Πως θα ήμασταν χωρίς το πλαστικό, ένα από τα πιο συνηθισμένα και ευρέως χρησιμοποιημένα υλικά παντού γύρω μας; Από τις σακούλες των σούπερ μάρκετ ως τα παπούτσια μας κι από τα αυτοκίνητα μας ως τις σωλήνες και τις μονώσεις των ηλεκτρικών καλωδίων, το πλαστικό ή πολυαιθυλένιο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το κυρίαρχο τεχνητό υλικό στον πλανήτη μας, γύρω από το οποίο περιστρέφεται το 1/3 της παγκόσμιας οικονομίας και κυρίως η οικονομία του πετρελαίου.
Αν και το πολυαιθυλένιο κατασκευάστηκε για πρώτη φορά κατά λάθος το 1898 από τον Γερμανό Χανς Φον Πέχμαν (1850-1902), η εμπορική του παραγωγή ξεκίνησε το 1939, ενώ άρχισε να διαδίδεται ευρύτατα μετά από το 1950. Μέσα σε λίγες δεκαετίες μπήκε σχεδόν παντού στη ζωή μας, ενώ τα απόβλητά του διασπάρθηκαν σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Κανονικά, το πολυαιθυλένιο είναι ανακυκλώσιμο υλικό, αλλά μέχρι πρόσφατα ένα πολύ μικρό ποσοστό του ανακυκλώνονταν (λιγότερο από το 5%) από τους εκατοντάδες εκατομμύρια τόνους που παράγονται ετησίως.
Το συγκεκριμένο υλικό δεν είναι βιοαποικοδομήσιμο, αν και φωτοδιασπάται από το φως του ήλιου σε πολύ μικρά κομμάτια, μπαίνοντας έτσι μέσα στην τροφική μας αλυσίδα, και μολύνοντας μας ανεπανόρθωτα, και χρειάζεται μέχρι και χίλια χρόνια ώσπου να διαλυθεί εντελώς. Γι’ αυτό και σε πάρα πολλές χώρες, ακόμη και σε Αφρικανικές, οι πλαστικές σακούλες φορολογούνται ή απαγορεύονται εντελώς. Η Ευρώπη (και μαζί τη και η Ελλάδα, η οποία επέβαλλε φόρο 4 λεπτών ανά πλαστική σακούλα από τη 1η Ιανουαρίου 2018) και η Κίνα κινείται επίσης προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο γιγαντιαίος “πλαστικός σκουπιδότοπος” του βόρειου Ειρηνικού
Υπήρχαν εποχές που όταν ήθελε κάποιος να ξεφορτωθεί να άχρηστα πλαστικά τα έβαζε σε μια φορτηγίδα και τα σκόρπιζε στη θάλασσα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 ειδικοί επιστήμονες ανακάλυψαν πως όλα αυτά τα πλαστικά που ρίχτηκαν στις θάλασσες του πλανήτη μας θα κατέληγαν αργά ή γρήγορα στη Δίνη του Βόρειου Ειρηνικού. Πρόκειται για μια γιγαντιαία θαλάσσια δίνη που δημιουργείται από την περιστροφή της Γης κι από τα ωκεάνια ρεύματα. Η επιβεβαίωση της ύπαρξής της δεν άργησε.
