Η κατρακύλα του ελληνικού μπάσκετ εκτείνεται πολύ πιο μακριά από τα καμώματα Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού. Πίσω από τη βιτρίνα, το ετοιμόρροπο οικοδόμημα είναι έτοιμο να καταρρεύσει και η Ελλάδα είναι πλέον σε κατηγορία μπασκετικού τρίτου κόσμου. Γράφει ο Χρήστος Καούρης.

Αν στα αλήθεια εκπλαγήκαμε από τα γεγονότα του προηγούμενου διημέρου, είμαστε υποκριτές. Αν τα περιμέναμε, είμαστε συνένοχοι. Μέση οδός δεν υπάρχει – όχι πια. Ο βράχος που κυλά στην κατηφόρα δεν έχει συναντήσει εμπόδιο εδώ και καιρό, παρά μόνο χιόνι. 

Το απόγευμα της Τρίτης, ο Βασίλης Φραγκιάς έφυγε από το γήπεδο μισή ώρα πριν ξεκινήσει το παιχνίδι με επίσημη αιτιολογία την αδιαθεσία. To παιχνίδι δεν ήταν διαθέσιμο στον ΟΠΑΠ (όπως και κανένα από την αρχή της σεζόν), ενώ όσες από τις υπόλοιπες στοιχηματικές εταιρείες το είχαν διαθέσιμο, προέβλεπαν το μέλλον με κυνική ακρίβεια. 

Ο πρώτος τους σκόρερ, Ντέβιον Μπέρι, ρωτήθηκε live αν δεν παίζει λόγω προβλήματος στην πλάτη, φόρεσε το απορημένο του πρόσωπο και απάντησε πως «δεν ξέρω τίποτα για αυτό, νόμιζα ότι δεν παίζω γιατί δεν έχω πληρωθεί». 

 Flashback στις 15 Μαρτίου 2018, όταν ο Άλεξ Κένεντι του Hoopshype δημοσίευσε το κείμενο στο οποίο Αμερικανός παίκτης περιέγραψε αγώνα στον οποίο ο πρόεδρος της μικρής ομάδας που αγωνιζόταν μπούκαρε στα αποδυτήρια και τους είπε «να χάσουν τον αγώνα με μεγαλύτερη διαφορά των οκτώ πόντων, γιατί χάνει λεφτά».

 Δύο ημέρες αργότερα, ο ΕΣΑΚΕ ενημέρωσε τον Αθλητικό Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών για το περιεχόμενο των δημοσιεύματος, προκειμένου να το διερευνήσει και να προστατευτεί η αξιοπιστία του πρωταθλήματος». 

Στο allstarbasket του επόμενου Απρίλη γράφτηκαν τα τρία παιχνίδια που ταίριαζαν στην περιγραφή, σε περίπτωση που κάποιος βαριόταν να ψάξει. Όπως θα ξέρετε, οι υπεύθυνοι βρέθηκαν μετά από καλά συντονισμένη έρευνα και τιμωρήθηκαν παραδειγματικά δεν βρέθηκε τίποτα και κανείς. 

Άμα τη λήξη της κανονικής διάρκειας του πρωταθλήματος του 2018, οι Αμερικανοί παίκτες του Κόροιβου, Τζαχχί Κάρσον και Μάρκους Πόσλεϊ, είδαν τα αεροπορικά εισιτήρια επιστροφής τους στις Η.Π.Α να ακυρώνονται, κατηγορούμενοι για χρηματισμό. “Αν πούμε δημόσια τι έγινε την τελευταία αγωνιστική, θα τρέχουμε στα δικαστήρια», ήταν η τοποθέτηση του τότε γενικό διευθυντή της ομάδας, Διονύση Κάτζο. «Ούτε μια πληρωμή στην ώρα της! […] Από εκεί που έρχομαι, δεν «πετάμε παιχνίδια», έγραψε ο Πόσλεϊ. 



Ούτε ένα μήνα πριν, στις 20 Απρίλη 2019, ο Ιωνικός Νικαίας έβαζε 197 πόντους στον Εθνικό Πειραιά. Γουάου, μόνο που οι ήδη υποβιβασμένοι φιλοξενούμενοι κατήγγειλαν τραμπουκισμούς στο ημίχρονο από φουσκωτούς μετά την πληροφόρηση ότι οι παίκτες του Εθνικού δεν θα έβγαιναν στο γήπεδο για το δεύτερο ημίχρονο, διαμαρτυρόμενοι για μη τήρηση του fair play. H ανακοίνωση των ηττημένων λίγο αργότερα ανέφερε ότι «ο Ιωνικός για τους δικούς του «λόγους» ήθελε να βάλει πολλούς πόντους», με την διοίκηση του Ιωνικού να απαντά χαρακτηρίζοντας την ανακοίνωση «δυσφημιστική και προσβλητική». 

Ο ΕΣΑΚΕ δεν είχε θεσμικό λόγο να ασχοληθεί, ασχέτως αν οι καταγγελίες έγιναν εναντίον της ομάδας που θα καλωσορίσει στην αγκαλιά του την επόμενη σεζόν. Αθλητικός εισαγγελέας και υφυπουργός αθλητισμού ήταν πολύ απασχολημένοι για να ασχοληθούν με το τι συνέβαινε μακριά από τη μαρκίζα. Εδώ που τα λέμε, λογικά: ο κ. Βασιλειάδης ήταν αυτός που στις 15/3 έκανε την μνημειώδη δήλωση περί «ομοθυμίας», αμέσως μετά την βραδινή έκτακτη σύσκεψη στο γραφείο του που τελείωσε με καταγγελίες για φτυσίματα και άφθονο live στο instagram. Ταυτόχρονα, έπρεπε να βγάλει άκρη με τον τελικό κυπέλλου στο ποδόσφαιρο και να κοιτάξει να περιορίσει στο ελάχιστο το πολιτικό κόστος ενόψει εκλογών. 

Πως ακριβώς θωρακίστηκε θεσμικά το μπάσκετ για να προστατευτεί από τη λαίλαπα του στοιχηματισμού; Η απάντηση είναι η τερατώδης απουσία ή δυσλειτουργία των θεσμών, γεγονός που βαραίνει κατά σειρά ευθύνης την Πολιτεία, τον ΕΣΑΚΕ και τις ομάδες. 

Η Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού αποδεικνύεται διακοσμητική, καθ΄ όλα ανίκανη να ελέγξει το ποιόν των παραγόντων του επαγγελματικού μπάσκετ, την επαγγελματική τους φερεγγυότητα, την οικονομική τους δυναμική. Το αλισβερίσι των ιδιοκτητών της Basketleague  γίνεται με υποτυπώδη έλεγχο, ευνοώντας και πρακτικά ευλογώντας την διαφθορά και την παραβατική συμπεριφορά. 

Καμία έκπληξη, όταν εν έτει 2019 η εγγυητική επιστολή που απαιτείται από ομάδα της Basketleague για συμμετοχή στο πρωτάθλημα ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 50.000 ευρώ. Την ίδια στιγμή, στην Γερμανία το αντίστοιχο ποσό είναι 1.5 εκατομμύριο. Από την επόμενη σεζόν, ανεβαίνει στα 3 εκατομμύρια, ποσό στο οποίο δεν αντιστοιχούν μόνο οι αμοιβές των παικτών, αλλά τα συνολικά έξοδα της ομάδας. «Υπολογίζουν μέχρι και τα έξοδα της καθαρίστριας της δεύτερης ομάδας», μου είπε παίκτης που έχει ξέρει πρόσωπα και πράγματα. 

Τι συμβαίνει αλλού

Τον Οκτώβριο του 2016, η γερμανική Phoenix Hagen τιμωρήθηκε με αφαίρεση τεσσάρων βαθμών για αδυναμία εναρμόνισης με την αδειοδότηση. Σχεδόν δύο μήνες αργότερα, στις 30 Νοεμβρίου, η λίγκατης αφαίρεσε την άδεια, ακύρωσε τα ως τότε αποτελέσματά της και την υποβίβασε στην δεύτερη κατηγορία. 

Από τον Νοέμβρη. 

Στην Γαλλία, δεν υπάρχει καν ανάγκη για εγγυητική επιστολή. Μια ανεξάρτητη επιτροπή διοίκησης και μάνατζμεντ ελέγχει το μπάτζετ κάθε ομάδας και επιβλέπει τα πάντα, από την τήρηση των πληρωμών ως και τις αλλαγές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ομάδων. «Όλοι οι μισθοί πληρώνονται στην ώρα τους. Τα πάντα είναι ελεγμένα», μου είπε Γάλλος συνάδελφος που βρέθηκε στην Αθήνα νωρίτερα στη σεζόν για να γυρίσει ντοκιμαντέρ για το ντέρμπι Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού. «Οι ιδιοκτήτες στη Γαλλία όπως τους εννοείς είναι πολύ λίγοι», πρόσθεσε. «Οι σύλλογοι είναι σαν εταιρείες. Ο πρόεδρος υπάρχει, αλλά δεν είναι απαραίτητα πρόεδρος – ιδιοκτήτης». 

Στην Ισπανία, η εγγυητική επιστολή είναι ύψους 500.000 ευρώ προκειμένου να μην υπάρχουν προβλήματα στις πληρωμές των παικτών. Αν μολαταύτα παρουσιαστεί τέτοιο, η ίδια η λίγκα εγγυάται τα χρήματα. 

Τα εγγυάται. 

Στην Τουρκία, το ποσό είναι 275.000 τουρκικές λίρες, ήτοι 39.200 ευρώ. Περιέργως πως, στην Μπαχτσεχίρ του Στέφανου Δέδα οι παίκτες είναι απλήρωτοι τους τελευταίους τρεις μήνες και εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο αποχής από τις προπονήσεις. 

Φυσικά στην Ελλάδα, είναι δύσκολο να βρει κανείς ομάδα η οποία δεν είχε καθυστέρηση πληρωμών. Η κατάσταση είναι τόσο βαθιά θεμελιωμένη, που οι παίκτες δεν ξεκινούν καν να διαμαρτύρονται αν δεν συμπληρωθεί ένα δίμηνο απληρωσιάς. Οι μάνατζερ προειδοποιούν εξαρχής τους παίκτες τους, αλλά ακόμα και έτσι, η πραγματικότητα που αυτοί αντικρίζουν ξεπερνά και την πιο νοσηρή φαντασία. Οι αποχές από τις προπονήσεις και τους αγώνες είναι καθημερινότητα για τους περισσότερους επαγγελματίες του χώρου. Παίκτες φεύγουν για διακοπές και δεν επιστρέφουν ποτέ. 

Τα χρήματα που δεν υπάρχουν, πρέπει να βρεθούν. Με κάθε τρόπο. 

Το πρωτάθλημα αντιμετωπίζεται πλέον σαν αναγκαίο κακό από τους ξένους παίκτες, οι οποίοι εξουσιοδοτούν τους εκπροσώπους τους να τοποθετούν τις ελληνικές ομάδες στον πάτο των προτιμήσεων τους και συχνά επιλέγουν συλλόγους που αγωνίζονται σε χειρότερα πρωταθλήματα ή σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις χαμηλότερης εμπορικής αξίας. «Τα χρήματα τους είναι επισφαλή, μπορεί να τα πάρουν, μπορεί να χάσουν και κάποια από αυτά. Πολλοί μικροί έρχονται για να κάνουν νούμερα και να φύγουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Είναι ελάχιστοι αυτοί που βρίσκονται σε καλή μπασκετική ηλικία και επιλέγουν ελληνική ομάδα για να εξελιχθούν σαν παίκτες – η εξωφρενική ελληνική πραγματικότητα δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο. Για ποιόν λόγο να προτείνω σε παίκτη μου να έρθει στην Ελλάδα; Σύντομα θα με κατηγορήσει πως έκανα κακό στην καριέρα του, και θα έχει δίκιο», λέει Έλληνας μάνατζερ που δραστηριοποιείται κυρίως στο εξωτερικό. 

Σε αυτή την ρυπαρή, διεφθαρμένη πραγματικότητα, δεν είναι να απορεί κανείς που οι επενδύσεις στο μπάσκετ μειώνονται σε γεωμετρική πρόοδο. Ο ιδιοκτήτης του Προμηθέα Πάτρας, Βαγγέλης Λιόλιος, φέρεται να είπε στο προηγούμενο Δ.Σ του ΕΣΑΚΕ πως «με συμβουλεύουν να αφήσω τις επιχειρήσεις μου μακριά από το μπάσκετ, γιατί λειτουργεί δυσφημιστικά». 

Ηλίου φαεινότερο, θα πείτε, και προφανώς θα έχετε δίκιο. Ποιος σοβαρός άνθρωπος θα πειστεί να επενδύσει τα χρήματα του στο μπάσκετ υπό αυτές τις συνθήκες, όταν το άθλημα διολισθαίνει στην χειρότερη μορφή ποδοσφαιροποίησης που έχει ποτέ γνωρίσει; 

Την ίδια στιγμή, το κράτος περιορίζεται σε δηλώσεις. Πολλές δηλώσεις, κορεσμένες από ευθυνοφοβία και ανικανότητα. Από τη στιγμή δε που οι εκλογές βρέθηκαν στον ορίζοντα, ο υφυπουργός Αθλητισμού κάνει ό,τι μπορεί να για να βάλει σιγαστήρα σε οτιδήποτε μπορεί να κάνει θόρυβο. 

Στον ΕΣΑΚΕ, παράγοντες χωρίς όραμα και ικανότητες εκλέγουν έναν εξίσου περιορισμένης ικανότητας πρόεδρο, ο οποίος ενδιαφέρεται μόνο να συγκεντρώσει κάποια ψίχουλα για να κρατήσει ικανοποιημένες τις ομάδες. Τον ίδιο που που την ώρα που το άθλημα μετράει πληγές, εμφανίζεται χαμογελαστός μπροστά στις κάμερες και να αναφωνεί πως «έχουμε πρωτάθλημα» και φυσικά να αποφεύγει τις εύλογες ερωτήσεις. Ταυτόχρονα, η Ε.Ο.Κ, με μορφή απέθαντου ζόμπι, συνεχίζει να κινεί ζωτικά νήματα του πρωταθλήματος, ελπίζοντας στην νέκρωση του, μήπως και επιστρέψει στον πλήρη και απόλυτο έλεγχο της. 

Λύσεις; Άφθονες. 

Αλλά όχι εδώ. Εδώ δεν θέλουμε.