Κάτι τέτοιες μέρες, σχεδόν κάθε χρόνο εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα το μπάσκετ μονοπωλεί το ενδιαφέρον της ελληνικής φίλαθλης κοινής γνώμης λόγω Ευρωλίγκας. Την Παρασκευή ο Ολυμπιακός αντιμετωπίζει την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, με έπαθλο τη συμμετοχή στον τελικό της φετινής διοργάνωσης και την ευκαιρία να διεκδικήσει το ένατο κορυφαίο διασυλλογικό ευρωπαϊκό τρόπαιο ελληνικής ομάδας.
Θα είναι η 25η συμμετοχή ελληνικού συλλόγου σε φάιναλ-φορ από το 1987-88 που καθιερώθηκε η συγκεκριμένη διαδικασία, συνεχίζοντας μια υπερήφανη ελληνική παράδοση στα μεγάλα μπασκετικά ραντεβού, εθνικά και διασυλλογικά.
Πώς γίνεται όμως μία μικρή χώρα όπως είναι η Ελλάδα να έχει τέτοια κατορθώματα στο μπάσκετ; Πώς γίνεται να τα συνεχίζει εν μέσω της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα;
Για ένα μεγάλο μέρος της απάντησης, συντονιστείτε απόψε στις 20.00 στο Novasports1 ή, επισκεφτείτε το novasports.gr.
Έχουν περάσει 6.783 ημέρες από την τελευταία φορά που ο Νίκος Γκάλης πάτησε παρκέ σε επίσημο παιχνίδι, στις 12/10/1994 σε ένα ματς του Παναθηναϊκού με τη Δάφνη. Όμως ο μύθος του «γκάνγκστερ» σε καμία περίπτωση δεν έχει ξεφτίσει, 18.5 χρόνια μετά. Το αντίθετο. Τους καρπούς των σπόρων που έριξε ο Γκάλης και η γενιά του για την ανάπτυξη του ελληνικού μπάσκετ, οι φίλοι του αθλήματος τους απολαμβάνουν ακόμα και σήμερα, ακμαίους παρά την κρίση.
Με αφορμή λοιπόν το ματς προς τιμήν του Νίκου Γκάλη από την ΚΑΕ Άρης στο «Αλεξάνδρειο», το novasports.gr ξετυλίγει το κουβάρι της ιστορίας του μεγαλύτερου κατά πολλούς Έλληνα αθλητή ομαδικού σπορ όλων των εποχών…
Nick the Greek
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η οικογένεια Γεωργαλή με καταγωγή από τη Ρόδο, δεν διέφερε σε πολλά από χιλιάδες άλλες ελληνικές οικογένειες που έχτιζαν τη ζωή τους μακριά από την πατρίδα, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Ο Γιώργος και η Στέλλα Γεωργαλή κατοικούσαν στο Νιού Τζέρσεϊ της Νέας Υόρκης και είχαν ήδη αποκτήσει τρία παιδιά. Στις 23 Ιουλίου του 1957, είδε το πρώτο φως της ζωής το τέταρτο και μικρότερο παιδί του ζευγαριού, ονόματι Νίκος.
Από μικρός ο Nick έδειξε κλίση προς τα σπορ, παίζοντας αμερικάνικο ποδόσφαιρο, αλλά αργότερα το «γύρισε» στην πυγμαχία, με την οποία είχε ασχοληθεί και ο πατέρας του, κατ’ επάγγελμα αρχικά τσαγκάρης και έπειτα ιδιοκτήτης εστιατορίου.
Η μητέρα του όμως δεν άντεχε να τον βλέπει να γυρνά κάθε μέρα στο σπίτι ματωμένο και μελανιασμένο. Έτσι τον προέτρεψε να ασχοληθεί με ένα λιγότερο βίαιο άθλημα, το μπάσκετ. Για τον «Nick the Greek» κάπως έτσι ξεκίνησε η αγάπη για την πορτοκαλί μπάλα, από τα χρόνια της φοίτησής του στο Union Hill High Scholl του Νιού Τζέρσεϊ. Η πορεία ενός θρύλου είχε μόλις ξεκινήσει…
Το κολέγιο
Μετά την αποφοίτησή του από το Union Hill, ο Γκάλης γράφτηκε στο κολέγιο Σίτον Χολ και άρχισε να γράφει τις πρώτες σελίδες μίας μεγάλης καριέρας. Ήταν από την αρχή φανερό ότι ο άνθρωπος ήταν απλά γεννημένος για να βάζει τη μπάλα στο καλάθι. Στην χρονιά του ως τελειόφοιτος, είχε μέσο όρο πόντων 27.5, την τρίτη καλύτερη επίδοση στις ΗΠΑ πίσω από αυτή του Λόρενς Μπάτλερ του Άινταχο Στέιτ και …κάποιου Λάρι Μπερντ, ο οποίος φοιτούσε τότε στο Ιντιάνα Στέιτ.
Αργότερα ο προπονητής του Σίτον Χολ εκείνη την εποχή Μπιλ Ράφτερι, θα δήλωνε ότι ο Γκάλης ήταν ο καλύτερος παίκτης που είχε προπονήσει ποτέ του.
Μία μεγάλη καριέρα στο ΝΒΑ διαγραφόταν λοιπόν στον ορίζοντα για τον γιο τον Ελλήνων μεταναστών, ο οποίος προσέλαβε ως ατζέντη του τον Μπιλ Μάνον -εκπρόσωπο μεταξύ αλλων και της τραγουδίστριας Νταϊάνα Ρος – με σκοπό να του βρει ομάδα στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου. Τελικά, ο Γκάλης επελέγη στον 4ο γύρο του ντραφτ του 1979 από τους Μπόστον Σέλτικς.
Δεν έμελλε όμως να φορέσει τη φανέλα της ιστορικής ομάδας ποτέ. Ένας σοβαρός τραυματισμός στον αστράγαλο κατά τη διάρκεια καμπ προετοιμασίας που θα τον άφηνε εκτός για μεγάλο διάστημα, ανάγκασε τους Σέλτικς να προσφέρουν αντ’ αυτού συμβόλαιο στον Τζέραλντ Χέντερσον.
Ο θρύλος των Σέλτικς Ρεντ Άουερμπαχ, έχει παραδεχτεί δημοσίως ότι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της καριέρας του είναι ότι δεν είχε κρατήσει τον Γκάλη εκείνη την εποχή. Ένα λάθος πάντως για τον οποίο οι Έλληνες μπασκετόφιλοι θα τον ευγνωμονούν για πάντα. Ο Nick ήταν έτοιμος να περάσει τον Ατλαντικό για να γίνει «Greek» και με τη βούλα…
Στην πατρίδα
Το καλοκαίρι του 1979, έχοντας μείνει εκτός ΝΒΑ, ο 22χρονος Γκάλης έψαχνε τον επόμενο προορισμό του. Πίσω στην Ελλάδα, το όνομά του είχε ήδη κυκλοφορήσει στους μπασκετικούς κύκλους. Η πρώτη ομάδα που ενδιαφέρθηκε γι’ αυτόν ήταν ο Παναθηναϊκός, ακολούθησε ο Ολυμπιακός, αμφότεροι οι «αιώνιοι» όμως χωρίς επιτυχία.
Ακολούθησε το ενδιαφέρον του Άρη, που ήταν σαφώς πιο θερμό και τελικά κέρδισε τον παίκτη. Οι παράγοντες της ομάδας της Θεσσαλονίκης ταξίδεψαν μέχρι το Νιου Τζέρσεϊ προκειμένου να πείσουν την οικογένειά του και έπειτα αυτόν να μετακομίσει στη συμπρωτεύουσα, επιστρατεύοντας ακόμα και την επιρροή του Αρχιεπισκόπου Αμερικής!
Τελικά, ο Γκάλης πείστηκε να πάει στον Άρη με αποδοχές 46.000 δραχμών, ένα σπίτι και ένα αυτοκίνητο! Στις 16 Οκτωβρίου 1979 υπέγραψε και στις 2 Δεκεμβρίου έκανε την πρώτη του εμφάνιση επί ελληνικού εδάφους σε τοπικό ντέρμπι με τον Ηρακλή. Ο Άρης κερδίζει 79-78, ο Γκάλης πετυχαίνει 30 πόντους.
Παράλληλα, έτρεχαν οι διαδικασίες ώστε ο Γκάλης να αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο και να αποκτήσει δικαίωμα συμμετοχής στην Εθνική.
Ο Γκάλης έκανε ντεμπούτο με τη «γαλανόλευκη» σε παιχνίδι με τη Σουηδία τον Μάιο του 1980, πετυχαίνοντας 25 πόντους. Η Εθνική, ο Άρης και το ελληνικό μπάσκετ, δεν θα ήταν πια ποτέ τα ίδια…
«Με το Γκάλη, το Γιαννάκη…»
Το ξεκίνημα στην Ελλάδα δεν ήταν πολύ εύκολο για τον Γκάλη, ο οποίος είχε διαφορετικές παραστάσεις έχοντας μεγαλώσει στις ΗΠΑ, ενώ αρχικά τουλάχιστον υπήρχε αμφισβήτηση στο πρόσωπό του κυρίως από τους δημοσιογράφους.
Ο «Πατριάρχης» του Άρη όμως Ανέστης Πεταλίδης, βλέποντάς τον από πρώτο χέρι στις προπονήσεις, ορκιζόταν ότι αυτός ο παίκτης θα άφηνε εποχή.
Σιγά-σιγά, άρχισαν να το καταλαβαίνουν και οι υπόλοιποι. Ο Γκάλης έκανε δικό του τον τίτλο του πρώτου σκόρερ στο ελληνικό πρωτάθλημα για πρώτη φορά το 1981, κάτι που κατάφερε και για τα επόμενα δέκα χρόνια!
Το πρωτάθλημα με τον Άρη ήρθε τελικά το 1983, αλλά η κίνηση που ολοκλήρωσε τη μεταμόρφωση του ελληνικού μπάσκετ έγινε στις 3 Αυγούστου του 1984 με την μετακίνηση του Παναγιώτη Γιαννάκη στον Άρη από τον Ιωνικό Νικαίας. Η «αυτοκρατορία» της ομάδας της Θεσσαλονίκης είχε μόλις εγκαθιδρυθεί.
Ακολούθησαν επτά συνεχόμενα πρωταθλήματα από το 1985 και έπειτα, τρία εκ των οποίων αήττητα! Το «Αλεξάνδρειο Μέλαθρο» γίνεται η πρωτεύουσα του ελληνικού μπάσκετ και το επίκεντρο της αθλητικής και κοινωνικής ζωής της Θεσσαλονίκης. Ο Άρης μετά το εθνικό πρωτάθλημα επιχειρεί να κατακτήσει και την Ευρώπη και το δίδυμο Γκάλη- Γιαννάκη ενώνει την φίλαθλη Ελλάδα!
Οι σινεφίλ και οι θεατρόφιλοι εκείνα τα χρόνια κάθε Πέμπτη έλεγαν «ευχαριστώ» στον Γκάλη και την παρέα του, υπό την καθοδήγηση του Γιάννη Ιωαννίδη. Αυτό γιατί τη συγκεκριμένη μέρα οι ιδιοκτήτες κινηματογράφων και θεάτρων μείωναν τις τιμές μπας και «τσιμπήσουν» τους ελάχιστους που δεν είχαν «κολλήσει» μπροστά από μία οθόνη τηλεόρασης για να δουν τις ευρωπαϊκές μάχες του Άρη: Τρέισερ, Μακάμπι, Μπαρτσελόνα, ήταν μόνο μερικές από τις ομάδες που υποκλίθηκαν στη μαγεία του Γκάλη εκείνη την εποχή!
Ο γραπτός λόγος είναι λίγο δύσκολο να αποτυπώσει τις χιλιάδες στιγμές μαγείας που πρόσφερε ο Γκάλης, ο Γιαννάκης, ο Σούμποτιτς και οι υπόλοιποι της παρέας. Ευτυχώς η σύγχρονη τεχνολογία και το διαδίκτυο επιτρέπουν την άμεση πρόσβαση στα «ντοκουμέντα», για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι.
Από το 1988-90 ο Άρης συμμετέχει σε τρία συνεχόμενα φάιναλ-φορ Κυπέλλου Πρωταθλητριών, αλλά αποτυγχάνει σε όλα στο εμπόδιο των ημιτελικών. Το γεγονός ότι ο Γκάλης τελείωσε την καριέρα του χωρίς να έχει σηκώσει το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό διασυλλογικό τρόπαιο , παραμένει μία από τις μεγαλύτερες «ανωμαλίες» στο μπάσκετ της Γηραιάς Ηπείρου.
Οι ευρωπαϊκές αποτυχίες και ο εγχώριος κορεσμός έφεραν τελικά τη φθορά στον Άρη. Ο Ιωαννίδης φεύγει, το πρωτάθλημα του 1992 χάνεται από τον ΠΑΟΚ, τα οικονομικά προβλήματα μαστίζουν την ομάδα και τελικά το «διαζύγιο» έρχεται. Τέλος εποχής για τον Άρη, αλλά και το μπάσκετ της Θεσσαλονίκης.
Το έπος του 1987
Ο Γκάλης δεν κατέκτησε ποτέ το ευρωπαϊκό σε διασυλλογικό επίπεδο. Αυτό όμως στο οποίο πρωταγωνίστησε από τις 3 έως τις 14 Ιουνίου του 1987 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, σίγουρα αποζημιώνει για εκείνα τα χαμένα φάιναλ-φορ, σε ένα κατόρθωμα τους καρπούς του οποίου το ελληνικό μπάσκετ τους απολαμβάνει ακόμα και σήμερα.
Η ιστορία αγάπης του Γκάλη με την Εθνική ξεκινά το 1980, με το νεοφερμένο αστέρι να δείχνει από την αρχή την ικανότητά του στο σκοράρισμα. Τρία χρόνια μετά, σε ένα φιλικό της Εθνικής με το Νορθ Καρολάινα Ταρ Χιλς, ο Γκάλης πετυχαίνει 50 πόντους «ζαλίζοντας» τον προσωπικό του φρουρό. Έναν σούτινγκ γκαρντ με το όνομα Μάικλ Τζόρνταν.
Το 1986 αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ στο Μουντομπάσκετ της Ισπανίας με μέσο όρο πόντων 33.5 ανά αγώνα, με την Ελλάδα να κατατάσσεται δέκατη.
Ένα χρόνο μετά, το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα σε επίπεδο Εθνικών ομάδων, το περίφημο Ευρωμπάσκετ, φιλοξενείται στην Ελλάδα.
Με προπονητή τον Κώστα Πολίτη και τους Γκάλη, Γιαννάκη, Φασούλα, Χριστοδούλου, Φιλίππου, Καμπούρη, Ρωμανίδη, Σταυρόπουλο, Ιωάννου, Καρατζά, Ανδρίτσο και Λινάρδο στο ρόστερ, η «γαλανόλευκη» ξεκινά ως αουτσάιντερ απέναντι στα μεγαθήρια της τότε ΕΣΣΔ, της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας και της Ισπανίας.
Ωστόσο με ένα ΣΕΦ ασφυκτικά γεμάτο και τους Έλληνες παίκτες σε δαιμονιώδη φόρμα, η Εθνική προελαύνει και η ευρύτερη Ελλάδα μαθαίνει μπάσκετ.
Εκατομμύρια Έλληνες βλέπουν από την τηλεόραση τον Γκάλη να καταργεί τους νόμους της βαρύτητας. Να τα βάζει με όλα τα θηρία μαζί και να βγαίνει νικητής. Να σηκώνεται κάτω από το καλάθι και να σκοράρει λες και «περπατούσε» στον αέρα. Να ρεζιλεύει αντιπάλους 30 πόντους ψηλότερους.
Η Ελλάδα παίρνει την τέταρτη θέση στον προκριματικό της όμιλο με 3 νίκες και 2 ήττες, αλλά ελάχιστοι μπορούν να υποπτευθούν τι πρόκειται να ακολουθήσει. Στον προημιτελικό, ο Γκάλης σημειώνει 38 πόντους με την ελληνική ομάδα να κερδίζει την Ιταλία με 90-78. Στα ημιτελικά περιμένει η Γιουγκοσλαβία του αείμνηστου Ντράζεν Πέτροβιτς, του Κούκοτς, του Πάσπαλι, του Βράνκοβιτς, του Ντίβατς και του Ράτζα. Ο Γκάλης απτόητος: 30 πόντοι, νίκη 81-77 και η Ελλάδα παίρνει το εισιτήριο για τον τελικό!
Στις 14 Ιουνίου 1987, το ΣΕΦ γεμίζει ασφυκτικά για το ματς που θα καθόριζε τον πρωταθλητή Ευρώπης. Απέναντι στην Ελλάδα άλλος ένας γαλαξίας αστέρων, αθλητικός εκπρόσωπος μίας εκ των δύο υπερδυνάμεων της εποχής σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι Σοβιετικοί των Βολκόφ, Τιχονένκο και Μαρτσιουλιόνις με καθοδηγητή τον θρυλικό Γκομέλσκι είναι έτοιμοι να κατατροπώσουν την μικρή Ελλάδα, έστω και αν είναι γηπεδούχος.
Ο Γκάλης έχει άλλη άποψη. Πετυχαίνει 40 πόντους με μία εξωπραγματική εμφάνιση. «Χορεύει» τον Τκατσένκο των 2.20 μ. και τα υπόλοιπα θηρία για 45 αγωνιστικά λεπτά. Στα ίσια, κάτω από το καλάθι, μόνος του και όλοι τους, σηκώνεται και ξεχνάει να προσγειωθεί! Λίγα δευτερόλεπτα πριν από το τέλος της παράτασης, ο Αργύρης Καμπούρης με δύο εύστοχες βολές ολοκληρώνει το έπος. Το ΣΕΦ «φλέγεται» για τη νίκη με 103-101, μαζί του και όλη η υπόλοιπη Ελλάδα, σε μία από τις πιο αξέχαστες βραδιές που έχει χαρίσει ποτέ ο αθλητισμός στους Έλληνες. Το όνομα του Γκάλη γίνεται -επιτέλους – παγκόσμιο και είναι μάλλον περιττό να αναφερθεί ότι ήταν ο πρώτος σκόρερ και ο καλύτερος παίκτης της διοργάνωσης…
Η 14η Ιουνίου του 1987 είναι η ημερομηνία γέννησης της πιο επιτυχημένης εποχής του ελληνικού μπάσκετ. Χιλιάδες πιτσιρίκια ερωτεύονται την πορτοκαλί μπάλα. Ο σπόρος έχει ήδη ριζώσει.
Το 1987 όμως δεν ήταν μία «φούσκα». Αποδείχτηκε περίτρανα δύο χρόνια αργότερα στο Ζάγκρεμπ της τότε ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Με προπονητή τον Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου και τον Γκάλη να δίνει εκ νέου ρεσιτάλ, η Ελλάδα φτάνει στα ημιτελικά. Εκεί περιμένει ξανά η ΕΣΣΔ για εκδίκηση, ενισχυμένη και με τον μεγάλο Σαμπόνις.
Η πελατειακή σχέση όμως με τους Σοβιετικούς συνεχίστηκε, με τον «γκάνγκστερ» να σημειώνει 45 πόντους και την Ελλάδα να επικρατεί με 81-80. Στο νικητήριο τρίποντο του Χριστοδούλου, ο Γκάλης σηκώνει τα χέρια ενώ η μπάλα βρίσκεται σε τροχιά προς το καλάθι, προς τη δόξα. Η Ελλάδα έχασε τον τελικό 98-77, αλλά επιβεβαίωσε ότι είχε έρθει για να μείνει…
Η καριέρα του Γκάλη στην Εθνική θα τελειώσει με μάλλον άδοξο τρόπο το 1991. Στο Ευρωμπάσκετ της Ρώμης πάντως εκείνη τη χρονιά, αναδείχτηκε για τέταρτη φορά πρώτος σκόρερ του θεσμού!
Η κάθοδος στην Αθήνα
Μετά το «διαζύγιο» με τον Άρη, ο Γκάλης μετακόμισε το 1992 στον Παναθηναϊκό, καθώς και το ίδιο το «κέντρο βάρους» του ελληνικού μπάσκετ μεταφέρεται σιγά-σιγά από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα.
Το 1993, με 36 πόντους στον τελικό Κυπέλλου Ελλάδος απέναντι στην πρώην ομάδα του οδηγεί τους «πράσινους» στον πρώτο τίτλο έπειτα από επτά χρόνια.
Το 1994 ηγείται της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής επιτυχίας του Παναθηναϊκού στην ιστορία του ως τότε. Οι «πράσινοι» φτάνουν στο φάιναλ-φορ του Πρωταθλητριών, αλλά η «κατάρα» του Γκάλη στον θεσμό συνεχίζεται, με την ομάδα του να τερματίζει τελικά τρίτη στο Τελ Αβίβ.
Τη σεζόν 1994-95, ο Γκάλης επανενώνεται με τον Γιαννάκη στον Παναθηναϊκό, αλλά το «δίδυμο» δεν είναι πια το ίδιο. Ο Κώστας Πολίτης, τεχνικός των δύο στο έπος του 1987, περιορίζει τον χρόνο συμμετοχής του Γκάλη, ο οποίος με τη σειρά του πίστευε ότι άξιζε μίας καλύτερης αντιμετώπισης.
Οι δύο πλευρές ποτέ δεν γεφύρωσαν τις διαφορές τους. Στις 18/9/1994, ο Πολίτης δεν ξεκινά τον Γκάλη σε αγώνα με τους Αμπελοκήπους και ο «γκάνγκστερ» αρνείται να μπει στο ματς ως αλλαγή. Ήταν η τελευταία φορά που φόρεσε αθλητική φόρμα και φανέλα ως παίκτης.
Ο Παύλος Γιαννακόπουλος προσπαθεί να τον επαναφέρει στην ομάδα, αλλά το γυαλί είχε πια ραγίσει. Το 1995-96 ο ηγέτης της ΚΑΕ επιχειρεί να τον τοποθετήσει δίπλα στο μεγάλο απόκτημα Ντομινίκ Γουίλκινς, αλλά συναντά την αντίσταση του τότε προπονητή Μπόζινταρ Μάλκοβιτς. Τα «φλερτ» με την ΑΕΚ και τον Άρη δεν ευοδώθηκαν ποτέ και έτσι στις 29 Σεπτεμβρίου του 1995, το κεφάλαιο «Γκάλης ως ενεργός μπασκεμπολίστας» κλείνει για πάντα με την ανακοίνωση της αποχώρησής του.
Η ζωή μετά το μπάσκετ
Ο Γκάλης ήταν πάντα λιγομίλητος εκτός παρκέ, αφού προτιμούσε να μιλούν γι’ αυτόν οι επιδόσεις του εντός του (και το έκαναν). Έτσι, παρά το γεγονός ότι αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα είδωλα του ελληνικού αθλητισμού όλων των εποχών, στη μετά-μπάσκετ εποχή του ακολούθησε χαμηλούς τόνους με οικογενειακή ζωή και αποχή από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ίσως αυτό όμως βοήθησε ώστε ο μύθος του να μείνει ανέγγιχτος από την καθημερινή φθορά μίας ενδεχόμενης ενασχόλησης με προπονητική ή παραγοντική θέση.
Ο Γκάλης ασχολήθηκε με τη δημιουργία αθλητικής κατασκήνωσης για παιδιά στη Χαλκιδική, την ώρα που το ελληνικό μπάσκετ και η πολιτεία αναζητούσαν για χρόνια τον τρόπο με τον οποίο θα τον τιμούσαν.
Το 2004 τιμήθηκε κατά κάποιον τρόπο μεταφέροντας την Ολυμπιακή Φλόγα ως πρώτος λαμπαδηδρόμος μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο, κατά την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα.
Το 2007 εξελέγη στο FIBA Hall Of Fame ως ένας από τους καλύτερους παίκτες στην ιστορία του μπάσκετ διεθνώς, ενώ πριν από λίγους μήνες ήταν υποψήφιος για την είσοδο και στο αντίστοιχο του ΝΒΑ.
Τελικώς, μετά από παλινωδίες ετών, ο Γκάλης επιτέλους θα τιμηθεί με την εκδήλωση που διοργανώνει η ΚΑΕ Άρης γι’ αυτόν στον τόπο των μεγαλύτερων διασυλλογικών θριάμβων του.
Το «Αλεξάνδρειο Μέλαθρο» αναμένεται απόψε να σειστεί για ακόμα μία φορά με την είσοδο του Γκάλη. Όπως τα παλιά τα χρόνια. Καιρός ήταν…
Ο ΓΚΑΛΗΣ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΑ
Η πρώτη του δήλωση ως παίκτης του Άρη: «Θα βάζω σε κάθε παιχνίδι 40 πόντους».
Για το γεγονός ότι δεν κατέκτησε το Πρωταθλητριών: ««Ποτέ δεν με ένοιαξε μόνο αυτό. Θα ήθελα να έχω πάρει ευρωπαϊκό τίτλο, αλλά δεν με κυνηγάει κάποιο απωθημένο».
Για τα χρήματα: «Αξίζω όσα καταφέρνω να με πληρώσουν».
Για την αποχώρησή του από τον Παναθηναϊκό: «Ποτέ δεν έχω παρακαλέσει άνθρωπο, δεν έχω ζητήσει χάρη από κανέναν. Φεύγω πικραμένος».
Για την κληρονομιά που έχει αφήσει: «Ο πατέρας μου μού έλεγε πως, πεθαίνοντας, το μόνο που μένει πίσω μας είναι η εντύπωση του κόσμου για εμάς και τίποτε άλλο».
Για το φιλικό προς τιμήν του: «Πιστεύω ότι είναι η μεγαλύτερη τιμή για κάθε αθλητή. Όταν μια ομάδα αποφασίζει να κρεμάσει την φανέλα του πάνω στα ράφια του γηπέδου είναι η μέγιστη τιμή. Και αυτό γιατί δεν θα φορέσει ξανά κανένας την φανέλα με το νούμερο έξι. Νομίζω κάθε αθλητής ονειρεύεται με την αγαπημένη του ομάδα να γίνεται αυτό».
Για το ματς με την Ιταλία στο Ευρωμπάσκετ του 1987: «Ναι, αυτή είναι η σημαντικότερη νίκη μας στην ιστορία. Μέχρι τον επόμενο αγώνα».
Για το Ευρωμπάσκετ του 1987: «Οταν πια φθάσαμε στον τελικό, θυμάμαι κάποιο πρωινό που πηγαίναμε βόλτα με τον Παναγιώτη Φασούλα αφού και οι δύο δεν κοιμόμασταν τη νύχτα και κάναμε βόλτες γύρω-γύρω από το ξενοδοχείο. Σε κάποια στιγμή μου λέει: ΄΄Βρε Νίκο, πώς θα παίξουμε τελικό με αυτά τα μεγαθήρια;΄΄. Του απαντάω: ΄΄Πέντε είμαστε εμείς, πέντε αυτοί, αλλά εμείς έχουμε έναν παίκτη παραπάνω και αυτός είναι ο κόσμος. Θα κερδίσουμε, Παναγιώτη, θα πάρουμε το Κύπελλο και θα φύγουμε”. Δεν ήμουν μόνο εγώ που το πίστευα. Ολα τα παιδιά πίστευαν σε αυτή τη μεγάλη νίκη. Αυτή η νίκη άλλαξε τη ροή του ελληνικού μπάσκετ».
ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΚΑΛΗ…
Φάνης Χριστοδούλου: «Όσοι ασχολούνται με το μπάσκετ θα έπρεπε να πληρώνουν έναν ειδικό φόρο, το… Γκαλόσημο».
Ανέστης Πεταλίδης: «Κύριοι, μπορείτε να λέτε και να γράφετε ό,τι θέλετε. Προσέξτε, όμως, γιατί μια μέρα θα γλείφετε εκεί όπου τώρα φτύνετε! Μια μέρα ο Γκάλης θα αποδείξει ότι ο ένας μπορεί να νικήσει τους πέντε!».
Λευτέρης Σούμποτιτς: «Δεν χρειάζεται να πω τίποτα για το Νικ. Ακόμη και σήμερα που τρώω ψωμί από το μπάσκετ ως προπονητής το οφείλω κατά πολύ στον Γκάλη».
Παναγιώτης Γιαννάκης: «Ο Νίκ ήταν αυτός που τους κέρδιζε όλους ήταν ασταμάτητος και κανένας δεν μπορούσε να τον σταματήσει. Ο αντίπαλος προπονητής έλεγε να τον μαρκάρουν από το δεξί χέρι, αυτός τους νικούσε πάλι με το δεξί χέρι. Ήταν ο κορυφαίος παίκτης της Ευρώπης, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν»».
Νίκος Φιλίππου: «Ο Γκάλης έχει τιμηθεί. Μακριά από την Ελλάδα. Είναι μέλος του Hall of Fame της FIBA, που είναι η πιο σημαντική τιμή χωρίς να θέλω να μειώσω το αμερικανικό Hall of Fame. Πέρα από επισημότητες, το πιο σημαντικό, όμως, είναι το γεγονός πως ο Γκάλης είναι στο Hall of Fame της καρδιάς όλων των Ελλήνων».
Ντίνο Ράτζα: «Ήταν πολύ δύσκολος αντίπαλος, ήταν μικρόσωμος και όταν πηδούσε, έμενε στον αέρα! Δεν ξέραμε πώς το έκανε και ήταν αλήθεια ένα μεγάλο πρόβλημα για εμάς!».
Κώστας Πολίτης: ««Ο Νίκος Γκάλης ήταν μια απίστευτα τεράστια προσωπικότητα και πραγματική ευτυχία για το ελληνικό μπάσκετ. Σε ότι αφορά το Ευρωμπάσκετ, δεν ήταν φυσικά μόνο ο πρώτος σκόρερ, ήταν απίστευτα χαρισματικός. Ήταν ο παίκτης που ήθελες να πάρει τη μπάλα και να τη βάλει στο καλάθι στο πιο κρίσιμο σημείο. Προσέφερε πραγματικά μεγάλες στιγμές σε όλους μας».
Ντράζεν Πέτροβιτς: «Αν εγώ είμαι ο γιος του Διαβόλου, τότε ο Γκάλης είναι ο ίδιος ο Διάβολος».
Αλεξάντερ Γκομέλσκι: «Ο Γκάλης είναι ο παίκτης του 21ου αιώνα. Του βγάζω το καπέλο».
Μάικλ Τζόρνταν: «Δεν περίμενα ότι θα υπήρχε ένας τόσο καλός επιθετικός παίχτης στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα».
Μπομπ Μάκαντου: «Είδα τον Γκάλη να κάνει πράγματα, που δεν γινόταν ούτε στους Λέικερς και τους Σέλτικς».
Στόγιαν Βράνκοβιτς: «Ο Γκάλης ήταν ο καλύτερος παίκτης με τον οποίο έχω παίξει ποτέ, αλλά μπορώ να διαβεβαιώσω τους πάντες ότι σαν χαρακτήρας και σαν άνθρωπος, ήταν ακόμη καλύτερος».
Ζέλιμιρ Ομπράνοβιτς: «Ο Γκάλης ήταν ο πρώτος σκόρερ. Είναι ο άνθρωπος που άλλαξε το μπάσκετ. Ήταν αδύνατο για τον οποιονδήποτε παίκτη να σταματήσει τον Γκάλη. Πιστέψτε με, το είχαν δοκιμάσει όλες οι ομάδες και δεν τα είχαν καταφέρει».
Όντι Νόρις: «Η πρώτη φορά που είπα μέσα μου για τον Γκάλη “Θεέ μου, τι κάνει αυτός;” ήταν αν θυμάμαι καλά την πρώτη μου χρονιά στην Μπαρτσελόνα. Με μια λέξη αυτός ο παίκτης ήταν ασταμάτητος».
Ντίνο Μενεγκίν: «Ο Γκάλης ήταν το είδος του αθλητή που όταν ήθελε να πετύχει κάτι, δεν μπορούσε κανένας να τον σταματήσει. Δυστυχώς, ήμουν πάντα αντίπαλός του και ποτέ συμπαίκτης του και είναι κρίμα για μένα. Θα ήταν τιμή μου να ήμουν συμπαίκτης του».
Ρισάρ Ντακουρί: «Τα ρεκόρ του νομίζω ότι μιλούν από μόνα τους. Ο Γκάλης ήταν επίσης ένας κύριος εντός και εκτός γηπέδων και τον σεβόμουν απόλυτα γι’ αυτό».
Στεφάν Οστρόφσκι: «Ο Γκάλης ήταν απίστευτος αθλητής. Μπορούσε να σκοράρει απέναντι στον οποιονδήποτε αντίπαλο της οποιαδήποτε ομάδας. Είχε τόσο μεγάλη αυτοπεποίθηση στο σουτ του. Μπορούσε να σκοράρει απέναντι σε γκαρντ, αλλά κι έχοντας μπροστά του έναν σκληρό ψηλό. Ακόμη και οι ψηλοί παίκτες που είχαν μεγάλα χέρια, δεν μπορούσαν να τον σταματήσουν, γιατί πηδούσε πολύ ψηλά».
Ντορόν Τζάμσι: «Ξέρετε, υπάρχουν κάποια ονόματα που και μόνο με το άκουσμά τους, τρέμει το κορμί σου. Ένα από αυτά είναι και του Γκάλη. Δίχως να έχω τη παραμικρή διάθεση να μειώσω και τους άλλους σπουδαίους αθλητές που ανέδειξε το ελληνικό μπάσκετ, ο Γκάλης και ο Γιαννάκης αποτελούν μια κατηγορία μόνοι τους».
Ζόρδι Βιγιακάμπα: «Η προσποίησή του, το τάιμινγκ στο άλμα και το σουτ με το σπάσιμο της μέσης, θα μείνουν στη μνήμη όλων των φιλάθλων και των παικτών που αντιμετωπίσαμε τον Νίκο Γκάλη».
Μάκης Δενδρινός: «Η καλύτερη λύση δεν είναι να κλειδώσεις τον Γκάλη στο ξενοδοχείο. Η καλύτερη λύση είναι να πάρεις και το κλειδί και να το πετάξεις στην θάλασσα».
Δημήτρης Διαμαντίδης: «Ο Νίκος Γκάλης ήταν, είναι και θα είναι ένας και μοναδικός. Μαζί και οι άλλοι παίκτες που είχαμε την τύχη να τους παρακολουθούμε και μας έδωσαν το έναυσμα να ασχοληθούμε με το μπάσκετ. Θεωρώ μεγάλη ιεροσυλία και «βλακεία» να συγκριθώ με έναν άνθρωπο που για μας είναι κάτι ιερό. Ο Γκάλης μαζί με τον Γιαννάκη, τον οποίο είχα προπονητή, τον Φασούλα, τον Χριστοδούλου και τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας του 1987 ήταν αυτοί που ώθησαν χιλιάδες παιδιά να ασχοληθούν από το μπάσκετ».
Παύλος Γιαννακόπουλος: «Ο ελληνικός λαός και οι φίλοι του μπάσκετ οφείλουν πολλά σε αυτόν τον τεράστιο αθλητή. Οι υπηρεσίες που πρόσφερε ήταν ανεκτίμητες. Εμείς ως Παναθηναϊκός πάντα σεβόμασταν το μέγεθος και την αξία του. Το τέλος αυτής της συνεργασίας δεν ήταν αυτό που θα θέλαμε όλοι μας. Αυτές όμως είναι παλιές ιστορίες. Περασμένα ξεχασμένα. Σε αυτή την υπόθεση δεν φταίει ούτε ο Γκάλης ούτε ο Παναθηναϊκός».
ΤO WHO IS WHO
Πλήρες όνομα: Νικόλαος Γεωργαλής
Ημερομηνία γέννησης: 23/7/1957
Τόπος γέννησης: Νιού Τζέρσεϊ, ΗΠΑ
Υψος: 1.83
Θέση: Σούτινγκ γκαρντ
ΣΥΛΛΟΓΟΙ
1975-1979 Κολέγιο Σιτον Χολ, ΗΠΑ
1979-1992 Άρης
1992-1994 Παναθηναϊκός
ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ
1980-1991 168 συμμετοχές, μ.ο. πόντων 30.46
ΤΙΤΛΟΙ ΜΕ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ
8 Πρωταθλήματα Ελλάδος: 1983, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991 (Άρης)
7 Κύπελλα Ελλάδος: 1985, 1987, 1988, 1989, 1990 (Άρης), 1993 (Παναθηναϊκός)
ΤΙΤΛΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ
1 Χρυσό μετάλλιο Ευρωμπάσκετ:1987
1 Αργυρό μετάλλιο Ευρωμπάσκετ: 1989
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
1 τίτλος MVP Ευρωμπάσκετ: 1987
4 τίτλοι MVP Α1 Ελλάδος: 1988, 1989, 1990, 1991
11 τίτλοι πρώτου σκόρερ Α1 Ελλάδος: 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991
2 τίτλοι πρώτου σκόρερ Κυπέλλου Πρωταθλητριών: 1992, 1994
4 τίτλοι πρώτου σκόρερ Ευρωμπάσκετ: 1983, 1987, 1989, 1991
1 τίτλος πρώτου σκόρερ Μουντομπάσκετ: 1986
Πρώτος σκόρερ όλων των εποχών στην Α1 Ελλάδος με 12.849 πόντους (33.4 ανά αγώνα)
Μέλος του Hall of Fame της FIBA
ΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ
– 854 επίσημοι αγώνες καριέρας, 25.995 πόντοι, 30.4 πόντοι ανά αγώνα.
Προσωπικό ρεκόρ πόντων: 63 πόντοι, Άρης – Ιωνικός Νικαίας (1981).
