Μπορεί για τους πρωτάρηδες πρωταθλητές του ΝΒΑ Τορόντο Ράπτορς το κεντρικό πρόσωπο και ο νέος ήρωας του….Καναδά να είναι ο MVP Λέοναρντ αλλά για όσους παρακολουθούν στενά την πορεία και την εκτόξευσή τους στην κορυφή ο αληθινός ήρωας είναι άλλος. Το ‘’μυαλό’’ που ενορχήστρωσε τη δημιουργία αυτής της ομάδας σχεδόν από το…μηδέν! Ο Μασάι Ουτζίρι (ή Ουχίρι κατά άλλους) είναι ο άνθρωπος που έγινε γνωστός γιατί γκρέμισε τα τείχη και το στερεότυπο του ΝΒΑ πολύ πριν φτάσει στο Τορόντο και δημιουργήσει μια ομάδα που τελικά πήρε τον τίτλο. Ο Ουτζίρι στα 48 του χρόνια μπορεί να καυχηθεί για δύο τουλάχιστον πράγματα: Για τη ζωή του που θα μπορούσε να γίνει Χολιγουντιανό μπλοκμπάστερ και την αγάπη του για το μπάσκετ. Και τα δύο έφτιαξαν ένα σχεδόν τέλειο ιστό για τον Ουτζίρι που έγινε ο πρώτος μη Αμερικάνος που κέρδισε τον τίτλο του καλύτερου διοικητικού παράγοντα της χρονιάς πίσω στο 2013 και έγινε ευρύτερα γνωστός στο μπασκετικό στερέωμα της Αμερικής.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη βόρεια πλευρά της Νιγηρίας και από τα μικρά του χρόνια η πορτοκαλί μπάλα ασκούσε μια παράξενη γοητεία πάνω του. Αμερικάνικα περιοδικά και βιντεοκασέτες VHS ήταν αυτά που τον μύησαν στον μαγικό κόσμο του ΝΒΑ. Γόνος μιας μεσοαστικής οικογένειας (μπαμπάς διευθυντής νοσοκομείου, μητέρα γιατρός) αποφάσισε να γίνει επαγγελματίας μπασκετμπολίστας και βρέθηκε να παίζει μπάσκετ σε γυμνάσιο του Σιατλ μένοντας παράλληλα στο σπίτι μιας οικογένειας Νιγηριανών. Αργότερα, μετακόμισε στη Ντακότα όπου έπαιξε κολεγιακό μπάσκετ αρχικά σε ένα μικρό κολέγιο τζούνιορ και μετά για μια σεζόν στο πανεπιστήμιο Μοντάνα Στέιτ. Οι αθλητικές του επιδόσεις όμως ήταν τόσο μέτριες που δεν μπόρεσε καν να φορέσει τη φανέλα της ομάδας σε επίσημο αγώνα και απλά έβλεπε από τον πάγκο τον σταρ σέντερ των Μπομπκατς ένα σέντερ ονόματι Κουάντρε Λόλις που μερικά χρόνια αργότερα πέρασε και από τα μέρη μας παίζοντας για λογαριασμό της ΑΕΚ!
Αποφάσισε να μετακομίσει στην Αγγλία και να παίξει για λογαριασμό της Ντέρμπι. Κάπως έτσι πέρασε μια εξαετία όπου αγωνιζόταν σε όποιο πρωτάθλημα των ‘’φτωχών’’ του Ευρωπαϊκού μπάσκετ τον καλούσαν. Πέρασε από την Α2 του Βελγίου, από μια άσημη Γερμανική ομάδα, από την δεύτερη κατηγορία της Αγγλίας, ακόμη και από τη Δανία πριν αποφασίσει να τερματίσει μια ελάχιστα ένδοξη καριέρα στα 32 του χρόνια. Επέστρεψε στη Νιγηρία αποφασισμένος να μην εγκαταλείψει το μπάσκετ και έγινε προπονητής νεαρών παικτών. Κάπως έτσι άρχισε να γνωρίζεται με ανθρώπους του ΝΒΑ και όταν πήγε στις ΗΠΑ με ένα νεαρό Νιγηριανό υποψήφιο για το ντραφτ εντυπωσίασε με τις γνώσεις και την αφοσίωση του τους ανθρώπους του Ορλάντο. Ο Ντοκ Ρίβερς που ήταν τότε προπονητής της Μάτζικ του πρότεινε να γίνει σκάουτερ της ομάδας και παρότι δεν υπήρχε αμοιβή ο Ουτζίρι άρχισε να παρακολουθεί παίκτες σε όλη την Αφρική ταξιδεύοντας με δικά του έξοδα και βρίσκοντας δωρεάν διαμονή σε σπίτια παικτών ή προπονητών! Γρήγορα γνωρίστηκε με τους ανθρώπους των Ντένβερ Νάγκετς που του έδωσαν τον πρώτο του μισθό σκάουτερ και δούλεψε με τους Νάγκετς για τέσσερα χρόνια πριν γνωριστεί με τον τζένεραλ μάνατζερ των Τορόντο Ράπτορς Μπράιαν Κολάντζελο που μέσα σε μια βραδιά τον έχρισε διευθνυτή του τμήματος σκάουτερ. Το 2010 έγινε ο πρώτος Αφρικανός τζένεραλ μάνατζερ στην ιστορία του ΝΒΑ, ρόλο που του εμπιστεύθηκαν οι Ντένβερ Νάγκετς. Με σταθερή πεποίθηση ότι μπορούσε να βρει μεγάλα ταλέντα και έξω από τις ΗΠΑ ο Ουτζίρι είναι υπεύθυνος για την επιλογή παικτών όπως οι Γάλλοι Εβάν Φουρνιέ, Ρούντι Γκομπέρ στο ντραφτ και είναι ο άνθρωπος που είχε εντοπίσει τον Σέρβο Γιόκιτς τον οποίο διάλεξαν οι Νάγκετς με το νούμερο 41 του ντραφτ το 2014! Την ίδια εποχή βέβαια ο Ουτζίρι βρισκόταν ήδη στο Τορόντο όπου είχε διαδεχθεί στη θέση του GM τον άνθρωπο που του άνοιξε την πόρτα του ΝΒΑ, τον Μπράιαν Κολάντζελο. Ξεκίνησε μεθοδικά να κτίζει μια ομάδα που πέντε χρόνια θα έπαιρνε τον τίτλο του πρωταθλητή κόντρα στο σύγχρονο στερεότυπο του ΝΒΑ που θέλει τις ομάδες που παίρνουν δαχτυλίδια να δαπανούν μυθικά ποσά για σταρ και να δημιουργούν τις λεγόμενες Big-3 ή Big-4 κάστες σούπερσταρ.
Η πρώτη του κίνηση άλλωστε στο Τορόντο ήταν να ανταλλάξει τον Ιταλό Αντρέα Μπαρνιάνι στους Νικς. Παρότι η κίνηση του βρήκε πολλούς επικριτές μια και ο Ιταλός ήταν νούμερο 1 στο ντραφτ μερικά χρόνια νωρίτερα δικαιώθηκε αφού τα τσακισμένα γόνατα του δεν του επέτρεψαν να παίξει παραπάνω από 110 παιχνίδια τα επόμενα τρία χρόνια στο ΝΒΑ! Με μια από τις θέσεις του ντραφτ που πήρε σε εκείνη την ανταλλαγή θα διάλεγε το 2016 τον Πασκάλ Σιακάμ στο νούμερο 27 του ντραφτ! Σιγά σιγά άρχισε να κτίζει τον κορμό της ομάδας με ανταλλαγές ή ψαρεύοντας παίκτες στα ρηχά νερά. Έκανε την ανταλλαγή που έδωσε στους Ράπτορς τον Ιμπάκα (θυσιάζοντας μόλις ένα ρολίστα, τον Τερένς Ρος και ένα ντραφτ πικ), μάζεψε από τη λίστα των ελεύθερων παικτών τον Λιν, τον Βαν Βλίτ, τον Τζόντι Μικς, τον Μίλερ, μέσω ανταλλαγής με αμελητέο τίμημα τον Πάουελ και όταν είχε σχεδόν έτοιμο το supporting cast του μοναδικού σταρ της ομάδας του Κάιλ Λάουρι πάτησε τη σκανδάλη για δύο μεγάλα trade. Με το πρώτο έφερε στο Τορόντο από τους Σπερς τον Λέοναρντ και τον Ντάνι Γκριν θυσιάζοντας τον μεγάλο σταρ της ομάδας Ντε Ρόζαν και τον σέντερ Πόλτλ. Παρότι, η αποχώρηση του Ντε Ρόζαν θα δημιουργούσε νέο κύκλο αντιδράσεων ο Ουτζίρι ήθελε ένα νέο ηγέτη και κυρίως δεν εμπιστευόταν τον Ντε Ρόζαν ότι θα μπορούσε να αντέξει το βάρος του πρωταθλητισμού λόγω των χρόνιων προβλημάτων κατάθλιψης που αντιμετωπίζει. Το όλο θέμα δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερες αντιδράσεις αφού εκτός όλων των υπολοίπων ο Λέοναρντ είχε χάσει σχεδόν ολόκληρη την περασμένη περίοδο λόγω τραυματισμού και έφυγε από τους Σπερς με τη φήμη του ‘’προβληματικού’’. Η κίνηση με την οποία ολοκληρώθηκε το παζλ των πρωταθλητών ήταν η απόκτηση του Μαρκ Γκασόλ από το Μέμφις. Με την κίνηση αυτή ξεφορτώθηκε και τον Λιθουανό σέντερ Βαλαντσιούνας που είχε ‘’κουράσει’’ τους Ράπτορς με τους συνεχείς τραυματισμούς του.
Η πλέον αμφιλεγόμενη κίνηση του Ουτζίρι και αυτή που σήκωσε τις περισσότερες συζητήσεις ήταν η επιλογή του προπονητή. Ανέθεσε τις τύχες της ομάδας στον άγνωστο και άπειρο ασίσταντ Νικ Νερς. Ο 51χρονος Νερς πέρασε τη ζωή του σχεδόν με παρόμοιο τρόπο με αυτή του Ουτζίρι. Για πολλά χρόνια βολόδερνε στον πάγκο Αγγλικών ομάδων μπάσκετ. Προφανώς λίγοι μπορούν να θυμηθούν τον τότε μουσάτο ξανθύλη διοπτροφόρο προπονητή μιας ομάδας που λεγόταν Λόντον Τάουερς, χρηματοδότης της ήταν ο νυν πρόεδρος του Ρεθύμνου Κωστής Ζομπανάκης και έπαιξε στην πρώτη βερσιόν της Ευρωλίγκα την περίοδο 2000-01. Ο Νερς είχε έρθει και στα μέρη μας παίζοντας εναντίον του ΠΑΟΚ στην Πυλαία και οι Τάουερς είχαν γνωρίσει μια από τις 9 ήττες τους σε εκείνη την Ευρωλίγκα με 70-58. Τότε στον πάγκο του ΠΑΟΚ καθόταν ο Κώστας Φλεβαράκης και στην ομάδα έπαιζαν ο Κολντεμπέλα, ο Σιγάλας, ο Κορωνιός, ο Λιαδέλης, ο Λημνιάτης, ο Ισπανός Καργκόλ, ο Νταϊνέκο και ο Αμερικάνος Μπλέρ! Ο Ουτζίρι προσέλαβε τον Νερς ως ασίστνατ κόουτς το 2013 και πέρσι το καλοκαίρι του έδωσε τον τίτλο του πρώτου προπονητή αμέσως μετά την απόφαση του να απολύσει τον Ντιουέιν Κάσι. O Νερς έγινε ο πρώτος προπονητής που έχει κερδίσει πρωτάθλημα τόσο στο ΝΒΑ, όσο και στη D-League και ο μόλις 7ος προπονητής που κέρδισε τίτλο στο ΝΒΑ στη ρούκι προπονητική χρονιά του. Στο ολιγομελές γκρουπ των προπονητών που έχουν τέτοια επιτυχία στο βιογραφικό τους συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων ο θρυλικός Πατ Ράιλι και ο αντίπαλος προπονητής του στους τελικούς Στιβ Κερ!
Ο Ουτζίρι που πλέον κατέχει το πόστο του προέδρου των Ράπτορς αποτελεί ήδη τον διακαή πόθο αρκετών ομάδων του ΝΒΑ που ποντάρουν στην διορατικότητά του και στην ικανότητά του να κτίζει ομάδες με μικρά μπάτζετ. Ήδη, οι ταλαιπωρημένοι Γουάσινγκτον Γουίζαρντς έχουν απλώσει στα πόδια του ένα εξαετές συμβόλαιο αξίας 60 εκατομμυρίων δολαρίων, πρόταση που αν την αποδεχθεί και μετακομίσει στην πρωτεύουσα θα μετατρέψει τον παλιό γυρολόγο των Ευρωπαϊκών γηπέδων στον πιο ακριβοπληρωμένο διοικητικό παράγοντα του ΝΒΑ. Not bad…