Την περασμένη Δευτέρα (23/3) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε νέες πρακτικές συμβουλές σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής των κατευθυντήριων γραμμών της για τη διαχείριση των συνόρων, ώστε να μη σταματήσουν οι εμπορευματικές μεταφορές σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την τρέχουσα πανδημία. Για να διασφαλίζεται η συνεχής λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων σε ολόκληρη την ΕΕ, τα κράτη μέλη καλούνται να ορίσουν, χωρίς καθυστέρηση, όλα τα σχετικά σημεία διέλευσης των εσωτερικών συνόρων κατά μήκος του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) ως “πράσινες λωρίδες” διέλευσης των συνόρων.
Οι “πράσινες λωρίδες” διέλευσης των συνόρων θα πρέπει να είναι ανοικτές για όλα τα εμπορευματικά οχήματα, ό,τι εμπορεύματα κι αν μεταφέρουν. Ο χρόνος που θα απαιτείται για τη διέλευση των συνόρων, συμπεριλαμβανομένων τυχόν υγειονομικών και άλλων ελέγχων, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 15 λεπτά.
Η Επίτροπος Μεταφορών, Αντίνα Βαλεάν, δήλωσε τα εξής: “Το δίκτυο μεταφορών της ΕΕ συνδέει ολόκληρη την ΕΕ. Το έγγραφό μας με τις οδηγίες σκοπό έχει να προστατεύσει τις εφοδιαστικές αλυσίδες της ΕΕ σε αυτές τις δύσκολες περιστάσεις και να διασφαλίσει ότι τα εμπορεύματα και οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών μπορούν να ταξιδεύουν οπουδήποτε υπάρχει ανάγκη – χωρίς καθυστέρηση. Μια συλλογική και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τις διασυνοριακές μεταφορές είναι πιο σημαντική σήμερα από ποτέ άλλοτε. Οι “πράσινες λωρίδες” κυκλοφορίας είναι επίσης ειδικά σχεδιασμένες για την προστασία των εργαζομένων στον τομέα των μεταφορών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της κρίσης. Η συγκεκριμένη δέσμη συστάσεων θα διευκολύνει την ήδη αγχωτική αποστολή τους και θα καταστήσει το έργο τους περισσότερο ασφαλές και προβλέψιμο”.
“Πράσινες λωρίδες” διέλευσης των συνόρων
Οι διαδικασίες στις “πράσινες λωρίδες” διέλευσης των συνόρων θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν και να εξορθολογιστούν στα απολύτως αναγκαία. Οι έλεγχοι θα πρέπει να διενεργούνται χωρίς να χρειάζεται οι οδηγοί να βγαίνουν από τα οχήματά τους, ενώ οι ίδιοι οι οδηγοί θα πρέπει να υποβάλλονται σε ελάχιστους μόνο ελέγχους. Δεν θα πρέπει να ζητείται από τους οδηγούς εμπορευματικών οχημάτων να προσκομίζουν κανένα άλλο έγγραφο πέραν της αστυνομικής τους ταυτότητας και της άδειας οδήγησης και, αν είναι αναγκαίο, επιστολής από τον εργοδότη. Θα πρέπει να γίνεται αποδεκτή η ηλεκτρονική υποβολή/εμφάνιση εγγράφων.
Δεν θα πρέπει να γίνεται διακριτική μεταχείριση εμπορευματικών οχημάτων ή οδηγών, ανεξάρτητα από την προέλευση και τον προορισμό τους, την ιθαγένεια του οδηγού ή τη χώρα ταξινόμησης του οχήματος.
Δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης, τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να αναστείλουν προσωρινά όλους τους περιορισμούς οδικής πρόσβασης που ισχύουν επί του παρόντος στην επικράτειά τους, όπως απαγορεύσεις κυκλοφορίας τα Σαββατοκύριακα, τη νύχτα και απαγορεύσεις σε συγκεκριμένους τομείς.
Η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν διαδρόμους ασφαλούς διέλευσης για να μπορούν οι ιδιώτες οδηγοί και οι επιβάτες τους, όπως οι εργαζόμενοι στους τομείς της υγείας και των μεταφορών, καθώς και οι πολίτες της ΕΕ που επαναπατρίζονται, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους, να διέρχονται άμεσα και κατά προτεραιότητα μέσω της χώρας σε οποιαδήποτε κατεύθυνση είναι αναγκαία κατά μήκος του δικτύου ΔΕΔ-Μ.
Παράλληλα με αυτή τη διέλευση, θα πρέπει να παραμένουν αυστηρά στην καθορισμένη διαδρομή και να πραγματοποιούν τις απαραίτητες ελάχιστες στάσεις για ανάπαυση Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν, ώστε να διαθέτουν τουλάχιστον έναν λειτουργικό αερολιμένα για πτήσεις επαναπατρισμού και παροχής διεθνούς βοήθειας.
Ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ και πέραν των κρατών μελών της ΕΕ
Έπειτα από τηλεδιάσκεψη μεταξύ των υπουργών μεταφορών της ΕΕ στις 18 Μαρτίου, η Επιτροπή δημιούργησε ένα δίκτυο εθνικών σημείων επαφής και μια πλατφόρμα παροχής πληροφοριών σχετικά με τα εθνικά μέτρα στον τομέα των μεταφορών, τα οποία λαμβάνονται από τα κράτη μέλη ως αντίδραση στον κορωνοϊό. Τα εθνικά σημεία επαφής θα πρέπει να στηρίζουν την αποτελεσματική λειτουργία των “πράσινων λωρίδων” διέλευσης των συνόρων. Οι γειτονικές τρίτες χώρες καλούνται να συνεργαστούν στενά με αυτό το δίκτυο ώστε να διασφαλίζεται η ροή εμπορευμάτων προς όλες τις κατευθύνσεις.
Εφαρμογή των κανόνων για τους εργαζομένους στον τομέα των μεταφορών
Για μη σταματήσουν οι μεταφορές, η Επιτροπή συνιστά στα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση ώστε να διασφαλίσουν την ελεύθερη κυκλοφορία όλων των εργαζομένων που απασχολούνται στις διεθνείς μεταφορές, ανεξαρτήτως τρόπου μεταφοράς. Ειδικότερα, οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών, που δεν εμφανίζουν συμπτώματα, θα πρέπει να απαλλάσσονται από την εφαρμογή κανόνων, όπως οι περιορισμοί των μετακινήσεων και η υποχρεωτική καραντίνα. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να απαιτούν από τους εργαζομένους στον τομέα των μεταφορών να διαθέτουν ιατρικό πιστοποιητικό για να αποδεικνύουν την καλή κατάσταση της υγείας τους.
Για να διαφυλάσσεται η ασφάλεια των εργαζομένων στον τομέα των μεταφορών, χρειάζονται επίσης ενισχυμένα μέτρα υγιεινής και επιχειρησιακά μέτρα σε αερολιμένες, λιμένες, σιδηροδρομικούς σταθμούς και άλλους κόμβους χερσαίων μεταφορών. Η ανακοίνωση της Επιτροπής περιλαμβάνει πλήρη κατάλογο συστάσεων για την προστασία των οδηγών από τον κορωνοϊό.
Τα διεθνώς αναγνωρισμένα πιστοποιητικά επαγγελματικής ικανότητας θα πρέπει να θεωρούνται επαρκή για την απόδειξη της απασχόλησης των εργαζομένων στις διεθνείς μεταφορές. Ελλείψει τέτοιων πιστοποιητικών (δεν τα διαθέτουν όλοι οι οδηγοί διεθνών μεταφορών), θα πρέπει να γίνεται δεκτή επιστολή υπογεγραμμένη από τον εργοδότη.
Όλες αυτές οι αρχές θα πρέπει να ισχύουν επίσης και για τους υπηκόους τρίτων χωρών, εφόσον είναι απαραίτητοι για τη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας εμπορευμάτων εντός της ΕΕ και προς αυτή.
Η πανδημία του κορωνοϊού έχει μείζονες επιπτώσεις, που διαταράσσουν τις μεταφορές και την κινητικότητα στην Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα διατηρείται μέσω εκτεταμένου δικτύου εμπορευματικών μεταφορών, που περιλαμβάνει όλους τους τρόπους μεταφοράς. Οι συνεχείς και αδιάλειπτες χερσαίες, πλωτές και αεροπορικές εμπορευματικές υπηρεσίες έχουν καθοριστική σημασία για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και την αποτελεσματική αντίδρασή της στην τρέχουσα κρίση στον τομέα της δημόσιας υγείας.