Σαν σήμερα, 1 Οκτωβρίου του 2012, έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, ο μεγάλος μαρξιστής ιστορικός Έρικ Χόμπσμπαουμ. Εξέχουσα θέση στο ιστοριογραφικό του έργο διαθέτει η μελέτη του φαινομένου του εθνικισμού, ως αξιώματος σύμφωνα με το οποίο κράτος και έθνος πρέπει να συμπίπτουν. Σταθμός στη θεωρία του έθνους υπήρξε το έργο του «Η επινόηση της παράδοσης» καθώς και το «Έθνη και εθνικισμός από το 1780 μέχρι σήμερα».
Το 1983 κυκλοφορούν τρία βιβλία (των Γκέλνερ, Άντερσον και Χόμπσμπαουμ) που αλλάζουν τον ορίζοντα των σπουδών για τον εθνικισμό. Ο Έρικ Χόμπσμπαουμ γράφει στο συλλογικό έργο Η επινόηση της παράδοσης[1]:
«Τα σύγχρονα έθνη […] ισχυρίζονται ότι είναι το αντίθετο του νέου, δηλαδή ότι είναι ριζωμένα στην απώτατη αρχαιότητα, και το αντίθετο του κατασκευασμένου, δηλαδή ανθρώπινες κοινότητες τόσο “φυσικές” ώστε να μην χρειάζεται κανείς άλλος ορισμός παρά μόνο η αυτοεπιβεβαίωση».
(Πρέπει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι το 1983 συντελείται το μεγάλο γεγονός στη θεωρία του έθνους με τη δημοσίευση του βιβλίου του Μπένεντικτ Άντερσον, Φαντασιακές Κοινότητες, Στοχασμοί για τις απαρχές και τη διάδοση του εθνικισμού.[2])
Στην Επινόηση της παράδοσης οι παραδόσεις δεν αντιμετωπίζονται πλέον σαν κάτι που συνέχει το παρελθόν με το παρόν, ως επιβίωση, αλλά ως στοιχείο που δημιουργείται στο παρόν, περιλαμβάνοντας μια φορά της ιστορίας η οποία είναι αναδρομική. Η έννοια της «επινόησης» ουσιαστικά αναδεικνύει το ρόλο του παρόντος στην οργάνωση του παρελθόντος.
