Πρωταγωνίστρια είναι η βροχή. Οσο το φεστιβάλ κινείται μέχρι στιγμής σε χλιαρούς ρυθμούς (δεν έχουμε δει σπουδαία πράγματα ούτε στο διαγωνιστικό, ούτε εκτός στα παράλληλα τμήματα), τόσο η βροχή δυναμώνει κάνοντας τις μετακινήσεις χιλιάδων δημοσιογράφων και επαγγελματιών του χώρου από αίθουσα σε αίθουσα όλο και πιο δύσκολες.
Βρεγμένο κόκκινο χαλί. Αυτό στερεί από το Φεστιβάλ και τη λάμψη του κόκκινου χαλιού του: για να προστατευθούν οι σταρ από τις καταιγίδες, βγάζουν φωτογραφίες στο όχι ιδιαίτερα καλαίσθητο υπόστεγο του Berlinale Palast και η επόμενη μέρα της πρεμιέρας τους μοιάζει στριμωγμένη και άδοξη.
Ο Τζόνι Ντεπ σκορπίζει λάμψη αλλά και πολιτική ωριμότητα. O Τζόνι Ντεπ έφτασε στο Βερολίνο για να παρουσίασει το «Minimata» του Αντριου Λέβιτας, όπου ερμηνεύει τον θρυλικό φωτορεπόρτερ του LIFE, Γιουτζίν Σμιθ, ο οποίος το 1971 σε μεγάλη ηλικία, αλκοολικός και ξοφλημένος, μαθαίνει για την «ασθένεια της Μιναμάτα» (ένα νευρολογικό σύνδρομο που οφειλόταν στην σταθερή δηλητηρίαση των νερών μιας παραθαλασσιας γιαπωνέζικης πόλη από τα απόβλητα ενός εργοστασίου χημικών), και πείθει το LIFE να χρηματοδοτήσει μια αποστολή για να καταγράψει τι συμβαίνει εκεί. Ο Σμιθ έζησε δυο χρόνια κοντά στους κατοίκους αποτυπώνοντας με το φακό του τον αγώνα τους εναντίον του εργοστασίου και την διεκδίκηση αποζημιώσεων. «Η Τομόκο Ουεμούρα στο Μπάνιο της», μια από τις συγκλονιστικότερες φωτογραφίες ρεπορτάζ που τραβήχτηκαν ποτέ, θα γίνει το πιο διάσημο έργο του.
Το σινεμά οφείλει να είναι πολιτικό «Είναι ασύλληπτο αυτό που συνέβη στην Μιναμάτα. Ενας εφιάλτης από τον οποίο κανείς δεν μπορούσε να γλιτώσει και κανείς δεν μπορούσε να κάνει κάτι για αυτό. Οταν πρωτοδιάβασα για αυτή την ιστορία σοκαρίστηκα βαθιά. Από την πρώτη στιγμή με ενδιέφερε, από την πρώτη στιγμή πίστεψα ότι ήταν μία στορία που έπρεπε το σινεμά να πει. Κάθε φορά που προκύπτει κάτι τέτοιο, πρέπει να στρέφουμε τους προβολείς των media, του σινεμά ή όποιας τέχνης στα μεγάλα ζητήματα και να ανοίγουμε τα μάτια των ανθρώπων απέναντι στο τι συμβαίνει σοτν κόσμο. Για να γίνει μία τέτοια ταινία, πρέπει κάποιος να ενδιαφερθεί, να τη γράψει, να την στηρίξει για να έρθει κάποιος άλλος και να βάλει τα χρήματα. Οχι, δεν γίνονται τέτοιου είδους ταινίες συχνά. Ημασταν πολύ τυχεροί που την κάναμε και ίσως βοηθήσει στο να μάθει το κοινό τι έγινε τότε…»
H δύναμη των μικρών αυτού του κόσμου «Νομίζω ότι όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε, προσωπικά και κοινωνικά, προβλήματα που μοιάζουν με θεόρατοι ογκόλιθοι. Για κάποιους αυτό είναι μία τραγική αρρώστια όπως η Μιναμάτα, για άλλους μία καταστροφική φωτιά ή η κατάρρευση του κόσμου τους. Υπάρχει όμως ένα όμορφο σύμβολο στο I Ching που μιλά για τη δύναμη των μικρών και των ανίσχυρων. Οταν είσαι μπροστά σε έναν θεόρατο ογκόλιθο το να βάλεις τις φωνές και να ουρλιάξεις δε θα σε βγάλει πουθενά. Το να προσπαθήσεις να τον νικήσεις μόνος σου, δε θα σε βγάλει πουθενά. Η θεωρία του μικρού εξηγεί πώς όλα ξεκινούν από έναν που θα κάνει το πρώτο βήμα και πώς όλοι μαζί μπορούμε, λίγο λίγο, να ροκανίσουμε τον ογκόλιθο. Νομίζω ότι εκεί κρύβεται η λύση. Είμαστε ασήμαντοι, μικροί κόκκοι σκόνης, είμαστε μικροί. Οπότε μπροστά στα τεράστια θέματα, ας κάνουμε ένα μικρό βήμα. Ας αρχίσουμε να ροκανίζουμε κι ας ελπίσουμε ότι θα ακολουθήσουν κι άλλοι το παράδειγμά μας…»
Πινόκιο του Ματέο Γκαρόνε Το κλασικό παραμύθι του Κάρλο Κολόντι έχει μεταφερθεί αρκετές φορές στο σινεμά – από το διάσημο animation της Disney (1940), μέχρι την βαθιά αποτυχημένη εκδοχή του Ρομπέρτο Μπενίνι (2002), όπου είχε την παράδοξη επιλογή να ερμηνεύσει ο ίδιος τον ήρωα (το 2021, περιμένουμε και το animation του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο). Ο Ματέο Γκαρόνε («Dogman», «Gomorrah») δε θα μπορούσε παρά να παραδώσει κάτι βαθιά σκοτεινό. Επιστρέφοντας στις πραγματικές ρίζες της ιστορίας του Κολόντι (την κοινωνική κριτική στη φτώχια και την εκμετάλλευση μικρών παιδιών από τους ενήλικες) την τοποθετεί σ ένα σύμπαν επικίνδυνο και τρομαχτικό, που το κατοικούν απόκοσμα πλάσματα κι απειλητικά αγρίμια. Ο Ρόμπέρτο Μπενίνι στο ρόλο του Τζουζέπε είναι αναμενόμενα γλυκός και ευαίσθητος, και η παραγωγή είναι άρτια: ο οσκαρικός μακιγιέζ Μαρκ Κουλιέ, το production design και η ομάδα των ειδικών εφέ κατασκευάζουν επάξια αυτό τον εφιαλτικό κόσμο και τα τέρατά του, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα που κινείται ανάμεσα στο ζοφερό κοινωνικό σχόλιο και τον μαγικό ρεαλισμό.
Αυτό όμως αποκλείει την ταινία από το target γκρουπ της: δεν είναι για μικρά παιδιά.
Aυτό υποστήριξε κι ο Ρομπέρτο Μπενίνι στη συνέντευξη Τύπου: Ο 67χρονος ηθοποιός παρουσίασε την ταινία μαζί με τον σκηνοθέτη του Ματέο Γκαρόνε και τον χαριτωμένο πιτσιρικά Φεντερίκο Ιελάπι (που κρύβεται πίσω από την ξύλινη μάσκα και το προσθετικό μακιγιάζ του ομώνυμου ήρωα). Ζεστός κι ανθρώπινος, ο Μπενίνι υποστήριξε ότι αυτός ο «Πινόκιο» δεν είναι μόνο για παιδιά (εμείς θεωρούμε ότι δεν είναι καθόλου για παιδιά). «Είναι κινούμενα σχέδια, είναι ένα ρομάντσο, είναι περιπέτεια, είναι μια ταινία που σου μαθαίνει πράγματα για τη ζωή, οι εικόνες της σου μένουν αξέχαστες…»
Περιμένουμε ακόμα από αυτό το φεστιβάλ εικόνες, ταινίες και στιγμιότυπα που θα μείνουν αξέχαστα. Δεν τα έχουμε δει προς το παρόν…
H Πόλυ Λυκούργου, κριτικός κινηματογράφου της Nova βρίσκεται στο Βερολίνο και θα μάς μεταφέρει την ατμόσφαιρα της 70ης Berlinale μέσα κι έξω από τις κινηματογραφικές αίθουσες με καθημερινές ανταποκρίσεις!