόσκαν, Ντούλα Μέστερ, Βλαντιμίρ Μπάτεζ, Σλόμπονταν Κόβατς, Γκόραν Βούγεβιτς, Ιβάν Μίλκοβιτς, Βάσα Μίγιτς, Βέλικο Πέτκοβιτς, Ιγκόρ Βουτσούροβιτς)
2. Ρωσία
3. Ιταλία
4. Αργεντινή
5. Ολλανδία
6. Βραζιλία
7. Κούβα
8. Αυστραλία
9. Κορέα
10. Ισπανία
11. Αίγυπτος
12. ΗΠΑ
2004 – ΑΘΗΝΑ (ΕΛΛΑΔΑ)
1. Βραζιλία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Μπερνάρντο ΄΄Μπερναρντίνιο΄΄ Ρεζέντε ΠΑΙΚΤΕΣ: Ντάντε Γκιμαράες Αμαράλ, Νάλμπερτ Μπίτενκουρτ, Ρικάρντο Γκαρσία, Τζιοβάνε Γκάβιο, Τζιλμπέρτο Φίλιο Γκοντόι ΄΄Τζίμπα΄΄, Αντρέ Χέλερ, Μαουρίτσιο Λίμα, Αντρέ Νασιμέντο, Άντερσον Ροντρίγκες, Ροντρίγκο Σαντάνα, Ντούτρα Σέρτζιο Σάντος)
2. Ιταλία
3. Ρωσία
4. ΗΠΑ
5. ΕΛΛΑΔΑ
-. Σερβία/Μαυροβούνιο
-. Αργεντινή
-. Πολωνία
9. Γαλλία
-. Ολλανδία
11. Τυνησία
-. Αυστραλία
2008 – ΠΕΚΙΝΟ (ΚΙΝΑ)
1. ΗΠΑ (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Χιου Μακάθεον. ΠΑΙΚΤΕΣ: Λόι Μπολ, Σιν Ρούνει, Ντέιβιντ Λι, Ρίτσαρντ Λάμπουρν, Γουίλιαμ Πρίντι, Ράιαν Μίλαρ, Ράιλι Σάλμον, Τόμας Χοφ, Κλέιτον Στάνλεϊ, Κέβιν Χάνσεν, Γκάμπριελ Γκάρντνερ, Σκοτ Τουζίνσκι)
2. Βραζιλία
3. Ρωσία
4. Ιταλία
5. Βουλγαρία
-. Κίνα
-. Πολωνία
-. Σερβία
9. Γερμανία
-. Βενεζουέλα
11. Αίγυπτος
-. Ιαπωνία
<u> ΓΥΝΑΙΚΕΣ</u>
1964 – Τόκιο (Ιαπωνία)
1. Ιαπωνία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Χιροφούμι Νταϊμάτσου ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Γιόκο Σινοζάκι, Εμίκο Μιγιαμότο, Κινούκο Τανίντα, Μασάε Κασάι, Σετσούκο Σασάκι, Γιούκο Φουτζιμότο, Γιοσίκο Ματσουμούρα, Μασέκο Κόντο, Αγιάνο Σιμπούκι, Γιουρίκο Χάντα)
2. Σοβιετική Ένωση
3. Πολωνία
4. Ρουμανία
5. ΗΠΑ
6. Κορέα
1968 – Μεξικό (Μεξικό)
1. Σοβιετική Ένωση (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Γκίβι Αχβλεντιάνι ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Λουντμίλα Μιχαϊλόφσκαγια, Τατιάνα Σαρίτσεβα, Τατιάνα Πονιάεβα-Τρετιάκοβα, Λουντμίλα Μπουλντάκοβα, Βέρα Λαντράτοβα, Νίνα Σμολέεβα, Ίνα Ρίσκαλ, Γκαλίνα Λεοντίεβα, Ρόζα Σαλίχοβα, Τατιάνα Βέινμπεργκα, Βαλεντίνα Κάμενεκ-Βινιογκράντοβα, Βέρα Γκαλούσκα-Ντογιόνοβα)
2. Ιαπωνία
3. Πολωνία
4. Περού
5. Κορέα
6. Τσεχοσλοβακία
7. Μεξικό
8. ΗΠΑ
1972 – Μόναχο (Γερμανία)
1. Σοβιετική Ένωση (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Γκίβι Αχβλεντιάνι ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Λουντμίλα Μπουλντάκοβα, Γκαλίνα Λεοντίεβα, Βέρα Γκαλούσκα-Ντογιόνοβα, Τατιάνα Πονιάεβα-Τρετιάκοβα, Ίνα Ρίσκαλ, Νίνα Σμολέεβα, Ρόζα Σαλίχοβα, Τατιάνα Γκονομπόμπλεβα, Λιούμποφ Τούρινα, Τατιάνα Σαρίτσεβα, Λουντμίλα Μπορόζνα, Ναταλία Κούντρεβα)
2. Ιαπωνία
3. Βόρεια Κορέα
4. Κορέα
5. Ουγγαρία
6. Κούβα
7. Τσεχοσλοβακία
8. Δυτική Γερμανία
1976 – Μόντρεαλ (Καναδάς)
1. Ιαπωνία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Σιγκέο Γιαμάντα ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Μαρίκο Γιοσίντα, Μαρίκο Οκαμότο, Γιούρι Γιοκογιάμα, Νορίκο Ματσούντα, Τοκάκο Σιράι, Κιγιόμι Κάτο, Γιούκο Αρακίντα, Κατσούκο Κανεσάκα, Τακάκο Ίντα, Σόκι Τακαγιάνγκι, Χιρόμι Γιάνο, Ετσίκο Μαέντα)
2. Σοβιετική Ένωση
3. Κορέα
4. Ουγγαρία
5. Κούβα
6. Ανατολική Γερμανία
7. Περού
8. Καναδάς
1980 – Μόσχα (Ρωσία)
1. Σοβιετική Ένωση (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Νικολάι Καρπόλ ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Ίρινα Μακογκόνοβα, Όλγα Σολόβοβα, Λαρίσα Πάβλοβα, Γελένα Αντρέγιουκ, Ναντέζντα Ράντζεβιτς, Λιούμποφ Κοζίρεβα, Γέλενα Αχαμίνοβα, Σβετλάνα Νικίσινα, Λουντμίλα Τσερνίσοβα, Σβετλάνα Μπαντούλινα, Ναταλία Ραζούμοβα, Λίντια Λογκίνοβα)
2. Ανατ. Γερμανία
3. Βουλγαρία
4. Ουγγαρία
5. Κούβα
6. Περού
7. Βραζιλία
8. Ρουμανία
1984 – Λος Άντζελες (ΗΠΑ)
1. Κίνα (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Γιουάν Βέι Μιν ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Μέι-Ζου Ζενγκ, Ξιάο-Λαν Ζου, Ξι-Λαν Γιανγκ, Χουιζουάν Σου, Γιου-Ζου Χου, Γιαν Λιανγκ, Γινγκ Ζιανγκ, Γιαν-Γιουν Λι, Ξιάο-Γιουν Γιανγκ, Ρονγκ-Φανγκ Ζανγκ, Λινγκ Ζου, Πινγκ Λανγκ)
2. ΗΠΑ
3. Ιαπωνία
4. Περού
5. Κορέα
6. Δυτική Γερμανία
7. Βραζιλία
8. Καναδάς
1988 – Σεούλ (Κορέα)
1. Σοβιετική Ένωση (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Νικολάι Καρπόλ ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Τατιάνα Σιντορένκο, Ίρινα Σμίρνοβα, Βαλεντίνα Ονιένκο, Μαρίνα Νικούλινα, Γέλενα Βόλκοβα, Ίρινα Πάρχομτσουκ, Τατιάνα Κράινοβα, Όλγα Σκούρνοβα, Γέλενα Οφτσινίκοβα, Όλγα Κρινοσέεβα, Μαρίνα Κίμις, Σβετλάνα Κορίτοβα)
2. Περού
3. Κίνα
4. Ιαπωνία
5. Ανατ. Γερμανία
6. Βραζιλία
7. ΗΠΑ
8. Κορέα
1992 – Βαρκελώνη (Ισπανία)
1. Κούβα (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Εουζένιο Ζορζ ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Λίλια Ισκέρδο, Μερσέντες Καλντερόν Μαρτίνες, Ράισα Ο΄ Φαρίλ, Ιντάλμις Γκάτο, Ρέγκλα Μαρίτσα Μπελ, Ρέγκλα Τόρες, Τάνια Ορτίς Κάλβο, Νόρκα Λαταμπλέτ Νταουντίνοτ, Μαρλένις Κόστα, Άνα Ίμπις Φερνάντες, Μάγκαλι Έστερ Καρβαχάλ, Αλεχαντρίνα Λουΐς)
2. Κοινοπολιτεία (πρώην Σοβιετική Ένωση)
3. ΗΠΑ
4. Βραζιλία
5. Ιαπωνία
6. Ολλανδία
7. Κίνα
8. Ισπανία
1996 Ατλάντα (ΗΠΑ)
1. Κούβα (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Εουζένιο Ζορζ ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Ρέγκλα Μαρίτσα Μπελ, Αλεχαντρίνα Λουΐς, Μίρκα Φράνσια, Ράισα Ο΄ Φαρίλ, Γιουμίλκα Ρουΐς, Ρέγκλα Τόρες, Ιντάλμις Γκάτο, Άνα Ίμπις Φερνάντες, Λίλια Ισκέρδο, Μαρλένις Κόστα, Μάγκαλι Έστερ Καρβαχάλ, Ταϊσμαρίς Αγέρο)
2. Κίνα
3. Βραζιλία
4. Ρωσία
5. Ολλανδία
6. Κορέα
7. ΗΠΑ
8. Γερμανία
9. Ιαπωνία
10. Καναδάς
11. Περού
12. Ουκρανία
2000 Σίδνεϊ (Αυστραλία)
1. Κούβα (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Εουζένιο Ζορζ ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Ιντάλμις Γκάτο, Μάρτα Σάντσες Σαλφράν, Άνα Ίμπις Φερνάντες, Λίλια Ισκέρδο, Ρέγκλα Μαρίτσα Μπελ, Μαρλένις Κόστα, Σόιλα Μπάρος, Μίρκα Φράνσια, Γιουμίλκα Ρουΐς, Αλεχαντρίνα Λουΐς, Ρέγκλα Τόρες, Ταϊσμαρίς Αγέρο)
2. Ρωσία
3. Βραζιλία
4. ΗΠΑ
5. Κίνα
6. Γερμανία
7. Κροατία
8. Κορέα
9. Αυστραλία
10. Ιταλία
11. Κένυα
12. Περού
2004 – ΑΘΗΝΑ (ΕΛΛΑΔΑ)
1. Kίνα (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Ζόνγκε Τσεν ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Κουν Φενγκ, Χάο Γιανγκ, Γιανάν Λιου, Σαν Λι, Σουχόνγκ Ζου, Γιουχόνγκ Ζανγκ, Γινγκ Τσεν, Νίνα Σονγκ, Λίνα Βανγκ, Να Ζανγκ, Πινγκ Ζανγκ, Ρούιρουϊ Τσάο)
2. Ρωσία
3. Κούβα
4. Βραζιλία
5. Ιταλία
-. Ιαπωνία
-. Κορέα
-. ΗΠΑ
9. Γερμανία
-. ΕΛΛΑΔΑ
11. Δομινικανή Δημοκρατία
-. Κένυα
2008 – ΠΕΚΙΝΟ (ΚΙΝΑ)
1. Βραζιλία (ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Χοσέ Ρομπέρτο Γκιμαράες, ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ: Βαλέβσκα Ολιβέιρα, Καρολίνα Αλμπουκερκ, Μαριάν Στάινμπράχερ, Πάουλα Πεκένο, Ταίσα Μενέσες, Χέλια Σόουζα, Βαλέσκα Μενέσες, Φαμπιάνα Κλαουντίνο, Βελίσα Γκονσάγκα, Ζακλίν Καρβάλιο, Σέιλα Κάστρο, Φαμπιάνα ντε Ολιβέιρα)
2. ΗΠΑ
3. Κίνα
4. Κούβα
5. Σερβία
-. Ιταλία
-. Ρωσία
-. Ιαπωνία
9. Πολωνία
-. Καζακστάν
11. Βενεζουέλα
-. Αλγερία
