Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα που συγκινεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Οι μεγάλες ομάδες, οι σπουδαίοι παίκτες, οι έντονες μάχες και οι ιστορικές στιγμές δημιουργούν ένα μοναδικό θέαμα που συνδέει τους φιλάθλους μεταξύ τους. Ωστόσο, το ποδόσφαιρο είναι και ένας χώρος που διέπεται από συμφέροντα, πίεση και φυσικά ανταγωνισμό. Κάπως έτσι σκέφτηκαν κάποιοι παράγοντες και επιχειρηματίες γεννώντας την ιδέα για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής υπερ-λίγκας, της European Super League (ESL). Η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει μεγάλη αντίδραση και συζήτηση στον χώρο του ποδοσφαίρου από τον Απρίλιο του 2021 μέχρι σήμερα…
ΗιδέατηςEuropean Super League
H ESL ξεκίνησε ως μια πρωτοβουλία 12 μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων, όπου σκοπός τους ήταν να δημιουργήσουν μια νέα κλειστή λίγκα, όπου θα αγωνίζονται μεταξύ τους. Οι 12 σύλλογοι είναι: Άρσεναλ, Τσέλσι, Λίβερπουλ, Μάντσεστερ Σίτι, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Τότεναμ (Aγγλία), Ατλέτικο Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα, Ρεάλ Μαδρίτης (Iσπανία), Μίλαν, Ίντερ και Γιουβέντους (Iταλία). H ESL ανήκει σε μια εμπορική επιχείρηση που λέγεται European Super League Company S.L., με έδρα την Mπαρτσελόνα.
H επιχείρηση αυτή βοηθήθηκε στη δημιουργία της ESL από τη A22 Sports Management S.L., μια εταιρεία αθλητικής ανάπτυξης που ιδρύθηκε το 2020 στη Mαδρίτη. Σύμφωνα με τον ιστότοπο της A22, η εταιρεία έχει ως στόχο να «προωθήσει και να βοηθήσει στη δημιουργία της European Super League, μιας νέας και επαναστατικής διοργάνωσης που θα αλλάξει τον τρόπο που απολαμβάνουμε το ποδόσφαιρο».
H ιδέα για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής υπερ-λίγκας δεν είναι καινούργια. Από το 1968, υπήρχαν διάφορες προσπάθειες και σχέδια για να δημιουργηθεί μια τέτοια διοργάνωση, που θα αντικαθιστούσε το Champions League και θα συγκέντρωνε τις κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια πρόταση γίνεται επίσημη και αποκτά νομική υπόσταση.
Με οδηγό τον Φλορεντίνο Πέρεθ
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ESL αρχικά αποτελούταν από τους εκπροσώπους των 12 συλλόγων-μελών. O πρόεδρος του Δ.Σ. ήταν και παραμένει ο ηγέτης της Ρεάλ Μαδρίτης, Φλορεντίνο Πέρεθ. O τελευταίος είναι ένας από τους βασικούς υπεύθυνους για τη δημιουργία και την προώθηση της ESL, και είχε υποστηρίξει στην αρχή πως «η ESL είναι μια απάντηση στην κρίση που βιώνει το ποδόσφαιρο λόγω της πανδημίας». O Πέρεθ υπέγραψε με τους υπόλοιπους 11 συλλόγους μια «δέσμευση» για 23 χρόνια συμμετοχής στη ESL, και δήλωσε ότι «δεν υπάρχει επιστροφή» από αυτήν την απόφαση.
Οι αντιδράσεις…
Η πρόταση για τη δημιουργία της European Super League έχει προκαλέσει μεγάλη αντίδραση από τους φίλους του ποδοσφαίρου, τις εθνικές ομοσπονδίες, την UEFA και τη FIFA. Οι αντίπαλοι του σχεδίου υποστηρίζουν ότι αυτό θα υπονομεύσει τη δίκαιη ανταγωνιστικότητα, τη συμμετοχή και τη συγκίνηση του αθλήματος, και ότι εξυπηρετεί μόνο τα οικονομικά συμφέροντα μιας ελίτ ομάδων.
Από την άλλη πλευρά, 9 από τις 12 ομάδες που είχαν προσκληθεί να συμμετάσχουν στη European Super League απέρριψαν την πρόσκληση: 2 από τη Γερμανία (Μπάγερν Μονάχου, Ντόρτμουντ), 2 από τη Γαλλία (Παρί Σεν Ζερμέν, Λιόν), 2 από την Πορτογαλία (Πόρτο, Μπενφίκα), 2 από την Ολλανδία (Άγιαξ, PSV), ενώ είχε γραφτεί και το όνομα του Ολυμπιακού. Αυτές οι ομάδες εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους προς τις υπάρχουσες δομές και διοργανώσεις του ποδοσφαίρου και τόνισαν τη σημασία της διατήρησης των αξιών και των παραδόσεων του αθλήματος.
Μετά από αντιδράσεις του κόσμου και τις απειλές των FIFA και UEFA όλες οι ομάδες έκαναν πίσω, εκτός από τις Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα. Οι δύο αυτοί σύλλογοι θα βάλουν στα ταμεία τους το αστρονομικό ποσό του 1δις. ευρώ ως bonus σε περίπτωση που διεξαχθεί το πρωτάθλημα της ESL…
Το αρχικό format και η νέα πρόταση
H ESL σχεδιάστηκε να είναι μια «open» λίγκα, δηλαδή ν’ ανοίγει τις πόρτες της σε άλλες ομάδες που θα πληρούν κάποια κριτήρια αθλητικής αξίας. Σύμφωνα με την αρχική ανακοίνωση των 12 συλλόγων, η ESL θα αποτελείται από 20 ομάδες, εκ των οποίων οι 15 θα είναι «ιδρυτικές» και οι 5 θα επιλέγονται κάθε χρόνο με βάση την επίδοσή τους στις εγχώριες διοργανώσεις. H ESL θα διεξάγεται μέσα στη σεζόν, ως μια μεσοβδόμαδη διοργάνωση, χωρίς να επηρεάζει τη συμμετοχή των ομάδων στα εθνικά πρωταθλήματα.
H ESL στο αρχικό της σχέδιο θα χωριζόταν σε τρία στάδια: τη φάση των ομίλων, τη φάση των νοκ-άουτ και τον τελικό. Στη φάση των ομίλων, οι 20 ομάδες θα είχαν χωριστεί σε δύο γκρουπ των 10, και θα αγωνίζονταν με διπλές αναμετρήσεις (18 αγώνες για κάθε ομάδα). Οι τέσσερις πρώτοι από κάθε γκρουπ θα έπαιρναν το εισιτήριο για τη φάση των νοκ-άουτ, όπου θα ακολουθούσαν δύο γύροι μέχρι ν’ απομείνουν δύο φιναλίστ. O τελικός θα έκρινε τον πρωταθλητή.
Η ανακοίνωση της απόφασης του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου έφερε και νέα πρόταση
Όλα αυτά ανήκαν στον αρχικό σχεδιασμό, καθώς πριν λίγες ημέρες το format άλλαξε και οι ομάδες αυξήθηκαν. Η συμμετοχή μόνο 20 ομάδων αύξησε τις αντιδράσεις και η στροφή προς ένα πρωτάθλημα 64 ομάδων ήταν αναπόφευκτη.
Συγκεκριμένα η πρόταση των ανδρών περιλαμβάνει 64 συλλόγους σε τρία πρωταθλήματα: Star, Gold και Blue. Τα πρωταθλήματα Star και Gold έχουν 16 συλλόγους το καθένα, ενώ το Blue League έχει 32 συλλόγους. Όλοι οι σύλλογοι θα παίζουν σε ομίλους των 8 – εντός και εκτός έδρας – με αποτέλεσμα να υπάρχει εγγυημένο ελάχιστο όριο 14 αγώνων ετησίως.
Στο τέλος της σεζόν, σε κάθε πρωτάθλημα θα διεξαχθεί νοκ-άουτ φάση 8 συλλόγων για την ανάδειξη των πρωταθλητών της κάθε κατηγορίας.
Θα υπάρχει ετήσια άνοδος και υποβιβασμός μεταξύ των τριών πρωταθλημάτων, με την άνοδο στην Blue League να βασίζεται στην επίδοση στο εγχώριο πρωτάθλημα. Δεν θα υπάρξει αύξηση των ημερολογιακών ημερών αγώνων πέραν αυτών που προβλέπονται από τις υπάρχουσες εγχώριες διοργανώσεις. Οι αγώνες θα διεξάγονται μεσοβδόμαδα και δεν θα επηρεάζουν το ημερολόγιο αγώνων των εγχώριων πρωταθλημάτων.
Φυσικά, υπάρχει παρόμοια πρόταση και για το γυναικείο ποδόσφαιρο με δύο κατηγορίες των 16 ομάδων χωρισμένες σε γκρουπ των 8 ομάδων. Τα υπόλοιπα είναι ίδια με τους Άνδρες…
Οι φίλαθλοι γύρισαν την πλάτη στην ESL
Η ανταπόκριση των οπαδών στην αρχική ανακοίνωση της ESL ήταν συντριπτικά αρνητική, οδηγώντας αρκετούς συλλόγους να γυρίσουν την πλάτη σε αυτήν την προσπάθεια. Οι νέες προτάσεις της A22 αποσκοπούν στην αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών, προσφέροντας δωρεάν προβολή, μέσω υπηρεσίας Live Streaming και εξασφαλίζοντας ένα σύστημα βασισμένο στην άνοδο και τον υποβιβασμό, το οποίο μπορεί να επηρεάσει την κοινή γνώμη. Τουλάχιστον αυτό πιστεύουν στην ESL.
UEFA, FIFA και η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Η UEFA αντιμετωπίζει μια σοβαρή νομική πρόκληση από τους 12 ιδρυτικούς συλλόγους της European Super League, οι οποίοι ζήτησαν την αναστολή των κυρώσεων και των διακρίσεων εναντίον τους. Η υπόθεση προωθήθηκε στο European Court of Justice, το οποίο κλήθηκε να αποφασίσει εάν η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία έχει καταχραστεί την κυρίαρχη θέση της στην ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική αγορά.
Σαν δώρο από τον Άγιο Βασίλη υποδέχθηκαν στην ESL την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Συγκεκριμένα η απόφαση άνοιξε την πόρτα για τους συλλόγους να ενταχθούν σε εναλλακτικά ηπειρωτικά πρωταθλήματα χωρίς να αντιμετωπίσουν κυρώσεις από την UEFA ή τη FIFA. Ωστόσο, αυτό δεν επικυρώνει αυτόματα το σχέδιο ESL, το οποίο εξακολουθεί να υπόκειται στην έγκριση των εθνικών δικαστηρίων, στην προκειμένη περίπτωση του ισπανικού δικαστηρίου. Η απόφαση περιέγραψε ότι οι κανόνες σχετικά με τη διοργάνωση διασυλλογικών αγώνων και την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων των μέσων ενημέρωσης αποτελούν οικονομικές δραστηριότητες και, ως εκ τούτου, πρέπει να συμμορφώνονται με τους νόμους της ΕΕ περί ανταγωνισμού.
Τα χαμόγελα και τα εμπόδια
Παρά την απόφαση του ECJ (European Court of Justice) που ευνοεί την ικανότητα της ESL να διοργανώσει ένα πρωτάθλημα, η πορεία προς αυτήν την κατεύθυνση είναι περίπλοκη, καθώς η UEFA και η FIFA εξακολουθούν να έχουν σημαντική επιρροή στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Επιπλέον, η ευρεία υποστήριξη από τους συλλόγους σε όλη την Ευρώπη δεν είναι ακόμη εμφανής, καθιστώντας αβέβαιη την υλοποίηση του νέου οράματος της ESL.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έδωσε μια σανίδα σωτηρίας στην ESL, αλλά το μέλλον του εξαρτάται από την προθυμία των ευρωπαϊκών συλλόγων να αγκαλιάσουν τη μεταρρυθμισμένη δομή και τις επακόλουθες νομικές και κανονιστικές εξελίξεις. Το σίριαλ της ESL συνεχίζει να εκτυλίσσεται, με τη δυνατότητα να επαναπροσδιορίσει το ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό τοπίο.
