Πριν από δεκαπέντε χρόνια, όλα τα απόβλητα της πρωτεύουσας της Σλοβενίας μεταφέρονταν σε χώρους υγειονομικής ταφής, αλλά μέχρι το 2025 τουλάχιστον 75% των σκουπιδιών της θα ανακυκλώνονται. Πώς τα κατάφερε να κάνει αυτή τη στροφή;
Από τον καταπράσινο λόφο που στέκει λίγο έξω από τη Λιουμπλιάνα, μπορεί κανείς να δει όλη την πρωτεύουσα της Σλοβενίας. Ελάφια, κουνέλια και χελώνες ζουν εκεί ελεύθερα. Ο αέρας είναι καθαρός και οι μόνες ενδείξεις ότι ο λόφος αυτός δεν είναι παρά ένας χώρος υγειονομικής ταφής, ύψους 24 μέτρων είναι οι σωλήνες αποβολής μεθανίου που εκτείνονται από το γρασίδι.
Η Λιουμπλιάνα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που έχει δεσμευτεί για μηδενικά απόβλητα. Μέχρι πριν από δεκαπέντε χρόνια, όλα τα απορρίμματα της κατέληγαν σε αυτή τη χωματερή. «Αυτό ήταν κάτι που κόστιζε ακριβά», λέει στον Guardian, η Nina Sankovič της Voka Snaga, της εταιρείας διαχείρισης αποβλήτων της πόλης. «Χρειάζεται χώρος και σεν πετάς μόνο σκουπίδια αλλά και πόρους», σημειώνει.
Έτσι η πόλη αποφάσισε να αλλάξει πορεία. Η πόλη ξεκίνησε την πάλη της με τα σκουπίδια το 2002 όταν τοποθέτησε κάδους ανακύκλωσης για την συλλογή χαρτιού, γυαλιού και αλουμινίου. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για να συλλέγονται πόρτα – πόρτα τα βιοδιασπώμενα απόβλητα. Η συλλογή των βιολογικών αποβλήτων προβλέπεται να καταστεί υποχρεωτική σε ολόκληρη την Ευρώπη το 2023, αλλά η Λιουμπλιάνα ήταν σχεδόν δύο δεκαετίες μπροστά από αυτή την εξέλιξη. Το 2013, σε κάθε κατώφλι των κτιρίων της πόλης υπήρχαν κάδοι για συσκευασίες και απορρίμματα χαρτιού ενώ παράλληλα μειώθηκαν κατά το ήμισυ οι αποκομιδές των κοινών απορριμμάτων, με αποτέλεσμα οι πολίτες να αναγκαστούν να διαχωρίζουν τα σκουπίδια τους πιο αποτελεσματικά.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Το 2008, η πόλη ανακύκλωνε μόνο το 29,3% των αποβλήτων της και βρισκόταν πίσω από την υπόλοιπη Ευρώπη. Σήμερα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 68% και ο χώρος υγειονομικής ταφής της πόλης έχει σχεδόν 80% λιγότερα απορρίμματα, έχοντας κατακτήσει την πρώτη θέση στον πίνακα ανακύκλωσης των κρατών της ΕΕ. Η σλοβενική πρωτεύουσα παράγει τώρα μόνο 115 κιλά απορριμμάτων κατά κεφαλήν ετησίως, όταν η πόλη με τα χαμηλότερα στατιστικά είναι το πολύ μικρότερο Τρεβίζο της Ιταλίας με 59 κιλά ανά άτομο.
