Όταν η ΑΕΚ αψήφισε τις βόμβες… (video)

Ημέρα δοξασμένης μνήμης είναι η 7η Απριλίου για την ΑΕΚ! Πριν ακριβώς είκοσι χρόνια, τη Μεγάλη Τετάρτη, 7 Απριλίου του 1999, εν μέσω των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών στη Σερβία, η “Ένωση” έδωσε έναν αξέχαστο φιλικό αγώνα στο Βελιγράδι με αντίπαλο την Παρτιζάν, στέλνοντας έτσι μήνυμα ειρήνης στην υφήλιο και ταυτόχρονα συμπαράστασης σε έναν αδερφό λαό, που τότε δοκιμαζόταν σκληρά.

Με εμπνευστή του εγχειρήματος τον Δημήτρη Μελισσανίδη και με τη συμμετοχή της μεγάλης πλειοψηφίας των παικτών και των μελών του ποδοσφαιρικού τμήματος, η ΑΕΚ έκανε ένα ταξίδι γεμάτο κινδύνους. Ανάμεσα στους “κίτρινους” κι ο τότε τερματοφύλακας του Απόλλωνα, Νίκος Κουρκούνας, αλλά και φίλαθλοι, συνοδοί, δημοσιογράφοι, αλλά και εξέχουσες προσωπικότητες εκτός ποδοσφαίρου, όπως ο Μανώλης Γλέζος, που το 1941 είχε κατεβάσει τη ναζιστική σβάστικα από την Ακρόπολη. Συνολικά, πέντε πούλμαν αποτελούσαν την ελληνική αποστολή, που ταξίδευσε στο βομβαρδισμένο Βελιγράδι μέσω Βουδαπέστης.

Τρεις φορές σταμάτησε το κομβόι στο δρόμο για τη σέρβικη πρωτεύουσα. Μία, όταν πέρασε τα σύνορα. Εκεί, οι Σέρβοι που υποδέχτηκαν τα πούλμαν πρόσφεραν νερό κι αλάτι στους ταξιδιώτες, σύμβολο της σέρβικης φιλοξενίας. Το ίδιο συνέβη και στο επίσης βομβαρδισμένο Νόβισαντ, όπου ο κόσμος ανέμιζε μαζί σέρβικες και ελληνικές σημαίες. Το σκηνικό επαναλήφθηκε και στην πόλη Σουμπότιτσα. 

Στο Βελιγράδι επί της υποδοχής ήταν ο τότε Σέρβος Πρόεδρος, Μίλαν Μιλουτίνοβιτς, ο οποίος εξέφρασε επισήμως τη συγκίνηση και τις ευχαριστίες του σέρβικου λαού κι ευχήθηκε να τελειώσει γρήγορα το κακό.

Πριν ξεκινήσει το παιχνίδι, οι ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων μπήκαν μαζί στο γήπεδο, κρατώντας ένα πανό που έγραφε «NATO stop the war, stop the bombing» και φορώντας στις φανέλες τους τον χαρακτηριστικό στόχο.

Στις κερκίδες, οι 15.000 Σέρβοι φίλαθλοι φώναζαν συνθήματα υπέρ της ΑΕΚ και της Ελλάδας στα ελληνικά, ενώ οι φίλοι της “Ένωσης” απαντούσαν με συνθήματα υπέρ της Παρτιζάν και της Σερβίας στα σέρβικα. Βεβαίως, ακούστηκαν δυνατά και οι Εθνικοί Ύμνοι των δύο χωρών από τους παρεβρισκόμενους.

Πρέπει να σημειωθεί ότι είχαν πουληθεί και τα 40.000 εισιτήρια, που εκδόθηκαν για το παιχνίδι, όμως, ο κόσμος ήταν λιγότερος στις κερκίδες, διότι υπήρχε έλλειψη καυσίμων και δεν ήταν εύκολες οι μετακινήσεις. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι εκείνη η ημέρα ήταν η μοναδική από την έναρξη του πολέμου, που δεν ακούστηκαν οι σειρήνες στο Βελιγράδι. Άρχισαν και πάλι, όταν έπεσε το σκοτάδι…

Ο αγώνας που ακολούθησε, δεν έληξε ποτέ. Στο 68ο, κι ενώ το σκορ ήταν 1-1 (σκόρερ, για την ιστορία, οι Ματέγια Κέζμαν και Πάρης Ζουμπούλης), οι οπαδοί των δύο ομάδων έκαναν ειρηνική εισβολή και διέκοψαν την αναμέτρηση. Σέρβοι και Έλληνες έγιναν μια αγκαλιά, με τους πρώτους να ευγνωμονούν τους δεύτερους γι’ αυτή την πράξη αδελφοσύνης και αυταπάρνησης.

Αμέσως μετά, η ελληνική αποστολή μπήκε στα πούλμαν για να προλάβει να περάσει τα σερβο-ουγγρικά σύνορα πριν νυχτώσει και οι ντόπιοι προετοιμάστηκαν για μια ακόμα (από τις συνολικά 78) νύχτες στα καταφύγια, αφού οι βομβαρδισμοί άρχιζαν όταν έπεφτε το σκοτάδι. Μαζί με την αποστολή επέστρεψε και η κόρη του προπονητή της Παρτιζάν, Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς, καθώς έπεισε τους ανθρώπους της ΑΕΚ να την πάρουν μαζί τους στην Ελλάδα για να γλιτώσει τους βομβαρδισμούς. 

Στο ημίχρονο του αγώνα, που νικήτρια ανέδειξε την ειρήνη, η ελληνική αντιπροσωπεία φύτεψε συμβολικά μια ελιά από την Αρχαία Ολυμπία στο κέντρο του γηπέδου, ενώ οι ποδοσφαιριστές της ΑΕΚ στα αποδυτήρια, έδωσαν κόκκινα αυγά, τσουρέκια και λαμπάδες στους παίκτες της Παρτιζάν.

Η κίνηση της ΑΕΚ ευαισθητοποίησε την παγκόσμια κοινή γνώμη. Η μεγάλη ισπανική αθλητική εφημερίδα Marca έγραφε την άλλη μέρα: “Απίστευτο, μια Ελληνική ομάδα πήγε να παίξει ποδόσφαιρο στα χαρακώματα”. Η γερμανική Bild από την πλευρά της τόνισε: “Η ΑΕΚ πήγε να παίξει εναντίον της Παρτιζάν, με το σύνθημα έξω ο πόλεμος από τη Γιουγκοσλαβία”. Η ιταλική Gazzetta σημείωσε: “Παιχνίδι-παρένθεση στον πόλεμο με ειρηνευτικό χαρακτήρα”.  Στη Σερβία, εφημερίδα “Sport” είχε τίτλο: “Αδέλφια με αδέλφια, κόντρα στον πόλεμο”. Αντίστοιχα, η “Sportski Zurnal” έγραψε: “Ανάσανε η ειρήνη”.

Για την ιστορία, αυτοί που πήραν μέρος στο παιχνίδι ήταν:

ΠΑΡΤΙΖΑΝ (προπονητής Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς, ο οποίος παρακολούθησε το παιχνίδι φορώντας κασκόλ της ΑΕΚ): Νταμιάνοβιτς, Κράσοβιτς, Σάβιτς, Σανόγεβιτς, Στογιάνοβιτς, Βούκοβιτς, Ιλιτς, Ίβιτς, Μπιέκοβιτς, Τόμιτς, Κέζμαν.

ΑΕΚ (προπονητής Όλεγκ Μπλαχίν): Ατματσίδης (29’ Μιχαηλίδης – 40’ Κουρκούνας), Κοπιτσής (40’ Κωστένογλου), Μπαμπούνσκι (42’ Καψής) Καλιτζάκης, Τσέκολι (46’ Ζήκος), Κατσαβός, Σαβέβσκι (32’ Κασάπης), Μαλαδένης, Μιλοβάνοβιτς, Ζουμπούλης, Νικολαΐδης.