Πριν από λίγες ημέρες, συγκεκριμένα στις 9 Απριλίου, η γαλλική L’Equipe έδωσε στη δημοσιότητα μία λίστα με τις είκοσι προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή στο παγκόσμιο τένις και στην 20η θέση βρέθηκε το όνομα του Νόα Ρούμπιν. Εκ πρώτης όψεως αυτό το όνομα κανείς θα αναρωτηθεί πώς γίνεται ένας 24χρονος τενίστας, χωρίς κάποια σημαντική διάκριση να βρίσκεται στην ίδια λίστα με ονόματα όπως αυτά των Φέντερερ, Ναδάλ, Τζόκοβιτς, Σερένα Γουίλιαμς, Πάτρικ Μουράτογλου κ.α.;
Η απάντηση είναι πολύ απλή. Ο 24χρονος Αμερικανός δημιούργησε μία ιστοσελίδα, την www.behindtheracket.com, μέσω της οποίας παρουσιάζει την αθέατη πλευρά του πρωταθλητισμού. Αυτή την πλευρά, στην οποία η μοναχικότητα, η θλίψη των αποτυχιών, οι κρίσεις πανικού, τα περιστατικά κατάθλιψης έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο και μάλιστα φιλοξενεί τενίστες παγκοσμίου φήμης, όπου ο καθένας και η καθεμία μιλούν για τις δικές τους ιστορίες περιγράφοντας το πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος ενός αθλητή.
Με αφορμή αυτή την ιστοσελίδα λοιπόν το Novasports.gr και ο Νίκος Βόπης ρίχνουν φως σε αυτή την αθέατη πλευρά, όπου τα φλας των φωτογραφιών και τα αυτόγραφα αντικαθίστανται από τρομερή πίεση, άγχος, αποτυχίες, στρες και πολλά άλλα διόλου ευχάριστα συναισθήματα που συντροφεύουν τον αθλητή.
«Ο σωστός δρόμος είναι ο ανήφορος» έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης, κι αν η ιδέα ενός ανήφορου σας φαίνεται κοπιαστική, σκεφτείτε τη διπλή κόπωση: πνευματική και σωματική ενός αθλητή. Οι περισσότεροι άνθρωποι, όπως είναι λογικό, βλέπουν και κρίνουν μόνο την κορυφή από ένα ολόκληρο παγόβουνο, ειδικά όταν πρόκειται να εκφέρουν άποψη για συνανθρώπους τους που βρίσκονται στα φώτα της δημοσιότητας. Ένα μεγάλο κομμάτι αυτής ανήκει στους επαγγελματίες αθλητές και αν ρωτήσουμε 100 άνδρες στο δρόμο για το αν θα ήθελαν στη ζωή τους να είναι επαγγελματίες αθλητές, με βεβαιότητα η συντριπτική πλειοψηφία θα απαντούσε με εμφατικό τρόπο “ναι”.
Από αυτή την πλειοψηφία ελάχιστοι όμως έχουν πλήρη εικόνα για τις θυσίες που πραγματοποιούν αυτοί, για να μπορούν -κάποιοι εκλεκτοί εξ αυτών, και όχι όλοι- να απολαμβάνουν ενδεχόμενες πολυτέλειες. Ένα πολύ μικρό ποσοστό του κοινού έχει εικόνα για το πόσο μοναχικός, δύσβατος και κακοτράχαλος είναι ο δρόμος ενός επαγγελματία αθλητή και είναι λογικό, διότι όπως προείπαμε, η κορυφή του παγόβουνου είναι αρκετά εντυπωσιακή και θελκτική.
Επαγγελματίας κάτω των 18
Για να φτάσει κάποιος να μπορεί να ζει αποκλειστικά από το άθλημα με το οποίο ασχολείται θα πρέπει να περάσει από πολλά και επίπονα στάδια, τα οποία του έχουν στερήσει πράγματα που άλλοι έχουν τη χαρά να γεύονται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Από την τρυφερή παιδική ηλικία ο εν δυνάμει αθλητής αναγκάζεται να μπει σε ένα πολύ αυστηρό πρόγραμμα, το οποίο του στερεί πράγματα όπως το παιχνίδι με τους φίλους του, οι βόλτες, το “απαγορευμένο” φαγητό, η παιδική τεμπελιά και ξεγνοιασιά, και όλα αυτά συνηγορούν στο να δημιουργηθεί ένας χαρακτήρας σκληρός και πειθαρχημένος από πολύ μικρή ηλικία, που σε αρκετές περιπτώσεις αυτό επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία ενός παιδιού και τη διαμόρφωση της ψυχοσύνθεσης του.
Εάν το παιδί καταφέρει να αντεπεξέλθει σε όλο αυτό, τότε περνάει στο επόμενο στάδιο το οποίο είναι η επιλογή. Είναι το κρίσιμο στάδιο που οι γονείς (στις καλύτερες των περιπτώσεων) θα συζητήσουν μαζί του το αν και εφόσον είναι εφικτό να ασχοληθεί με το άθλημά του σε επαγγελματικό επίπεδο. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι λίγο πιο ζόρικα απ’ την άποψη ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι γονείς είναι αντίθετοι με αυτό λόγω της ανασφάλειας του επαγγέλματος για το μέλλον των παιδιών τους.
Ένας πιο μοναχικός δρόμος
Ο αθλητής μπαίνει σε μια διαδικασία να παραμερίσει την κλασική οδό των σπουδών και να αφοσιωθεί στις προπονήσεις του, στη διατροφή του και στην επίτευξη των στόχων του. Για να συμβεί ωστόσο αυτό χρειάζονται κι άλλα στοιχεία: Στήριξη από τους γονείς, στήριξη από την πολιτεία, στήριξη από την κοινωνία και τον περίγυρο. Το δεύτερο κομμάτι στη χώρα μας βρίσκεται σε ιδιαίτερα χαμηλό στάδιο μιας και συνήθως οι αθλητές πορεύονται ολομόναχοι χωρίς να έχουν τη στήριξη της χώρας που εκπροσωπούν σε όλη τη γη. Δυστυχώς, στην Ελλάδα η πολιτεία κάνει την εμφάνισή της κατόπιν εορτής και αυτό είναι κάτι που το έχουν παραδεχτεί μεγάλοι Έλληνες αθλητές κατά καιρούς.
Ακόμα και στο (απαραίτητο) οικονομικό κομμάτι, σε μία χώρα που οι οικονομικοί πόροι είναι ελάχιστοι, ο αθλητισμός δεν μπορεί να διεκδικήσει όχι μερίδα λέοντος αλλά ούτε καν τα αποφάγια, με αποτέλεσμα μόνο το ποδόσφαιρο να μπορεί να “ζήσει” τους αθλητές του επαγγελματικά, στα πρώτα τους βήματα, αν και ακόμα και σε αυτό δεν είναι όλα ρόδινα. Φυσικά, τον πρώτο ρόλο μετά το ταλέντο, παίζουν οι μάνατζερ. Αυτοί είναι που κινούν τα νήματα και μπορούν να βρουν ένα πρώτο, ικανοποιητικό από άποψη οικονομικών απολαβών, συμβόλαιο, σε νεαρούς παίκτες που ξεκινούν την καριέρα τους. Ας θυμηθούμε μία επιστολή – κατάθεση ψυχής ενός νεαρού επαγγελματία αθλητή που ήρθε αντιμέτωπος με έναν πολύ σοβαρό τραυματισμό και μέσα σε λίγες γραμμές κατάφερε να περιγράψει την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας.
Διαβάστε εδώ την επιστολή του νεαρού αθλητή.
Σπουδές, υποτροφίες και αθλητισμός
Ο κόσμος όμως εξελίσσεται και πλέον ένα παιδί σε ηλικία 16-17-18 ετών μπορεί ιδανικά να συνδυάσει τις σπουδές του με τον πρωταθλητισμό και να πείσει τους γονείς του ότι θα κάνει αυτό που πραγματικά αγαπά ενώ παράλληλα θα μπορέσει να αποκτήσει και ένα ακαδημαϊκό υπόβαθρο, που θα του χρησιμεύσει μόλις πάρει την αθλητική “σύνταξη”. Ένα τρανό παράδειγμα είναι η εταιρεία ΑΖ η οποία αναλαμβάνει αθλητές που κάνουν τα πρώτα τους βήματα να μπορέσουν να εξασφαλίσουν υποτροφίες για πανεπιστήμια της Αμερικής ώστε να συνδυάσουν σπουδές και πρωταθλητισμό.
Υπεράνθρωποι ή απλώς άνθρωποι;
Οι αξιώσεις του κοινού από έναν αθλητή είναι επίσης πολύ μεγάλες. Άνθρωποι που στα 30-35 τους έχουν αναγκαστεί να ωριμάσουν και να συνηθίσουν σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο ζωής από πολύ μικρή ηλικία, όπως έχει αποδειχθεί δεν είναι “αλεξίσφαιροι” σε ασθένειες μη σωματικές όπως η κατάθλιψη. Πριν από μία δεκαπενταετία ήταν ένα θέμα ταμπού καθώς οι περισσότεροι αθλητές που αντιμετώπιζαν τέτοιου είδους προβλήματα δεν μιλούσαν γιατί υπήρχε το ενδεχόμενο κοινωνικής κατακραυγής. Βλέπετε είναι δύσκολο η κοινωνία να αποδεχτεί ότι κάποιος έχει κατάθλιψη ενώ έχει εκατομμύρια στην τράπεζα και έχει λύσει θεωρητικά όλα του τα προβλήματα.
Το 2009 ο Γερμανός τερματοφύλακας Ρόμπερτ Ένκε έβαλε τέλος στη ζωή του έπειτα από μακροχρόνια μάχη με το “τέρας” της κατάθλιψης και αυτό το γεγονός αποτέλεσε το άνοιγμα του ασκού του Αιόλου για να βγουν μπροστά κι άλλοι αθλητές και να παραδεχτούν ότι παλεύουν με αυτό χωρίς να μπορούν να το νικήσουν, ενώ μέσα στα γήπεδα μοιάζουν ανίκητοι. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε αθλητές παγκοσμίου βεληνεκούς όπως οι Κέβιν Λαβ, ΝτεΜάρ ΝτεΡόζαν, Ίαν Θορπ, Πολ Γκασκόιν κ.ά. Αθλητές – θρύλοι, οι οποίοι έχουν κερδίσει τα πάντα στην καριέρα τους, έχουν λατρευτεί από εκατομμύρια φιλάθλους, έχουν εμπνεύσει γενιές νέων αθλητών αλλά με μία μοναδική απλότητα θα πουν πως:
«Δεν έχει σημασία πόσο άφθαρτοι δείχνουμε πως είμαστε. Στο τέλος της ημέρας, είμαστε όλοι άνθρωποι, με συναισθήματα, με τα πάντα. Κάποιες φορές η κατάθλιψη σου “κλέβει” ό,τι καλύτερο έχεις, τότε που όλος ο κόσμος είναι πάνω σου». (ΝτεΜάρ ΝτεΡόζαν).
Διαβάστε εδώ την επιστολή του Κέβιν Λαβ και το πως αντιμετώπισε την κατάθλιψη
Μια βιώσιμη επιλογή;
Είναι γνωστό ότι τα πιο επικερδή αθλήματα είναι το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το τένις, η πυγμαχία, το γκολφ, η Φόρμουλα Ένα. Ωστόσο, στο σύνολο των αθλητών παγκοσμίως, εάν το πάρουμε στατιστικά, ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν λύσει οικονομικά το πρόβλημα της ζωής του ή της οικογένειάς τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό δίνει τη μάχη του όπως τη δίνει και ένας υπάλληλος γραφείου που θέλει να εξελιχθεί, όπως τη δίνει και ένας ζωγράφος που θέλει να αναγνωριστεί, ένας συγγραφέας που θέλει να διαβαστεί. Η επιτυχία κανενός τους δεν είναι δεδομένη. Πριν επιλέξετε τον δικό σας δρόμο πρέπει να ξέρετε όλη την αλήθεια.