Βράδυ 22ης Μάρτη 2011, στο Παλάου Μπλαουγράνα της Βαρκελώνης. Ο Παναθηναϊκός έχει μόλις ηττηθεί με 83-82 από την Μπαρσελόνα, χάνοντας χρυσή ευκαιρία να αρπάξει με το καλημέρα το πλεονέκτημα της έδρας. Ένα αυστηρό και ετεροχρονισμένο φάουλ στο φινάλε έχει ξεσηκώσει διαμαρτυρίες. Ένας τύπος με το 13 στη φανέλα, ονόματι Δημήτρης Διαμαντίδης, κάνει δηλώσεις μετά το παιχνίδι και σταματά από την αρχή τη συζήτηση για τη διαιτησία. Κοιτάζει το μέλλον, αυτό που δεν έχει γραφτεί ακόμα. Δύο ημέρες αργότερα, οι πράσινοι περνούν από την Καταλούνια και στο τέλος της διαδρομής ράβουν το έκτο τους αστέρι.
Τελευταίες ώρες της 9ης Απρίλη 2013, στον ίδιο τόπο, στην ίδια φάση, στο ίδιο, πρώτο παιχνίδι. Ο Παναθηναϊκός του Πεδουλάκη ηττάται με σκορ 72-70 στην παράταση από την ποιοτικότερη Μπαρσελόνα και έχει αντιρρήσεις για την διαιτησία. Ο κύριος που βραβεύτηκε στον αγώνα με την Μπουτούτσνοστ, ο Κώστας Τσαρτσαρής με το σπάνιο επίπεδο, δεν ανοίγει καν κουβέντα για τα σφυρίγματα και μιλά για τα πράγματα που πρέπει να κάνουν καλύτερα ο ίδιος και οι συμπαίκτες του. Δύο ημέρες αργότερα, το τρίποντο του Διαμαντίδη φέρνει νίκη, ακόμα κι αν η ομάδα του Πασκουάλ είχε τον τελευταίο λόγο.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν καμίας μορφής μομφή ή υπονοούμενο για την αναφορά του Ίαν Βουγιούκα στις διαιτητικές αποφάσεις του Game 1 της Μαδρίτης. Πιστός στο υπόβαθρο και την φινέτσα που διαθέτει, έθεσε τα πράγματα στην ψύχραιμη, ρεαλιστική τους βάση. Το γεγονός ότι τα λόγια του θα χρησιμοποιηθούν στο πολλαπλάσιο, θα γίνουν υστερίες και συνωμοσιολογία δεν είναι δική του ευθύνη.
Πήρε η Ρεάλ κρίσιμα σφυρίγματα στο φινάλε; Πήρε. Επηρέασαν καθοριστικά το αποτέλεσμα; Προφανώς, όπως σε κάθε αγώνα που κρίνεται στο ένα σουτ. Ποιά είναι η ευθύνη του Παναθηναϊκού για το 9-0 του τελευταίου τετραλέπτου; Καθοριστική.
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες: Αμέσως μετά το τρίποντο του 66-72, ο Καλάθης είναι πιο κοντά στη μπάλα από οποιονδήποτε μετά το άστοχο του Καμπάσο. Ο Τέιλορ την κλέβει, ο Ρούντι εκτελεί, 69-72. Αν ο Νικ πάει πιο δυνατά στη φάση, ο Τέιλορ θα του κάνει φάουλ στη σύγκρουση και θα τον στείλει στη γραμμή για το +8, μιας και είναι το 5ο ομαδικό της Ρεάλ.
Ακόμα κι έτσι, ο ηγέτης του Παναθηναϊκού δεν κατάφερε να κλείσει το παιχνίδι για την ομάδα του. Το ξέσπασμα των 12 πόντων που συνόδευσε την ανατροπή συνοδεύτηκε από δύο λάθη, άλλα τόσα χαμένα τρίποντα και το κουτό φάουλ στον Καμπάσο στα 14΄΄. Σαν να φοβήθηκε να κερδίσει, ο Παναθηναϊκός πόνταρε εναλλάξ στο ένας εναντίον ενός παιχνίδι του Καλάθη και του Λάνγκφορντ, και βγήκε χαμένος σε παρτίδα που χρειαζόταν ελάχιστα για να κερδηθεί.
Συνολικά, ο Καλάθης εξουδετερώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του αγώνα από την άμυνα της Ρεάλ, η οποία τον νίκησε πνευματικά. Τα 19 σουτ του 30χρονου πόιντ γκαρντ είναι παράσημο για τη μαδριλένικη οπισθοφυλακή όταν συνδυάζονται με μόλις 4 ασίστ για 3 λάθη. Η παρουσία του Έντι Ταβάρες απορυθμίζει τον τρόπο παιχνιδιού του, αφού ακόμα και αν βρει τρόπο να διεισδύσει απέναντι στην under άμυνα του pick n’ roll, δεν έχει καν την επιλογή του floater των τριών μέτρων απέναντι στο θεριό των 2.20. Αν στην εξίσωση προστεθεί και η μανιασμένη άμυνα των defensive specialists της Ρεάλ, του Τέιλορ και του Καμπάσο, το πράγμα γίνεται ακόμα δυσκολότερο.
Κάπως έτσι πήγε στράφι η σπουδαία βραδιά του συγκινητικού Βουγιούκα και η απροσδόκητη βοήθεια του άτυχου Λεκάβιτσους. Ο έμπειρος σέντερ έκανε τον Αγιόν να μοιάζει με μαθητούδι, ενώ η ταχύτητα και το θράσος του Λιθουανού έδωσαν λύσεις με 7 πόντους σε ισάριθμα λεπτά μέχρι να πέσει νοκ άουτ. Θα ξαναπάρει ο Παναθηναϊκός το 24% των πόντων του από αυτούς τους δύο την Παρασκευή;
Δύσκολο πράγμα, να χάνεις με αυτόν τον τρόπο, ακόμα πιο δύσκολο να το αφήσεις πίσω σου. “Καλύτερα να χάσεις με 20, μήπως και τους αποκοιμήσεις”, έλεγα στον Τζο Αρλούκας λίγο μετά το τέλος του αγώνα, και αυτός συμφωνούσε. “Και είναι αθλητές, δεν μπορούν να πιουν ένα μπουκάλι ουίσκι για να τους βοηθήσει”, εγώ αστειεύτηκα και αυτός γέλασε.
“Εγώ το έπινα”, μου είπε γελώντας, καθώς με αποχαιρετούσε. “Αλλά μόνο βότκα”!
Πίσω στο παρκέ, η ομάδα του Ρικ Πιτίνο πήρε εξαιρετικό βαθμό στον έλεγχο του ρυθμού, απέφυγε με σποραδικές εξαιρέσεις να δώσει ανοιχτό γήπεδο, έκανε λίγα λάθη (10), έλεγξε τα ριμπάουντ (+1), πήρε καλό βαθμό στις αλληλοκαλύψεις. Ο Αμερικανός είδε τους παίκτες του να καταθέτουν στο παρκέ την επιθυμία του πεινασμένου φαβορί, έπαιξαν μπασκετικό βρωμόξυλο με τους αντιπάλους. Ο Λάνγκφορντ τάπωσε τον Τόμπκινς στα ίσα, mano a mano.
Κοιτώντας προς την Παρασκευή, ο Παναθηναϊκός καλείται να μετατρέψει περισσότερες καλές άμυνες σε transition που θα εκθέσουν τον αργό Ταβάρες, χωρίς να χαλαρώσει σε τίποτα το χαλινάρι που κράτησε την Ρεάλ περιορισμένη στο μισό γήπεδο. Τα λάθη συγκέντρωσης πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο: άσχημα εκτελεσμένοι αιφνιδιασμοί, φτηνά φάουλ που οδηγούν σε βολές.
Πιο πολύ από όλα, ο Ρικ Πιτίνο πρέπει να βρει τρόπους για να εκμεταλλευτεί τον Καλάθη και ο ίδιος ο ηγέτης του «τριφυλλιού» να προσεγγίσει το παιχνίδι διαφορετικά.
Ουδείς διανοείται να αμφιβάλει πως η ομάδα είναι δική του, πως δεν θα έπαιζε πλέι-οφ χωρίς αυτόν. Είναι άνθρωπος – ορχήστρα, πρώτος σε πόντους, ριμπάουντ, ασίστ, κλεψίματα, λάθη, κερδισμένα φάουλ, χρόνο συμμετοχής, αξιολόγηση. Όμως τα πλέι-οφ είναι και πνευματική δοκιμασία: ο Νικ καλείται να ισορροπήσει πάνω στο βάρος της ευθύνης χωρίς να καταλήξει στην μονομανία. Να χαλιναγωγήσει την επιθυμία και να βρει τρόπους να βγάλει στο παρκέ αυτό που κάνει καλύτερα από κάθε άλλον στην Ευρώπη, δηλαδή τους συμπαίκτες του ενεργούς και χαρούμενους. Να αναγνωρίσει τη δυναμική μιας elite άμυνας και να εμπιστευτεί αυτούς που έχει δίπλα του.
Ο Παναθηναϊκός τρόμαξε τη Ρεάλ, αλλά δεν την κέρδισε. Δυο σερί φορές σε διάστημα 20 ημερών την είχε στριμωγμένη στα σχοινιά, αλλά την σημάδεψε με άτσαλο haymaker την ώρα που αρκούσε ένα jab. Την πρώτη φορά, δεν του κόστισε τίποτα. Την δεύτερη, τον έβαλε πίσω με 0-1. Οι δικαιολογίες είναι εδώ, έτοιμες προς χρήση. Αλλά ο Πιτίνο το ξεκαθάρισε: «οι δικαιολογίες είναι σημάδι αδυναμίας, και εμείς δεν θα τις χρησιμοποιήσουμε».
Οι μεγάλοι του παρελθόντος έχουν δείξει τον τρόπο, με λόγια και με έργα. Τα χνάρια τους αχνοφαίνονται ακόμα.