Από όποια οπτική γωνία και αν το δει κάποιος η νίκη των Γάλλων στην πρεμιέρα του Ολυμπιακού τουρνουά μπάσκετ συνιστά έκπληξη πρώτου μεγέθους. Αρκετοί το έβλεπαν να….έρχεται αφού από τη μια υπάρχει μια ομάδα με μπόλικους ΝΒΑers που παίζουν χρόνια μαζί και έχει μπόλικο ταλέντο και από την άλλη μια ομάδα που δεν είναι ακόμη….ομάδα, αφού σχηματίσθηκε σταδιακά και στο…πόδι με μπόλικους σούπερ σταρ να προτιμούν τις διακοπές από το μαρτύριο της Σαϊτάμα!
Κάθε φορά όμως που οι ΗΠΑ χάνουν ένα παιχνίδι μπάσκετ στην κατ΄ εξοχήν δική τους διοργάνωση, τους Ολυμπιακούς Αγώνες αυτό συνιστά είδηση πρώτου μεγέθους ανεξάρτητα συνθηκών ή δεδομένων. Άλλωστε είναι κάτι που με βάση τη στατιστική σημειολογία των πραγμάτων βλέπουμε περίπου κάθε….12 χρόνια ή αν προτιμάτε μετά από τρεις Ολυμπιακούς Αγώνες. Έχει συμβεί τόσες λίγες φορές που οι εξαιρέσεις του κανόνα χωράνε εύκολα σε ένα κείμενο μετρίου μεγέθους όπως αυτό που ακολουθεί!
1972(Μόναχο): Στους ταραχώδεις αγώνες του Μονάχου δεν μπορούσε παρά ο τελικός του τουρνουά μπάσκετ να είναι εξίσου ταραχώδης και εξόχως ανατρεπτικός! Οι ΗΠΑ με μια μάλλον μέτρια ομάδα αποτελούμενη όπως πάντοτε από αστέρια του κολεγιακού πρωταθλήματος παρόλα αυτά ήταν φαβορί στον κλασικό τελικό με τη Σοβιετική Ένωση. Μόνο που αυτή τη φορά η ιστορία γράφτηκε διαφορετικά! Με ένα καλάθι του μακαρίτη Αλεξάντερ Μπέλοφ στη λήξη οι Σοβιετικοί κέρδισαν το πρώτο χρυσό μετάλλιο τους σε τουρνουά μπάσκετ Ο.Α. Και αντίστοιχα οι ΗΠΑ έχασαν το πρώτο δικό τους από το 1936 και τους Ολυμπιακούς του Βερολίνου που το σπορ μπήκε επίσημα στο πρόγραμμα των αγώνων. Είχαν περάσει επτά αήττητες διοργανώσεις, ισάριθμα χρυσά μετάλλια αλλά για να συμβεί η ανατροπή του αιώνα χρειάστηκε και μια από τις μεγαλύτερες κλοπές στην ιστορία του παγκόσμιου μπάσκετ. Τα τελευταία τρία δευτερόλεπτα παίχθηκαν συνολικά τρεις φορές μέχρι να σκοράρει ο Μπέλοφ την Τρίτη και….φαρμακερή και να κερδίσουν οι Σοβιετικοί με 51-50.
Τη μια από αυτές την επανάληψη των τριών δευτερολέπτων διέταξε ο ίδιος ο γενικός γραμματέας της ΦΙΜΠΑ Ουίλιαμ Τζόουνς που κατέβηκε στον αγωνιστικό χώρο για να δώσει τη σχετική εντολή στους διαιτητές. Οι Αμερικάνοι αρνήθηκαν να ανέβουν στο βάθρο του δεύτερου νικητή, δεν παρέλαβαν ποτέ τα μετάλλια τους και με κοινή απόφαση τους όλοι οι παίκτες έχουν συμπεριλάβει στις διαθήκες τους όρο να μην τα παραλάβει ποτέ και κανείς από τους νόμιμους κληρονόμους τους. Κάπως έτσι τερματίστηκε το μεγαλύτερο σερί νικών των ΗΠΑ σε Ολυμπιακούς Αγώνες που ήταν πριν τον τελικό της 9ης Σεπτεμβρίου 63-0!!!
1988 (Σεούλ): Οι διψασμένοι για ρεβάνς Αμερικάνοι θα χρειαστεί να περιμένουν 16 ολόκληρα χρόνια για να ξαναβρούν μπροστά τους τη Σοβιετική Ένωση. Το 1976 στο Μόντρεαλ οι Γιουγκοσλάβοι απέκλεισαν στον ημιτελικό του Σοβιετικούς, το 1980 οι Αμερικάνοι λόγω μποϊκοτάζ δεν πήγαν στη Μόσχα και το 1984 το ίδιο έγινε με την αντίστροφη φορά όταν οι Σοβιετικοί δεν πήγαν στο Λος Άντζελες. Έχει μείνει στην ιστορία η δήλωση του Μπόμπι Νάιτ, κόουτς των ΗΠΑ μερικούς μήνες πριν τους αγώνες: ‘’Εύχομαι οι Σοβιετικοί να μην μποϊκοτάρουν τους αγώνες και να έχω την ευκαιρία στον τελικό να δώσω μια γερή κλωτσιά στον πισινό αυτού του νάνου κουμουνιστή που έχουν για προπονητή (Σ.Σ. αναφερόταν στον Αλεξάντρ Γκομέλσκι)’’. Τέσσερα χρόνια αργότερα στη Σεούλ ήρθε η ώρα της πολυαναμενόμενης ρεβάνς. Οι Αμερικάνοι με ένα υπερηχητικό δίδυμο σέντερ που αργότερα έγιναν θρύλοι του ΝΒΑ (Αλόνζο Μούρνινγκ-Ντέιβιντ Ρόμπινσον) έμοιαζαν ανίκητοι. Στις 28 Σεπτεμβρίου όμως ο Άρβιντας Σαμπόνις που προερχόταν από μεγάλη αποχή λόγω διπλής ρήξης αχίλλειου τένοντα έκανε μια από τις μεγαλύτερες –και πιο συγκινητικές- εμφανίσεις στην ιστορία των τουρνουά μπάσκετ. Έβαλε στην πλάτη του τα δύο Αμερικάνικα θηρία και οδήγησε τους Σοβιετικούς στη νίκη με 82-76. Για πρώτη φορά οι Αμερικάνοι έμειναν εκτός τελικού και αυτό δημιούργησε αλυσιδωτές αντιδράσεις και ιστορικές αλλαγές. Πίσω στις ΗΠΑ ο εμβληματικός κόουτς της ομάδας (και παράλληλα θρύλος του πανεπιστημίου Τζορτζτάουν) Τζον Τόμπσον που έφυγε από τη ζωή πριν από 11 μήνες κατηγορήθηκε από τον τύπο για reverse racism. Ο λόγος ήταν ότι είχε επιλέξει για την Αμερικάνικη ομάδα 11 Αφρο-αμερικάνους και ένα μόνο λευκό τον σουτέρ Νταν Μάερλι. Την ίδια ώρα όμως ο Ντέιβιντ Στερν, ένας αρτίστας του μάρκετινγκ είδε την ήττα των κολεγιόπαιδων ως μια τεράστια ευκαιρία κέρδους. Με τις αποστάσεις να μειώνονται ξεκάθαρα σε βάρος των Αμερικάνων έγινε ηγέτης στην κίνηση για την παρουσία επαγγελματιών παικτών στους Ολυμπιακούς και έδωσε την εγγύηση στη ΔΟΕ ότι οι ΗΠΑ θα εμφανίζονταν με όλα τα αστέρια του ΝΒΑ. Τέσσερα χρόνια αργότερα η Σοβιετική Ένωση και η Γιουγκοσλαβία είχαν κατακερματισθεί, είχαν πάψει να είναι ενιαίες και οι ΗΠΑ πήγαν στη Βαρκελώνη με την πρώτη και αξεπέραστη Dream Team! Η μπασκετική Panx Americana είχε εδραιωθεί για τα καλά!
Αθήνα (2004): Από την ήττα στη Σεούλ πέρασαν 16 χρόνια για να ξαναγνωρίσει τη στυφή γεύση της ήττας η Αμερική. Και αυτό δεν συνέβη μια αλλά περισσότερες φορές στην Αθήνα! Το 1992 η πρώτη dream team είχε σαρώσει στη Βαρκελώνη στο διάβα της όποιον πάτησε σε παρκέ απέναντι της, το 1996 στην Ατλάντα οι Σέρβοι του Ιβκοβιτς έπαιξαν ένα καταπληκτικό 30λεπτο αλλά δεν άντεξαν, το 2000 στο Σίδνεϊ οι Λιθουανοί έφτασαν στο όριο την Αμερική σε ένα φοβερό ημιτελικό αλλά το τελευταίο σουτ του Σαρούνας Γιασικεβίτσιους δεν βρήκε στόχο! Ήταν φανερό ότι το δέος του 1992 είχε πάψει να υφίσταται…Και στην Αθήνα έγινε το μοιραίο…Οι Αμερικάνοι ήρθαν πολύ σίγουροι, υπερόπτες και με μια ομάδα αλαλούμ που επικεφαλής ήταν ο Αλεν Αϊβερσον. Έμεναν σε πολυτελή θαλαμηγό στον Άλιμο με γυναίκες, φίλους, φίλες και τα καμπανάκια ήχησαν από νωρίς. Στο κλειστό του Ελληνικού στην πρώτη φάση η πρώτη σφαλιάρα έπεσε πολύ ηχηρά αφού οι Πορτορικάνοι τους νίκησαν με 92-73!!! Ποτέ ξανά σε Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είχαν χάσει με τέτοια διαφορά. Οι Αμερικάνοι νίκησαν δύσκολα Ελλάδα και Αυστραλία αλλά αμέσως μετά έγινε το αδιανόητο. Έχασαν δεύτερο αγώνα στην ίδια διοργάνωση! Οι Λιθουανοί τους νίκησαν με 94-90 και απέδειξαν ότι η ‘’σχολική εκδρομή’’ του Αϊβερσον ήταν ευάλωτη. Στο ΟΑΚΑ που μεταφέρθηκε το τουρνουά οι Αμερικάνοι κέρδισαν οριακά τον προημιτελικό με την Ισπανία αλλά στον ημιτελικό ο Μανού Τζινόμπιλι και η Αργεντινή έδωσαν ρεσιτάλ τους νίκησαν με 89-81 και τους έστειλαν στον μικρό τελικό. Ήταν η πρώτη φορά στην ίδια διοργάνωση που οι ΗΠΑ έχασαν τρεις αγώνες, ένα παραπάνω δηλαδή από όσους είχαν χάσει από το 1936 μέχρι το 2004!!!
Από τον νικηφόρο μικρό τελικό απέναντι στη Λιθουανία στις 28 Αυγούστου του 2004 στο ΟΑΚΑ οι Αμερικάνοι μέτρησαν 25 σερί νίκες και τρία χρυσά μετάλλια σε Πεκίνο, Λονδίνο και Ρίο. Η Γαλλία τους κέρδισε για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες υποχρεώνοντας τους στην μόλις 6η ήττα τους στην ιστορία της διοργάνωσης. Αν το Τόκιο θα γίνει η νέα….Αθήνα μένει να το μάθουμε στη διαδρομή!
