Είναι απόλυτα λογικό να θέλει ένα φεστιβάλ να τιμήσει τον επί 18 χρόνια καλλιτεχνικό του διευθυντή που παραδίδει τη σκυτάλη. Ο Ντίτερ Κόσλικ ανέλαβε επικεφαλής του προγράμματος της Berlinale το Mάιο του 2001 και φέτος ήταν η τελευταία του χρονιά.
Ομως, σε μία τελετή λήξης κι απονομής βραβείων που διαρκεί γύρω στα 90 λεπτά, να αφιερώσει κανείς τα 20 στον διευθυντή της διοργάνωσης και μόνο 30 δευτερόλεπτα στον θάνατο του Μπρούνο Γκανζ, ενός από τους πιο συγκλονιστικούς πρωταγωνιστές του γερμανικού, ευρωπαϊκού και παγκόσμιου σινεμά, έμοιαζε με ύβρι.
Μία ασπρόμαυρη φωτογραφία μόνο του («άγγελου» στα «Φτερά του Ερωτα» του Βιμ Βέντερς) Μπρούνο Γκανζ, standing ovation χειροκρότημα της αίθουσας για μισό λεπτό, και επιστροφή στα ανόητα, κρύα αστεία της παρουσιάστριας και τις εύφημες μνείες στο έργο Κόσλικ. Βίντεο στον Κόσλικ, λόγοι για τον Κόσλικ, αρκούδια-έκπληξη επί σκηνής για τον Κόσλικ. Κι εκείνος να υποκλίνεται και να απολαμβάνει το χειροκρότημα αρχικά στο κόκκινο χαλί, με την είσοδό του στην αίθουσα, επί σκηνής, μετά το αφιερωμένο βίντεο, με τη λήξη της τελετής.
Χάθηκε το μέτρο, χάθηκε το καλό γούστο. Χάθηκε η ευκαιρία να αποδείξει κάποιος με τη σεμνότητά του (κι ένα βίντεο που οι μετρ μοντέρ του φεστιβάλ θα μπορούσαν να είχαν φτιάξει στις 5 ώρες που μεσολάβησαν από την ανακοίνωση του θανάτου του Γκανζ μέχρι την έναρξη της τελετής) ότι το σινεμά πάντα και παντού προηγείται. Μετά έπεται ο ναρκισσισμός μας.
Tα Βραβεία
Aπό εκεί και πέρα, η Κριτική Επιτροπή με επικεφαλής την Ζιλιέτ Μπινός έκανε ό,τι μπορούσε σε μία πολύ αδύναμη χρονιά, με ένα άνισο, μέτριο διαγωνιστικό πρόγραμμα.
Στα θετικά: η βράβευση με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στον Φρανσουά Οζόν για το «Grâce à Dieu» («Η Χάρη του Θεού») τα βραβεία ερμηνείας στους ηθοποιούς του κινέζικου «Αντίο, Γιε Μου», όπως επίσης και το βραβείο στην πρωτοεμφανιζόμενη σκηνοθέτη του «System Crasher» κι αυτό του σεναρίου στον (εδώ και 13 χρόνια καταζητούμενο από τη μαφία) Ρομπέρτο Σαβιάνο για το «Πιράνχας», μία ταινία για τους έφηβους της Νάπολης που μπλέκονται στα γρανάζια των οργανωμένων συνδικάτων.
Στα αρνητικά: η απουσία του Εμίν Αλπέρ (για το πιο ουσιώδες φιλμ του διαγωνιστικού «A Tale of Three Sisters») και του μογγολικού «Öndög» του Γουανγκ Κουαν’αν (που είχε κλέψει τις εντυπώσεις), προκειμένου να προκριθεί η επιτήδευση της γερμανίδας Ανγκελα Σάνελεκ με το «I Was at Home, But…». Εκπληξη επίσης σημείωσε και η απουσία του «God Exists, Her Name is Petrunya» της Τεόνα Στρουγκάρ Μιτέβσκα που έμοιαζε με ατράνταχτο φαβορί για μεγάλο βραβείο από την πρώτη στιγμή της προβολής της.
Χρυσή Αρκτος: «Synonymes» του Ναντάβ Λαπίντ H ισραηλινή συμμετοχή είχε διχάσει κοινό και κριτικούς. Κέρδισε όμως την χρυσή ψήφο της Κριτικής Επιτροπής κι έφυγε με τη Χρυσή Αρκτο. Ο Λαπίντ το ομολόγησε: αυτή η Χρυσή Αρκτος θα σκανδαλίσει τη χώρα του.
«Μπορεί στο Ισραήλ να σκανδαλιστούν. Μπορεί να σκανδαλιστούν και στη Γαλλία. Η ταινία όμως είναι μια γιορτή του σινεμά και ευχομαι ο κόσμος να καταλάβει ότι μεταξύ αδελφιών δεν υπάρχει μόνο οργή και εχθρότητα και μίσος, αλλά υπάρχει αγάπη και ισχυρά συναισθήματα….»
Ο Ισραηλινός σκηνοθέτης ευχαρίστησε επίσης τη ψυχή και το «σώμα» της ταινίας, τον ηθοποιό του Τομ Μερσιέ και σε μια συγκινητική στιγμή τη μητέρα του, η οποία έχει μοντάρει όλες του τις ταινίες και μόνταρε κι αυτή, αλλά πέθανε πριν καταφέρει να την ολοκληρώσει.
Berlinale 2019: Τα Βραβεία
Χρυσή Αρκτος: «Synonymes» του Ναντάβ Λαπίντ
Αργυρή Αρκτος – Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής: «Grâce à Dieu» του Φρανσουά Οζόν
Αργυρή Αρκτος Alfred Bauer Κινηματογραφικής Πρωτοπορίας: «System Crasher» της Νόρα Φίνγκσαϊντ
Σκηνοθεσίας: Ανγκελα Σάνελεκ για το «I Was at Home, But…»
Γυναικείας Ερμηνείας: Γιόνγκ Μέι για το «Αντίο, Γιε μου» του Γουανγκ Ζιαοσουάι
Ανδρικής Ερμηνείας: Γουάν Τζινγκτσάν για το «Αντίο, Γιε μου» του Γουανγκ Ζιαοσουάι
Σεναρίου: Μαουρίτσιο Μπαρούτσι, Ρομπέρτο Σαβιάνο και Κλαούντιο Τζιοβανέζι για το «Πιράνχας» του Κλαούντιο Τζιοβανέζι
Βραβείο Καλλιτεχνικού Επιτεύγματος: Ράσμους Βίντεμπεκ για τη φωτογραφία του «Out Stealing Horses» του Χανς Πέτερ Μόλαντ
Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ: «Talking about Trees» του Σουχαΐμπ Γκασμελμπάρι
Βραβείο Καλύτερης Πρώτης Ταινίας: «Oray» του Μεχμέτ Ακίφ Μπιουκαταλάι
Χρυσή Αρκτος Καλύτερης Μικρού Μήκους Ταινίας: «Umbra» του Φλόριαν Φίσερ και του Γιοχάνες Κρελ (Γερμανία)
Αργυρή Αρκτος – Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής Μικρού Μήκους Ταινίας: «Blue Boy» του Μανουέλ Αμπράμοβιτς (Αργεντινή, Γερμανία)
Βραβείο Audi Μικρού Μήκους Ταινίας: «Rise» των Μπάρμπαρα Βάγκνερ και Μπέντζαμιν ντε Μπούρκα (Βραζιλία, Καναδάς, ΗΠΑ)