Προμήνυμα μιας γενικευμένης εθνοκάθαρσης την οποία η Τουρκία φαίνεται πως σχεδιάζει για τους Κούρδους της βόρειας Συρίας, η πρώην κουρδική πόλη του Αφρίν, που έπεσε στα χέρια του Τουρκικού Στρατού τον Μάρτιο του 2018, εποικίζεται συνεχώς από Τουρκομάνους και Άραβες Σύρους σουνίτες, φιλικά προσκείμενους προς την Άγκυρα, ώστε να αλλάξει εντελώς ο εθνολογικός της χάρτης και να “αποκουρδοποιηθεί”.
Το κουρδικό “καντόνι” του Αφρίν
Πριν από έναν χρόνο περίπου είχαν ξεκινήσει οι επιχειρήσεις του Τουρκικού Στρατού και των Σύρων και Τουρκομάνων παραστρατιωτικών, που τον υποστήριζαν, ενάντια στο κουρδικό θύλακα της Αφρίν στη βορειοδυτική Συρία. Η περιοχή αυτή, γνωστή και ως “κοιλάδα των Κούρδων”, κατοικούνταν κυρίως από Κούρδους από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το 1919 πέρασε στον έλεγχο της, υπό γαλλική εντολή τότε, Συρίας. Από την αρχή του εμφυλίου πολέμου στη Συρία οι Κούρδοι του Αφρίν (ή δυτικού Κουρδιστάν) είχαν καταφέρει να μείνουν μακριά από τις συγκρούσεις και να δημιουργήσουν έναν αυτόνομο θύλακα-καντόνι, γύρω από την πόλη Αφρίν, που συνόρευε βόρεια και δυτικά με την Τουρκία, ενοχλώντας έτσι την Άγκυρα. Από το 2012 ως τις αρχές του 2018 το κουρδικό καντόνι του Αφριν με περίπου 250.000-300.000 πληθυσμό (μαζί με τους πρόσφυγες), που ελεγχόταν από τις δυνάμεις του YPG (Μονάδες Λαϊκής Προστασίας), είχαν δημιουργήσει μια αυτόνομη οντότητα, καταδιώκοντας ισλαμιστές τρομοκράτες αλλά και Σύρους σουνίτες από την περιοχή τους. Οι αντίπαλοι των Κούρδων της Αφρίν τους κατηγορούσαν πως είχαν φυλακίσει πολιτικούς τους αντιπάλους, είχαν στρατολογήσει ακόμη και παιδιά που εκπαίδευαν ως μαχητές, και ότι είχαν εκτοπίσει περίπου 150.000 Άραβες από τις περιοχές που έλεγχαν και κατέλαβαν, τις περιουσίες των οποίων λεηλάτησαν. Η Άγκυρα τους κατηγορούσε επίσης ως “αδίστακτους τρομοκράτες”, που απειλούσαν την εδαφική ακεραιότητα και εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Για την Τουρκία οι Κούρδοι του Αφρίν θεωρούταν ένα επικίνδυνο αγκάθι στο “μαλακό υπογάστριο” της, όχι πολύ μακριά από την τουρκική πόλη της Αντιόχειας (Αντάκια) κι από τον στρατηγικής σημασίας κόλπο της Αλεξανδρέττας. Επί χρόνια σχεδίαζαν την εξολόθρευση τους.
Επιχείρηση “Ασπίδα του Ευφράτη”
Μετά την αναθέρμανση των Τουρκο-ρωσικών σχέσεων, έπειτα από το ναδίρ που έφθασαν στις αρχές του 2016 με την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους στη βορειοδυτική Συρία, η Άγκυρα αναθάρρησε και αποφάσισε την πιο ενεργή της συμμετοχή στον πόλεμο της Συρίας. Αρχικός στόχος της ήταν η δημιουργία μιας “ζώνης ασφαλείας” πλάτους 100 χλμ. και βάθους περίπου 50χλμ. δυτικά του Ευφράτη και κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, η οποία υποτίθεται πως θα λειτουργούσε ως “ασφαλές καταφύγιο” για τους Σύρους πρόσφυγες ώστε να μην εισέρχονται αθρόα στο τουρκικό έδαφος. Η επιχείρηση αυτή είχε την κωδική ονομασία “Ασπίδα του Ευφράτη” και τα αποτελέσματα της κάθε άλλο παρά πετυχημένα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, καθώς ο Τουρκικός Στρατός αντιμετώπισε μια σκληρή αντίσταση εκ μέρους των Σύρων και Κούρδων μαχητών που δρούσαν στην περιοχή και τελματώθηκε. Ωστόσο έγινε δυνατόν να δημιουργηθεί ένα τουρκικό προγεφύρωμα στην περιοχή, κυκλώνοντας έτσι κι από τα ανατολικά το κουρδικό καντόνι του Αφρίν.
