Η σεζόν που ολοκληρώνεται απόψε στη Βαρσοβία με τον τελικό Ντνίπρο Ντνιπροπετρόφσκ – Σεβίλλης είναι η 44η στην ιστορία της διοργάνωσης που εδώ και μερικά χρόνια γνωρίζουμε ως Γιουρόπα Λιγκ.
Ο θεσμός, πέρασε από χίλια κύματα προκειμένου να φτάσει στη μορφή και το όνομα που τον ξέρουμε σήμερα, αποτελώντας πλέον έναν εναλλακτικό δρόμο για τη συμμετοχή στο Τσάμπιονς Λιγκ.
Η ιστορία του ξεκινά το 1955 ως Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, έπειτα από μία ιδέα του Ελβετού Έρνστ Τόμεν, του Ιταλού Οτάβιο Μπαράσι και του τότε γενικού γραμματέα της αγγλικής ομοσπονδίας Στάνλεϊ Ράους. Αρχικά συμμετείχαν ομάδες που εκπροσωπούσαν πόλεις οι οποίες διοργάνωναν διεθνείς εκθέσεις, με την πρώτη διοργάνωση να ξεκινά το 1955 και να ολοκληρώνεται…τρία χρόνια αργότερα, με την εκπρόσωπο της Βαρκελώνης (δηλαδή ουσιαστικά τη Μπαρτσελόνα) να αναδεικνύεται τροπαιούχος.
Το όνομα και η μορφή της διοργάνωσης διατηρήθηκαν μέχρι το 1971, με την ΟΥΕΦΑ να την παίρνει υπό την αιγίδα της και να τη «βαπτίζει» με το όνομά της. Από τότε απονέμεται και το τρόπαιο που γνωρίζουμε σήμερα, δημιούργημα του μιλανέζικου εργαστηρίου Μπερτόνι.
Σε αυτή τη μορφή της διοργάνωσης, συμμετείχαν οι ομάδες που τερμάτιζαν δεύτερες στα εθνικά τους πρωταθλήματα (εκτός αν κατακτούσαν το Κύπελλο, οπότε έπαιζαν στο πάλαι ποτέ Κυπελλούχων), με τον τελικό να είναι διπλός μέχρι το 1997.
Από το 1997-98 καθιερώθηκε ο μονός τελικός, ενώ με την έλευση του 21ου αιώνα και την κατάργηση του Κυπελλούχων, μεταφέρθηκαν εκεί και οι ομάδες που κατακτούν τα εγχώρια Κύπελλα, κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα.
Από τη σεζόν 2004-05, η ΟΥΕΦΑ προχώρησε σε αλλαγή του συστήματος διεξαγωγής με καθιέρωση φάσης ομίλων, προκειμένου να αυξηθούν τα έξοδα των ομάδων που συμμετείχαν. Το 2009-10 το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ μας…άφησε χρόνους και έδωσε τη θέση του στο Γιουρόπα Λιγκ, με τη συμμετοχή και των ομάδων που τερματίζουν τρίτες στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ.
Από φέτος, η ΟΥΕΦΑ αποφάσισε να δώσει άλλο ένα κίνητρο στους συλλόγους για να δώσουν μεγαλύτερη σημασία στη διοργάνωση, χαρίζοντας στον νικητή ένα εισιτήριο για σαφώς πιο «χρυσοφόρο» Τσάμπιονς Λιγκ.
Έτσι, όποια από τις δύο ομάδες κερδίσει απόψε, δεν θα έχει την ευκαιρία να υπερασπιστεί τον τίτλο της, καθώς θα κουνήσει απ’ ευθείας το «σεντόνι» στους ομίλους.
Όσον αφορά τις «βασίλισσες» του θεσμού, η Σεβίλλη έχει την ευκαιρία απόψε να γίνει η πρώτη ομάδα που κατακτά το τρόπαιο για τέταρτη φορά, καθώς μέχρι στιγμής είναι στις τρεις κατακτήσεις μαζί με Γιουβέντους, Ίντερ και Λίβερπουλ.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΤΕΛΙΚΟΙ
Όλοι οι προηγούμενοι τελικοί του Κυπέλλου Εκθέσεων/ Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ/ Γιουρόπα Λιγκ. Με κεφαλαία γράμματα οι νικήτριες ομάδες.
ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΚΘΕΣΕΩΝ
1958: ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ-Λονδίνο 2-2, 6-0*
1959: ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ -Μπέρμιγχαμ 0-0, 4-1
1960: Δεν έγινε
1961: ΡΟΜΑ-Μπέρμιγχαμ 2-2, 2-0
1962: ΒΑΛΕΝΘΙΑ-Μπαρτσελόνα 6-2, 1-1
1963: ΒΑΛΕΝΘΙΑ-Ντιναμό Ζάγκρεμπ 1-2, 2-0
1964: ΣΑΡΑΓΟΣΑ-Βαλένθια 2-1
1965: ΦΕΡΕΝΤΣΒΑΡΟΣ-Γιουβέντους 1-0 (στο Τορίνο)
1966: ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ-Σαραγόσα 0-1, 4-2
1967: ΝΤΙΝΑΜΟ ΖΑΓΚΡΕΜΠ-Λιντς 2-0, 0-0
1968: ΛΙΝΤΣ-Φερεντσβάρος 1-0, 0-0
1969: ΝΙΟΥΚΑΣΤΛ-Ουίπεστ 3-0, 3-2
1970: ΑΡΣΕΝΑΛ-Αντερλεχτ 1-3, 3-0
1971: ΛΙΝΤΣ-Γιουβέντους 2-2, 1-1
ΚΥΠΕΛΛΟ UEFA
1972: ΤΟΤΕΝΑΜ-Γουλβς 2-1, 1-1
1973: ΛΙΒΕΡΠΟΥΛ-Γκλάντμπαχ 3-0, 0-2
1974: ΦΕΓΕΝΟΡΝΤ-Τότεναμ 2-2, 2-0
1975: ΓΚΛΑΝΤΜΠΑΧ-Τβέντε 0-0, 5-1
1976: ΛΙΒΕΡΠΟΥΛ-Μπριζ 3-2, 1-1
1977: ΓΙΟΥΒΕΝΤΟΥΣ-Αθλέτικ Μπιλμπάο 1-0, 1-2
1978: ΑΪΝΤΧΟΦΕΝ-Μπαστιά 0-0, 3-0
1979: ΓΚΛΑΝΤΜΠΑΧ-Ερυθρός Αστέρας 1-1, 1-0
1980: ΑΙΝΤΡΑΧΤ-Γκλάντμπαχ 2-3, 1-0
1981: ΙΠΣΟΥΪΤΣ-Αλκμααρ 3-0, 2-4
1982: ΓΚΕΤΕΜΠΟΡΓΚ-Αμβούργο 1-0, 3-0
1983: ΑΝΤΕΡΛΕΧΤ-Μπενφίκα 1-0, 1-1
1984: ΤΟΤΕΝΑΜ-Αντερλεχτ 1-1, 1-1 (4-3 στα πέναλτι)
1985: ΡΕΑΛ-Βιντεότον 3-0, 0-1
1986: ΡΕΑΛ-Κολονία 5-1, 0-2
1987: ΓΚΕΤΕΜΠΟΡΓΚ-Νταντί Γιουνάιτεντ 1-0, 1-1
1988: ΛΕΒΕΡΚΟΥΖΕΝ-Εσπανιόλ 3-0, 0-3 (3-2 στα πέναλτι)
1989: ΝΑΠΟΛΙ-Στουτγκάρδη 2-1, 3-3
1990: ΓΙΟΥΒΕΝΤΟΥΣ-Φιορεντίνα 3-1, 0-0
1991: ΙΝΤΕΡ-Ρόμα 2-0, 0-1
1992: ΑΓΙΑΞ-Τορίνο 0-0, 2-2
1993: ΓΙΟΥΒΕΝΤΟΥΣ-Ντόρτμουντ 3-1, 3-1
1994: ΙΝΤΕΡ-Σάλτσμπουργκ 1-0, 1-0
1995: ΠΑΡΜΑ-Γιουβέντους 1-0, 1-1
1996: ΜΠΑΓΕΡΝ-Μπορντό 2-0, 3-1
1997: ΣΑΛΚΕ-Ιντερ 1-0, 0-1 (4-1 στα πέναλτι)
1998 Παρίσι: ΙΝΤΕΡ-Λάτσιο 3-0
1999 Μόσχα: ΠΑΡΜΑ-Μαρσέιγ 3-0
2000 Κοπεγχάγη: ΓΑΛΑΤΑΣΑΡΑΪ-Αρσεναλ 0-0 (4-1 στα πέναλτι)
2001 Ντόρτμουντ: ΛΙΒΕΡΠΟΥΛ-Αλαβες 4-4 (5-4 στην παράταση)
2002 Ρότερνταμ: ΦΕΓΕΝΟΡΝΤ-Ντόρτμουντ 3-2
2003 Σεβίλλη: ΠΟΡΤΟ-Σέλτικ 2-2 (3-2 στην παράταση)
2004 Γκέτεμποργκ: ΒΑΛΕΝΘΙΑ-Μαρσέιγ 2-0
2005 Λισσαβόνα: ΤΣΣΚΑ ΜΟΣΧΑΣ-Σπόρτινγκ Λισ. 3-1
2006 Αϊντχόφεν: ΣΕΒΙΛΛΗ-Μίντλεσμπρο 4-0
2007 Γλασκώβη: ΣΕΒΙΛΛΗ-Εσπανιόλ 1-1 (2-2 στην παράταση, 3-1 στα πέναλτι)
2008 Μάντσεστερ: ΖΕΝΙΤ ΑΓ.ΠΕΤΡ.-Ρέιντζερς 2-0
2009 Κων/πολη: ΣΑΧΤΑΡ ΝΤΟΝΕΤΣΚ-Βέρντερ Βρ. 1-1 (2-1 στην παράταση)
ΓΙΟΥΡΟΠΑ ΛΙΓΚ
2010 Αμβούργο : ΑΤΛΕΤΙΚΟ ΜΑΔΡΙΤΗΣ-Φούλαμ 1-1 (2-1 στην παράταση)
2011 Δουβλίνο: ΠΟΡΤΟ-Μπράγκα 1-0
2012 Βουκουρέστι: ΑΤΛΕΤΙΚΟ ΜΑΔΡΙΤΗΣ-Αθ.Μπιλμπάο 3-0
2013 Άμστερνταμ: Μπενφίκα – ΤΣΕΛΣΙ 1-2
2014 Τορίνο: ΣΕΒΙΛΛΗ – Μπενφίκα 0-0 (στην παράταση, 4-2 στα πέναλτι)
*Η πρώτη διοργάνωση ξεκίνησε το 1955 και ολοκληρώθηκε το 1958. Η Μπαρτσελόνα εκπροσώπησε τη Βαρκελώνη και φορούσε τα χρώματα της πόλης και όχι του συλλόγου.
ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΑΝΑ ΣΥΛΛΟΓΟ*
3 τίτλοι: Γιουβέντους, Ίντερ, Λίβερπουλ, Σεβίλλη
2 τίτλοι: Γκλάντμπαχ, Τότεναμ, Φέγενορντ, Γκέτεμποργκ, Ρεάλ Μ., Πάρμα, Πόρτο, Ατλέτικο Μ.
1 τίτλος: Άντερλεχτ, Αϊντχόφεν, Άιντραχτ Φρ., Ίπσουιτς, Λεβερκούζεν, Νάπολι, Άγιαξ, Μπάγερν Μ., Σάλκε, Γαλατάσαραϊ, Βαλένθια, ΤΣΣΚΑ Μ., Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης, Σαχτάρ Ντόνετσκ, Τσέλσι.
ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΑΝΑ ΧΩΡΑ *
9 τίτλοι: Ιταλία
8 τίτλοι: Ισπανία
7 τίτλοι: Αγγλία
6 τίτλοι: Γερμανία
4 τίτλοι: Ολλανδία
2 τίτλοι: Πορτογαλία, Σουηδία, Ρωσία
1 τίτλος: Βέλγιο, Τουρκία, Ουκρανία
* Από τη σεζόν 1971-1972 και την καθιέρωση του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ.