Αρχικά το Κάνοε το χρησιμοποιούσαν οι Ινδιάνοι της Β. Αμερικής για τη μετακίνηση στις λίμνες και τα ποτάμια από όπου προκύπτει και η ονομασία Καναδικό Κάνοε και κατασκευάζονταν από κορμούς δέντρων. Τα Καγιάκ τα χρησιμοποιούσαν οι Εσκιμώοι της Γροιλανδίας τα οποία αρχικά ήταν από δέρματα. Η χρήση των σκαφών και στις δύο περιπτώσεις σκοπό είχε τη μετακίνηση εμπορευμάτων και την ανεύρεση τροφής.
Το 1865 ο Σκοτσέζος Τζον ΜακΓκρέγκορ ξεκινώντας μια κρουαζιέρα στις λίμνες και τα ποτάμια με ένα κάνοε το οποίο ονόμασε “ROB ROY” γίνεται ο εμπνευστής του αθλήματος. Βρίσκοντας πολλούς υποστηριχτές το άθλημα αναπτύσσεται και εξελίσσεται καταλήγοντας τον Ιούνιο του 1924 να παρουσιάζεται ως άθλημα επίδειξης στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι. Tαυτόχρονα δημιουργείται και η πρώτη Διεθνής Ομοσπονδία με την ονομασία “Inernationalla Representantskapet for Kanot-Idrott” (IRK).
Το 1933 διοργανώνεται το 1ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ήρεμων Νερών στη Πράγα ενώ εντάσσεται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1934. Η πρώτη επίσημη πρεμιέρα του Κάνοε-Καγιάκ Flatwater γίνεται το 1936 στην 11η Ολυμπιάδα στο Βερολίνο με τη συμμετοχή μόνο στις κατηγορίες ανδρών ενώ το 1946 γίνεται και η είσοδος των γυναικείων κατηγοριών. Την ίδια χρονιά έχουμε και τη μετονομασία της IRK σε ICF “International Canoe Federation”.
Το Κάνοε-Καγιάκ Σλάλομ ενώ κάνει τα πρώτα του βήματα το 1932 στην Ελβετία το ξέσπασμα του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου καθυστερεί την ανάπτυξή του. Ξαναεμφανίζεται στο προσκήνιο το 1949 με τη διοργάνωση του 1ου Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Σλάλομ στη Γενεύη. Για πρώτη φορά εντάσσεται στο Ολυμπιακό Πρόγραμμα το 1972. Μετά από μία 20ετή απουσία από το επίσημο Ολυμπιακό πρόγραμμα επανεμφανίζεται στην Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης το 1992 στο τεχνητό στίβο του La seu d’ Urgell και από τότε καθιερώνεται ως Ολυμπιακό Άθλημα.
Τύποι σκαφών
* Κάνοε
Σκάφος όπου ο αθλητής είναι γονατιστός πάνω σε ειδικό μαξιλαράκι. Χρησιμοποιεί κουπί με μία κουτάλα, το οποίο είναι ανάλογο με το ύψος του και κωπηλατεί μόνο από τη μία πλευρά. Το Κάνοε δεν έχει πηδάλιο, η πορεία κρατιέται με το κουπί.
Ο συμβολισμός που διεθνώς χρησιμοποιείται για το Κάνοε είναι το C (Canoe). Υπάρχουν οι εξής τύποι σκαφών: Μονοθέσιο Κάνοε (C1), διθέσιο Κάνοε (C2), τετραθέσιο Κάνοε (C4) (μόνο στο Flatwater).
* Καγιάκ
Σκάφος όπου ο αθλητής είναι καθιστός. Χρησιμοποιεί κουπί διπλής κουτάλας το οποίο είναι ανάλογο με το ύψος του και κωπηλατεί από τις δύο πλευρές. Στα σκάφη Flatwater χρησιμοποιείται πηδάλιο με το οποίο ο αθλητής κατευθύνει το σκάφος με το πόδι του. O συμβολισμός που διεθνώς χρησιμοποιείται για το Καγιάκ είναι το Κ (Kayak).
Ο βασικός εξοπλισμός και στα δύο αθλήματα είναι σκάφος, κουπί, ποδιά. Στο Σλάλομ οι αθλητές φορούν κράνη και σωσίβια.
Τα αγωνίσματα
FLATWATER
Το Κάνοε-Καγιάκ Flatwater είναι ένα αγώνισμα ταχύτητας, δύναμης και αντοχής πολύ συναρπαστικό στο οποίο οι αθλητές/τριες συναγωνίζονται σώμα με σώμα σε φυσικούς υδάτινους στίβους ήρεμων νερών (λίμνες-θάλασσες) ή τεχνητούς.
Σκοπός ενός αγώνα Κάνοε-Καγιάκ Flatwater είναι να διανυθεί μια προκαθορισμένη απόσταση χωρίς κανένα εμπόδιο, στο συντομότερο δυνατό χρόνο, σύμφωνα με τους κανονισμούς.
Ο στίβος αποτελείται από 9 διαδρομές μήκους 200, 500 και 1.000 μέτρων και καθαρού πλάτους τουλάχιστον 9 μέτρων.
Τα επίσημα αναγνωρισμένα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κάνοε αγωνίσματα είναι:
” Ανδρών:
Κ1, Κ2, Κ4, C1, C2, C4 200, 500 και 1.000 μέτρα
Κ1, Κ2, Κ4, C1, C2 5.000 μέτρα
” Γυναικών:
Κ1, Κ2, Κ4 200, 500 και 1.000 μέτρα
Κ1, Κ2 5.000 μέτρα
Τα επίσημα Ολυμπιακά Αγωνίσματα είναι:
* Ανδρών:
Κ1, Κ2, Κ4, C1, C2 1.000 μέτρα
Κ1, Κ2, C1, C2 500 μέτρα
* Γυναικών:
Κ1, Κ2, Κ4 500 μέτρα
ΣΛΑΛΟΜ
Το Κάνοε-Καγιάκ Σλάλομ είναι ένα συναρπαστικό άθλημα που διεξάγεται σε ειδικά διαμορφωμένες πίστες φυσικές (ποτάμια) ή τεχνητές.
Σκοπός ενός αγώνα Σλάλομ είναι το γρήγορο πέρασμα ενός ορμητικού άγριου ποταμού μίας διαδρομής που καθορίζεται από πόρτες, χωρίς λάθη, το συντομότερο δυνατό χρόνο.
Το μήκος του στίβου είναι 250-400 μέτρα και αποτελείται από 18-25 αριθμημένες πόρτες από τις οποίες οι 6 πρέπει να είναι αντίθετες στο ρεύμα.
Οι πόρτες στην κατεύθυνση του ρεύματος έχουν πράσινο και λευκό χρώμα ενώ οι πόρτες αντίθετες στο ρεύμα κόκκινο και λευκό. Υπάρχουν ποινές που βαθμολογούνται ανάλογα με το λάθος του αθλητή (2 ή 50 βαθμούς ποινής).
Στο Σλάλομ υπάρχουν δύο κατηγορίες:
* Ατομική
Ανδρών: Κ1, C1, C2
Γυναικών: Κ1
Ατομική θεωρείται η συμμετοχή ενός πληρώματος με ένα σκάφος
* Ομαδική
Ανδρών: 3 x K1, 3 x C1, 3 x C2
Γυναικών: 3 x K1
Ομαδική θεωρείται η συμμετοχή τριών πληρωμάτων της μίας ομάδας.
Ολυμπιακή Κατηγορία είναι μόνο η Ατομική.
Το άθλημα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η ιστορία του αθλήματος αρχίζει ουσιαστικά το 1987 με υπουργική απόφαση που αναθέτει την ανάπτυξη και την εποπτεία του αθλήματος στην Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία (Ε.Κ.Ο.Φ.Ν.Σ.) με τη θέσπιση της ειδικής επιτροπής Κάνοε-Καγιάκ. Από το 1987-1990 γίνεται προσπάθεια ανάπτυξης του Κάνοε-Καγιάκ Flatwater με την επιμόρφωση προπονητών-τεχνικών με τη συνεργασία των αναπτυγμένων αθλητικά κρατών, την παραλαβή των πρώτων σκαφών μέσω των διακρατικών συμφωνιών-ανταλλαγών και τη συμμετοχή της Ελλάδας σε Διεθνείς Ρεγκάτες. Το 1990 διοργανώνεται στα Ιωάννινα το Βαλκανικό Πρωτάθλημα με πλήρη επιτυχία. Το 1991 διοργανώνονται οι Μεσογειακοί Αγώνες στα Ιωάννινα καθώς και το 1ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Κάνοε-Καγιάκ Flatwater. Ταυτόχρονα συγκροτείται η Εθνική Ομάδα Flatwater και ξεκινά με δειλά βήματα η Ελληνική Παρουσία σε μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις με συνεχείς επιτυχίες.
Τον Σεπτέμβριο του 1998 με απόφαση της ΓΓΑ, αναγνωρίζεται η Ελληνική Ομοσπονδία Κάνοε-Καγιάκ και το άθλημα αποκτά το δικό του σπίτι. Με γοργούς ρυθμούς ξεκινά το δεύτερο Ολυμπιακό Άθλημα, το Κάνοε-Καγιάκ Σλάλομ. Η διοργάνωση του 1ου Πανελληνίου Πρωταθλήματος Κάνοε-Καγιάκ Σλάλομ τον Δεκέμβριο του 1999 στο Εθνικό Προπονητικό Κέντρο του Ευήνου αποτελεί σταθμό στη προσπάθεια αυτή ενώ η συμμετοχή των αθλητών ξεπερνά όλες τις προσδοκίες.
