Ο Δημήτρης Καρύδας γράφει στο προσωπικό του blog για τον Ντούσαν Ίβκοβιτς και το παρατσούκλι που του είχε βγάλει ο Παναγιώτης Φασούλας, πριν 24 χρόνια.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πριν από περίπου 24 χρόνια λίγο πριν εγκαταλείψει τον ΠΑΟΚ ο Παναγιώτης Φασούλας σε μια εποχή έντονων αντιπαραθέσεων βάφτισε τον Ντούσαν Ίβκοβιτς «σοφό». Δεν το είχε πει τότε για να τον κολακέψει ή για να αναγνωρίσει την μπασκετική του αυθεντία έμελλε όμως για τους σωστούς λόγους το παρατσούκλι αυτό να ακολουθεί τον Ντούσαν Ίβκοβιτς μέχρι σήμερα. Και σήμερα πια, μέρα που επίσημα θα πει αντίο στο μπάσκετ και θα περάσει στην προπονητική εφεδρεία το «σοφός» δεν ακούγεται καθόλου μα καθόλου σκωπτικά.
Ο Ντ. Ίβκοβιτς έκανε μια μεγάλη διαδρομή στους πάγκους, συνέδεσε το όνομα του με την κατάκτηση δύο Ευρωπαϊκών τίτλων του Ολυμπιακού και στο γήπεδο των ερυθρόλευκων θα μαζευτούν απόψε όλοι του οι μαθητές και οι καλοί φίλοι για να τον τιμήσουν όπως του αρμόζει. Και δεν θα είναι λίγοι. Ήδη, από χθες το βράδυ που άρχισαν να καταφθάνουν στην Ελλάδα μαζεύτηκαν για ένα φιλανθρωπικό γκαλά στο Γκολφ της Γλυφάδας. Το Χαμόγελο του παιδιού και η ένωση των άπορων παιδιών που σπουδάζουν στα πανεπιστήμια του Βελιγραδίου έβαλαν στα ταμεία τους 30-35.000 ευρώ που μαζεύτηκαν από τη δημοπράτηση διαφόρων αναμνηστικών που όλοι πρόσφεραν απλόχερα. Ο ίδιος ο Ίβκοβιτς πάντως πλειοδότησε στο πιο ακριβό κτύπημα της βραδιάς όταν έδωσε 3.000 ευρώ και νίκησε στο φώτο-φίνις την προσφορά του Ολυμπιακού για να αποκτήσει τη φανέλα με το νούμερο 14 που φορούσε ο Ζάρκο Πάσπαλι στη μοναδική χρονιά που έπαιξε στο ΝΒΑ με τους Σαν Αντόνιο Σπερς.
Ο Πάσπαλι ήταν ένας από τους λαμπερούς προσκεκλημένους του Ντούντα χθες στη Γλυφάδα. Μαζί με τον Ράτζα, τον Ντανίλοβιτς, τον Νταλιμπάγκιτς, τον Τσούτουρα, τον Ομπράντοβιτς, τον Ζντοβτς. Οι περισσότεροι με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο του χρωστάνε μεγάλα κομμάτια της καριέρας του. Τον Ζντοβτς δεν δίστασε για παράδειγμα την εποχή που ήταν ελάχιστα γνωστός ακόμη και μέσα στα σύνορα της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας να τον καθιερώσει στην πεντάδα της εθνικής για το Ευρωμπάσκετ του 1989 στο Ζάγκρεμπ κόβοντας τρανταχτά ονόματα της εποχής.
Αυτό πάνω κάτω ήταν ο Ίβκοβιτς. Ένας προπονητής «δύσκολος», απαιτητικός με τους δικούς του κώδικες επικοινωνίας που όμως σπάνια έκανε ένα βήμα πίσω. Και στην προπονητική και στη ζωή του. Μερικές μέρες πριν το γκαλά φώναξε ένα μικρό κύκλο δημοσιογράφων για μια φιλική συνάντηση. Και μέσα στις πολλές ιστορίες που θυμηθήκαμε ήταν και εκείνη που δεν δίστασε να τα βάλει με τους μισούς οπαδούς του Παναθηναϊκού στα αποδυτήρια του ΟΑΚΑ μετά από ένα αγώνα πλέι οφ του Πανιωνίου τον οποίο κοουτσαρε τότε. «Ελάτε», τους έκανε νόημα και μετά είπε ότι στη γειτονιά που μεγάλωσε στο Βελιγράδι για να θεωρηθεί ένα παιδί άντρας το έστελναν να περάσει στην απέναντι γωνία. Αλλά για να τα καταφέρει έπρεπε να τα βγάλει πέρα με τον νταή της γειτονιάς ένα πρώην μποξέρ.
Οι άνθρωποι που τον ξέρουν και εκτός γηπέδων, όπως ο στενός του συνεργάτης τα τελευταία χρόνια Βαγγέλης Αγγέλου ή ο κουμπάρος του και παίκτης του πίσω στο 1981 όταν πρωτοήρθε στη χώρα μας για να κάτσει στον πάγκο του Άρη Βασίλης Παραμανίδης, έχουν μόνο καλά να πουν για τον άνθρωπο-Ντούντα. «Είναι ψυχούλα, δοτικός και γίνεται θυσία για τους φίλους του», έλεγε ο Αγγέλου που έχει ζήσει δίπλα στον Ντούντα κάθε λογής μπασκετικές περιπέτειες. «Είναι αληθινός και αυθεντικός», συμπληρώνει ο Παραμανίδης. Χθες το βράδυ στο Γκολφ της Γλυφάδας κουράστηκα να ακούω πρώην παίκτες να λένε ότι του χρωστάνε την καριέρα τους ή πως πήρε ρίσκα μαζί τους την εποχή που κανείς δεν τους ήξερε. «Με έβαλε να παίξω όταν ήμουν 15 ετών», θυμήθηκε ο νυν βουλευτής Βασίλης Κικίλιας που πέτυχε τον Ντούντα σε δύο φάσεις της καριέρας του στον Πανιώνιο και μετά στην ΑΕΚ. Εκεί που κατάφερε να πάρει άλλο ένα Ευρωπαϊκό τίτλο, το κύπελλο Σαπόρτα.
Ο Ντούντα δεν ήταν πάντα νικητής. Αλλά ακόμη και μέσα από τις μεγάλες ήττες της καριέρας του γινόταν σοφότερος. Μόνο ένα παιχνίδι δεν έχει αντέξει να ξαναδεί. «Ίσως το κάνω τώρα, ίσως…», μας είπε πριν λίγες μέρες. Τον χαμένο ημιτελικό του φάιναλ φορ του 1993 όταν ο ΠΑΟΚ στο ΣΕΦ αποκλείστηκε από τη Μπενετόν Τρεβίζο. Ακόμη και αν έχουν περάσει 24 ολόκληρα χρόνια από εκείνο το μοιραίο τρίποντο του Ραγκάτσι που άφησε τον Δικέφαλο εκτός τελικού και ενδεχόμενα στέρησε το πρώτο κύπελλο Πρωταθλητριών από τον Ντούντα. Αυτό που έμελλε πάντως να κατακτήσει τέσσερα χρόνια αργότερα με τον Ολυμπιακό στη Ρώμη. Και όταν τον ρωτάς για τον καλύτερο Αμερικάνο που κοουτσαρε ποτέ αφού θα σκεφτεί για λίγο θα πει: «Μάλλον ο Ντέιβιντ Ρίβερς. Απορώ ακόμη πως βρέθηκε να παίζει στην Ευρώπη».
Η ζωή του Ντούντα θα ήταν ενδεχόμενα πολλοί τόμοι μιας συγκλονιστικής βιογραφίας. Σίγουρα ο ένας από αυτούς θα αφορούσε τις μεγάλες του κόντρες που έχουν μείνει στην ιστορία. Κανείς δεν ξεχνάει την ιστορική του δήλωση το 1981 όταν έφευγε από τον Άρη. «Ο Γκάλης είναι πολύ μεγάλος παίκτης, αλλά δεν θα ξαναδουλέψω ποτέ σε ομάδα που θα παίζει», είχε πει. Και το τήρησε. Το 1992 όταν ο Γκάλης είχε συμφωνήσει με τον ΠΑΟΚ σε μια μεταγραφή που θα έμενε στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ και θα ξεσήκωνε επανάσταση στη Θεσσαλονίκη είπε όχι και έθεσε βέτο. Ενδεχόμενα αυτή η κίνηση θα άλλαζε πολλά στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ, αλλά ο Ντούντα είχε μάθει να είναι ένας άνθρωπος πιστός στα λόγια και τις αποφάσεις του. Για σχεδόν τρεις δεκαετίες έπαιζε το ίδιο επιθετικό σύστημα: Το πολυσύνθετο flex. «Είναι σαν να παίζεις σκάκι. Ξεκινάς μια παρτίδα και έχεις χιλιάδες βαριάντες να τη συνεχίσεις και να την τελειώσεις», μου είχε πει πίσω στο 1997 σε μια μεγάλη συνέντευξη που του είχα πάρει λίγο μετά το φάιναλ φορ της Ρώμης.
Αρκετά χρόνια αργότερα, επιστρέφοντας στον Ολυμπιακό μεσούσης της σεζόν δέχτηκε να αλλάξει όλη τη λογική του και να φέρει στην ομάδα τον Ντόρσεϊ και τον Λο. Δύο παίκτες που ουσιαστικά συμπλήρωσαν το παζλ του Ολυμπιακού που μερικούς μήνες αργότερα θα στεφόταν πρωταθλητής Ευρώπης με μια επική ανατροπή στην Πόλη. Στην ίδια πόλη που μερικά χρόνια αργότερα ο Ντούντα θα αντιλαμβανόταν ότι οι εποχές έχουν αλλάξει και μαζί οι παίκτες. Ήταν ακριβώς η στιγμή που κατάλαβε ότι είχε τελειώσει και ο δικός του χρόνος στην προπονητική κλεψύδρα. Και αποφάσισε να πει αντίο μετά από σχεδόν μισό αιώνα στους πάγκους. Απόψε ο Ολυμπιακός, το ελληνικό, το Σέρβικο και το Ευρωπαϊκό μπάσκετ θα τον τιμήσουν και θα τον χειροκροτήσουν στο ΣΕΦ. Και από αύριο θα διηγείται στους καλούς του φίλους μπασκετικές ιστορίες δίπλα στο τζάκι με ένα καλό μαλτ ουίσκι και ένα πούρο. Και φυσικά θα περνάει τη μέρα του με τη δεύτερη μεγαλύτερη λατρεία του εκτός του μπάσκετ: Τα αγαπημένα του περιστέρια.
ΥΓ Αντί άλλου επιλόγου θα διαλέξω ακριβώς τα ίδια λόγια που του είπα πριν από μερικές μέρες ως ένας άνθρωπος που με τίμησε για πολλά χρόνια με τη φιλία και την εμπιστοσύνη του, χωρίς ούτε μισή στιγμή να παραπονεθεί ή να γκρινιάξει όταν έλεγα ή έγραφα κάτι με το οποίο δεν συμφωνούσε: «Ντούντα, ευχαριστούμε για όσα έκανες για το ελληνικό μπάσκετ».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ