Μιλώντας για μεγάλους σκόρερ ο σημερινός μπασκετόφιλος σίγουρα θα ανατρέξει εύκολα στα γνωστά ονόματα που υπάρχουν στην κορυφή της λίστας με τους καλύτερους σκόρερ όλων των εποχών στην Ευρωλίγκα: Ναβάρο, Σπανούλης, Μάρκους Μπράουν. Λογικό αφού αυτοί έχουν ταυτιστεί με τη λέξη σκόρερ από το 2001 και εντεύθεν που δημιουργήθηκε η Ευρωλίγκα. Η αλήθεια όμως είναι ότι από το 1957 η διοργάνωση μας σύστησε πολλούς μεγάλους σκόρερ και τον μεγαλύτερο….όλων: Τον Νίκο Γκάλη.
Τα πρώτα του χρόνια στον Άρη ο Γκάλης δεν είχε την τύχη να δώσει το παρόν σε πολλούς Ευρωπαϊκούς αγώνες αφού σπάνια η ομάδα της Θεσσαλονίκης περνούσε τον προκριματικό γύρο. Σε αντίθετη περίπτωση τα ήδη ασύλληπτα ρεκόρ θα έμεναν εγγυημένα ακατάρριπτα για πάνω από ένα…αιώνα!
Ακόμη και έτσι όμως ο Γκάλης κρατάει την πρωτοκαθεδρία στους σκόρερ όλων των εποχών στη διοργάνωση και παρότι οι σύγχρονοι παίκτες δίνουν σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό αγώνων ανά σεζόν δύσκολα θα τον πλησιάσει κάποιος στο κοντινό, τουλάχιστον, μέλλον. Από τη στιγμή που ο Άρης μπήκε το 1988 στην ελίτ του Ευρωπαϊκού μπάσκετ το κοντέρ του Γκάλη άρχισε να γράφει με ασύλληπτο ρυθμό πόντους στην κορυφαία Ευρωπαϊκή διοργάνωση. Τα επιτεύγματα του προκαλούν ίλιγγο…
Από τη σεζόν 1987-88 μέχρι και την περίοδο 1993-94 αναδείχθηκε έξι φορές πρώτος σκόρερ τόσο σε απόλυτο αριθμό πόντων όσο και σε μέσο όρο. Τρεις σεζόν στη σειρά ξεπέρασε συνολικά τους 600 πόντους αριθμός που ακόμη και σήμερα με +30 παιχνίδια στη σεζόν είναι δύσκολα προσεγγίσιμος από τους σύγχρονους σπουδαίους σκόρερ! Τη μια σεζόν (1992-93) που δεν αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο διάστημα αυτής της επταετίας ήταν για ένα απλό λόγο: Δεν έπαιξε στη διοργάνωση αφού ήταν η πρώτη του χρονιά στον Παναθηναϊκό που δεν συμμετείχε σε κανένα Ευρωπαϊκό Κύπελλο τη συγκεκριμένη αγωνιστική περίοδο.
Φυσικά τα προηγούμενα τριάντα χρόνια το Κύπελλο Πρωταθλητριών είχε προλάβει να αναδείξει μερικούς ακόμη σπουδαίους σκόρερ….Επιλέγουμε τους σημαντικότερους με κριτήριο την χρονολογική σειρά που εμφανίσθηκαν στη διοργάνωση…
1 Γιάνις Κρούμινς. Ο Λεττονός γίγαντας ήταν ο άνθρωπος που έκτισε τον μύθο της πρώτης δυναστείας του Ευρωπαϊκού μπάσκετ της Ρίγα. Το ύψος και ο όγκος του τρομοκρατούσαν όλους τους αντίπαλους παίκτες. Το ύψος του παραμένει άγνωστο αφού κάθε ρεπόρτερ ή προπονητής της εποχής το ανέφερε….διαφορετικά. Στην Ισπανία υποστήριζαν ότι είναι 2μ.30, στη Γαλλία το μείωναν σε 2μ.18 στην Ιταλία το είχαν σταντάρει στο….2μ.22! Ο Κρούμινς που ανακαλύφθηκε ενώ δούλευε σε λατομείο ξυλείας σήμερα έχει επιστρέψει στα…βουνά και σε προχωρημένη πια ηλικία ασχολείται με την ξυλογλυπτική. Το πραγματικό του μπόι είναι 2μ.15 κάτι όχι ασυνήθιστο για την εποχή μας αλλά στα 50’s ελάχιστες ομάδες είχαν παίκτη με μπόι 2 μέτρα!!! Και ήταν λογικό να κτισθεί ο μύθος του θηριώδη Λετονού.
2 Εμιγιάνο Ροντρίγκεθ. Ο ηγέτης της Ρεάλ σε όλη τη δεκαετία του ’60, ο πρώτος παίκτης που πέρασε τους 1000 πόντους και τις 100 συμμετοχές στη διοργάνωση. Μια μυθική φιγούρα για το Ισπανικό μπάσκετ. Ένας πολύ γρήγορος φόργουορντ για τα δεδομένα της εποχής, έπαιξε 13 χρόνια στη Ρεάλ κέρδισε τέσσερα τρόπαια πρωταθλητή Ευρώπης και 12 φορές το πρωτάθλημα Ισπανίας!
3 Κλίφορντ Λιουκ. Άλλος ένας μεγάλος σκόρερ της εποχής που φόρεσε τη φανέλα της Ρεάλ Μαδρίτης. Αμερικάνος, απόφοιτος του κολεγίου της Φλόριντα (το ίδιο που τελείωσε σχεδόν μισό αιώνα αργότερα ο Νικ Καλάθης) με μπόι 2μ.01 ήταν ένας σμολ φόργουορντ με τεράστιες ικανότητες στο σκοράρισμα. Πήρε έξι πρωταθλήματα Ευρώπης με τη Ρεάλ από το 1964 μέχρι το 1978 και έγινε ο πρώτος παίκτης στη διοργάνωση που ξεπέρασε τους 2000 πόντους καριέρας. Αργότερα προσπάθησε να ακολουθήσει καριέρα προπονητή. Όπως και σαν αθλητής δούλεψε ως πρώτος προπονητής ή ασίσταντ κόουτς αποκλειστικά στη Ρεάλ από το 1978 μέχρι το 1999.
4 Γουόλτερ Σέρμπιακ. Ο τρίτος μεγάλος σκόρερ που ανέδειξε η Ρεάλ στη δεκαετία του ’70. Με μπόι 1μ.98 έπαιζε στην περιφέρεια αλλά αρκετές φορές για να μην μπλέκεται με τον…Λιούκ αγωνιζόταν και στη θέση 4. Παρότι έμεινε λιγότερα χρόνια από τους προηγούμενους στη Ρεάλ κατάφερε να κερδίσει τρία πρωταθλητριών και στο τέλος της καριέρας του είχε καταφέρει να ξεπεράσει τους 2000 πόντους στην καριέρα του. Έγινε ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του θεσμού που σκόραρε περισσότερους από 400 πόντους σε μια σεζόν του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης τέσσερις συνεχόμενες σεζόν, ρεκόρ που κατέρριψε ο Γκάλης. Ο γιος του Γουόλι κουβαλώντας το DNA ενός εξαιρετικού σουτέρ έπαιξε 10 σεζόν στο ΝΒΑ!
5 Μπομπ Μορς. Ο ξανθομάλλης Αμερικάνος που βοήθησε στη δημιουργία της απόλυτης δυναστείας του Ευρωπαϊκού μπάσκετ της θρυλικής Ίνις Βαρέζε (10 τελικοί και 5 κατακτήσεις τροπαίων στη δεκαετία του ’70). Με ύψος 2μ.03 έπαιζε και στις δύο θέσεις των φόργουορντ με τεράστιο προσόν του την ικανότητα να είναι το ίδιο παραγωγικός και κοντά και μακριά (εξαιρετικός σουτέρ) από το καλάθι. Επαιξε σε επτά από τους 10 τελικούς της Βαρέζε τη δεκαετία του ’70 κερδίζοντας τρία τρόπαια, ήταν πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης τη σεζόν 1974-75 ενώ άλλες τρεις ήταν δεύτερος σκόρερ πίσω από τον Σέρμπιακ. Έκλεισε την καριέρα του έχοντας φορτώσει τα αντίπαλα καλάθια με πάνω από 2000 πόντους. Σήμερα είναι λέκτορας της Ιταλικής γλώσσας σε πανεπιστήμιο της Ιντιάνα.
6 Γουέιν Μπράμπεντερ. Ο τέταρτος παίκτης που συνέδεσε το όνομα του με την κυριαρχία της Ρεάλ στην Ευρώπη τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Έπαιζε κυρίως στη θέση ‘’2’’ και όπως και ο Λιουκ πήρε την Ισπανική υπηκοότητα δίνοντας το δικαίωμα στη Ρεάλ να παίζει με….έξτρα ξένο. Έπαιξε όλη του την Ευρωπαϊκή καριέρα στη Ρεάλ, κέρδισε 4 φορές το τρόπαιο και άλλους 20 τίτλους (13 πρωταθλήματα-7 Κύπελλα στην Ισπανία). Τη σεζόν 1979-80 έγινε ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του θεσμού που ξεπέρασε τους 3000 πόντους καριέρας.
7 Μίκι Μπέρκοβιτς. Για πολλά χρόνια ήταν ο δεύτερος καλύτερος σκόρερ στην ιστορία του θεσμού πίσω μόνο από τον Νίκο Γκάλη. Την περίοδο 1985-86 έγινε ο δεύτερος παίκτης στην ιστορία του θεσμού που ξεπέρασε τους 3000 πόντους. Επίσης για πολλά χρόνια ήταν πρώτος σε αριθμό αγώνων στη διοργάνωση και ο μοναδικός στην πρώτη περίοδο του θεσμού που πλησίασε τις 200 συμμετοχές δείχνοντας απίστευτη σταθερότητα και διάρκεια. Ηγέτης και τοτέμ της Μακάμπι για πάνω από μια δεκαετία έδωσε πάντως τους τελευταίους του αγώνες στη διοργάνωση με τη φανέλα της ‘’αιώνιας’’ αντιπάλου Χαποέλ Τελ Αβίβ όπου έκλεισε τη μεγάλη καριέρα του. Με ύψος 1μ.93 ήταν από τα ψηλότερα σούτινγκ γκαρντ της εποχής του και ακόμη και σήμερα θεωρείται ο καλύτερος Ισραηλινός παίκτης όλων των εποχών. Το παράδοξο είναι δεν μπόρεσε ποτέ στην καριέρα του να αναδειχθεί πρώτος σκόρερ του Πρωταθλητριών σε μια σεζόν (μια φορά δεύτερος το 1987 και μια φορά τρίτος το 1986)!
8 Αντονέλο Ρίβα. Με την ανατολή της δεκαετίας του ’80 άρχισε να λάμπει το άστρο ενός από τους μεγαλύτερους παίκτες όλων των εποχών. Ο ‘’Νέμπο Κιντ’’ όπως ήταν το παρατσούκλι του με μπόι 1μ.96 ήταν…επανάσταση για το Ευρωπαϊκό μπάσκετ αφού μέχρι τότε ελάχιστοι παίκτες με τέτοιο ύψος είχαν τη δική του ικανότητα στο σουτ και στον χειρισμό της μπάλας. Με την Καντού κέρδισε συνεχόμενους τίτλους πρωταθλητή Ευρώπης στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ενώ αργότερα έπαιξε στη διοργάνωση με το Μιλάνο και το Πέζαρο. Κέρδισε δύο φορές τον τίτλο του πρώτου σκόρερ στη διοργάνωση, το 1983 όταν η Καντού στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης και την αμέσως επόμενη αγωνιστική περίοδο.
9 Ντράζεν Πέτροβιτς. Ο μοναδικός παίκτης που μπορούσε να συγκριθεί στο σκοράρισμα με τον Νίκο Γκάλη. Ο αδικοχαμένος ‘’Μότσαρτ’’ του Ευρωπαϊκού μπάσκετ έλαμψε στη διοργάνωση σε μικρή ηλικία στα μέσα της δεκαετίας του ’80 όταν οδήγησε την Τσιμπόνα σε διαδοχικούς τίτλους πρωταθλήτριας Ευρώπης. Και τις δύο χρονιές (1985, 1986) ήταν πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης σπάζοντας όλα τα ρεκόρ σκοραρίσματος με 463 πόντους τη μια χρονιά και 555 την επόμενη όταν έγινε ο πρώτος πάικτης στην ιστορία που ξεπέρασε το όριο των 500 πόντων σε μια σεζόν. Μετά από ένα πέρασμα από τη Ρεάλ κατέληξε στο ΝΒΑ πριν χάσει τη ζωή του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Μόναχο το καλοκαίρι του 1993.
10 Κέβιν Μαγκί. Σέντερ-πάουερ φόργουορντ με μπόι 2.03 αλλά αληθινός δυναμίτης κάτω από τα καλάθια. Τέρας δύναμης θύμιζε σε πολλούς μια μικρογραφία του Τσαρλς Μπάρκλεϊ. Πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης το 1987 αλλά από κει και πέρα παρά τις….τριαντάρες και τις…σαραντάρες που σκόραρε έπεσε πάνω στον….Γκάλη και δεν μπόρεσε ποτέ ξανά να αναέβει στην κορυφή των σκόρερ. Έχασε τη ζωή του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 2003, ενώ είχε εγκαταλείψει πια την ενεργό δράση.
11 Μπομπ Μακαντού. Μοναδική περίπτωση παίκτη που αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο ΝΒΑ όχι μια αλλά δύο φορές στην καριέρα του, έπαιξε στην Ευρώπη αλλά δεν μπόρεσε να βγει πρώτος σκόρερ. Ο Μακαντού οδήγησε το Μιλάνο στην κατάκτηση δύο σερί Ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων αλλά ήταν….θύμα του Γκάλη στον πίνακα των σκόρερ. Το 1987 έμεινε τρίτος πίσω από το δίδυμο αμερικάνων της Μακάμπι (Μαγκί-Λι Τζόνσον), το 1988 παρότι σκόραρε 524 πόντους σε μια σεζόν έμεινε δεύτερος με πάνω από 100 πόντους διαφορά από τον Γκάλη και το 1990 πίσω πάλι από τον Γκάλη και τον τότε συμπαίκτη του στο Μιλάνο Αντονέλο Ρίβα! Είναι όμως από τους ελάχιστους παίκτες στην ιστορία που με λιγότερα από 50 παιχνίδια καριέρας στη διοργάνωση ξεπέρασε τους 1200 πόντους!!!
12 Ζάρκο Πάσπαλι. Δύο φορές πρώτος σκόρερ πετυχαίνοντας το ακατόρθωτο…Την πρώτη (1993) αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ με τη φανέλα του Ολυμπιακού και τη δεύτερη δύο χρόνια αργότερα με τη φανέλα του Παναθηναϊκού! Την ενδιάμεση χρονιά (1994) ήταν τρίτος σκόρερ της σεζόν. Ο Μαυροβούνιος φόργουορντ συνέδεσε το όνομα του με τη μπασκετική αναγέννηση του Ολυμπιακού αφήνοντας πίσω του το στίγμα ενός μεγάλου σκόρερ κάτι που είχε δείξει και τα πρώτα του χρόνια με την Παρτίζαν Βελιγραδίου.
13 Μάικλ Γιανγκ. Ο αμερικάνος αριστερόχειρας γκαρντ ήταν ο ηγέτης της χειρότερης επιθετικά ομάδας στην ιστορία: Της Γαλλικής Λιμόζ που κέρδισε το πρωτάθλημα Ευρώπης στην Αθήνα το 1993. Ο ίδιος είχε το πράσινο φως να σουτάρει όποτε ήθελε. Τρεις συνεχόμενες χρονιές (1994-96) έμεινε δεύτερος σκόρερ πίσω από τον Πάσπαλι και τον Γκάλη αλλά όλοι θυμόμαστε τις ικανότητες του στο σκοράρισμα. Στα νιάτα του και πριν έρθει στην Ευρώπη ήταν μέλος της περίφημης κολεγιακής ομάδας του Χιούστον, των θρυλικών Phi Slama Jama, συμπαίκτης του Χακίμ Ολάζουγιον και του Κλάιντ Ντρέξλερ. Το Χιούστον που έπαιζε απίστευτα θεαματικό και γρήγορο μπάσκετ με ακροβατικά καρφώματα έχασε δύο κολεγιακά φάιναλ φορ το 1983 και το 1984 και ο Γιανγκ την ευκαιρία να γίνει ένας από τους λιγοστούς παίκτες στην ιστορία που κέρδισε φάιναλ φορ και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.