Χθες βράδυ, με την τελετή λήξης και τα βραβεία του, ολοκληρώθηκε το φετινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Διαβάστε 5 στιγμές του που αγαπήσαμε.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, αγαπήσαμε πολλά περισσότερα από 5 πράγματα που βιώσαμε στο 60ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Καμιά φορά όμως, από τις στιγμές καταλαβαίνει κανείς και το σύνολο.
«Θα ‘ρθει η Φωτιά»: η αγαπημένη μας ταινία, κερδίζει τον Χρυσό Αλέξανδρο. Οταν ένα φεστιβάλ ταυτίζεται με το προσωπικό σου γούστο πανηγυρίζεις σαν να κέρδισες εσύ το βραβείο. Η τρίτη ταινία του πάλαι ποτέ ντοκιμαντερίστα Ολιβερ Λάσε («You Are All Captains», «Mimosas») είναι μία παρατήρηση της φύσης. Και της ανθρώπινης φύσης. Πώς συνδέονται, πώς αλληλοεξαρτώνται, πώς συγκρούονται. Χρησιμοποιώντας έναν οργανικό μινιμαλισμό στα πλάνα του και μόνο ερασιτέχνες ηθοποιούς στο καστ του (αριστούργημα ο πρωταγωνιστής, Aμαντορ Αρίας, που κέρδισε και το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας του φεστιβάλ) ο Λάσε παρατηρεί τα μικρά, τα απλά και τα «ασήμαντα» που είναι η ζωή. Από το ψωμί που θα ψήσεις στη θράκα και το χάδι που θα δώσεις στο σκύλο σου μέχρι τον ενοχικό τρόπο που θα πιεις την μπύρα σου στο καφενείο του χωριού ανάμεσα σε ζευγάρια μάτια που σε κρίνουν. Ακόμα κι όταν η φωτιά θα έρθει και η σκηνοθεσία αποκτήσει μία μεγαλύτερη ένταση, το φόκους δεν είναι στη δράση. Ο Λάσε κρατά σταθερά την κάμερα με μία αδιαπραγμάτευτη θέση σεβασμού προς τη φύση. Nαι, μπορεί να είναι μία ταινία «μικρή», ήσυχη, δραματικά βραδυφλεγής. Ομως, όπως κι όλες οι φωτιές, σε αιφνιδιάζει – φουντώνει απότομα κι ανεξέλεγκτα μέσα σου. Και συνεχίζει να σιγοκαίει και μετά τους τίτλους τέλους.
John Waters – the coolest man in cinema! Eίχαμε την τύχη να περάσουμε τρεις μέρες με τον Πάπα του Trash, την «Filthy World» παράσταση, το masterclass του, αλλά και κάποια casual ποτά κατά τη διάρκεια των οποίων μιλήσαμε για σινεμά, πολιτική κι ό,τι άλλο υπάρχει ενδιάμεσα. Ο cult σκηνοθέτης («Pink Flamingos», «Female Trouble», «Hairspray») απέδειξε το ό,τι τα φαινόμενα απαιτούν. Μπορεί να κάνεις ταινίες-πρόκληση, να είσαι τολμηρός, βρωμόστομος, με ένα χιούμορ που ακροβατεί στα όρια της πολιτικής ανορθότητας, αλλά ταυτόχρονα να είσαι πολύ πιο κύριος, από όλους τους ατσαλάκωτους ποζάτους υποκριτές που μάς περιβάλλουν, μαζί. Το χιούμορ μπορεί να είναι ανίερο, αλλά δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι κι εύκολα προσβλητικό. Η αθυροστομία μπορεί να είναι απαραίτητη – ως εργαλείο αφύπνισης κι αντιπολίτευσης. Και η ευγένεια και οι καλοί τρόποι μπορούν να συνυπάρχουν με κάθε επανάσταση που θέλεις να φέρεις στα πράγματα. Αποχαιρέτησε τρυφερά την πόλη, έχοντας «απλώσει ολόγυρα το κακό γούστο του». Ενας υπέρκομψος, ένας σκανταλιάρης διανοούμενος που δεν έχει εγκαταλείψει την πανκ ψυχή του. «Δεν ξέρω αν πρέπει να το κάνω και σε εσάς. Να σας προειδοποιήσω. Ξέρετε ότι πλέον αν εμφανιστείς σε κάποιο κολλέγιο στην Αμερική πρέπει πριν το σόου να βγάλεις μια προειδοποήση ότι αυτά που θα ακούσουν οι φοιτητές μπορεί να έρθουν σε σύγκρουση με τα πιστεύω τους; Μα αυτό δεν είναι το νόημα ενός κολλεγίου, αυτό δεν θα έπρεπε να απαιτείς από τις σπουδές σου; Ω, δεν με νοιάζει. Εμείς είμαστε άκρως πολιτικοί, είμαστε filthy. Μισούμε την πολιτική ορθόθτητα. Για παράδειγμα, αγαπάμε τις γυναίκες που μισούν τους άντρες και μισούμε τους άντρες που μισούν τις γυναίκες…»
Oταν οι ελληνικές ταινίες που αγαπάς είναι περισσότερες από τις ξένες Αυτό δεν μάς έχει ξανασυμβεί σε φεστιβάλ. Ποτέ. Κι όμως, όταν στα πηγαδάκια με συναδέλφους αλλά και απλούς θεατές συζητούσαμε τις αγαπημένες ταινίες που είδαμε, οι ελληνικές ήταν περισσότερες! Πρώτη και καλύτερη, η συμπαραγωγή της Nova, «Το Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών» του Σύλλα Τζουμέρκα» που κέρδισε και το Ειδικό Βραβείο Επιτροπής (Βραβεία Νεότητας). Ομως και «Ο Απόστρατος» του Ζαχαρία Μαυροειδή (επάξιο Βραβείο Κοινού) και το «Δε Θέλω να Γίνω Δυσάρεστος Αλλά Πρέπει να Μιλήσουμε για Κάτι Πολύ Σοβαρό» του Γιώργου Γεωργόπουλου (Βραβείο Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου) και το «Cosmic Candy» της Ρηνιώς Δραγασάκη (Bραβεία Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη και WIFT Greece). Προσωπική αγαπημένη: το «Winona» του The Boy που όχι απλά αγαπήσαμε, αλλά πιστεύουμε ότι θα κουβαλάμε στην καρδιά μας για πάντα. Πολλά συγχαρητήρια στους Ελληνες σκηνοθέτες που αποδεικνύουν ότι το ταλέντο τους έχει μεγαλύτερα κουράγια από τη χώρα που κάνουν σινεμά.
Μeet the Future! Μιλώντας λοιπόν για αυτό το μεγαλειώδες ελληνικό ταλέντο, ας μιλήσουμε και για τους μικρομηκάδες Ελληνες σκηνοθέτες που είναι έτοιμοι να γυρίσουν τις πρώτες μεγάλου μήκους ταινίες τους. Η παρουσίαση «Meet The Future» ήταν μία κίνηση εξωστρέφειας (ανάμεσα σε πολλές) της Αγοράς, για να παρουσιάσει τα νέα ταλέντα σε παραγωγούς, διευθυντές φεστιβάλ και παράγοντες του εξωτερικού. Οι έντεκα Ελληνες σκηνοθέτες, Αρτεμις Ανασταστιάδου, Μυρσίνη Αριστείδου, Σοφία Γεωργοβασίλη, Νεριτάν Ζιντζιρία, Βασίλης Κεκάτος, Ευθύμης Kosemund Σανίδης, Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη, Ζακλίν Λέντζου, Χρήστος Μασσαλάς, Λουκιανός Μοσχονάς και Θανάσης Νεοφώτιστος, με tutors τους Αργύρη Παπαδημητρόπουλο και Γιώργο Τσούργιαννη, μίλησαν με το χρονόμετρο για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που ετοιμάζουν και κέρδισαν τις εντυπώσεις. Ξέρουμε, από μία ιδιωτική συζήτηση που είχαμε στο πάρτι μετά, ότι ένα πολύ μεγάλο όνομα διεθνούς φεστιβάλ έμεινε άναυδο. «Δεν έχω ξαναδεί τόσους πολλούς ταλαντούχους δημιουργούς μέσα σε μία αίθουσα» δήλωσε ο καλλιτεχνικός διευθυντής Κάρλοβι Βάρι, Κάρελ Οχ. «Νομίζω ότι στα χρόνια που ακολουθούν το ελληνικό σινεμά θα γιγαντωθεί. Και δεν θα υπάρχει κανένα μεγάλο διεθνές φεστιβάλ χωρίς ελληνική ταινία στο διαγωνιστικό του πλέον». Ανυπομονούμε λοιπόν για το μέλλον!
Περήφανος Τζον Μαυρουδής Συναντήσαμε τον διάσημο ελληνοαμερικανό illustrator, που φέτος έχει σχεδιάσει την αφίσα του 60ού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και είχαμε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες κουβέντες της ζωής μας. Με μια καριέρα 25+ χρόνων στο βιογραφικό του, ο ελληνοαμερικανός καλλιτέχνης έχει συνδυάσει την ξεχωριστή του αισθητική με μία ηχηρή πολιτική φωνή, πολλές φορές αναστατώνοντας, ακόμα και προκαλώντας, την κοινή γνώμη σε απαραίτητο διάλογο. Ο Μαυρουδής ήρθε στη Θεσσαλονίκη με βραβεία στις αποσκευές του: δύο φορές νικητής του Καλύτερου Εξώφυλλου της Χρονιάς (η πρώτη με το τρυφερό και μελαγχολικό εξώφυλλό του New Yorker στην 5η επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου και το 2ο με την γενναία απεικόνιση της Δρ. Κριστίν Φορντ που κατέθεσε εναντίον του δικαστού Μπρετ Κάβανο στο Time). Ταυτόχρονα όμως, όταν τον γνωρίζει κανείς από κοντά διαπιστώνει ότι ο Μαυρουδής κουβαλά και μία απίστευτη ταπεινότητα, γλυκύτητα κι ευγένεια. Εναν πολιτισμό που χαρακτηρίζει τους πραγματικά σπουδαίους ανθρώπους. Κάτοικος Σαν Φρανσίσκο (που ονειρεύεται τη στιγμή που θα μετοικίσει στην Ελλάδα), οπαδός των San Francisco Giants, πολιτικός ακτιβιστής κι ορκισμένος αντίπαλος της Αμερικής του Τραμπ, φεμινιστής, σύζυγος και πατέρας της 8χρονης Αθηνάς, ο Μαυρουδής μάς μίλησε για όλους και για ολα. Οταν τον ρωτήσαμε ποια διάκριση ξεχωρίζει περισσότερο, μάς ξάφνιασε η απάντησή του. Ανοιξε την τσάντα του κι έβγαλε το ελληνικό διαβατήριο του πατέρα του από τα 50s. Το ακούμπησε στο τραπέζι λέγοντας «δεν ήθελε να μάθουμε ελληνικά για να αφομοιωθούμε από την νέα μας πατρίδα, να μην μείνουμε πίσω. Toν χάσαμε πέρσι, αλλά εγώ τον πήρα μαζί μου, έτσι συμβολικά, σε αυτό το ταξίδι. Ελπίζω να τον κάνω περήφανο που είμαι εδώ…»
Τα δειλινά του Θερμαϊκού. Δεν μπορεί να περιγράψει κανείς τα χρώματα που παίρνει αυτός ο υγρός ουρανός όταν δύει ο ήλιος – τα παιχνίδια που κάνει με τα σύννεφα και πόσο όλος αυτός ο μαγικός θόλος κατεβαίνει χαμηλά και σου αποσπά την προσοχή, όσο εσύ τρέχεις από αίθουσα σε αίθουσα. Βγαίνεις από τις αποθήκες του λιμανιού και σου επιτίθεται. Περπατάς παράλληλα με τη θάλασσα για να τρέξεις σε προβολή στο Ολύμπιον και σου επιβάλλει να κοντοσταθείς. Τελικά η πραγματική ζωή μπορεί να κλέψει τις εντυπώσεις από το σινεμά; Ευτυχώς, ένα φεστιβάλ σε πείθει ότι οι γραμμές θολώνουν: ξυπνάς και κοιμάσαι βλέποντας, συζητώντας και αναπνέοντας ταινίες. Κι όταν επιστρέφεις σε κυριεύει μία μελαγχολία. Μακάρι η ζωή να ήταν μόνο σινεμά. Θα ήταν πιο αληθινή.