Πριν από ακριβώς 28 χρόνια, ο Τζον Στόκτον έγραψε ιστορία με τη φανέλα των Γιούτα Τζαζ, σερβίροντας 1000 ασίστ για 3η συνεχόμενη σεζόν.
Στη νίκη των “Μορμόνων” στις 5 Απριλίου του 1990, με 124-97 επί των Χιούστον Ρόκετς στο “Delta Center”, ο χαρισματικός πλέι μέικερ έγινε ο μόλις έκτος παίκτης στην ιστορία του ΝΒΑ που έσπασε το φράγμα των 7.000 ασίστ.
Αργότερα, στις 21η Ιανουαρίου 1995 έγινε ο πρώτος πασέρ στην ιστορία του ΝΒΑ με 9.922 ασίστ (μέχρι εκείνη τη στιγμή).
Ο σπουδαίος άσος των Γιούτα Τζαζ αναδείχθηκε επί 9 (!) συνεχόμενα χρόνια κορυφαίος πασέρ του αμερικανικού πρωταθλήματος (1987-88 έως 1995-96), επίδοση που λογικά πολύ δύσκολα θα καταρριφθεί στο μέλλον.
Ο γεννημένος στις 26 Μαρτίου 1962 Στόκτον είναι, επίσης, κάτοχος μερικών σπουδαίων ρεκόρ, όσον αφορά στις ασίστ. Συγκεκριμένα πρόκειται για τον παίκτη ο οποίος έχει πετύχει τη μεγαλύτερη επίδοση όλων των εποχών (για μία σεζόν) σε σύνολο ασίστ (1.164, το 1990-91) και σε μέσο όρο (14.54, το 1989-90).
Φυσικά είναι ο πρώτος ασίστερ στην ιστορία του ΝΒΑ με συνολικά 15.806 ασίστ (μ.ό. 10.5), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι δύο σεζόν (1988-89 και 1991-92) αναδείχθηκε και πρώτος στα κλεψίματα. Παρόντος του Στόκτον, οι Γιούτα Τζαζ δεν έχασαν ποτέ το «τραίνο» των play offs, αντιθέτως έφτασαν πέντε φορές στους τελικούς της Δύσης.
Σημειωτέον ότι στις 17 Μαΐου 1988, ο Στόκτον έσπασε τα κοντέρ, καθώς μοίρασε 24 (!) ασίτ στον εκτός έδρας αγώνα της ομάδας του εναντίον των πρωταθλητών -τότε- Λος Άντζελες Λέϊκερς για τα play offs της δυτικής περιφέρειας.
Επίδοση με την οποία ισοφάρισε την αντίστοιχη του Μάτζικ Τζόνσον σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά τα… όργια του σούπερ σταρ των «λιμνανθρώπων» (15 Μαΐου 1988 κόντρα στους Φοίνιξ Σανς).
«Είμαι απολύτως σίγουρος ότι ποτέ στο μέλλον δε θα υπάρξει άλλος Τζον Στόκτον» έχει πει το… άλλο μισό του σπουδαίου γκαρντ, ο Καρλ Μαλόουν, ενώ ο επί σειρά ετών προπονητής του στους Τζαζ και αληθινό «τοτέμ» της ομάδας (σ.σ. την υπηρετεί σε διάφορα πόστα από το 1956!) Φρανκ Λέιντεν: «Κανείς δεν πίστευε ότι ο Στόκτον θα εξελισσόταν σε τόσο καλό παίκτη. Γιατί κανείς δεν μπορούσε να υπολογίσει το μέγεθος της καρδιάς του».
Πολλοί χαρακτηρίζουν τον Τζον Στόκτον ως τον «καλύτερο κλασικό πλέι μέικερ όλων των εποχών», βγάζοντας έτσι από τη σύγκριση τον Μάτζικ Τζόνσον και τον Όσκαρ Ρόμπερτσον. Όμως, και μόνο το γεγονός ότι ο Στόκτον μπαίνει σε αυτή τη σύγκριση, ότι είναι πάνω από σχεδόν όλους τους άλλους πλέι μέικερ, δείχνει την αξία του.
Το δαχτυλίδι δεν ήρθε ποτέ!
Μια καριέρα-παραμύθι; Μάλλον όχι. Ένα ονειρεμένο τέλος; Σίγουρα όχι. Ο Στόκτον δεν φόρεσε ούτε ένα δαχτυλίδι πρωταθλητή μέχρι να αποχωρήσει. Από την πρώτη στιγμή της καριέρας του ένιωθε… παραμελημένος. Όμως, ο αδύνατος πλέι μέικερ από την Ουάσινγκτον, αν και μετριόφρων, είχε πάντα την απάντηση εκεί που έπρεπε: στο γήπεδο.
Ο μικρόσωμος πλέι μέικερ δεν περίμενε ποτέ ότι θα επιβίωνε στο NBA. Πεσιμιστής, ο Στόκτον δεν χάλασε ούτε ένα δολάριο από τον πρώτο του μισθό, ενώ είχε αποφασίσει να αποταμιεύσει όσο το δυνατόν περισσότερα: «Νόμιζα ότι θα με έπαιρναν χαμπάρι γρήγορα. Πίστευα ότι οι Τζαζ θα καταλάβαιναν ότι έκαναν λάθος κι έτσι μάζευα κάθε σεντ που μπορούσα. Ήμουν σίγουρος ότι ήμουν παίκτη της μίας χρονιάς στο NBA». Έτσι, νοίκιασε διαμέρισμα με ένα δωμάτιο (!), αγόρασε σε εκπτώσεις κονσέρβες με τσίλι και μαγείρευε τα λαζάνια της μαμάς του, βάζοντας τα υπολείμματα στο ψυγείο για την επόμενη μέρα.
Μετά την πρώτη του σεζόν στη Γιούτα, ο Τζέρι Σλόαν έγινε ο προπονητής του, και θα έμενε έτσι ως το τέλος της καριέρας του. Έτσι γεννήθηκε αυτό που οι Αμερικάνοι λένε: «the dream coach and the coach’s dream».
Πάλεψε μέχρι το τέλος για έναν τίτλο, κι όμως δεν τα κατάφερε. Όταν ρωτήθηκε για το πώς νιώθει που αποχώρησε χωρίς δαχτυλίδι πρωταθλητή είπε: «Το σημαντικότερο είναι το ταξίδι. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν άνθρωποι που κέρδισαν πρωταθλήματα και δεν δούλεψαν σκληρά γι’ αυτό. Εμείς δουλέψαμε σκληρά και δεν τα καταφέραμε, όμως νιώθω μεγάλη ανταμοιβή από την προσπάθεια που κατέβαλα για να μπορέσω να είμαι ανταγωνιστικός».
Στα 19 χρόνια της πλούσιας καριέρας του, ο Στόκτον έχασε συνολικά 22 αγώνες από τους 1526 που θα μπορούσε να έχει παίξει. Αγωνίστηκε και στα 82 παιχνίδια 16 χρονιές, είχε 50 παιχνίδια (χωρίς να χάσει ματς δηλαδή) στην κουτσουρεμένη σεζόν του 1998-99, δηλαδή είχε πλήρεις τις 17 από τις 19 σεζόν της καριέρας του, την οποία τελείωσε με το εξωφρενικό για γκαρντ 51,5% εντός παιδιάς!
Τα συνολικά στατιστικά της καριέρας του είναι 13.1 πόντοι, 10.5 ασίστ, 2.2 κλεψίματα και 2.7 ριμπάουντ.
Είναι 1ος όλων των εποχών σε σύνολο ασίστ στο NBA με 15.806, ο μοναδικός παίκτης στην ιστορία που έχει ξεπεράσει… τις 11.000 ασίστ!
Ο Στόκτον είναι 1ος όλων των εποχών και σε σύνολο κλεψιμάτων με 3.265 πολύ μακριά από τον δεύτερο, ο μόνος παίκτης στην ιστορία που έχει «κλέψει» περισσότερες από 3.000 μπάλες στην καριέρα του.
Επίσης, είναι 3ος όλων των εποχών σε σύνολο αγώνων με 1.504 (κανονικής περιόδου), πίσω από τον Ρόμπερτ Πάρις (1.611) και τον Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ (1.560).
Ακόμη, έχει το ρεκόρ για περισσότερες χρονιές με την ίδια ομάδα, 19 με τη Γιούτα, ενώ είναι και από τους λίγους παίκτες στην ιστορία (κάτω από 20) που έπαιξαν και μετά τα 40 τους χρόνια, αφού αποχώρησε στα 41 του.
Ας κλείσουμε με τα λόγια του Τζον Γούντεν (φημισμένος προπονητής του UCLA) που είχε πει ότι: «Ο Στόκτον είναι ο παίκτης του NBA που μου αρέσει περισσότερο να βλέπω και ο μόνος για τον οποίο θα πλήρωνα εισιτήριο για να τον δω»
