Πρέπει να ήταν αρχές καλοκαιριού σε ένα από τα κλασικά μεταμεσονύκτια εγερτήρια του διευθυντή μας του Γιάννη Φουρνάρου. Εκεί άκουσα για πρώτη φορά την ιδέα του. «Ψήνεσαι να πας Αμερική για την είσοδο του Νίκου Γκάλη στο Hall of Fame; Θα ήταν ωραία να το καλύψουμε». Αν ψηνόμουν; Ετοίμαζα ήδη βαλίτσες. Στους επόμενους μήνες δεν το πολυκουβεντιάσαμε. Μέχρι τα μέσα Αυγούστου όταν τελικά πάρθηκε η απόφαση να πάμε, να καλύψουμε την εκδήλωση και να φτιάξουμε ένα ωριαίο ντοκιμαντέρ. Έτσι τουλάχιστον έλεγε το αρχικό πλάνο. Αρχικό πλάνο το οποίο έμελλε να αλλάξει και να βελτιωθεί στη διαδρομή.
Ο στόχος ήταν να κάνουμε ένα οδοιπορικό στα μέρη που μεγάλωσε ο Γκάλης, να μιλήσουν στην κάμερα της Nova άνθρωποι που τον ήξεραν από τα χρόνια του στην Αμερική και να καταλήξουμε στο Σπρίνγκφιλντ για να μιλήσουμε με τον ίδιο και να καλύψουμε την τελετή. Το όλο εγχείρημα απαιτούσε οργάνωση, ένα καλό καμεραμάν και πολλές προσευχές για να μη στραβώσει τίποτα στη (μεγάλη) διαδρομή. Ο Γιώργος Γκόλτσιος, διευθυντής παραγωγής, ανέλαβε το θέμα του οπερατέρ που έπρεπε να ακολουθήσει από την Ελλάδα και να είναι αποφασισμένος ότι θα βρίσκεται σε ετοιμότητα 24 ώρες το εικοσιτετράωρο. Η επιλογή ήταν ο Βασίλης Πάζας. Δεν γνωριζόμαστε καλά παρότι είχαμε συνεργαστεί μερικές φορές σε κάποια γήπεδα μπάσκετ. «Είναι σκυλί στη δουλειά», με καθησύχασε ο Γκόλτσιος. Είχε δίκιο. Ο Βασίλης αποδείχθηκε «μαύρο σκυλί», για 11 μέρες δουλέψαμε παρέα λες και γνωριζόμαστε χρόνια και ο μοναδικός λόγος για τον οποίο υπήρχε περίπτωση να γκρινιάξει ήταν αν για κάποιο λόγο του ζητούσα κάτι βιαστικά! Χωρίς αυτόν και την προσπάθεια του θα είχε γίνει ποσοτικά η μισή δουλειά και ποιοτικά ούτε το ¼.
Η οργάνωση των συναντήσεων και των συνεντεύξεων αποδείχθηκε αγχωτική. Στην αρχή υπήρχαν λίγα πρόσωπα ικανά να μιλήσουν για τον Γκάλη σχεδόν 40 χρόνια μετά το πέρασμα του από την Αμερική. Έμοιαζε να ψάχνουμε ψύλλους στα άχυρα. Αφετηρία ήταν η ψυχή του μπάσκετ της Νέας Υόρκης, ο άνθρωπος που ξέρουν και οι πέτρες του ελληνικού μπάσκετ, ο Γιάννης Κωσταλάς. Από εκεί και πέρα σιγά-σιγά μέρα με τη μέρα έρχονταν οι απαντήσεις από όσους βρέθηκαν στην πορεία. Ομογενείς, εκπρόσωποι του ομογενειακού τύπου, της δραστήριας Greek Orthodox Basketball League, ο Νικ Λάμπρου, προπονητής του κολεγίου Χάρτγουικ, ο παλιός του συμπαίκτης στον Άρη Τζον Καραγιώργης. Όλοι δέχτηκαν να μιλήσουν, να μοιραστούν τις ιστορίες τους μαζί μας και κυρίως να σπαταλήσουν κάποιες ώρες μακριά από τις οικογένειες τους στη μεγαλύτερη αργία του καλοκαιριού. Μέσα στου…. ρεπορτάζ τα δύσκολα ήταν και το γεγονός ότι πηγαίναμε στη Νέα Υόρκη το τριήμερο της Labor Day, που για τους Αμερικάνους είναι η τελευταία ευκαιρία να ξεκουραστούν πριν φύγει το καλοκαίρι.
Για τις υπόλοιπες δυσκολίες δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Το πρώτο βράδυ κινδυνεύσαμε να μείνουμε άστεγοι γιατί είχε γίνει ένα λάθος στην κράτηση του ξενοδοχείου. Το προτελευταίο βράδυ μας τελείωσε ο ελληνικός…. καφές! Και πολλά άλλα ενδιάμεσα λιγότερο ή περισσότερο άξια αναφοράς.
Μετά από ένα τριήμερο στη Νέα Υόρκη ξεκινήσαμε για μια μέρα που αντιπροσώπευε ταξίδι στο… άγνωστο. Πήγαμε στο Νιου Τζέρσεϊ για να βρούμε τα μέρη που μεγάλωσε και πρωτόπαιξε μπάσκετ ο Γκάλης. Το παλιό του γυμνάσιο, το ανοιχτό γήπεδο που έπαιζε με τους φίλους του, το Σίτον Χολ που δεν μας είχε απαντήσει αν θα μας δεχόταν γιατί όπως αποδείχθηκε το μέιλ είχε καταλήξει στα…spam του υπεύθυνου τύπου του πανεπιστημίου. Στην πιο κουραστική και δύσκολη μέρα αυτού του οδοιπορικού όλα πήγαν κατ΄ ευχή. Και το γυμνάσιο βρήκαμε και τη γειτονιά του Γκάλη και το γήπεδο που έπαιζε και στο Σίτον Χολ μας άνοιξαν τις πόρτες διάπλατα. Το πρώτο μισό της αποστολής είχε ολοκληρωθεί. Στη διαδρομή για το Σπρίνγκφιλντ ήξερα ότι το υλικό που θα μαζευόταν θα αρκούσε όχι για μια αλλά για δύο ώρες ντοκιμαντέρ. Είχαμε ήδη στα χέρια μας σχεδόν τρεις ώρες αμοντάριστου υλικού χωρίς να έχουμε καν φτάσει στη Μασαχουσέτη. Ένα λάθος του συστήματος πλοήγησης και μια λάθος στροφή έκανε το ταξίδι προς το Σπρίνγκφιλντ μαραθώνιο. Η λάθος στροφή σε μια γέφυρα της Νέας Υόρκης μας έμαθε ότι για να περάσεις το Μπρονξ σε ώρα αιχμής θέλεις 1,5 έξτρα ώρα. Φτάσαμε νύχτα στο Σπρίνγκφιλντ και κοιμηθήκαμε νηστικοί. Στην αμερικάνικη επαρχία τα πάντα κλείνουν στις 11 το βράδυ.
Το πρώτο πρωινό στο Σπρίνγκφιλντ μας περίμενε ένας δικός μας άνθρωπος. Χάρη στον volleyball expert μας τον αρχισυντάκτη των καναλιών Nova Παντελή Λώλη είχαμε έρθει σε επαφή με τον Θεόκλητο Καρυπίδη. Ο παλιός διεθνής του Ηρακλή, του ΠΑΟΚ και του Ολυμπιακού ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση την κατάλληλη στιγμή! Ετοιμάζεται να πάρει το μεταπτυχιακό του στην αθλητική ψυχολογία στο Σπρίνγκφιλντ Κόλετζ, είναι προπονητής της ομάδας βόλεϊ του σχολείου και «σπίτι» του είναι το μέρος που γεννήθηκε το μπάσκετ. Ένα ακόμη λάθος στη διαδρομή ήταν ευκαιρία για ένα μικρό μάθημα ιστορίας! Μπορεί να πιστεύουμε ότι το μπάσκετ βρέθηκε στο κολέγιο της Χριστιανικής Αδελφότητας της πόλης (YMCA) αλλά η αλήθεια είναι και μπορώ πλέον να το βεβαιώσω ότι ο Νέισμιθ όταν ανακάλυψε το μπάσκετ ήταν μεν καθηγητής του YMCA αλλά έκανε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο γειτονικό Σπρίνγκφιλντ Κόλετζ. Μικρές τεχνικές λεπτομέρειες.
Όταν μπαίνεις στο μουσείο του Νέισμιθ και λατρεύεις το μπάσκετ το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι «οκ, κάπως έτσι είναι ο παράδεισος του μπάσκετ, μπορώ να πάρω κάτι για ενθύμιο και να φύγω;». Αλλά ο αρχειοφύλακας και άνθρωπος που κρατάει τα κλειδιά του μουσείου ο Τζέφρι Μονσό είναι κέρβερος! Και πολύ ωραίος τύπος. Όταν κατάλαβε ότι έχει να κάνει με basketball nerd δεν είχε δεύτερες σκέψεις. Άνοιξε τη σχετική βιτρίνα, μου παρέδωσε την πρώτη μπάλα που παίχθηκε μπάσκετ και με έστειλε στον μπασκετικό παράδεισο! Την επόμενη μέρα όταν επισκέφθηκε το μουσείο ο Γκάλης ήξερα δύο πράγματα: Ότι είχα κάνει κάτι πριν απ΄ αυτόν και όταν μου ψιθύρισε «δηλαδή τη μπάλα δεν μπορούμε να την πιάσουμε;» πως είχα τα…. μέσα. Κάπως έτσι βγήκαν και οι σχετικές φωτογραφίες που είδατε στο σάιτ της Nova και τα πλάνα που θα δείτε στις σχετικές εκπομπές. «Ανατριχιάζω τώρα», είπε ο μεγάλος Νικ κρατώντας τη μπάλα του Νέισμιθ στα χέρια του. Οι άνθρωποι του πανεπιστημίου μας σκλάβωσαν με τη φιλοξενία τους. Μας ξενάγησαν, έκαναν ότι τους ζητήσαμε, ο αρχειοθέτης ξεχώρισε και όλα τα εκθέματα που είχαν σχέση με την Ελλάδα και μας τα παραχώρησε (δυστυχώς για λίγο). Κάπως έτσι μάθαμε και πως έμοιαζε ο Μάικ Στεργιάδης, μαθητής του Νέισμιθ που έφερε το μπάσκετ στη ΧΑΝΘ, στη Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα. Και ο άλλος πιονιέρος-απόστολος της διάδοσης του μπάσκετ στη χώρα μας και μετέπειτα γενικός γραμματέας αθλητισμού ο Λιούις Ρις.
Στην πορεία στο Σπρίνγκφιλντ βρήκαμε τους δύο παιδικούς φίλους του Γκάλη που είχαν έρθει για τη γιορτή, τον Σέρτζιο και τον Πατ. Ο Σέρτζιο μου έστειλε αργότερα μερικές φοβερές φωτογραφίες από την παιδική ηλικία του Γκάλη. Δυστυχώς το τεράστιο «Γκαλικό» αρχείο του έχει μισοκαταστραφεί από ένα καλοκαιρινό τυφώνα. Αλλά και τον Τρέισι Μαγκρέιντι που ήταν και ολίγον…. βαρύς, τον πολύ φιλικό προπονητή του πανεπιστημίου Κάνσας Μπιλ Σελφ. Όλοι μίλησαν για τον Νικ και στο τέλος λίγη ώρα πριν εγκαταλείψουμε την πόλη συναντήσαμε τον πιο ωραίο τύπο από όλους: Τον ήρωα των Αμερικάνων στους Ολυμπιακούς του 1968 Σπένσερ Χέιγουντ, πρωταθλητή του ΝΒΑ, Hall of Famer από το 2011, πρώην σύζυγο του διάσημου φωτομοντέλου Ιμάν, πρώην κοκαϊνομανή και νυν spokesman του ΝΒΑ σε μικρά παιδιά στο πρόγραμμα «πείτε όχι στα ναρκωτικά». Είχε παίξει το 1980 εναντίον του Γκάλη με τη Βενέτσια όταν βρέθηκε για ένα χρόνο στην Ευρώπη για να καθαρίσει από τη ντρόγκα, είδε τον Νικ να βάζει σε ένα αγώνα 54 πόντους (ρεκόρ καριέρας για Ευρωπαϊκό αγώνα) και αποδείχθηκε χαρά Θεού! Μας ζήτησε διπλόπιτο γύρο για να μιλήσει, πήρε το μικρόφωνο και έκανε σόου. Θα στείλουμε το αμοντάριστο υλικό σε μερικούς εγχώριους σταρ για να παίρνουν μαθήματα καλής συμπεριφοράς και αντι-βεντετισμού.
Μετά από 11 μέρες ταξιδιού, 20 ώρες πτήσης, πάνω από δύο χιλιάδες χιλιόμετρα οδήγησης, περισσότερες από 35 συνεντεύξεις, αμέτρητα πλάνα, δεκάδες ώρες δουλειάς γυρίζοντας στην Αθήνα ανακάλυψα ότι οι καλοί συνάδελφοι στη Θεσσαλονίκη (Γ. Πάγκος και Ε. Δαδαλιάρας) είχαν φροντίσει να υποστηρίξουν την όλη προσπάθεια με μπόλικες συνεντεύξεις ανθρώπων που ταυτίστηκαν με την εποχή Γκάλη στο ελληνικό μπάσκετ. Συνεντεύξεις που δεν υποστηρίζουν απλά την όλη προσπάθεια αλλά ορισμένες απ΄ αυτές αποτελούν και αυτόνομα θέματα! Όπως για παράδειγμα όσα λέει για τον Γκάλη ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΟΚ Νίκος Βεζυρτζής και θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο ακόμη και μιας αυτόνομης εκπομπής! Και επειδή όλα τελειώνουν όπως περίπου αρχίζουν το επόμενο μεταμεσονύκτιο ερώτημα του Φουρνάρου ήταν «φίλε, λέω να το κάνουμε τρεις ωριαίες εκπομπές με τόσο υλικό που έχουμε. Ψήνεσαι;». Αν ψήνομαι; Δύσκολο ήταν άλλωστε; Τι χρειαζόταν; Άλλες δέκα ώρες για να κρατήσω σημειώσεις του υλικού και να φτιάξω το κείμενο του σπικάζ που έντυσε με την υπέροχη φωνή του ο αφηγητής Κώστας Τερζάκης και γύρω στις 60 (εξήντα δεν είναι λάθος) ώρες μοντάζ. Στο τελευταίο χρειάστηκε να βάλει το…. χεράκι του ο μοντέρ της Nova Νάσος Παπαθανασίου με τον οποίο δουλέψαμε παρέα και ασταμάτητα για 8-9 μέρες. Και πρόσθεσε στην όλη προσπάθεια τις ιδέες και το μεράκι του.
Για κάτι που κάνεις μια φορά στη ζωή σου μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι άξιζε το κάθε λεπτό. Κάπως έτσι φτάσαμε στο τέλος για μας. Στην αρχή για σας. Για τρία βράδια στη σειρά (αρχής γενομένης από τη Δευτέρα 9 Οκτωβρίου) θα δείτε ολοκληρωμένα τα τρία ωριαία αφιερώματα στον μεγάλο Νίκο Γκάλη.