Ηταν 13 Ιουλίου του 1930, 14:00 το μεσημέρι. Στο “Ποσίτος”, το γήπεδο στο Μοντεβίδεο της Ουρουγουάης, η Γαλλία και το Μεξικό ήταν έτοιμοι για τη σέντρα. Ο Ουρουγουανός ρέφερι, Ντομίνγκο Λομπάρντι σφύριξε για πρώτη φορά και άρχισε να γράφει η ιστορία. Τα Μουντιάλ είχαν μόλις αρχίσει. Η έμπνευση του Γάλλου ποδοσφαιρικού παράγοντα, Ζιλ Ριμέ είχε πάρει ουσία. Για τον ποδοσφαιρικό πλανήτη άρχιζε ένα μεγάλο πανηγύρι το οποίο προφανώς και γιγαντώθηκε με το πέρασμα των χρόνων και έχει φτάσει να είναι το γεγονός που κάθε τέσσερα χρόνια περιμένουν όλοι οι ποδοσφαιρόφιλοι. Κι ένα ακόμη Μουντιάλ προστίθεται στην αλυσίδα. Στη Ρωσία, το Νο21 της ιστορίας.
Από τις 13 στις 32 ομάδες
Στο πρώτο Μουντιάλ, της Ουρουγουάης συμμετείχαν 13 ομάδες. Για τις ομάδες από την Ευρώπη (όπως αντίστοιχα και για τις ομάδες της Αμερικής στα επόμενα Μουντιάλ που έγιναν στην Ευρώπη) το θέμα του ταξιδιού ήταν ένα ζήτημα. Με το πλοίο ήταν έξι εβδομάδες το πήγαινε-έλα. Χώρια που και για τους διεθνείς δεν ήταν εύκολο να λείπουν από τις δουλειές τους για, περίπου, 2 μήνες. Αποτέλεσμα αυτού ήταν στο πρώτο Μουντιάλ να πάρουν μέρος μόνο 4 χώρες από την Ευρώπη, η Γαλλία, η Ρουμανία, η Γιουγκοσλαβία και το Βέλγιο. Το γεγονός επίσης ότι τα δύο επόμενα Μουντιάλ έγιναν στην Ευρώπη (και δεν πήγε εναλλάξ με την Αμερική) είχε ως αποτέλεσμα οι εθνικές ομάδες της Αργεντινής και της Ουρουγουάης να μποϊκοτάρουν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1938, στη Γαλλία. Από τότε βέβαια έχουν αλλάξει πολλά. Οι ομάδες από 13 (το 1930) έγιναν 16 και αυτός ο αριθμός διατηρήθηκε μέχρι το 1978. Στο Μουντιάλ της Ισπανίας για πρώτη φορά οι ομάδες ήταν 24 και από το 1998 (Μουντιάλ Γαλλίας) μέχρι και τώρα οι ομάδες στην τελική φάση είναι 32. Το πρώτο Μουντιάλ της Ουρουγουάης κρατησε από τις 13 ως τις 30 Ιουλίου και έγινε σε μία πόλη (στο Μοντεβιδέο) και σε τρία γήπεδα. Τα Μουντιάλ βέβαια απλώνονται στις πόλεις της χώρας που το διοργανώνει, με το ρεκόρ να είναι οι 17 πόλεις στην Ισπανία το 1982.
Για πρώτη φορά Ρωσία
Η Ρωσία θα διοργανώσει για πρώτη φορά Μουντιάλ. Πέντε χώρες το έχουν διοργανώσει από δύο φορές, η Ιταλία, η Γαλλία, η Βραζιλία, το Μεξικό και η Γερμανία. Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002, το οποίο συνδιοργανώθηκε από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, ήταν το πρώτο που διεξήχθη στην Ασία και γενικότερα το πρώτο σε χώρα εκτός Ευρώπης και Αμερικής. Το μουντιάλ του 2010 στη Νότια Αφρική ήταν το πρώτο που διοργανώθηκε από αφρικάνικο κράτος. Με τα Μουντιάλ βεβαίως είναι συνδεδεμένες και οι μασκότ, χρειάστηκε όμως να φτάσουμε στο 1966, στο Μουντιάλ της Αγγλίας για να εμφανιστεί για πρώτη φορά μια μασκότ. Ηταν ο Γουίλι, το λιοντάρι.
Η μορφή του Ριμέ
Μουντιάλ και Ζιλ Ριμέ (14 Οκτωβρίου 1873-15 Οκτωβρίου 1956) είναι -ιστορικά- άμεσα συνυφασμένοι. Η έμπνευση του Γάλλου που βρήκε αιτία και αφορμή στην επιτυχία των ολυμπιακών ποδοσφαιρικών τουρνουά του 1924 και του 1928. Ο Ριμέ εκλέχτηκε πρόεδρος της νεοσυσταθείσας Γαλλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου στις 11 Απριλίου 1919 και παρέμεινε επί 30 χρόνια επικεφαλής της. Επίσης ήταν πρόεδρος της ΦΙΦΑ από το 1921 ως το 1954. Το Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν γνωστό με την ονομασία Κύπελλο “Ζιλ Ριμέ” έως το 1970, προς τιμή του.
Η πολυνίκης Βραζιλία
Η Βραζιλία είναι η μοναδική χώρα που έχει συμμετοχή σε όλα τα Μουντιάλ. Στη Ρωσία δηλαδή κάνει το “21 στα 21”. Και μαζί, είναι η πολυνίκης με 5 κατακτήσεις (1958, 1962, 1970, 1994, 2002) ενώ ακολουθούν η Ιταλία (1934, 1938, 1982, 2006) και η Γερμανία (1954, 1974, 1990, 2014) με 4 κατακτήσεις η καθεμία. Από δύο έχουν Αργεντινή (1978, 1986) και Ουρουγουάη (1930, 1950) και από μία η Γαλλία (1998), η Αγγλία (1996) και η Ισπανία, το 2010. Και μερικά ακόμη ενδιαφέροντα:
-Σε ηπειρωτικό επίπεδο η Ευρώπη προηγείται με 11 τρόπαια έναντι 9 της Νοτίου Αμερικής.
-Η Βραζιλία δεν κατέκτησε κάποιο από τα 5 Μουντιάλ ως διοργανώτρια. Κι ενώ έξι από τους οχτώ Πρωταθλητές έχουν κατακτήσει τουλάχιστον έναν από τους τίτλους ως διοργανωτές.
-Η Αγγλία π.χ. το 1966 και η Γαλλία το 1998 έχουν κερδίσει τους μοναδικούς τίτλους τους ως διοργανωτές.
-Όλα τα Παγκόσμια Κύπελλα που έχουν διεξαχθεί στην Ευρώπη τα έχουν κερδίσει ευρωπαϊκές ομάδες, με εξαίρεση το παγκόσμιο κύπελλο του 1958 (Μουντιάλ Σουηδίας), το οποίο κατακτήθηκε από τη Βραζιλία που νίκησε στον τελικό τη διοργανώτρια χώρα.
-Από το 1938 και ύστερα, οι διοργανώτριες χώρες παίρνουν αυτόματα μια θέση για τα τελικά, χωρίς να αγωνίζονται στην προκριματική φάση.
-Αυτό ίσχυε και για τις νικήτριες χώρες αλλά από το 2006 καταργήθηκε. Ετσι, και οι νικήτριες χώρες αγωνίζονται κανονικά στα προκριματικά.
Η Γερμανία προσπερνά την Ιταλία
Η Βραζιλία λοιπόν κάνει το “21 στα 21” η μόνη με συμμετοχή σε όλα τα Μουντιάλ. Στη δεύτερη θέση ήταν (από 18 παρουσίες στα προηγούμενα 20) η Γερμανία και η Ιταλία, τώρα όμως στη Ρωσία (με απούσα την Ιταλία), η Γερμανία θα προσπεράσει και θα είναι μόνη δεύτερη. Παρεμπιπτόντως, η Γερμανία (που είναι και η κάτοχος του τροπαίου με την επικράτηση το 2014 στη Βραζιλία) είναι η χώρα που έχει τις περισσότερες παρουσίες σε τελικό. Εχει οκτώ συμμετοχές (και 4 νίκες), ακολουθεί η Βραζιλία με 7 (και πέντε κατακτήσεις) και μετά είναι η Ιταλία με 6 παρουσίες, εκ των οποίων, 4 κατακτήσεις. Μερικά ακόμη ενδιαφέροντα:
-Η Γερμανία είναι επίσης η χώρα με τα περισσότερα παιχνίδια για Μουντιάλ και η ομάδα που έχει σκοράρει τα περισσότερα γκολ.
-Σε όλους τους τελικούς έχουν φτάσει ομάδες μόνο από την Ευρώπη και τη Νότια Αμερική.
-Τρεις φορές έχει πάει σε τελικό η Ολλανδία (1974, 1978, 2010) χωρίς να το κατακτήσει
-Συνολικά, 207 ομάδες έχουν συμμετάσχει σε προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου και 78 από αυτές έχουν προκριθεί τουλάχιστον μία φορά στα τελικά.
-Μόνο 8 ομάδες έχουν κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο και 12 συνολικά έχουν φτάσει στον τελικό.
-Η Ελλάδα έχει τρεις παρουσίες σε τελική φάση Μουντιάλ, το 1994, το 2010 και το 2014.
Κλόζε, Ματέους και Καρμπαχάλ
Σε ατομικό επίπεδο, στους σκόρερς, είναι ο Γερμανός, Μίροσλαβ Κλόζε, με 16 γκολ (σε τέσσερα Μουντιάλ), ο πρώτος στην ιστορία των Μουντιάλ. Δεύτερος είναι ο Βραζιλιάνος, Ρονάλντο με 15, τρίτος ο Γερμανός, Γκερντ Μύλερ με 14, τέταρτος ο Γάλλος, Ζιστ Φοντέν με 13 γκολ και πέμπτος είναι ο Πελέ με 12. Ο Φοντέν πάντως παραμένει ο κάτοχος του ρεκόρ με τα περισσότερα γκολ σε μια διοργάνωση καθώς και τα 13 γκολ που έχει τα σημείωσε σε ένα Μουντιάλ, το 1958, στη Σουηδία. Στις συμμετοχές ο Μεξικανός τερματοφύλακας, Αντόνιο Καρμπαχάλ και ο Γερμανός μέσος, Λόταρ Ματέους είναι οι δύο που έχουν παίξει σε 5 διοργανώσεις. Ο πρώτος από το 1950 ως το 1966 και ο δεύτερος από το 1982 ως το 1998. Ο Ματέους πάντως είναι ο παίκτης με τα περισσότερα παιχνίδια (έχει 25) σε Μουντιάλ.
Ζαγκάλο και Μπεκενμπάουερ
Ο Βραζιλιάνος, Μάριο Ζαγκάλο και ο Γερμανός, Φράντς Μπεκενμπάουερ είναι οι οι μόνοι που έχουν κατακτήσει Μουντιάλ και ως παίκτες και ως προπονητές. Ο Ζαγκάλο ως παίκτης (έπαιζε μεσοεπιθετικός) πανηγύρισε τον τίτλο το 1958 και το 1962 και το 1970 ως προπονητής. Από την πλευρά του ο Μπεκενμπάουερ πήρε τον τίτλο του 1974 ως παίκτης (η θέση του ήταν αμυντικός) και το 1990 ως προπονητής. Ο Ιταλός, Βιτόριο Πότσο είναι ο μόνος προπονητής που έχει πανηγυρίσει δύο κατακτήσεις, το 1934 και το 1938.
Στα 3.2 δισ. οι τηλεθεατές το 2014
Το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που καλύφθηκε από την τηλεόραση ήταν του 1954. Σήμερα το Μουντιάλ αποτελεί αθλητικό γεγονός υψηλότατης τηλεθέασης στον κόσμο, ξεπερνώντας ακόμα και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που έδωσε η ΦΙΦΑ για την προηγούμενη διοργάνωση του 2014 στη Βραζλία, υπολογίζεται ότι περίπου 3.2 δισ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είδαν το Μουντιάλ ενώ τον τελικό της Γερμανίας με την Αργεντινή τον παρακολούθησαν λίγο πάνω από 1 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως. Και όλα αυτά ενώ (με τη διαφορά ώρας) οι ώρες που τα παιχνίδια μεταδίδονταν απευθείας στην Ασία (που είναι κοντά στα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού) ήταν ή κατά τη διάρκεια της νύχτας ή νωρίς το πρωί. Για το ματς του τελικού 695 εκ. άνθρωποι (αύξηση 12% σε σχέση με τον τελικό του 2010) παρακολούθησαν τουλάχιστον 20 λεπτά και παραπάνω ενώ για τουλάχιστον ένα λεπτό παρακολούθησαν λίγο πάνω από 1 δισ. άνθρωποι. Επίσης, περίπου 280 εκ. άνθρωποι είδαν παιχνίδια online ή μέσω κινητής συσκευής, δείγμα του ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αγκαλιάζουν με τη νέα τεχνολογία τα αθλητικά γεγονότα.
