Το πέναλτι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του ποδοσφαίρου. Είτε μας αρέσει είτε όχι, χωρίς τα πέναλτι το ποδόσφαιρο θα ήταν πιο φτωχό και ενδεχομένως πολλά ματς να μην είχαν την έκβαση που άφησε ιστορία!
Ας δούμε πότε ανακαλύφθηκε το πέναλτι, γιατί και πως προέκυψε ο όρος clean sheet!
Γιατί εισήχθη το πέναλτι στο ποδόσφαιρο
Το πέναλτι ανακαλύφθηκε το 1980 από έναν Ιρλανδό ποδοσφαιριστή τον Γουίλιαμ ΜακΓκαν που ήταν τερματοφύλακας. Αγωνίζονταν στην Μίλφορντ τις πρώτες σεζόν του Ιρλανδικού πρωταθλήματος.
Παράλληλα ήταν μέλος της Ιρλανδικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιδέα του πέναλτι!
Οι αμυντικοί ήταν αρκετά εύκολο να σταματήσουν ένα επιθετικό λίγο πριν σκοράρει, κάνοντας φάουλ κοντά στο τέρμα. Η ιδέα του πέναλτι γεννήθηκε ώστε να σταματήσει αυτό το “κόλπο” από τους αμυντικούς. Η πρόταση έγινε δεκτή το 1981, ως ο κανόνας 13.
Αυτός ανέφερε:
“Εάν ένας παίκτης ρίξει στο έδαος επίτηδες ένα αντίπαλο ποδοσφαιριστή, ή πιάσει τη μπάλα με τα χέρια επίτηδες μέσα στην περιοχή ο διαιτητής θα καταλογίζει στον αντίπαλο πέναλτι(εσχάτη των ποινών) που θα εκτελείται από οποιοδήποτε σημείο στις 12 γιάρδες από την γραμμή του τερματοφύλακα κάτω από τις εξής συνθήκες: Όλοι οι παίκτες εκτός αυτού που εκτελεί το πέναλτι και του τερματοφύλακα θα βρίσκονται πίσω από τη μπάλα τουλάχιστον έξι γιάρδες. Γκολ μπορεί να μετρήσει από εκτέλεση πέναλτι.
Πως εξελίχθηκε το πέναλτι στα χρόνια
Όταν ο κανονισμός του πέναλτι ανακαλύφθηκε, ο παίκτης μπορούσε να το εκτελέσει από οποιοδήποτε σημείο παράλληλα της γραμμής του τέρματος και 12 γιάρδες μακριά από αυτό. Το 1902 η λευκή βούλα του πέναλτι εισήχθη στο ποδόσφαιρο και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα. Το 1937 ανακαλύφθηκε η καμπύλη έξω από τη μεγάλη περιοχή(The D line), προκειμένου να μπορεί ο τερματοφύλακας να παραμένει περισσότερο συγκεντρωμένος, καθώς μέχρι τότε, οι ποδοσφαιριστές βρίσκονταν όπου ήθελαν.
Μια ακόμη σημαντική παράμετρος εισήχθη, που δεν επέτρεπε στον τερματοφύλακα να απομακρύνεται από την γραμμή του. Αυτό έγινε κυρίως εξαιτίας του Γουίλι Φουλκς.
Ο Φουλκς αγωνίζονταν για την Σέφιλντ Γιουνάιτεντ, πριν πάρει μεταγραφή για την Τσέλσι το 1905. Είχε την φήμη του καλύτερου τερματοφύλακα στις αποκρούσεις πέναλτι. Ενδιαφέρον είχε ο τρόπος με τον οποίο κατάφερνε να σταματήσει τη μπάλα.
Ο Φούλκς ήταν σχεδόν 1.90 με βάρος 150 κιλά! Για να σταματήσει τον αντίπαλο ποδοσφαιριστή έκανε έξοδο από νωρίς πηγαίνοντας σχεδόν επάνω στον αντίπαλο ποδοσφαιριστή για να τον φοβίσει. Προφανώς με αυτό τον τρόπο κατάφερνε να σώσει πολλά πέναλτι όμως αυτό είχε ως αποτέλεσμα ν΄αλλάξει ο κανόνας και οι τερματοφύλακες να πρέπει να παραμείνουν στην γραμμή τους.
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και η έκφραση Clean Sheet!
Πάντα, όταν ακούμε την έκφραση clean sheet(καθαρό σεντόνι) αναρωτιόμαστε γιατί χρησιμοποιείται αυτή η έκφραση!
Ο Φουλκς είναι ο άνθρωπος που ευθύνεται και γι αυτό!
Μετά την Τσέλσι, βρέθηκε στην Μπράντφορτν. Σε αγώνα απέναντι στην Άκρινγκτον, ο Φουλκς κατέστρεψε την εμφάνισή του και δεν υπήρχε δέυτερη για να φορέσει. Από ένα γειτονικό σπίτι βρέθηκε ένα σεντόνι με το οποίο καλύφθηκε ο Φουλκς για το υπόλοιπο ματς με την ομάδα του να κερδίζει 1-0 και ο ίδιος δεν χρειάστηκε να κάνει ούτε μια βουτιά μέχρι το τέλος! Έτσι γεννήθηκε η έκφραση to keep a clean sheet, (να κρατάς το σεντόνι καθαρό).
Στις 14 Φεβρουαρίου του 1891, σε αγώνα για τα προημιτελικά του Κυπέλλου Αγγλίας ανάμεσα σε Στόουκ και Νότς Κάουντι με τους φιλοξενούμενους να προηγούνται 1-0 παίκτης της Νότς Κάουντι σταμάτησε τη μπάλα με το χέρι. Όλοι οι παίκτες τοποθετήθηκαν στο τέρμα, το φάουλ εκτελέστηκε όμως ο τερματοφύλακας απέκρουσε και τελικά η Στόουκ έχασε το ματς! Το αποτέλεσμα θεωρήθηκε άδικο και στις 2 Ιουνίου του 1891 στην Γλασκόβη υιοθετήθηκε από την Διεθνή Ένωση Ποδοσφαρίου την οποία αποτελούσαν οι ομοσπονδίες Αγγλίας, Σκτωτίας, Ουαλίας και Ιρλανδίας, ο κανονισμός του πέναλτι!
Το πρώτο επίσημο πέναλτι στην ιστορία του ποδοσφαίρου εκτελέστηκε στον αγώνα Γουλβς – Άκρινγκτον 5-0 για το πρωτάθλημα Αγγλίας. Ο Μπίλι Χιθ ήταν εύστοχος από τα 11 μέτρα και έγραψε ιστορία καθώς έγινε ο πρώτος που επίσημα σκόραρε με πέναλτι.
Η προέλευση της διαδικασίας των πέναλτι
Όταν βλέπουμε ένα παιχνίδι που τελειώνει ισόπαλο και ξέρουμε πως πρέπει να υπάρξει νικητής(π.χ σε ματς νοκ άουτ), αυτά οδηγούνται στην παράταση, όμως σχεδόν όλοι θέλουν να δουν την διαδικασία των πέναλτι.
Στο παρελθόν, τα ισόπαλα παιχνίδια κρίνονταν από το στρίψιμο του νομίσματος ή από επαναληπτικό παιχνίδι. Το στρίψιμο του νομίσματος ήταν εντελώς άδικο καθώς είχε να κάνει καθαρά με την τύχη, ενώ οι επαναληπτικοί αγώνες χρειάζονταν περισσότερο χρονο, ταλαιπωρούσαν περισσότερο τους ποδοσφαιριστές. Επίσης κόστιζε περισσότερο στους διοργανωτές ένα ακόμη παιχνίδι. Έτσι η διαδικασία των πέναλτι, ήταν ένας σωστός τρόπο να βρεθεί ο νικητής με ένα δίκαιο αποτέλεσμα.
Η ιδέα της διαδικασίας των πέναλτι όπως την ξέρουμε ανήκει στον Ισραηλινό Γιόζεφ Ντάγκαν που είδε την Εθνική ομάδα του Ισραήλ να μένει εκτός των προημιτελικών των Ολυμπιακών Αγώνων το 1968 εξαιτίας κλήρωσης! Στις 27Ιουνίου αν και δεν ήταν απόλυτα ικανοποιημένη η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, υιοθέτησε τον κανόνα.
Η Εξέλιξη της διαδικασίας των πέναλτι
Στην Αγγλία διεξήθχη η πρώτη διαδικασία των πέναλτι με νικήτρια την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ! Στα ημιτελικά του Γουότνι Καπ το 1970 σε ματς απέναντι στην Χαλ. Ο Τζορτζ Μπεστ ήταν ο πρώτος που ευστόχησε και ο Ντένις Λο ο πρώτος που αστόχησε! Ο Ιαν ΜακΚένι που έσωσε το πέναλτι του Λο, έγινε ο πρώτος τερματοφύλακας που έσωσε πέναλτι στην ψυχοφθόρα διαδικασία!
Σε Ευρωπαϊκό Κύπελλο οι ομάδες που έλυσαν τις διαφορές τους στα πέναλτι ήταν η Έβερτον και η Γκλάντμπαχ με τα “ζαχαρωτά” να κερδίζουν!
Το 1976, στον τελικό ανάμεσα στην Δυτική Γερμανία και την Τσεχοσλοβακία η ΟΥΕΦΑ πήρε την απόφαση για επαναληπτικό δύο μέρες αργότερα αλλά αμφότερες ομάδες αποφάσισαν να οδηγηθούν στην διαδικασία των πέναλτι που ανέδειξε νικήτρια την Τσεχοσλοβακία με 5-3.
Η πρώτη διαδικασία των πέναλτι σε Παγκόσμιο Κύπελλο, έγινε στις 9 Ιανουαρίου του 1977 στον πρώτο γύρο των προκριματικών της Αφρικής ανάμεσα σε Τυνησία και Μαρόκο με τους γηπεδούχους να κερδίζουν. Σε τελική φάση, είδαμε πέναλτι για πρώτη φορά το 1982 όταν η Δυτική Γερμανία κέρδισε τη Γαλλία στα ημιτελικά. Για εκείνη την χρονιά είχε αποφασιστεί πως αν ο τελικός λήξει ισόπαλος θα έχει δεύτερο παιχνίδι και αν και αυτό τελείωνε ισόπαλο τότε θα είχαμε πέναλτι. Από το 1986, εισήχθη κανονικά η διαδικασία των πέναλτι.
Ευνοούν τα πέναλτι τον επιθετικό;
Οι λάτρεις του παιχνιδιού δεν ήταν χαρούμενοι με την εισαγωγή της διαδικασίας των πέναλτι. Σύμφωνα με αυτούς το ποδόσφαιρο είχε μια υπέροχη ροή ακόμη και με φάουλ, ή αν η μπάλα κατέληγε άουτ. Ένα πέναλτι χρειάζεται περίπου ένα λεπτό κάτι που δεν ήθελαν.
Ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1994 κρίθηκε στα πέναλτι ενώ μέχρι το 1998 αρκετές ομάδες έμειναν εκτός εξαιτίας της διαδικασίας των πέναλτι. Αν υπήρχε καλύτερος τρόπος να τελειώνουν τα ματς μετά από ισοπαλία, ενδεχομένως η ΦΙΦΑ να τον είχε βρει.
Τα πέναλτι ευνοούν περισσότερο τον επιθετικό ο οποίος έχει 76% πιθανότητα να σκοράρει.
Τα πέναλτι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του ποδοσφαίρου και σίγουρα δεν μπορεί να το φανταστεί χωρίς αυτά. Σίγουρα φέρνει περισσότερη ισορροπία και εξαλείφει τις αδικίες. Επίσης πρέπει να αναφέρουμε και το δράμα και την αδρεναλίνη που υπάρχει κατά την διάρκεια της εκτέλεσης!
Φανταστείτε τον τελικό ανάμεσα σε Ιταλία και Γαλλία το 2006 για το Παγκόσμιο Κύπελλο χωρίς τα πέναλτι. Η τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ ανάμεσα σε Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Τσέλσι το 2008.
Τόσα πολλά παραδείγματα τόσα πολλά ματς για τα οποία μιλάμε ακόμη και σήμερα. Φανταστείτε το ποδόσφαιρο χωρίς το πέναλτι. Δεν γίνεται!