Από την ίδρυση της Ευρωλίγκα μέχρι τις τελευταίες μέρες ο Τζόρντι Μπερτομέου ήταν υποχρεωτικά στο επίκεντρο της κριτικής των φιλάθλων σε πολλές χώρες. Σπάνια όμως βρέθηκε με την πλάτη στα σχοινιά δεχόμενος πυρά εκ των έσω. Αυτή τη φορά ο Ισπανός CEO της Ευρωλίγκα θα αντικρύσει απέναντι του επτά από τις 11 ομάδες-μετόχους της διοργάνωσης που έχουν συνασπιστεί με μια κοινή ατζέντα που περιέχει πολλά διαφορετικά αιτήματα. Αρκετοί προβλέπουν ότι η αυριανή συνεδρίαση μπορεί να είναι το ‘’κύκνειο άσμα’’ του Μπερτομέου, οι δικές μας διασταυρωμένες πληροφορίες λένε ότι αν δεν υπάρξει κάποια αλλαγή της τελευταίας στιγμής στη στάση των επτά ομάδων δύσκολα θα δούμε αλλαγή προσώπου! Οι λόγοι αρκετοί και θα τους εξηγήσουμε. Σίγουρα όμως θα ζητηθεί ως εγγύηση για την παραμονή του Μπερτομέου η αλλαγή νοοτροπίας και στον τρόπο διοίκησης και στη λήψη αποφάσεων και στο σημαντικότερο ίσως όλων: Την οικονομική διαχείριση.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Εδώ και πάνω από μια δεκαετία, η μοναδική και σταθερά αντιπολιτευτική φωνή στο εσωτερικό της Ευρωλίγκα ήταν αυτή του Παναθηναϊκού. Η διαμάχη ξεκίνησε στην ουσία από το δεύτερο ημίχρονο του τελικού του 2009 στο Βερολίνο όταν ο αείμνηστος Θανάσης Γιαννακόπουλος εξοργισμένος από τα σφυρίγματα του Ισπανού Αρτεάγκα που μετέτρεψε σε ντέρμπι την καλύτερη εμφάνιση των πράσινων σε ημίχρονο τελικού, άρχισε να κραδαίνει χαρτονομίσματα των 100 ευρώ προς το μέρος του Μπερτομέου. Από τότε οι σχέσεις των δύο πλευρών έμειναν στην καλύτερη περίπτωση ‘’ουδέτερες’’ αλλά το σύνηθες ήταν να είναι εχθρικές. Ο Παναθηναϊκός ήταν η πρώτη αλλά και η μοναδική ομάδα που έκανε ευθεία κίνηση αμφισβήτησης του Μπερτομέου πριν από μερικά χρόνια αλλά αποδείχθηκε ότι δεν είχε συμμάχους την κρίσιμη ώρα.
Αυτή τη φορά η αντίδραση ξεκίνησε από μια ομάδα που θεωρείται από τις πλέον φιλικά διακείμενες στη διοίκηση Μπερτομέου και από αυτές που εκτός των άλλων θεωρούνται για ποικίλους όσους λόγους ότι έχουν ‘’προνομιακή’’ σχέση με το διοικητήριο της Βαρκελώνης. Κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στον παλαίμαχο πια ιστορικό πρόεδρο της ομάδας Σιμόν Μιζράχι που πίσω στο 2001 έπεισε τον Παναθηναϊκό και την Εφές να τον ακολουθήσουν στη νεότευκτη Ευρωλίγκα που μετρούσε ένα χρόνο ζωής, να εγκαταλείψουν τη βραχύβιο Σουπρολίγκα της ΦΙΜΠΑ και στην ουσία να ολοκληρώσουν τον πυρήνα δημιουργίας των 11 ομάδων. Η Μακάμπι είναι από τις πλέον κτυπημένες λόγω κορονοϊού ομάδες της φετινής σεζόν. Σύμφωνα με τις πληροφορίες Ισραηλινών δημοσιογράφων τα διαφυγόντα κέρδη της από την έλλειψη φιλάθλων στις εξέδρες λόγω επιδημίας πλησίασαν ή έφτασαν τα 10 εκατομμύρια ευρώ. Και όταν τα ταμεία των ιδιοκτητών πιέζονται αφόρητα, όπως ακριβώς έγινε όλη αυτή τη σεζόν, είναι πολύ λογικό να δίνουν σημασία σε πράγματα που δεν τους απασχολούσαν στο κοντινό παρελθόν. Κάπως έτσι, η Μακάμπι οργάνωσε την περιβόητη συνάντηση σε ξενοδοχείο της λεωφόρου Συγγρού των επτά ομάδων που είχαν ταυτόσημες απόψεις η κάθε μια για δικούς της λόγους. Η συνάντηση κρατήθηκε μυστική όχι γιατί οι επτά μέτοχοι είχαν κάτι να φοβηθούν αλλά γιατί εξ΄ αρχής ο στόχος δεν ήταν η ‘’καρατόμηση’’ του Μπερτομέου. Αυτό αποτελεί το τελευταίο όπλο των μετόχων της Ευρωλίγκα και το οποίο θα χρησιμοποιηθεί μόνο αν ο Ισπανός, επί 20ετία CEO της διοργάνωσης, δεν πείσει ότι μπορεί να αλλάξει λογική διοίκησης.
Στον Μπερτομέου πιστώνεται ξεκάθαρα η εκρηκτική άνοδος της Ευρωλίγκα με το νέο σύστημα διεξαγωγής την τελευταία τετραετία, η σημαντική αύξηση των εσόδων της διοργάνωσης που από το 2016 πήγαν από τα 40 περίπου εκατομμύρια σε ετήσια βάση στα 75 που βρίσκονται σήμερα αλλά χρεώνονται και ουκ ολίγα στραβοπατήματα.
Για παράδειγμα θεωρείται ανεπίτρεπτο από τις ομάδες το γεγονός ότι το ίδιο χρονικό διάστημα υπήρχε αντίστοιχη ραγδαία αύξηση των λειτουργικών –και άλλων- εξόδων της λίγκας. Επίσης, στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο, τέθηκαν ζητήματα για το ύψος των εξόδων, τα χαμηλά –σύμφωνα με τις ομάδες-τιμήματα που πληρώνουν κεντρικοί χορηγοί της διοργάνωσης και η συνολική άποψη που ακούστηκε ήταν ‘’δεν μπορεί το ποδοσφαιρικό Τσάμπιονς Λιγκ να έχει έσοδα από την αγορά που ξεπερνούν τα 2 δισεκατομμύρια ετησίως και εμείς να έχουμε 75 εκατομμύρια ευρώ και δυσανάλογα λειτουργικά έξοδα’’. Φυσικά, κατά περίπτωση τόσο στη δια ζώσης συνάντηση των επτά στην Αθήνα, όσο και στις δύο τηλεδιασκέψεις που ακολούθησαν στο τραπέζι έπεσαν και άλλα επί μέρους ζητήματα που αφορούν τη διοίκηση Μπερτομέου: Η απόφαση του πέρσι να πληρωθούν οι παίκτες για τη σεζόν που δεν τελείωσε το 80% των συμβολαίων τους τη στιγμή που κάποιες ομάδες είχαν κάνει ήδη διακανονισμούς με μικρότερα ποσοστά. Η ακόμη και η εφαρμογή του financial fair play με διαφορετικά δεδομένα για κάθε ομάδα. Για παράδειγμα, η Μπαρτσελόνα που ήταν μεταξύ των ομάδων που δεν είχαν προσκληθεί παρουσιάζει ως έσοδο του τμήματος μπάσκετ το σύνολο του συμβολαίου που έχει η ομάδα με μεγάλη εταιρεία αθλητικών ειδών και στην ουσία ‘’ξεφεύγει’’ τεχνηέντως από τους σκοπέλους του FFP και αποκτά το δικαίωμα να ξοδεύει δυσανάλογα ποσά για την ομάδα μπάσκετ. Στην ίδια κατηγορία περίπου μπαίνει και η Ρεάλ Μαδρίτης που επίσης αντλεί χρήματα όχι αποκλειστικά από τα έσοδα της ομάδας μπάσκετ αλλά από το κεντρικό ταμείο του συλλόγου, κάτι που για τα υπόλοιπα κλαμπ θεωρείται αθέμιτος οικονομικός ανταγωνισμός.
Στο μείζον θέμα της αντικατάστασης ή όχι του Μπερτομέου: Οι ιδιοκτήτες- πρόεδροι δεν είναι υπέρμαχοι μιας τέτοιας λύσης αλλά δεν την αποκλείουν ως μέσο αντίδρασης για το μέλλον, άμεσο ή πιο μακρινό. Σημαντικός λόγος που μετράει υπέρ του Μπερτομέου είναι η αδυναμία εξεύρεσης ενός προσώπου που θα μπορούσε άμεσα και όχι με μια πολύμηνη περίοδο ‘’μαθητείας’’ να αναλάβει τη θέση του. Στην παρούσα ιεραρχία της Ευρωλίγκα δεν υπάρχει νούμερο 2 ή νούμερο 3 που θα μπορούσε ΑΜΕΣΑ (αυτή είναι η λέξη κλειδί) να τρέξει ένα μηχανισμό διοίκησης, οικονομικής διαχείρισης και εξεύρεσης εσόδων που τρέχει και γνωρίζει πολύ καλά εδώ και μια 20ετία ο Μπερτομέου. Σε κατ΄ ιδίαν συζητήσεις μεταξύ ομάδων έπεσαν στο τραπέζι ορισμένα ονόματα υποψήφιων διαδόχων, μεταξύ των οποίων και ένα Έλληνα παράγοντα με πολύ καλό προφίλ που δεν σχετίζεται με τη διοργάνωση. Αυτή τη στιγμή και αν δεν υπάρξει έκπληξη της τελευταίας στιγμής παρά τη σκληρή κριτική και τα εσωτερικά πυρά που δέχεται ο Μπερτομέου φαίνεται μάλλον δύσκολη υπόθεση η αντικατάστασή του. Πάντως, για την αυτόματη ανανέωση της θητείας του υπάρχει περιθώριο μερικών ακόμη εβδομάδων κάτι που σημαίνει ότι αν οι ομάδες δεν πάρουν ικανοποιητικές απαντήσεις-εξηγήσεις στα όχι και λίγα ερωτηματικά που υπάρχουν τότε δεν αποκλείεται να κινηθεί πιο δραστήρια ο μηχανισμός αντικατάστασης του. Όσο τουλάχιστον το μέτωπο των επτά παραμένει αρραγές και ενιαίο κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Το σίγουρο είναι ότι στην επιστολή που στάλθηκε στην Ευρωλίγκα επισημαίνεται ότι ο Μπερτομέου δεν πρέπει να θεωρεί δεδομένη την παραμονή του. ‘’Αλλαγή σκέψης, τρόπου διοίκησης και νοοτροπίας θέλουμε αυτή τη στιγμή. Και όχι αλλαγή προσώπων. Για αυτό ακριβώς και δεν θέλαμε ένα θέμα καθαρά εσωτερικό να πάρει δημόσιες διαστάσεις’’, μας είπε χαρακτηριστικά παράγοντας ξένης ομάδας που μετέχει την διεργασιών. Η εποχή του κορονοϊού με τα καταστρεπτικά συνεπακόλουθα στα ταμεία των ομάδων έβγαλε πλέον από το απυρόβλητο δύο δεκαετιών τον Μπερτομέου. Ακόμη και αποφάσεις του που δεν αφορούν άμεσα την Ευρωλίγκα περνάνε πλέον από το μικροσκόπιο. Από άλλα μέλη της κίνησης των…. G7 εκφράστηκαν απορίες για την πρόσφατη δημοσιοποίηση της απόφασης να ‘’κλείσει’’ και το Eurocup με την παρουσία 20 ομάδων (αντί 24) και την προσφορά τριετών εγγυημένων συμβολαίων σε 16 ομάδες. Κίνηση που από την πλευρά Μπερτομέου αποσκοπεί σε μια προσπάθεια θωράκισης της διοργάνωσης από την ολοένα και αυξανόμενη πίεση που δέχεται από το νεότευκτο BCL της FIBA. O κίνδυνος αποδυνάμωσης του Eurocup υποχρέωσε τον Μπερτομέου να προχωρήσει σε μια κίνηση για την οποία ελάχιστα ενημερωμένοι ήταν οι μέτοχοι της Ευρωλίγκα.
Και μια και αναφερθήκαμε στη FIBA. Η στάση της παγκόσμιας ομοσπονδίας παραμένει ίδια, δεν έχει την παραμικρή –έστω- παρέμβαση στα εσωτερικά της Ευρωλίγκα και μπορεί να συνοψιστεί στη φράση ‘’εμείς είμαστε εδώ, επιθυμούμε ένα διάλογο σε βάσεις ισότητας αλλά πρέπει να το επιθυμεί και η άλλη πλευρά’’. Τέλος, για την περιβόητη ανάμειξη του ΝΒΑ στα Ευρωπαϊκά δρώμενα και της πιθανότητας ‘’εξαγοράς’’ της Ευρωλίγκα από το επαγγελματικό πρωτάθλημα των ΗΠΑ, μια φήμη που αιωρείται στα Ελληνικά δημοσιογραφικά γραφεία τις τελευταίες εβδομάδες η αλήθεια είναι ότι όσο και αν ψάξαμε, όποιον και αν ρωτήσαμε δεν είχε κάτι χειροπιαστό ή πραγματικά γεγονότα να μας πει επί του θέματος. Ακούσαμε μόνο εικασίες και εκτιμήσεις….
