Μετά από 29 συναπτά έτη στα φάιναλ φορ διαλέξαμε ένα διαφορετικό τρόπο να γράψουμε μερικές άγνωστες ή λιγότερο γνωστές ιστορίες τους. Και ανατρέξαμε σε…βοήθεια στην τέχνη του κινηματογράφου και της μουσικής για να παραλληλίσουμε αυτές τις μπασκετικές ιστορίες. Καθίστε αναπαυτικά και ακολουθείστε μας στο ταξίδι μέσα στο χρόνο…Στο σημερινό τρίτο μέρος από τη Θεσσαλονίκη του 2000 μέχρι το Μόναχο του 1999 και από την προφητική νουβέλα του ‘Αντερσεν στην πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και τη Σοφία Λόρεν!
Θεσσαλονίκη (2000)- Turn of the century (1999)
H αλλαγή ενός αιώνα δίνει τροφή στις τέχνες. Το ίδιο έγινε και εκεί γύρω στο 2000 όταν άλλαζε ο αιώνας με δεκάδες τραγούδια και βιβλία να προσπαθούν να μαντέψουν, παίζοντας το ρόλο μιας κρυστάλλινης σφαίρας τι μας περιμένει στο όχι και τόσο κοντινό. Από τα πλέον απολαυστικά βιβλία του είδους η νουβέλα του Kurt Andersen ‘’Turn of the century’’, ένα εκρηκτικό futurama που είχε τα πάντα στις σχεδόν 700 σελίδες του. Για το μπάσκετ δεν χρειάστηκε να γραφτούν 700 σελίδες βιβλίου. Το τέλος μιας εποχής ήρθε ακριβώς μερικούς μήνες μετά την αλλαγή του αιώνα στη Θεσσαλονίκη. Ο Παναθηναϊκός ανέβαινε στην κορυφή της Ευρώπης κερδίζοντας το φάιναλ φορ της Πυλαίας και πανηγύριζε τον 2ο Ευρωπαϊκό τίτλο της ιστορίας του. Στις 20 Απριλίου έπεσε η αυλαία όχι για τον Παναθηναϊκό αλλά για 43 χρόνια ιστορίας του Ευρωπαϊκού μπάσκετ με το τελευταίο φάιναλ φορ του ‘’παλιού’’ Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Στη στροφή μας περίμενε το σχίσμα του Ευρωπαϊκού μπάσκετ, δύο διαφορετικές διοργανώσεις και η γέννηση της Ευρωλίγκα. Τίποτε πια δεν θα ήταν ίδιο στον αστερισμό του Ευρωπαϊκού μπάσκετ και είναι αλήθεια ότι ούτε η υπερ-γόνιμη φαντασία συγγραφέων όπως ο Άντερσεν δεν μπορούσε να μαντέψει τα μελλούμενα!
Παρίσι (2001)-An American in Paris (1951)
Τα φάιναλ φορ επιστρέφουν στο Παρίσι μόνο που αυτή τη φορά είναι λίγο….διαφορετικά! Η Σουπρολίγκα, μια διοργάνωση που γεννήθηκε και έζησε μόλις για ένα χρόνο συγκεντρώνει τις μισές καλές ομάδες της ηπείρου και προσπαθεί να κρατήσει τη διοργάνωση στην αγκαλιά της ΦΙΜΠΑ. Η Μακάμπι γεμίζει τις εξέδρες του παλέ ντε Μπερσί με το πιστό κοινό της και μας συστήνει ένα από τους θρύλους της διοργάνωσης και από τους καλύτερους Αμερικάνους που έπαιξαν ποτέ σε φάιναλ φορ: Ο ‘Αντονι Πάρκερ κάνει….δικό του το τρόπαιο και δεν επιτρέπει στον Παναθηναϊκό να αξιοποιήσει την σπάνια ευκαιρία ενός repeat. Κερδίζει το τρόπαιο, τον τίτλο του MVP και κάνει τη διαφορά. Πενήντα χρόνια νωρίτερα σε ένα από τα καλύτερα μιούζικαλ όλων των εποχών ο Βινσέντε Μινέλι με έμπνευση την ομώνυμη δημιουργία του Γκέρσουιν σκηνοθετούσε την ταινία ‘’An American in Paris’’ και σάρωνε τα ‘Οσκαρ. Οι πλαστικές κινήσεις του Άντονι Πάρκερ δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από τις χορευτικές φιγούρες του Τζιν Κέλι.
Μπολόνια-Βιτόρια (2001)- 2001: A space odyssey (1968)
Την ώρα που η Σουπορλίγκα διοργανώνει το μοναδικό φάιναλ φορ της ιστορίας της σε δύο Ευρωπαϊκές πόλεις ξεκινάει μια οδύσσεια που κρατάει μέχρι τις μέρες μας. Μπολόνια και Βιτόρια φιλοξενούν τους πρώτους τελικούς στην ιστορία της Ευρωλίγκα που για πρώτη και τελευταία φορά γίνονται με σύστημα πλέι οφ και best of five σειρά. Η Κίντερ θα κερδίσει τον τίτλο με 3-2 αλλά αυτό ενδεχόμενα λίγοι το θυμούνται. Εκείνα τα πέντε παιχνίδια αποτελούν την έναρξη μιας νέας εποχής. Ο Τζόρντι Μπερτομέου ξεκαθαρίζει σύντομα ότι ‘’δεν θα ξανακάνουμε τελικούς με αυτή τη μορφή, γυρίζουμε στα φάιναλ φορ για να ασχολείται όλη η Ευρώπη με το μπάσκετ και όχι δύο πόλεις ή χώρες’’. Είναι η πρώτη από τις σωστές αποφάσεις της Ευρωλίγκα που θα οδηγήσει το Ευρωπαϊκό μπάσκετ στο επόμενο επίπεδο. Σε μια από τις καλύτερες προφητικές-φουτουριστικές ταινίες στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου ο Στάνλεϊ Κιύμπρικ δημιούργησε το ‘’2001, η οδύσσεια του διαστήματος’’. Το αύριο ήταν ήδη…σήμερα. Και στο ανατριχιαστικό τραγούδι των τίτλων ο Ντέιβιντ Μπάουι με ηλεκτρονική φωνή τραγουδούσε ‘’Ground control to Major Tom, take your protein pills and put your helmet on’’, μετρώντας αντίστροφα για την εκτόξευση. Η μέτρηση είχε ξεκινήσει στην Ιταλία και τη χώρα των Βάσκων.
Μπολόνια (2002)-The Braveheart (1995)
Το 1995, ο Μελ Γκίμπσον παρουσίασε την καλύτερη στιγμή τους ως ερμηνευτής και σκηνοθέτης με το Bravehaert. Μια ταινία-ωδή στον μοναχικό αγώνα του Σκωτσέζου Γουίλιαμ Γουάλας που προσπάθησε τον 13ο αιώνα να ελευθερώσει τη χώρα του από τον Αγγλικό ζυγό και ήταν ο ηγέτης του πρώτου Σκωτσέζικου πολέμου για την ανεξαρτησία.
Το 2002, Κυριακή του Πάσχα, στη Μπολόνια ο Παναθηναϊκός κέρδιζε τον τρίτο Ευρωπαϊκό τίτλο της ιστορίας του ανατρέποντας όλα τα προγνωστικά όχι μόνο γιατί αντιμετώπιζε την πανίσχυρη Κίντερ Μπολόνια, ομάδα με all star ρόστερ αλλά και γιατί το φάιναλ φορ γινόταν στην Ιταλική πόλη. Ο τίτλος του 2002 έχει τη σφραγίδα ενός ανθρώπου και είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που η κατάκτηση του τροπαίου πιστώνεται τόσο πολύ στις προπονητικές επιλογές του κόουτς των νικητών. Ο Ζέλικο Ομρπάντοβιτς οδήγησε την ομάδα του, ως άλλος Braveheart στην κατάκτηση ενός τροπαίου που λίγοι περίμεναν με μια συγκλονιστική εμφάνιση στο δεύτερο ημίχρονο.
Βαρκελώνη (2003)- The curse of the jade scorpion (2001)
H Μπαρτσελόνα έμοιαζε για πολλά χρόνια με την ομάδα που αντιπροσώπευε τον ορισμό του τέλειου loser! Η κατάρα των χαμένων τελικών είχαν ξεκινήσει από το ποδόσφαιρο με τους Καταλανούς να προσπαθούν μάταια μέχρι το 1992 να πάρουν το τρόπαιο ακόμη και σε χρονιές που έμοιαζε να έχουν την καλύτερη ομάδα. Τότε, τα κατάφεραν στο Λονδίνο απέναντι στη Σαμπντόρια.
Στο μπάσκετ η κατάρα έμοιαζε…ατελείωτη. Με αφετηρία τον χαμένο τελικό του 1984 η Μπαρτσελόνα θύμιζε τα θύματα υπνωτισμού του μάγου Βόλταν στην ταινία του Γούντι Αλεν ‘’The curse of the jade scorpion’’ (ελληνικός τίτλος Η κατάρα του πράσινου σκορπιού). Χαμένοι τελικοί, χαμένα φάιναλ φορ, ματαιωμένες προσδοκίες. Χρειάστηκε να καθίσει στον πάγκο της ένας προπονητής-Μίδας, ο υποτιμημένος Σβέτισλαβ Πέσιτς, να μαζευτούν στη Βαρκελώνη μερικοί από τους καλύτερους παίκτες όλων των εποχών με επικεφαλής τον Ντέγιαν Μποντιρόγκα και το φάιναλ φορ να φιλοξενηθεί στον λόφο του Μονζούικ για να σπάσει η μπασκετική κατάρα.
Τελ Αβίβ (2004)- Raw power (1973)
Ποτέ άλλοτε ένα φάιναλ φορ δεν ήταν τόσο άνισο και μονόπλευρο και πιθανώς ποτέ άλλοτε δεν θα ξαναδούμε κάτι τέτοιο. Η Μακάμπι του 2004 παίζοντας στο σπίτι της και με 10.000 κόσμο στο πλευρό της δεν άφησε καμία ελπίδα στην Φορτιτούντο Μπολόνια και τη σάρωσε στον τελικό με διαφορά-ρεκόρ. Η ‘’ωμή δύναμη’’ της ομάδας του λαού μπορούσε να ντυθεί ηχητικά μόνο με τον σκληρό ωμό πανκ ήχο του Ίγκυ και των Στούτζες. Το Raw power είναι το τέλειο soundtrack ενός φάιναλ φορ που οι αδύνατοι δεν είχαν θέση και ήταν καταδικασμένοι από την αρχή. Οι 118 πόντοι της Μακάμπι, η διαφορά των 44 πόντων στον τελικό, το δεύτερο ρεσιτάλ του Αντονι Πάρκερ σε φάιναλ φορ είναι αυτά που άφησε στην ιστορία ένα φάιναλ φορ χωρίς δράμα και σασπένς…
Μόσχα (2005)- The fall of the Roman empire (1965)
Το φάιναλ φορ της Μόσχας είναι μια σπάνια περίπτωση. Την ιστορία στον πόλεμο και στον αθλητισμό τη γράφουν οι νικητές αλλά σε αυτή την περίπτωση την έγραψαν οι ηττημένοι. Σαράντα χρόνια πριν από την επική πτώση της ΤΣΣΚΑ μέσα στο σπίτι της στους κινηματογράφους παιζόταν η ταινία ‘’Η πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας’’ με τη Σοφία Λόρεν στον κεντρικό ρόλο. Η επικών διαστάσεων ταινία έμοιαζε να τα έχει όλα: Λαμπερό καστ πρωταγωνιστών, ένα ασύλληπτο μπάτζετ 19 εκατομμυρίων και τα μεγαλύτερα εξωτερικά σκηνικά στην ιστορία του κινηματογράφου. Αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές αποτυχίες στην ιστορία του κινηματογράφου κτυπημένη από κακές κριτικές, σκάνδαλα και διάφορα άλλα ευτράπελα ή λιγότερο ευτράπελα.
Η ΤΣΣΚΑ του 2005 τα είχε όλα: Ένα μεγάλο προπονητή, ένα all star σύνολο παικτών, το μεγαλύτερο μπάτζετ, τη δύναμη της έδρας, εξόντωνε συστηματικά τους αντιπάλους της (μια ήττα όλη τη χρονιά στην Ευρωλίγκα), ακόμη και τη διαιτητική εύνοια στον ημιτελικό! Κι’ όμως έχασε. Γιατί; Ο αστικός μπασκετικός μύθος λέει ότι παραμονές του φάιναλ φορ στην τελευταία προπόνηση οι Αμερικάνοι της ομάδας αρπάχτηκαν άγρια με τον Ίβκοβιτς. Μια επική πτώση έχει απ΄ όλα αλλά κυρίως έχει ένα κερδισμένο: Η Μακάμπι θα κρατήσει τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης παίζοντας όμορφο μπάσκετ και καθοδηγούμενη από τις εμπνεύσεις του Σαρούνας Γιασικεβίτσιους.
