Διαβάζω διάφορα ρεπορτάζ τελευταία που συχνά με διασκεδάζουν πιο πολύ από τα ματς – για να μην παρεξηγηθώ δεν αναφέρομαι στους συναδέρφους που τα υπογράφουν και που κάνουν μια χαρά δουλειά, για αυτό άλλωστε και τους διαβάζω, αλλά στις ειδήσεις που αυτά ορθώς αναφέρουν.
Στον Παναθηναϊκό, λέει υπήρξε κάποιος προβληματισμός και μια σχετική απορία για την απόφαση του Στραματσόνι να παίξει 4-4-2 κόντρα στον Ηρακλή, χρησιμοποιώντας ως ακραίους μέσους τον Αντζαγκούν και τον Αμπέντ που δεν κάνουν για αυτή τη δουλειά. Στην ΑΕΚ, κάποιοι παρακολουθούν με λίγη άγια αγωνία τον Πογέτ να κατεβάζει την ομάδα χωρίς κλασικό δεκάρι (υϊοθετώντας το γνωστό μας 4-3-3, με ένα κόφτη), μολονότι η ομάδα έχει δεκάρια κάμποσα: κάποιοι δεν κρύβουν και την απορία τους για το πώς θα προσαρμοστεί ο Μάνταλος στο ρόλο του ενδιάμεσου χαφ, την ώρα που συνήθισε να παίζει πίσω από τον κυνηγό – πράγμα που δεν κρύβει πως του αρέσει κιόλας. Στον Ολυμπιακό πολλοί δεν καταλαβαίνουν το μικρό rotation του Σίλβα, τονίζοντας σε κάθε ευκαιρία πως η ομάδα έχει καμιά 30 παίκτες. Και στην επικαιρότητα του ΠΑΟΚ είναι θέμα συζήτησης τα νεύρα του Μπερμπάτοφ, που στο ματς με την Γκαμπάλα, όταν έγινε αλλαγή, έφυγε από το γήπεδο. Όλα αυτά είναι παράξενα μόνο για όποιον δεν γνωρίζει τους πρωταγωνιστές τους.
Κάνουν ό,τι έκαναν
Ο Στραματσόνι δυο σχήματα χρησιμοποιούσε κατά βάση στην καριέρα του: το 4-4-2, όταν ειδικά στην Ιντερ ήθελε να παίζει λίγο πιο επιθετικά, και το 5-4-1 όταν στην Ουντινέζε ήθελε λίγο μεγαλύτερη κάλυψη. Δεν λέω ότι δεν είναι σε θέση να διδάξει κάτι άλλο, αλλά για να φτάσει να αλλάξει γούστα πρέπει να δει πως λειτουργεί η ομάδα προσπαθώντας να παίξει, όπως αυτός θα ήθελε. Στην περίπτωση του ΠΑΟ υπάρχει κι ένα ακόμα προβληματάκι που το δημιουργεί η ανάγκη της υποχρεωτικής συνύπαρξης του Μπεργκ με τον Καρέλη: όποιον προπονητή και να πάρει ο ΠΑΟ μόλις προπονήσει την εβδομάδα τρεις φορές θα καταλάβει ότι αυτοί οι δυο είναι καλύτεροι από τους υπόλοιπους και πρέπει να παίζουν μαζί. ΟΙ δυο κυνηγοί οδηγούν στην επιλογή του 4-4-2, το αν αυτό θα είναι με 4 παίκτες στην ευθεία ή σε ρόμβο, όπως αποφάσιζε ο Αναστασίου, μέλλει να το δούμε. Αν ωστόσο ο Ιταλός αποφασίσει κι αυτός ότι ο Αναστασίου τα περιθώρια βελτίωσης της ομάδας είναι μικρά: «δεκάρι» για να στηρίξει τους κυνηγούς δεν υπάρχει και οι ακραίοι μπακ έχουν ανάγκη από καλύψεις – η συμμετοχή των μέσων στην επίθεση αυτόματα περιορίζεται κι απέναντι σε κλειστές άμυνες υπάρχει πρόβλημα. Ανάλογα πράγματα ισχύουν και για τον Πογέτ και τον Σίλβα.
Ο Πογέτ προτιμούσε πάντα αυτό το επιθετικό 4-3-3 κι αυτό έκανε τα ματς των ομάδων του συχνά πολύ θεαματικά – τα σχήματα με ένα κόφτη καμιά φορά σημαίνουν πως η άμυνα θα είναι ακάλυπτη. Για να προκύψει μια ΑΕΚ αμυντικά ισορροπημένη ο Γιόχανσον πάει είκοσι μέτρα πιο ψηλά κι ο Μάνταλος μοιραία είκοσι μέτρα πιο πίσω, αλλιώς η ΑΕΚ θα έπαιζε το «σύστημα τρενάκι», δηλαδή θα είχε τρεις μέσους που θα ήταν ο ένας μπροστά από τον άλλο σαν βαγόνια. Ο Σίλβα επίσης δεν έκανε ποτέ μεγάλο rotation: στην Εστορίλ δεν είχε παίκτες για να το κάνει και στη Σπόρτινγκ πέρυσι τον κυνηγούσαν οι συγκρίσεις με τα καλά αποτελέσματα του Ζαρντίμ και ήθελε στο γήπεδο πάντα τους καλύτερους. Όλα αυτά ήταν γνωστά, όπως και τα νεύρα του Μπερμπάτοφ. Ποτέ δεν τα έκρυψε, πουθενά δεν ήθελε να είναι αναπληρωματικός κανενός, παντού όπου βρέθηκε σχεδόν απαιτούσε τα πάντα να περιστρέφονται γύρω του. Κι όπου αυτό δεν συνέβαινε, έπαιρνε το καπελάκι του κι αντίο. Τότε γιατί ανησυχούν, απορούν και αγωνιούν οι παράγοντες των ομάδων μας για γνωστά πράγματα; Η απάντηση είναι απλή: διότι σπανίως κάνουν scouting.
Απλά ελπίζουν να βγει
Μια από τις πολλές παρεξηγημένες λέξεις που χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα είναι κι αυτή. Scouting σημαίνει μαθαίνω τα πάντα για αυτόν που παρακολουθώ, είτε είναι παίκτης, είτε προπονητής αλλά και συγχρόνως τα επεξεργάζομαι ώστε να μπορώ να βγάλω συμπεράσματα για το αν αυτός μου κάνει. Στην Ελλάδα το πρώτο μάλλον το μάθαμε, μετά κόπων και βασάνων – το δεύτερο, την αξιολόγηση δηλαδή, οι ποδοσφαιρικές μας εταιρίες την αγνοούν. Την κάνει σωστά στον Πανιώνιο ο Αντώνης Μανίκας που έμαθε να φτιάχνει ρόστερ ομάδων μετρώντας τα πάντα. Οι πιο πολλοί από τους άλλους απλά ελπίζουν να βγει η επιλογή.
Τι συζητούσαν άραγε;
Διαβάζω κατά καιρούς ότι τεχνικοί διευθυντές και πρόεδροι συναντιούνται με προπονητές και συζητάνε μαζί τους πριν αυτοί υπογράψουν: πολλές φορές αναρωτιέμαι τι συζητάνε και τι τους λένε. Ο Πογέτ ήταν γνωστό ότι έπαιζε σχεδόν πάντα και παντού 4-3-3: είμαι περίεργος αν του είπαν ότι η ΑΕΚ έχει 3-4 «δεκάρια» καθώς και τι απάντησε. Ομοίως θα ήθελα να μπορούσα ν ακούσω τις συζητήσεις του Στραματσόνι με το Βόκολο και το Φύσσα. Του είπαν άραγε ότι ο ΠΑΟ, έτσι όπως είναι φτιαγμένος, δεν έχει κεντρικούς αμυντικούς που κατεβάζουν και μοιράζουν μπάλα; Του είπαν ότι δεν έχει καθαρά εξτρέμ; Τον ρώτησαν πως με το δεδομένο ρόστερ μπορεί να διδάξει τα δυο του αγαπημένα συστήματα; Τον ρώτησαν ποια μπορεί να είναι κατά τη γνώμη του η λύση, πριν φτάσουμε στο τωρινό «βλέποντας και κάνοντας»; Δεν έχω απάντηση: απλά αναρωτιέμαι.
Όλα στα μέτρα μας
Στην Ελλάδα πιστεύουμε ότι όλα και όλους μπορεί να τα φέρουμε στα μέτρα μας. Οτι δηλαδή ο Σίλβα θα κάνει rotation, ώστε να είναι ευχαριστημένοι πολλοί περισσότεροι παίκτες, κι ότι ο Μπερμπάτοφ θα γίνει ξαφνικά ένας μικρός άγγλος λόρδος γιατί ήρθε στον ΠΑΟΚ. Όταν διαπιστώνουμε ότι οι άνθρωποι δύσκολα αλλάζουν απορούμε. Πολύ σωστά. Μόνο που θα έπρεπε να απορούμε με εμάς κι όχι με τους άλλους….