Ο ΣΕΓΑΣ σας παρουσιάζει, με ένα ξεχωριστό αφιέρωμα, τις μεγάλες, ιστορικές στιγμές του ελληνικού στίβου στην κορυφαία αυτή διοργάνωση. Με ρεπορτάζ της κάθε εποχής και δηλώσεις των πρωταγωνιστών, τους οποίους αναζητήσαμε, μιλήσαμε μαζί τους και καταγράψαμε όσα μας είπαν. Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι.
Η επιστροφή στο παρελθόν ξεκινά με τον καταρτισμό της πρώτης ελληνικής ομάδας που αγωνίστηκε σε παγκόσμιο πρωτάθλημα. Λάβατε θέσεις!
Στην αυγή του 1983 η τεχνολογία κάνει σημαντικά βήματα προόδου, με τη δομή του πρωτοκόλλου επικοινωνίας TCP/IP να ολοκληρώνεται, εξέλιξη που θεωρείται η απαρχή του ίντερνετ. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, για πρώτη φορά, μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος, το Pioneer 10, περνά τα όρια του ηλιακού συστήματος.
Ο ανθρώπινος πολιτισμός είχε αρχίσει πια να ταξιδεύει σε νέους κόσμους, σε αχαρτογράφητα νερά, ο κλασικός αθλητισμός όμως έκανε τα πρώτα, νηπιακά βήματά του στην καθιέρωση μιας μάζωξης που θα συγκέντρωνε τους καλύτερους του κόσμου σε ένα στάδιο, σε μια αυτόνομη – χωρίς την παρουσία άλλων σπορ – διοργάνωση.
Έπρεπε να φτάσουμε στο 1983, λοιπόν, για να αποκτήσει ο στίβος το δικό του παγκόσμιο πρωτάθλημα, 90 χρόνια μετά την ποδηλασία, 53 ύστερα από το ποδόσφαιρο, 33 έπειτα από το μπάσκετ και μια δεκαετία αφότου πήρε σειρά ο υγρός στίβος.
Η ιδέα για μια παγκόσμια διοργάνωση ρίχτηκε τον Απρίλιο του 1978 στο συμβούλιο της IAAF στη Σεούλ. Στο αντίστοιχο του Παρισιού το 1980, το Ελσίνκι προτιμήθηκε της Στουτγκάρδης ως ο τόπος όπου θα έπαιρνε σάρκα και οστά η προ πενταετίας πρόταση. Το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα θα διεξαγόταν στο Ολυμπιακό στάδιο της πρωτεύουσας της Φινλανδίας από τις 7 έως τις 14 Αυγούστου του 1983.
Ήταν μια εποχή που οι πιτσιρικάδες, οι γονείς των σημερινών 20άρηδων, έπαιζαν ανέμελα στους δρόμους και στις πλατείες φορώντας κοντά παντελονάκια και φουστίστες και πρόβαραν την μπλε ποδιά με το λευκό γιακά, που θα φορούσαν λίγες εβδομάδες αργότερα στο σχολείο. Τους γονείς τους όμως απασχολούσαν πολύ πιο σοβαρά γεγονότα, όπως ο ψυχρός πόλεμος Δύσης – Ανατολής, που στο αθλητικό πεδίο είχε πλήξει βάναυσα το Ολυμπιακό κίνημα με τα αλλεπάλληλα μποϋκοτάζ.
Η διοργάνωση στο Ελσίνκι θα ήταν η πρώτη με όλες τις χώρες της υφηλίου παραταγμένες, πλην της τιμωρημένης – λόγω apartheid – Νότιας Αφρικής.
Η Ελλάδα μας, μία από τις μόλις έξι χώρες που δεν έλειψαν ποτέ από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ένα χρόνο πριν ζούσε στους ρυθμούς του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (ΠΕΠ 82), που είχε φιλοξενηθεί στο νεότευκτο Ολυμπιακό στάδιο της Αθήνας. Το χρυσό μετάλλιο της Άννας Βερούλη και το χάλκινο της Σοφίας Σακοράφα στον ακοντισμό είχαν ξαναβάλει την Ελλάδα στον πίνακα των μεταλλίων σε διοργάνωση ανοιχτού στίβου, έντεκα χρόνια μετά το χάλκινο του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου στα 100 μ. των Πανευρωπαϊκών του Ελσίνκι.
Ο ελληνικός στίβος ήταν, σαφώς, σε ανοδική τροχιά το 1983, μια καλή συγκυρία για να συνδυαστεί η παρθενική εμφάνιση της χώρας μας στη νέα διοργάνωση με μια ιστορική επιτυχία. Από την αρχή της σεζόν, περίπου 20 αθλητές και αθλήτριες είχαν δείξει ότι μπορούσαν να πιάσουν τα όρια συμμετοχής. Με την ημερομηνία για την ανακοίνωση της ομάδας να πλησιάζει, ο άλτης του ύψους Παναγιώτης Πανάγος, παρά το πρόσφατο πανελλήνιο ρεκόρ, 2.26, δήλωσε πως δεν ήταν έτοιμος να αγωνιστεί, ενώ ο ταλαντούχος, αλλά εξαιρετικά άτυχος στιπλίστας, Αρσένης Τσιμίνος τραυματίστηκε και τέθηκε νοκ άουτ.
Αποφασίστηκε στο Ελσίνκι να αγωνιστούν όσοι είχαν πιάσει τα όρια και ήταν σε φόρμα, μιας και οι πρόσφατες εμφανίσεις στην τριεθνή συνάντηση στο ΟΑΚΑ και στην τετραεθνή στη Γιουγκοσλαβία δεν ήταν, με κάποιες εξαιρέσεις, καλές.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής, είχε εκδηλωθεί μια διαφωνία του συλλόγου των πρωταθλητών (ΣΕΠ) και των σωματείων που εκπροσωπούσαν από τη μια πλευρά, με τους αρχιπροπονητές και μερίδα παραγόντων της ομοσπονδίας από την άλλη. Σημείο τριβής η φιλοσοφία του υψηλού αθλητισμού και τα κριτήρια στελέχωσης των εθνικών ομάδων. Δεν έλειπαν και τα παράπονα πρωτοκλασάτων πρωταθλητών σε προσωπικό επίπεδο για την αντιμετώπιση που είχαν από ορισμένους παράγοντες και προπονητές για αθλητικούς και… μη λόγους. Μη λησμονούμε ότι η Ελλάδα βρισκόταν τότε σε μια μεταβατική, πολιτικά και κοινωνικά, περίοδο λίγο μετά τη μεταπολίτευση, όταν πολλά στερεότυπα του παρελθόντος είχαν αρχίζει να αλλάζουν.
Αυτή η εκπεφρασμένη, μέσω ανακοινώσεων και δηλώσεων στον Τύπο, αντιπαράθεση, εντάθηκε όταν η τριμελής Τεχνική Συντονιστική Επιτροπή του ΣΕΓΑΣ, αποτελούμενη από τους Νίκο Γεωργόπουλο, Βασίλη Σακελλαράκη και Αστέρη Τσιφτσόγλου, εισηγήθηκε να ταξιδέψει στο Ελσίνκι ολιγομελής ομάδα, αποτελούμενη μόνο από όσους είχαν ρεαλιστικές ελπίδες για διάκριση. Έτσι, μια μέρα πριν από την ανακοίνωση της ομάδας, εξασφαλισμένη θέση είχαν οι Βερούλη και Σακοράφα, ο Κοσμάς Στράτος και ο Δημήτρης Μίχας – ο τελευταίος με την προϋπόθεση ότι θα πηδούσε 16.80 σε διεθνές μίτινγκ στο Μόναχο. Σε αναμονή ήταν ο Κώστας Γεωργακόπουλος, με πρόσφατο πανελλήνιο ρεκόρ στο δίσκο και οι Νίκος Χατζηνικολάου, Άγγελος Αγγελίδης και Θοδωρής Γκάτζιος, οι τρεις σπρίντερ που θα πλαισίωναν τον Στράτο στα 4Χ100 μ..
Στην κοινή συνεδρίαση της τριμελούς επιτροπής, των παραγόντων του ΣΕΓΑΣ και των τεχνικών επιτροπών αθλητισμού ανδρών και γυναικών (ΤΕΑΑ και ΤΕΑΓ), η εισήγηση των τριών απορρίφθηκε. Συμφωνήθηκε οι αμφίβολοι να έκαναν ένα τελευταίο τεστ στο γήπεδο του Πανελληνίου στις 29 Ιουλίου, για να οριστικοποιηθεί η συμμετοχή τους.
Πριν ξεκινήσει ο αγώνας στο ιστορικό γήπεδο στη συμβολή των οδών Μαυροματαίων και Ευελπίδων, η σφαιροβόλος Σουλτάνα Σαρούδη απέσυρε τη συμμετοχή της. Το τεστ κρίθηκε επιτυχημένο για τον πρωταθλητή των 400 μ. με εμπόδια, Γιώργο Βαμβακά, που έτρεξε τα 100 μ. σε 10.71, πιο γρήγορα από τους Γκάτζιο (10.73) και Αγγελίδη (10.83).
Τρεις μέρες πριν, στο Μόναχο, η Άννα Βερούλη έδειξε να βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση στέλνοντας το ακόντιο στο 68.86. Στον ίδιο αγώνα, η Γιαρμίλα Κρατοχβίλοβα έτρεξε τα 800 μ. σε 1:53.28, ένα ρεκόρ που ακόμα στέκει ακλόνητο. Ήταν ένα από τα 17 παγκόσμια ρεκόρ που καταρρίφθηκαν στη σεζόν του ανοιχτού στίβου εν όψει του παγκοσμίου πρωταθλήματος. Ο Μίχας ήρθε δεύτερος με 16.02 κι έτσι έκανε νέο τεστ τη Δευτέρα 1 Αυγούστου, που κρίθηκε ικανοποιητικό.
Με τον άλτη από τον Ασπρόπυργο να σιγουρεύει τη θέση του, καταρτίστηκε η 13μελής ομάδα που θα ταξίδευε στο Ελσίνκι, συνοδεία εφτά προπονητών. Αρχηγός αποστολής ήταν ο Γιώργος Τσακανίκας.
Η αναχώρηση της εθνικής ομάδας προγραμματίστηκε για την Πέμπτη 4 Αυγούστου στις 9:45 το πρωί από το Ελληνικό, με πτήση της Ολυμπιακής και προορισμό τη Φρανκφούρτη. Από εκεί, με αεροπλάνο της FINNAIR θα έφταναν στο Ελσίνκι.
Στο αεροπλάνο ανέβηκαν οι: Κοσμάς Στράτος (ΓΣ Λάρισας – 100 μ./10.38, 4Χ100 μ.), Νίκος Χατζηνικολάου (ΓΣ Ολύμπια – 4Χ100 μ.), Άγγελος Αγγελίδης (ΓΣ Ολύμπια – 4Χ100 μ.), Θοδωρής Γκάτζιος (Πειραϊκός Σύνδεσμος – 4Χ100 μ.), Σωτήρης Μουτσανάς (ΑΕΚ/Washington State University – 800 μ./1.47.88), Σπύρος Σπύρου (ΓΣ Παγκύπρια – 1.500 μ./3.39.56), Φίλιππος Φιλίππου (ΓΣ Ευαγόρας – 3.000 μ. στιπλ/8.29.24), Γιώργος Βαμβακάς (ΑΟ Κηφισιάς – 400 μ. εμπ./50.78), Δημήτρης Μίχας (Πανελευσινιακός – Τριπλούν/16.60), Κώστας Γεωργακόπουλος (Πανελλήνιος ΓΣ – Δισκοβολία/61.26), Σίσσυ Πανταζή (ΓΣ Βόλου – 100 μ. εμπ./13.71), Άννα Βερούλη (ΟΚΑ Καβάλας – Ακοντισμός/68.86) και Σοφία Σακοράφα (ΓΣ Τρικάλων – Ακοντισμός/72.28).
Τους αθλητές συνόδευσαν ο αρχιπροπονητής Βασίλης Σακελλαράκης και οι Βασίλης Κοκόλης (προπονητής της Βερούλη), Τάκης Βεντίκος (4Χ100 μ.), Σπύρος Τσούτσουρας (Μίχας), Δημήτρης Κωσταβέλης (Σακοράφα), Νίκος Ακριβάκης (Γεωργακόπουλος) και Σταμάτης Σμυρνιώτης (Φιλίππου, Σπύρου, Πανταζή), ο οποίος ταξίδεψε αντί του Γεωργόπουλου που παραχώρησε τη θέση του.
Το πρώτο, ιστορικό ταξίδι της εθνικής ομάδας είχε μόλις ξεκινήσει…
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…