1968, H πρώτη εντύπωση

Ο Δημήτρης Καρύδας γράφει στο προσωπικό του blog για τις εντυπώσεις του από την ταινία «1968» και δίνει τα εύσημα στους συντελεστές της.

Η ΑΕΚ κατά πάσα βεβαιότητα δεν θα κερδίσει φέτος το πρωτάθλημα μπάσκετ. Προφανώς, δεν θα το κερδίσει και κανένα από τα επόμενα λίγα χρόνια. Ο πρόεδρος της Μάκης Αγγελόπουλος όμως μπορεί να βάλει το πρώτο τρόπαιο που κέρδισε στο γραφείο του και να είναι χαρούμενος από χθες το βράδυ. Το κατάφερε με τη δημιουργία (και την πρώτη ανεπίσημη προβολή χθες βράδυ στον κινηματογράφο Παλάς) της ταινίας «1968, Κέρδισαν γιατί δεν μπορούσαν να χάσουν». Και μπορεί να είναι ήσυχος ότι αφήνει μια παρακαταθήκη που δεν αφορά στενά τους φιλάθλους ή τους φίλους της ΑΕΚ αλλά επεκτείνεται σε όλο το εύρος του ελληνικού μπάσκετ και κατ΄ επέκταση του ελληνικού αθλητισμού. Και μπορεί με την άποψη μου να διαφωνήσουν οι απανταχού ΑΕΚτζήδες αλλά αρκεί και μια κινηματογραφική ταινία για να κερδίσεις ένα πρωτάθλημα. Διαφορετικό και ενδεχόμενα πολύ πιο σημαντικό.

Το 1968 έρχεται πλέον να προστεθεί στις λιγοστές δημιουργίες τέχνης που αφορούν τον ελληνικό αθλητισμό. Και θα αποτελέσει σημείο μόνιμης και σταθερής αναφοράς όλα τα επόμενα χρόνια και τις δεκαετίες. Χθες βράδυ, στο Παλάς συγκεντρώθηκε ένα μεγάλο μέρος της οικογένειας της μπασκετικής ΑΕΚ με όλες τις γενιές παρούσες και ένα ακόμη μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού μπάσκετ. Η έκπληξη της βραδιάς ήταν η παρουσία και των αντιπάλων της ΑΕΚ στον αξέχαστο τελικό του 1968, οι παίκτες της Σλάβια Πράγας με εξαίρεση τον θρυλικό Γίρι Ζίντεκ που αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας και φυσικά όσους δεν είναι πια στη ζωή.

Αφήνοντας στην άκρη τα γενικά στοιχεία ας πάμε στα ειδικά και όσα αφορούν στην ταινία. Ο Τάσος Μπουλμέτης χρειάστηκε μια διετία γυρισμάτων, έρευνας και μοντάζ για να ολοκληρώσει τη δημιουργία του. Και σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό πέτυχε το στόχο του. Έφτιαξε μια άρτια σκηνοθετημένη ταινία που κατάφερε να προσεγγίσει με αγάπη, προσοχή και πολύ ειλικρίνεια τον άθλο της ΑΕΚ. Δίπλα και παράλληλα στον μύθο έφτιαξε μια σειρά από παράλληλες ιστορίες που άλλες βγάζουν αυθόρμητο γέλιο και άλλες συγκινούν αλλά καταφέρνουν και δίνουν πιστά τον παλμό της δύσκολης εποχής, ένα χρόνο μετά την επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα. Εξαιρετική σκηνοθεσία, γρήγορος ρυθμός που είχε ως ένα επιπλέον «συν» πολύ δυνατές ερμηνείες από ένα επίλεκτο καστ ηθοποιών που περιλάμβανε και μερικές παρουσίες-έκπληξη όπως αυτή του Γιώργου Μητσικώστα σε ένα μικρό χαρακτηριστικό ρόλο.  Και κυρίως η παρουσία του Βασίλη Γεωργίου σε ρόλο συνδέσμου με το τότε και το σήμερα. Ο Γεωργίου κράτησε με τέλειο τρόπο τον ρόλο του αφηγητή ενώ η χαρακτηριστική all-time classic περιγραφή του τελικού απογειώνει την ταινία.

Η μουσική της ταινίας δεν μπορούσε να είναι κάτι λιγότερο από υπέροχη αφού την επιμελήθηκε η μετρ του είδους Ευανθία Ρεμπούτσικα.

Αν υπάρχει μια αλλά σοβαρή ένσταση έχει να κάνει με τη σεναριακή δομή της ταινίας. Ο Μπουλμέτης είχε μπροστά του πολλά δεδομένα: Ένα τελικό, δύο χρόνια συνεντεύξεων με τους πρωταγωνιστές της ιστορίας του τελικού, μια παράλληλη μυθοπλασία, τα δικά του βιώματα ως Πολίτης, ΑΕΚτζής και παρολίγο μπασκετμπολίστας (όπως αποκάλυψε ο ίδιος με αυτοσαρκασμό την προσπάθεια του να παίξει σε δύο όλα κι όλα παιχνίδια του Αμαρουσίου). Προσπάθησε λοιπόν να παντρέψει όλα αυτά τα στοιχεία σε ένα μείγμα με αποτέλεσμα η όλη σεναριακή δομή να είναι ίσως το μοναδικό τρωτό σημείο της ταινίας. Δεν έφτιαξε ένα ατόφιο ντοκιμαντέρ παρότι είχε όλα τα εχέγγυα: Τις εικόνες από ολόκληρο σχεδόν τον τελικό που κανείς δεν είχε δει αφού μέχρι τώρα ξέραμε ότι διασώζονται μόνο μερικά λεπτά. Τις μαρτυρίες των παικτών της ΑΕΚ όπου για δεύτερη φορά είδαμε ανέκδοτα στοιχεία για τον τελικό (η πρώτη ήταν σε ένα αφιέρωμα της Nova και στα Legend stories) όπου ξετυλίχθηκε και όλο το παρασκήνιο του μεγάλου αγώνα: Από τα γούρια του Γιώργου Αμερικάνου μέχρι τις μεθόδους που οδήγησαν στη διεξαγωγή του παιχνιδιού στην Αθήνα. Δεν έφτιαξε λοιπόν ένα ατόφιο ρεπορτάζ αλλά το πάντρεψε με πολλά στοιχεία μυθοπλασίας, παράλληλες ιστορίες και ένα σύνδεσμο με ιστορικά στοιχεία που αφορούσαν στα κοινωνικά-πολιτικά γεγονότα της εποχής αλλά και την προσφυγιά, τον ξεριζωμό των Ελλήνων το 1922 από τη Σμύρνη και την ίδρυση της ΑΕΚ. Στο τέλος, όμως (και μόνο από σεναριακή σκοπιά) το 1968 δεν είναι ούτε ντοκιμαντέρ, ούτε μυθοπλασία αλλά κάτι που μοιάζει με ένα υβρίδιο. Είδαμε λιγότερες αθλητικές σκηνές, δόθηκαν λιγοστά στοιχεία για τις ζωές και τον χαρακτήρα των παικτών της ΑΕΚ κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει το κάτι παραπάνω της ιστορίας. Ειδικά από τη στιγμή που η πιο δυνατή σκηνή της ταινίας είναι αυτή όπου ο Γιώργος Μόσχος στη διάρκεια ενός τσακωμού με τον Γιώργο Αμερικάνο του αποκαλύπτει μπροστά σε όλη την ομάδα ότι πάσχει από καρκίνο.

Σε γενικές γραμμές: Το 1968 μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική αφετηρία για να δούμε την τέχνη να παντρεύεται με τις τέχνες. Σε ένα φτωχό από ανάλογες προσπάθειες ελληνικό σύμπαν ( η τελευταία αθλητική ταινία σημείο αναφοράς ήταν Η φανέλα με το 9 που κυκλοφόρησε το 1988 βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Μένη Κουμανταρέα) το 1968 μπορεί να δώσει το έναυσμα για ανάλογες δημιουργίες. Και από αυτή την έννοια ο Τάσος Μπουλμέτης και ο Μάκης Αγγελόπουλος έδωσαν ένα πρωτάθλημα στην ΑΕΚ, στον ελληνικό κινηματογράφο και στην ανύπαρκτη αθλητική κουλτούρα της χώρας. 


Σχολιασμός

Γράψτε το σχόλιό σας

ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΕΠΩΝΥΜΙΑ: NOVA TELECOMMUNICATIONS & MEDIA ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (δ.τ. NOVA M.A.E.)

ΑΦΜ: 099936189, ΔΟΥ ΦΑΕ ΑΘΗΝΩΝ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΑΘΗΝΩΝ 106, ΑΘΗΝΑ, 104 42

ΤΗΛ: 210-6158000, E-MAIL: info@novasports.gr

ΙΔΙΟΚΤΗΤΡΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: NOVA M.A.E. ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ “UNITED GROUP OF COMPANIES”

ΝΟΜΙΜΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΙΛΒΕΣΤΡΙΑΔΟΥ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΙΛΒΕΣΤΡΙΑΔΟΥ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΙΩΡΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΔΟΥΚΑΣ

ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΜΕΑ (DOMAIN NAME): NOVA M.A.E.