Φανταστείτε το εξής: Φτάνετε στη δουλειά και μια κάμερα εστιάζει πάνω σας και ανοίγει αυτόματα την πόρτα. Κάθεστε στο γραφείο σας και ο υπολογιστής σας ανοίγει χωρίς να κουνήσετε ούτε το δάχτυλό σας. Γυρνάτε σπίτι και αρκεί να ακουμπήσετε το χέρι σας στο πόμολο της πόρτας για να ανοίξει αυτή. Κοιτάζετε το πρόσωπό σας στον καθρέφτη και εκείνος δεν σας λέει αν είστε ο ομορφότερος ή η ομορφότερη του κόσμου, αλλά ότι χρειάζεστε ενυδάτωση. Η επομένη θα είναι μια ζεστή μέρα, επομένως σας συνιστά να φορέσετε αντηλιακό. Προσφέρετε μάλιστα να παραγγείλει μέσω διαδικτύου ένα για εσάς, το οποίο θα σας παραδοθεί μέσα σε ένα 24ωρο από την Amazon φυσικά. Ακούγεται πολύ καλό;
Τώρα φανταστείτε κι αυτό: Περπατάτε στο δρόμο και διασταυρώνεστε με έναν αστυνομικό. Οι κάμερες που φέρει αναβοσβήνουν σημαίνοντας κόκκινο συναγερμό. Εκείνος τραβάει όπλο και σας λέει να πέσετε στο έδαφος και ότι συλλαμβάνεστε. Μετά από λίγες μέρες στη φυλακή, σας ενημερώνουν ότι απελευθερώνεστε γιατί το λογισμικό σας αναγνώρισε ως έναν καταζητούμενο εγκληματία αλλά πέσατε στην πιθανότητα του 1,3% που έσφαλε. Ανεξάρτητα από την αθωότητά σας, βρίσκεστε όμως πια καταχωρημένος στο σύστημα. Τώρα όπου κι αν πάτε, οι κάμερες που καταγράφουν θα αυξάνουν αυτόματα το «σκορ κινδύνου» της περιοχής και θα προειδοποιούν την αστυνομία να έχει το νου της για εσάς. Ακόμη χειρότερα, καθώς εισέρχεστε στα καταστήματα, το σύστημα αναγνώρισης προσώπου επιτρέπει στο προσωπικό να γνωρίζει ότι ένα άτομο που πρόσφατα συνελήφθη έχει εισέλθει στο κτίριο. Σας υποπτεύονται όπου και να πάτε. Αυτό δεν ακούγεται και τόσο καλό;
Όσο φανταστικά και να μοιάζουν αυτά τα σενάρια, είναι πολύ πιθανό ότι αυτό θα είναι το μέλλον στο οποίο κατευθυνόμαστε. Κι αυτό γιατί οι κυβερνήσεις αισθάνονται επίμονα την ανάγκη της κατάχρησης των αναδυόμενων τεχνολογιών και οι εταιρείες θέλουν να εκμεταλλευτούν τα νέα λογισμικά ώστε να κάνουν τη ζωή των πελατών τους καλύτερη και το χέρι τους να μπει πιο βαθιά στην τσέπη τους.
Τα οφέλη της τεχνολογίας χρησιμοποιούνται ήδη από τις αεροπορικές εταιρείες, όπως φαίνεται από την αμερικανική JetBlue Airways. Αντί να σκανάρετε την κάρτα επιβίβασης σας ή να δείξετε το διαβατήριό σας, κοιτάζετε απλά μια κάμερα και το λογισμικό επαληθεύει την ταυτότητά σας. Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας παρέχει πλουσιοπάροχα τη βάση δεδομένων για τα πρόσωπα των πολιτών στην JetBlue. Οι πολίτες δεν ερωτώνται καν, η εικόνα του προσώπου τους απλώς παραδίδεται στην εταιρεία. Αυτό εξοικονομεί χρόνο και βελτιστοποιεί τις διαδικασίες προ πτήσης, αλλά εγείρει ένα σημαντικό ερώτημα: έχει δικαίωμα ο πολίτης στο ίδιο του το πρόσωπο; Ποιος είναι υπεύθυνος για την προστασία αυτών των πληροφοριών; Μπορεί κάποιος να αφαιρέσει το πρόσωπό του από αυτή τη βάση δεδομένων και να ταξιδέψει με τον παλιομοδίτικο τρόπο; Κανείς δεν έχει ιδέα!
Κι αν αυτά είναι τα προτερήματα των τεχνολογιών αναγνώρισης προσώπου, τα μειονεκτήματα μπορεί να τα δει κανείς καθαρά στην Κίνα, σημειώνει ο βρετανικός Guardian. Kάμερες παρακολούθησης με εύρος εστίασης 200 μέτρων σε όλη τη χώρα κάνουν τα πάντα. Σε κάθε περίπτωση δεν παρακολουθούν μόνο τους πελάτες στα καταστήματα ώστε να εντοπίσουν τυχόν κλέφτες. Σχεδόν κάθε πολίτης της Κίνας βρίσκεται σε μια μαζική βάση δεδομένων προσώπων και τα ίχνη τους εντοπίζονται σε κάθε διασταύρωση που γίνεται. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το ότι μια κινέζικη startup έχει αναπτύξει λογισμικό που μπορεί να εντοπίσει τους πολίτες οπουδήποτε μέσα σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα. Η Κίνα έχει δεχτεί πολλές επικρίσεις για το πόσο σέβεται την ιδιωτική ζωή, αλλά μπορούμε να εμπιστευτούμε οι επικριτές – δυτικές χώρες θα δράσουν διαφορετικά; Όπως έχουμε δει με τα προγράμματα μαζικής επιτήρησης που υλοποιούνται από την NSA και το GCHQ του Ηνωμένου Βασιλείου, προφανώς όχι. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε έναν άνδρα επιβλήθηκε πρόστιμο ακόμη και για το γεγονός ότι κάλυψε το πρόσωπό του, περπατώντας μπροστά από μία από αυτές τις κάμερες σάρωσης προσώπου, αναφέρει η εφημερίδα.
