«Χάθηκε το βρωμερό κουρέλι του φασισμού απ’ την Ακρόπολη. Τούτο το σύνθημα περίμενε η Αθήνα. Η μπαρουτοκαπνισμένη Αθήνα, που γνώρισε την πείνα και το βόλι του κατακτητή, το στιλέτο του προδότη, η αδάμαστη Αθήνα που τρία χρόνια πάλεψε, ξεχύθηκε ζωντανή ανθρωποθάλασσα να διαλαλήσει τη Νίκη της, να γιορτάσει τη λευτεριά της. Πέντε λεφτά φτάσανε για να κολυμπήσει όλη η πόλη στο γαλάζιο. Για ν’ ανέβουν οι ΕΠΟΝίτες στα καμπαναριά και ν’ αντηχήσουν χαρούμενα οι καμπάνες. Διαδηλώσεις που πρώτη φορά βλέπει η Αθήνα ξεχύνονται από παντού. Απ’ το Σύνταγμα ως την Ομόνοια ένα ρεύμα είναι ο κόσμος. Γελούν, δακρύζουν, αγκαλιάζονται. Λευ-τε-ρω-θή-κα-με! Νι-κή-σα-με!» («ΛΕΥΤΕΡΙΑ! ΛΕΥΤΕΡΙΑ! Η ΑΘΗΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ», Ριζοσπάστης, 13.10.1944).
Στις 12 Οκτώβρη 1944 η Αθήνα απελευθερώνεται από το γερμανικό ναζιστικό ζυγό. Μετά από 3,5 χρόνια απόλυτης κτηνωδίας, ο λαός, λυτρωμένος, βγήκε στους δρόμους και γέμισε ασφυκτικά το κέντρο της Αθήνας πανηγυρίζοντας, σε ένα πρωτόγνωρο ξέσπασμα χαράς κι ενθουσιασμού! Ήθελε να αφήσει πίσω του τα φοβερά δεινά της Κατοχής και να αφοσιωθεί απερίσπαστος στα έργα της ειρήνης. Για να φάει επιτέλους λίγο γλυκό ψωμί…
Κι όμως, η ναζιστική Γερμανία, ακόμη και μετά την αποχώρησή της από την Αθήνα, προσπαθούσε να εκδικηθεί την Ελλάδα για την Αντίστασή της στον φασισμό: παρά την «απόρριψη» από τη γερμανική στρατιωτική διοίκηση της εισήγησης να βυθισθεί στο χάος η Ελλάδα τη στιγμή της απελευθέρωσής της, εντούτοις οι Γερμανοί ειδικοί των ανατινάξεων υπονόμευσαν με εκρηκτικά το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (Πάουερ) στο Κερατσίνι, τις λιμενικές εγκαταστάσεις καθώς και άλλα εργοστάσια της περιοχής. Στις 13.12.1944 κι ενώ οι Γερμανοί είχαν ήδη ανατινάξει τη Schell, ο ΕΛΑΣ, με την ηρωική και πολύνεκρη (11 νεκροί και 8 τραυματίες οι ελληνικές απώλειες) Μάχη της Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι, έσωσε την Αττική από την ολοκληρωτική καταστροφή.
Έτσι, το Γ’ Ράιχ συνέχισε, χωρίς διακοπή, από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα της παρουσίας του στην Ελλάδα, την κτηνώδη, εγκληματική του δράση εις βάρος του ελληνικού λαού. Από την μεθοδικά σχεδιασμένη τρομοκρατία της πείνας πέρασε στην τρομοκρατία των Ολοκαυτωμάτων και των ομαδικών εκτελέσεων και στην οργανωμένη λεηλασία του εθνικού πλούτου. Κατέστρεψε ολοσχερώς τη χώρα μας και τις υποδομές της. Υπονόμευσε βάναυσα την αναπτυξιακή της πορεία στερώντας της το δικαίωμα στο μέλλον. Άφησε πίσω του κρανίου τόπο σημαδεύοντας ανεξίτηλα τη γενιά του Πολέμου και της Κατοχής αλλά και τις επόμενες γενιές. Και από την άλλη, η Αντίσταση επαναδιαμόρφωσε τη συλλογική μας συνείδηση, αναδεικνύοντας εκ νέου σε κυρίαρχο πρόταγμα τον αγώνα απέναντι στους δυνάστες του λαού μας. Μέσα από τη μεγαλειώδη Αντίσταση και Θυσία της Ελλάδας ενάντια στον Άξονα γράφτηκε η σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης. Το έθνος και ο λαός μας μπήκαν στην πρωτοπορία της αντιφασιστικής πάλης για την προάσπιση των πανανθρώπινων αξιών της ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Εμβληματικό μνημείο της γερμανικής κτηνωδίας αλλά και της ελληνικής γενναιοψυχίας είναι το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, ο τόπος όπου τελειοποιήθηκε και χρησιμοποιήθηκε στο έπακρο η τρομοκρατία εις βάρος του ελληνικού λαού. Η Ηλέκτρα Αποστόλου, η Λέλα Καραγιάννη, η Ηρώ Κωνσταντοπούλου και ο Ναπολέων Σουκατζίδης ήταν μερικοί μόνο από τους χιλιάδες εκλεκτούς αγωνιστές, που μαρτύρησαν στο ελληνικό Νταχάου. Το κολαστήριο του Χαϊδαρίου, και ιδίως το Μπλοκ 15, χώρο απομόνωσης και βασανισμού των πιο γενναίων και ανθεκτικών αγωνιστών, επέλεξε να επισκεφθεί ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας κ. Σταινμάγιερ. Σκοπός του, όπως δήλωσε, να τιμήσει τη μνήμη όσων υπέφεραν αλλά, κυρίως, να ζητήσει συγγνώμη για τα εγκλήματα του Γ’ Ράιχ στην Ελλάδα. Μία κίνηση υψηλού συμβολισμού από τον πρώτο πολίτη της δημοκρατικής Γερμανίας, που έμεινε όμως ανολοκλήρωτη και κινδυνεύει να αποδειχθεί ανειλικρινής και υποκριτική, κυριολεκτικά «πουκάμισο αδειανό», εάν δεν συνοδευθεί από πράξεις αποζημίωσης, επανόρθωσης, αποκατάστασης!
