Εκατό χρόνια ιστορίας συμπληρώνει φέτος το Κόπα Αμέρικα, η παλαιότερη διοργάνωση εθνικών ομάδων στην ιστορία του ποδοσφαίρου.
Ο τρόπος διεξαγωγής του τουρνουά από την πρώτη διοργάνωση του 2016 πέρασε από πολλές μορφές. Αρχικά είχε τη μορφή πρωταθλήματος με το όνομα «Ποδοσφαιρικό Πρωτάθλημα Νότιας Αμερικής» (Campeonato Sudamericano de Fútbol) με νικήτρια ομάδα να αναδεικνύεται αυτή που συγκέντρωνε περισσότερους βαθμούς. Στη συνέχεια διεξήχθη με μορφή πλέι – οφ για να καταλήξουμε στη σημερινή μορφή, με φάση ομίλων και στη συνέχεια παιχνίδια νοκ – άουτ. Για πρώτη φορά φέτος, για να τιμηθεί η επέτειος των 100 χρόνων από την ίδρυση της CONMEBOL (Συνομοσπονδία Ν. Αμερικής), στη διοργάνωση θα συμμετάσχουν οι 10 ομάδες της Συνομοσπονδίας και έξι προσκεκλημένες από την υπόλοιπη ήπειρο (η διοργανώτρια ΗΠΑ και οι Μεξικό, Κόστα Ρίκα, Τζαμάικα, Αϊτή και Παναμάς).
Οι νικητές στις πρώτες «εκδόσεις» της διοργάνωσης:
Οικοδέσποινα. . . . . . . . . . . .Νικήτρια
1916: Αργεντινή. . . . . . . . . . . .Ουρουγουάη
1917: Ουρουγουάη. . . . . . . . . .Ουρουγουάη
1919: Βραζιλία. . . . . . . . . . . . .Βραζιλία
1920: Χιλή. . . . . . . . . . . . . . . . Ουρουγουάη
1921: Αργεντινή. . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1922: Βραζιλία. . . . . . . . . . . . .Βραζιλία
1923: Ουρουγουάη. . . . . . . . . .Ουρουγουάη
1924: Ουρουγουάη. . . . . . . . . Ουρουγουάη
1925: Αργεντινή. . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1926: Χιλή. . . . . . . . . . . . . . . . Ουρουγουάη
1927: Περού. . . . . . . . . . . . . . . Αργεντινή
1929: Αργεντινή. . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1935: Περού. . . . . . . . . . . . . . .Ουρουγουάη
1937: Αργεντινή. . . . . . . . . . . Αργεντινή
1939: Περού. . . . . . . . . . . . . . .Περού
1941: Χιλή. . . . . . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1942: Ουρουγουάη. . . . . . . . .Ουρουγουάη
1945: Χιλή. . . . . . . . . . . . . . . Αργεντινή
1946: Αργεντινή. . . . . . . . . . .Αργεντινή
1947: Εκουαδόρ. . . . . . . . . . . Αργεντινή
1949: Βραζιλία. . . . . . . . . . . .Βραζιλία
1953: Περού. . . . . . . . . . . . . .Παραγουάη
1955: Χιλή. . . . . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1956: Ουρουγουάη. . . . . . . . .Ουρουγουάη
1957: Περού. . . . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1959: Αργεντινή. . . . . . . . . . Αργεντινή
1963: Βολιβία. . . . . . . . . . . .Βολιβία
1967: Ουρουγουάη. . . . . . . . Ουρουγουάη
Οι τελικοί του Κόπα Αμέρικα:
Χρονιά | Νικήτρια | Σκορ | Φιναλίστ |
1975 | Περού | 0 – 1 2 – 0 1 – 0 | Κολομβία |
1979 | Παραγουάη | 3 – 0 0 – 1 0 – 0 | Χιλή |
1983 | Ουρουγουάη | 2 – 0 1 – 1 | Βραζιλία |
1987 | Ουρουγουάη | 1 – 0 | Χιλή |
1989 | Βραζιλία | 1 – 0 | Ουρουγουάη |
1991 | Αργεντινή | 3 – 2 | Βραζιλία |
1993 | Αργεντινή | 2 – 1 | Μεξικό |
1995 | Ουρουγουάη | 1 – 1 5-3 πέναλτι | Βραζιλία |
1997 | Βραζιλία | 3 – 1 | Βολιβία |
1999 | Βραζιλία | 3 – 0 | Ουρουγουάη |
2001 | Κολομβία | 1 – 0 | Μεξικό |
2004 | Βραζιλία | 2 – 2 4-2 πέναλτι | Αργεντινή |
2007 | Βραζιλία | 3-0 | Αργεντινή |
2011 | Ουρουγουάη | 3-0 | Παραγουάη |
2015 | Xιλή | 0-0 παρ. (4-1 πεν.) | Αργεντινή |
Η Ουρουγουάη βρίσκεται στην πρώτη θέση στη λίστα με τις ομάδες που έχουν κατακτήσει περισσότερες φορές το τρόπαιο στο Κόπα Αμέρικα, έχοντας πανηγυρίσει 15 φορές , με τελευταία το 2011.
Η Αργεντινή είναι στη δεύτερη θέση με 14 κατακτήσεις, με τελευταία όμως το 1993. Στην τρίτη θέση η Βραζιλία με 7 τρόπαια, από τα οποία τα τέσσερα στις τελευταίες επτά. διοργανώσεις. Από τις δέκα ομάδες της CONMEBOL, οι μόνες που δεν το έχουν κερδίσει είναι ο Ισημερινός και η Βενεζουέλα. Από τις «προσκεκλημένες» χώρες, πιο επιτυχημένο είναι το Μεξικό με εννέα συμμετοχές και δύο δεύτερες θέσεις.
Αναλυτικά η «Χρυσή Βίβλος» της διοργάνωσης:
Αριθμός τίτλων | χώρα | Χρονιά |
15 φορές | Ουρουγουάη | 1916, 1917, 1920, 1923, 1924, 1926, 1935, 1942, 1956, 1959, 1967, 1983, 1987, 1995, 2011 |
14 φορές | Αργεντινή | 1921, 1925, 1927, 1929, 1937, 1941, 1945, 1946, 1947, 1955, 1957, 1959, 1991, 1993 |
8 φορές | Βραζιλία | 1919, 1922, 1949, 1989, 1997, 1999, 2004, 2007 |
2 φορές | Παραγουάη | 1953, 1979 |
2 φορές | Περού | 1939, 1975 |
1 φορά | Βολιβία | 1963 |
1 φορά | Κολομβία | 2001 |
1 φορά | Χιλή | 2015 |
Οι τροπαιούχοι Προπονητές
Προπονητής. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ομάδα
1975: Μάρκος Καλδερόν. . . . . . . . . . Περού
1979: Ρανούλφο Μιράντα. . . . . . . . . .Παραγουάη
1983: Ομαρά Μποράς. . . . . . . . . . . . .Ουρουγουάη
1987: Ρομπέρτο Φλέιτας. . . . . . . . . . .Ουρουγουάη
1989: Σεμπαστιάο Λασαρόνι. . . . . . . Βραζιλία
1991: Άλφιο Μπασίλε. . . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1993: Άλφιο Μπασίλε. . . . . . . . . . . . .Αργεντινή
1995: Έκτορ Νούνιες. . . . . . . . . . . . . Ουρουγουάη
1997: Μάριο Ζαγκάλο. . . . . . . . . . . . Βραζιλία
1999: Βαντερλέι Λουξεμπούργο. . . . . . Βραζιλία
2001: Φρανσίσκο Ματουράνα. . . . . . .Κολομβία
2004: Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα. . . . . Βραζιλία
2007: Ντούνγκα. . . . . . . . . . . . .. . . .Βραζιλία
2011: Οσκαρ Ταβάρες. . . . . . . . . . . .Ουρουγουάη
2015: Χόρχε Σαμπάολι. . . . . . . . . . . .Χιλή
Τα… κανόνια του Κόπα Αμέρικα
Κανένας παίκτης στην ιστορία του Κόπα Αμέρικα δεν έχει φτάσει τα δέκα γκολ σε μία διοργάνωση, αν και τρεις ποδοσφαιριστές έφτασαν κοντά στο συγκεκριμένο στόχο.
Αναλυτικά όλοι οι πρώτοι σκόρερ στην ιστορία του θεσμού…
Χρονιά | Διοργανώτρια χώρα | Νικήτρια χώρα | Πρώτος σκόρερ |
1916 | Αργεντινή | Ουρουγουάη | 3 γκολ Γκραντίν (Ουρουγουάη) |
1917 | Ουρουγουάη | Ουρουγουάη | 4 γκολ Ρομάνο (Ουρουγουάη) |
1919 | Βραζιλία | Βραζιλία | 4 γκολ Νέκο (Βραζιλία) |
1920 | Χιλή | Ουρουγουάη | 3 γκολ Ρομάνο (Ουρουγουάη) |
1921 | Αργεντινή | Αργεντινή | 3 γκολ Λιμπονάτι (Αργεντινή) |
1922 | Βραζιλία | Βραζιλία | 4 γκολ Φραντσία (Αργεντινή) |
1923 | Ουρουγουάη | Ουρουγουάη | 3 γκολ Αγκίρε (Αργεντινή) και Πετρόνε (Ουρουγουάη) |
1924 | Ουρουγουάη | Ουρουγουάη | 4 γκολ Πετρόνε (Ουρουγουάη) |
1925 | Αργεντινή | Αργεντινή | 6 γκολ Σεοάνε (Αργεντινή) |
1926 | Χιλή | Ουρουγουάη | 7 γκολ Αρεγιάνο (Χιλή) |
1927 | Περού | Αργεντινή | 3 γκολ Λούνα (Αργεντινή) και Φιγκερόα (Ουρουγουάη) |
1929 | Αργεντινή | Αργεντινή | 5 γκολ Γκονζάλες (Παραγουάη) |
1935 | Περού | Ουρουγουάη | 4 γκολ Μασαντονίο (Αργεντινή) |
1937 | Αργεντινή | Αργεντινή | 7 γκολ Τόρο (Χιλή) |
1939 | Περού | Περού | 7 γκολ Τ. Φερνάντες (Περού) |
1941 | Χιλή | Αργεντινή | 5 γκολ Μαρβέτσι (Αργεντινή) |
1942 | Ουρουγουάη | Ουρουγουάη | 7 γκολ Μασαντονίο (Αργεντινή) και Μορένο (Αργεντινή) |
1945 | Χιλή | Αργεντινή | 6 γκολ Μέντες (Αργεντινή) και Ελένο (Βραζιλία) |
1946 | Αργεντινή | Αργεντινή | 7 γκολ Μεντίνα (Ουρουγουάη) |
1947 | Εκουαδόρ | Αργεντινή | 7 γκολ Φαλέρο (Ουρουγουάη) |
1949 | Βραζιλία | Βραζιλία | 9 γκολ Ρόσα Πίντο (Βραζιλία) |
1953 | Περού | Παραγουάη | 8 γκολ Μολίνα (Χιλή) |
1955 | Χιλή | Αργεντινή | 8 γκολ Μιχελί (Αργεντινή) |
1956 | Ουρουγουάη | Ουρουγουάη | 4 γκολ Ορμασαμπάλ (Χιλή) |
1957 | Περού | Αργεντινή | 9 γκολ Μαστσίο (Αργεντινή) και Αμπροΐς (Ουρουγουάη) |
1959 | Αργεντινή | Αργεντινή | 8 γκολ Πελέ (Βραζιλία) |
1959 Εξτρα | Εκουαδόρ | Ουρουγουάη | 6 γκολ Σανφιλίπο (Αργεντινή) |
1963 | Βολιβία | Βολιβία | 6 γκολ Αλμπέρτο Ράφο (Εκουαδόρ) |
1967 | Ουρουγουάη | Ουρουγουάη | 5 γκολ Αρτιμέ (Αργεντινή) |
1975 | – | Περού | 4 γκολ Λούκε (Αργεντινή) και Ντιάζ (Κολομβία) |
1979 | – | Παραγουάη | 4 γκολ Περέντο (Χιλή) και Μορέλ (Παραγουάη) |
1983 | – | Ουρουγουάη | 3 γκολ Μπουρουσάγκα (Αργεντινή) και Ντιναμίτε (Βραζιλία) |
1987 | Αργεντινή | Ουρουγουάη | 4 γκολ Ιγκουαράν (Κολομβία) |
1989 | Βραζιλία | Βραζιλία | 6 γκολ Μπεμπέτο (Βραζιλία) |
1991 | Χιλή | Αργεντινή | 6 γκολ Μπατιστούτα (Αργεντινή) |
1993 | Εκουαδόρ | Αργεντινή | 4 γκολ Ντολγκέτα (Κολομβία) |
1995 | Ουρουγουάη | Ουρουγουάη | 4 γκολ Μπατιστούτα (Αργεντινή) και Λουίς Γκαρσία (Μεξικό) |
1997 | Βολιβία | Βραζιλία | 6 γκολ Ερνάντες (Μεξικό) |
1999 | Παραγουάη | Βραζιλία | 5 γκολ Ριβάλντο (Βραζιλία) και Ρονάλντο (Βραζιλία) |
2001 | Κολομβία | Κολομβία | 6 γκολ Αριστιθάμπαλ (Κολομβία) |
2004 | Περού | Βραζιλία | 7 γκολ Αντριάνο (Βραζιλία) |
2007 | Βενεζουέλα | Βραζιλία | 7 γκολ Ρομπίνιο (Βραζιλία) |
2011 | Αργεντινή | Ουρουγουάη | 5 γκολ Γκερέρο (Περού) |
2015 | Xιλή | Χιλή | 4 γκολ Γκερέρο (Περού) και Βάργκας (Χιλή) |