Κάθε νύχτα σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας βιώνουμε μία εκπληκτική μεταμόρφωση. Ο εγκέφαλός μας μεταβάλλει ριζικά τη συμπεριφορά του. Για λίγο, είμαστε σχεδόν εξ ολοκλήρου παράλυτοι. Τα μάτια μας, όμως, περιοδικά και πίσω από τα κλειστά βλέφαρα κάνουν σαν να βλέπουν και οι μικροσκοπικοί μύες στο μέσο αυτί μας, ακόμα και στη σιωπή, κινούνται σαν να ακούνε. Είμαστε -άνδρες και γυναίκες- επανειλημμένα σε σεξουαλική διέγερση. Μερικές φορές νομίζουμε ότι μπορούμε να πετάξουμε. Πλησιάζουμε στα όρια του θανάτου. Εν ολίγοις, κοιμόμαστε.
Γύρω στο 350 π.Χ., ο Αριστοτέλης έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο «Περί ύπνου και εγρηγόρσεως». Ο Έλληνας φιλόσοφος αφιέρωσε τρεις πραγματείες στον ύπνο, αναζητώντας το τι και το πώς: Τι είναι το όνειρο και πώς συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Για τα επόμενα 2.300 χρόνια κανείς δεν είχε δώσει μία πειστική απάντηση. Μέχρι που το 1924 ο Γερμανός ψυχίατρος Hans Berger εφηύρε τον ηλεκτροεγκεφαλογράφο, ο οποίος κατέγραψε την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο. Ήταν η στιγμή κατά την οποία η μελέτη του ύπνου «μετατοπίστηκε» από τη φιλοσοφία στην επιστήμη. Μόνο τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, καθώς οι απεικονιστικές εξετάσεις δίνουν μία λεπτομερή καταγραφή της εσωτερικής λειτουργίας του εγκεφάλου, κατάφεραν οι ερευνητές να δώσουν μία -σχετικά- πειστική απάντηση στον Αριστοτέλη.
Διαβάστε ακόμα: Ο ύπνος και το όνειρο του Μισέλ Ζουβέ
Όλα όσα έχουμε μάθει για τον ύπνο καταλήγουν στη σημασία που έχει για την ψυχική και σωματική υγεία. Το μοντέλο ύπνος – αφύπνιση αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης βιολογίας, μια προσαρμογή στις απαιτήσεις της γήινης ζωής που γυρίζει στον τροχό της ημέρας και της νύχτας. Το 2017 το Νόμπελ Ιατρικής απονεμήθηκε σε τρεις επιστήμονες οι οποίοι, τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, «ξεκλείδωσαν» τον κώδικα του βιολογικού ρολογιού που «βρίσκεται» μέσα στα κύτταρά μας και ο οποίος μας κρατάει σε συγχρονισμό με τον ήλιο. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, όταν ο κιρκαδικός ρυθμός καταρρεύσει, αυξάνεται ο κίνδυνος για ασθένειες όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και η άνοια.
