H 10η ημέρα του Ιούλη 2016 είναι για τους Πορτογάλους ό,τι είναι για τους Έλληνες η 4η Ιουλίου 2004. Ημερομηνία ορόσημο, συνώνυμο της ποδοσφαιρικής ευδαιμονίας. «Πρωταθλητής Ευρώπης». Κάτι που δεν είχαν βιώσει ούτε οι Ίβηρες, ούτε βεβαίως κι εμείς…
Και μπορεί εντός των τεσσάρων γραμμών, τα φώτα για την πορτογαλική επιτυχία φυσιολογικά να έπεσαν στον απόλυτο star Κριστιάνο Ρονάλντο –ο οποίος πάντως έφυγε τραυματίας στο 25ο λεπτό του τελικού- ωστόσο το μυστικό ήταν άλλο. Εξάλλου, είχαν περάσει κι άλλες, πλούσιες σε ταλέντο γενιές του πορτογαλικού ποδοσφαίρου, δίχως να φτάσουν μέχρι τέλους. Αυτό που έλειπε ήταν το αγωνιστικό σχέδιο. Κάτι που προσέφερε ο Φερνάντο Σάντος.
Η πορτογαλική επιτυχία του 2016, έχει ελληνικά θεμέλια. Η απομάκρυνση του Σάντος από τον πάγκο της εθνικής Ελλάδας αμέσως μετά την επιτυχία στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας, έφερε τον 64χρονο στον πάγκο των Ιβήρων το Σεπτέμβριο του 2014.
Ο Σάντος –με 26 νίκες, 16 ισοπαλίες και μόλις 7 ήττες σε 49 αγώνες της Εθνικής- αφήνει τη «Γαλανόλευκη» στο νούμερο 13 της παγκόσμιας κατάταξης της FIFA τον Ιούλιο του 2014. Τώρα, αφού έχουν μεσολαβήσει 5 καλοκαίρια, είναι στο 52, επτά θέσεις πιο πάνω από την Μπουρκίνα Φάσο.
«Πάνω απ’ όλα η τακτική» ξεκαθαρίζει στην πρώτη συνέντευξη Τύπου ο νέος εκλέκτορας των Πορτογάλων, διαδεχόμενος τον Πάουλο Μπέντο, με τον οποίο οι Πορτογάλοι είχαν ηττηθεί στο Αβέιρο από την Αλβανία στην πρεμιέρα των ομίλων για τα προκριματικά του Euro 2016. Στα πρώτα παιχνίδια ο Σάντος δεν μπορεί να καθοδηγήσει την ομάδα του από τον πάγκο, τιμωρημένος ων για την απρεπή συμπεριφορά του στον αγώνα της Ελλάδας με την Κόστα Ρίκα.
Από και πέρα μόνο νίκες, 7 τον αριθμό. Όλες με διαφορά ενός γκολ. Ε και; «Το αποτέλεσμα μετράει κι η πίστη στη στρατηγική μας» απαντά στους επικριτές του ο γεννημένος στη Λισσαβώνα προπονητής με πτυχίο ηλεκτρολόγου μηχανικού.
Το καλοκαίρι του ’16 διεξάγεται στα γήπεδα της Γαλλίας το πρώτο Euro με τη συμμετοχή 24 ομάδων. Στο βατό 6ο γκρουπ η Πορτογαλία φέρνει ισοπαλίες με Ισλανδία, Αυστρία και Ουγγαρία για να προκριθεί ασθμαίνοντας ως τρίτη (στην ειδική βαθμολογία που διαμορφώθηκε είχε την τρίτη συγκομιδή από τους έξι τρίτους) και για καλή της τύχη, πηγαίνει στο εύκολο μέρος του ταμπλό.
Στους «16» έξω η Κροατία με γκολ του Κουαρέσμα στο 117′. Στα προημιτελικά με τους Πολωνούς θα χρειαστούν τα πέναλτι για να έρθει η πρόκριση. Στον ημιτελικό με την άπειρη Ουαλία Ρονάλντο και Νανί καθαρίζουν στο δεύτερο ημίχρονο και να η Πορτογαλία στον τελικό! Με μόλις μία νίκη σε κανονική διάρκεια αγώνα.
O τελικός του Παρισιού στις 10 Ιουλίου 2016 εκκινεί με το χειρότερο δυνατό τρόπο για τους Πορτογάλους: στο 8’ ο Παγέ κάνει δυνατό μαρκάρισμα στον Ρονάλντο, ο τότε αστέρας της Ρεάλ Μαδρίτης τραυματίζεται, προσπαθεί μάταια να επανέρθει δις στον αγωνιστικό χώρο, αλλά για εκείνον το όνειρο ολοκληρώνεται στο 25’. Οι Γάλλοι έχουν κατοχή, είναι «φλύαροι», έχουν τις πιο «καθαρές» ευκαιρίες με αποκορύφωμα το δοκάρι του Ζινιάκ στο τέλος της κανονικής διάρκειας. Από το 79’ ο Σάντος έχει ρίξει στη μάχη τον άχαρο επιθετικό Έντερ, αντί του Ρενάτο Σάντσες. Το ασχημόπαπο θα γίνει κύκνος στο 109’. Αφού νωρίτερα ο Γκερέιρο έχει σημαδέψει το οριζόντιο δοκάρι, ο γεννημένος στη Γουινέα Μπισάου striker, κρατιέται όρθιος στη μονομαχία με τον Κοσιελνί κι από τα 23 μέτρα εκτελεί τον Γιορίς. Au revoir…
Η Πορτογαλία, για πρώτη φορά στην ιστορία της κατακτάει μεγάλη διοργάνωση. Η κυνική προσέγγιση Σάντος φέρνει την πολυπόθητη χαρά στους Ίβηρες. Οι στίχοι των Φατμέ για τον ελληνική μπασκετικό θρίαμβο του ’87 «ήμασταν πάντοτε παικτάρες, μα δεν αλλάζαμε μπαλιές» ταίριαζαν γάντι αλλά όχι πια. «Έρχονται άλλες εποχές». Με τον Σάντος στον πάγκο οι Πορτογάλοι δεν σταμάτησαν στο Παρίσι, αλλά κατέκτησαν και το Nations League τρία χρόνια αργότερα, αποδεικνύοντας πως είχαν τον τρόπο να διαχειριστούν την επιτυχία τους…