Τριάντα εννιά ετών και… 80 χρόνων!

Για 39η φορά, το Ευρωμπάσκετ μάς ανοίγει τις πύλες του, ολοκληρώνοντας παράλληλα 80 χρόνια ζωής. 

Η «ναυαρχίδα» των εθνικών διοργανώσεων στη Γηραιά Ήπειρο, θα φιλοξενηθεί για πρώτη φορά στα χρονικά σε τέσσερις διαφορετικές χώρες, σε ένα εγχείρημα πρωτόγνωρο για τα μπασκετικά δρώμενα, που αναμένεται ωστόσο με μεγάλη ανυπομονησία. 

Κροατία, Γαλλία, Γερμανία και Λετονία, είναι οι τέσσερις χώρες που θα φιλοξενήσουν παιχνίδια της πρώτης φάσης, με τους νοκ άουτ αγώνες ωστόσο να διεξάγονται αποκλειστικά στη Γαλλία (Λιλ). 

Πως φτάσαμε όμως μέχρι εδώ;

Η αρχή έγινε το 1935, γεγονός που καθιστά το Ευρωμπάσκετ την αρχαιότερη διοργάνωση εθνικών ομάδων, πολύ πιο μπροστά από τα αντίστοιχα πρωταθλήματα των άλλων ηπείρων αλλά ακόμα και από Μουντομπάσκετ (1950) και Ολυμπιακούς Αγώνες (1936).

Οι χώρες της Βαλτικής ήταν αυτές που υπερίσχυσαν στις τρεις πρώτες διοργανώσεις, με Λετονούς και Λιθουανούς να εκμεταλλεύονται το μπόι τους, μετατρέποντας σε προσωπική υπόθεση τα τρόπαια. 

Η πρώτη διοργάνωση μετά τον πόλεμο (1946) κατέληξε στα χέρια των ισχυρών (και ενωμένων) τότε Τσεχοσλοβάκων, ωστόσο από το 1947 μέχρι και το 1971, στο παλκοσένικο του ευρωπαϊκού μπάσκετ ανεβαίνει η μεγαλύτερη δύναμη που γνώρισε ποτέ το σπορ στην Ευρώπη. 

Η Σοβιετική Ένωση, θα υπερισχύσει απόλυτα (dominate το λένε στο χωριό μου) και θα κατακτήσει 11 τίτλους σε 13 τουρνουά, τους 8 μάλιστα συνεχόμενους, ρεκόρ ακατάρριπτα μέχρι σήμερα και που σίγουρα είναι σχεδόν απίθανο να επαναληφθούν. 

Παίκτες όπως οι Ζούμπκοφ, Παουλάουσκας και Μπέλοφ, σημαδεύουν διαφορετικές «φουρνιές» Σοβιετικών, με τον Αλεξάντερ Γκομέλσκι να είναι η απόλυτη… «αλεπού» των πάγκων, οδηγώντας τους συμπατριώτες του σε μεγάλες επιτυχίες.

Η «δικτατορία» των Σοβιέτ, θα λάβει τέλος το 1973, δίνοντας τη θέση της σε μία άλλη, μικρότερης διάρκειας βέβαια. Η μεγάλη των πλάβι σχολή, θα καταφέρει μετά από σειρά αποτυχημένων προσπαθειών να «σπρώξει» από το πρώτο σκαλί του βάθρου την ΕΣΣΔ, κατακτώντας το Κύπελλο τρεις συνεχόμενες φορές (1973, ’75, ’77) με τους Κόσιτς και Νταλιπάγκιτς να είναι μερικοί εκ των πρωταγωνιστών της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. 

Οι Σοβιετικοί θα ανασυνταχθούν και θα κατακτήσουν το τρόπαιο άλλες τρεις φορές από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 μέχρι και τα μέσα του ’80, ωστόσο τα φώτα έχουν πέσει πια στον ευρωπαϊκό νότο. Οι Γιουγκοσλάβοι είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι είτε ενωμένοι είτε ως Σέρβοι-Μαυροβούνιοι και κατακτούν πέντε τίτλους σε επτά διοργανώσεις, με Έλληνες, Ιταλούς αλλά και Γερμανούς να αποτελούν τα ευχάριστα διαλείμματα. 

Η κυριαρχία των πλάβι, ολοκληρώνεται το 2001, λίγο πριν την αυγή της ισπανικής επίθεσης δηλαδή. Οι «φούριας ρόχας» θα δυσκολευτούν να βρουν το δρόμο μέχρι την κορυφή, με Λιθουανούς, Έλληνες και Ρώσους να τους χαλούν τα σχέδια, ωστόσο οι back to back κατακτήσεις το ’09 και το ’11, πιστοποιούν πως οι Ίβηρες είναι –μακράν- οι καλύτεροι στη Γηραιά Ήπειρο. Τελευταίοι στο γαϊτανάκι των κατακτήσεων και εν ενεργεία πρωταθλητές, είναι οι Γάλλοι, που θα πάρουν το παρθενικό τους Κύπελλο το 2013 και θα «στρώσουν» έτσι κατάλληλα το δρόμο ενόψει του τουρνουά της Λιλ. 

Οι… back to back

Τέσσερις μόλις ομάδες έχουν καταφέρει να κρατήσουν στην κατοχή τους τον τίτλο του Πρωταθλητή Ευρώπης τουλάχιστον για μία συνεχόμενη φορά.

Οι Λιθουανοί είναι οι πρώτοι που το πέτυχαν, το 1937 και το 1939, με τους Σοβιετικούς να παίρνουν σειρά και να το… ξεφτιλίζουν! Back to back πρωταθλητές το 1951 και το 1953 και από εκεί και πέρα, 8 συνεχόμενοι τίτλοι (φυσικά ρεκόρ στη διοργάνωση) από το ’57 μέχρι το ’71. Η ΕΣΣΔ θα προσθέσει ακόμα ένα ζευγάρι συνεχόμενων χρυσών μεταλλίων, το ’79 και το ’81. 

Η Γιουγκοσλαβία είναι η μόνη ομάδα (πλην ΕΣΣΔ) που έχει καταφέρει να κατακτήσει το τρόπαιο τρεις συνεχόμενες φορές (’73-’77) κάνοντας ακόμα ένα back to back το ’89 και το ’91 και επαναλαμβάνοντας το ίδιο κατόρθωμα σαν Γιουγκοσλαβία και πάλι, αλλά μετά τη διάσπαση (με Σέρβους και Μαυροβούνιους) το ’95 και το ’97. 

Οι χρονικά τελευταίοι της λίστας, είναι οι Ισπανοί, με την παρθενική τους κατάκτηση του 2009, να προηγείται αυτής του 2011.