Πολλές οι μοναδικότητες που χαρακτηρίζουν την τελική φάση του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στα μέσα της δεκαετίας του 70’.
Ήταν η μόνη μεγάλη διοργάνωση που πραγματοποιήθηκε στην, μετά κόπων και βασάνων, ενωμένη Γιουγκοσλαβία και στα γήπεδα των μεγάλων της αντιθέσεων το «Μαρακανά» του Βελιγραδίου και το «Μακσιμίρ» του Ζάγκρεμπ.
Πολλοί εντός κι εκτός αυτής της βαλκανικής χώρας που έμοιαζε με ένα κοινωνικοπολιτικό ψηφιδωτό, είδαν αυτή τη γιορτή του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου ως μια ευκαιρία να εξομαλυνθούν πολλά… χάσματα στη χώρα. Δύσκολο, όμως… Παρά τις προσπάθειες του Τίτο!
H μεγάλη χαμένη ευκαιρία της Ελλάδας!
Στο 8ο προκριματικό γκρουπ κληρώθηκε η «γαλανόλευκη» του Αλκέτα Παναγούλια μαζί με την Δυτική Γερμανία, την δυνατή – τότε – Βουλγαρία και τη Μάλτα! Τα πήγε περίφημα εκείνη η ομάδα αλλά την… πάτησε από τη Μάλτα!
Δεν έχασε από τους Γερμανούς – με δύο ισοπαλίες – είχε μια νίκη και μια ισοπαλία με τους Βούλγαρους αλλά η ήττα 2-0 στη Γκζίρα της Μάλτας μας άφησε εκτός συνέχειας!
Γενικά υπήρξαν ηχηροί αποκλεισμοί σε εκείνη τη διοργάνωση, στα προκριματικά. Η Αγγλία και η Πορτογαλία είδαν την πλάτη της Τσεχοσλοβακίας ενώ η Ουαλία άφησε πίσω της τους Αυστριακούς και τους Μαγυάρους!
Η πρωταθλήτρια Ευρώπης και κόσμου, Δυτική Γερμανία, η δευτεραθλήτρια κόσμου Ολλανδία, η οικοδέσποινα Γιουγκοσλαβία και η μαχητική Τσεχοσλοβακία ήταν οι τέσσερις φιναλίστ της τελικής φάσης, που διεξήχθη το διάστημα 16-20 Ιουνίου σε Ζάγκρεμπ και Βελιγράδι.
Κανένα από τα ματς, ημιτελικοί και τελικοί, δεν κρίθηκε στην κανονική του διάρκεια!
Στο Ζάγκρεμπ, η Τσεχοσλοβακία, έπειτα από ένα θεαματικό αλλά και σκληρό, συνάμα, παιχνίδι νίκησε 3-1 στην παράταση του Ολλανδούς.
Στην κανονική διάρκεια σκόραρε ο Σλοβάκος Άντον Όντρους (!!). Ένα γκολ για την ομάδα του στο 19’ κι ένα αυτογκόλ στο 73’. Ακολούθησαν τα τέρματα των Νέχοντα (114’) και Βέσελι (118’)
Ο άλλος ημιτελικός ανέδειξε νικήτρια την Δυτική Γερμανία επί των «Πλάβι» στο Βελιγράδι. Δύο φορές προηγήθηκε η ομάδα του Άντε Μλάντινιτς με τους Ποπίβοντα (19’), Τζάϊτς (30’). Δύο φορές απάντησαν οι Γερμανοί με τους Φλόχε (64’) και Ντίντερ Μίλερ στο 82’, τρία λεπτά μετά την είσοδό του στο παιχνίδι!
Στην παράταση ο Ντίντερ Μίλερ – ήρωας του αγώνα – πέτυχε άλλα δύο τέρματα! Στο 115ο και το 119ο λεπτό!
Στον τελικό του Βελιγραδίου η Τσεχοσλοβακία νίκησε στα πέναλτι τη Δυτική Γερμανία με το ματς στην κανονική διάρκεια να μένει στο 2-2.
Προηγήθηκαν οι Τσεχοσλοβάκοι με τους Σβέχλικ (8’), Ντόμπιας (25’) και ισοφάρισαν οι αντίπαλοί τους με τον Μίλερ (28’) και Χέλσεμπαϊν στο 89’!
Στα πέναλτι έγινε γνωστό το πέναλτι του Πανένκα. Ήταν και το τελευταίο που χάρισε το τρόπαιο στην ομάδα του κι ενώ είχε προηγηθεί το χαμένο του Ούλι Χένες προκειμένου να διαμορφωθεί το τελικό 5-3.
Στον μικρό τελικό η Ολλανδία νίκησε 3-2 στην παράταση τους οικοδεσπότες με το ματς να τελειώνει στην κανονική του διάρκεια, ισόπαλο 2-2.
Αυτή ήταν και η τελευταία διοργάνωση που διεξήχθη με το συγκεκριμένο σύστημα…