Αν και πολλοί ανησυχούν για το, όλο και πιο συχνό, τρέμουλο της καγκελαρίου της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, η οποία βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας για τέταρτη τετραετία και πιθανώς έχει προσβληθεί από την κόπωση των «πολιτικών μαραθωνοδρόμων», εντούτοις λίγοι, αλλά ειδικοί και αναλυτές, ανησυχούν ακόμη περισσότερο για τα «τρέμουλα» της γερμανικής οικονομίας, αλλά και του «γερμανικού θαύματος» γενικότερα, που φαίνεται να έχει φθάσει στα όρια του και δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει με την ίδια δυναμική.
Η γερμανική ατμομηχανή αγκομαχά
Καταρχάς η γερμανική οικονομική “ατμομηχανή”, η οποία ρυμουλκεί σε μεγάλο βαθμό και την ευρωπαϊκή οικονομία, δεν επιδεικνύει πλέον τις ίδιες στιβαρές επιδόσεις, όπως στο παρελθόν. Ασθμαίνει, παρουσιάζοντας εμφανή σημάδια κόπωσης και επιβράδυνσης. Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους. Η γερμανική οικονομία επιβραδύνθηκε με ύφεση -0,2% το 3ο τρίμηνο του 2018 κι από τότε, παρά τη σχετική ανάκαμψή της, δεν μπόρεσε να ανακτήσει τους προηγούμενους ρυθμούς της.
Για φέτος μόλις και μετά βίας ίσως πιάσει το 0,5-0,7% ανάπτυξη, από 1,4% που έκλεισε για το 2018. Ως αιτίες αυτής της επιβράδυνσης οι σχετικές εκθέσεις επισημαίνουν την εξάρτηση της Γερμανίας από τις εξαγωγές και τα εμπορικά πλεονάσματα, που αναμένεται να πληγούν από τα μέτρα προστατευτισμού στο παγκόσμιο εμπόριο και τους εμπορικούς πολέμους του Τραμπ, από την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και από το ενδεχόμενο ενός σκληρού ή άτακτου Brexit.
Μάλιστα, σχετική έκθεση της Bundesbank αναφέρει πως η γερμανική οικονομία πιθανόν να χάσει μέρος της δυναμικής της το δεύτερο τρίμηνο του 2019, κι αυτό έπειτα από το υφεσιακό 3ο τρίμηνο του 2018. Βέβαια η γερμανική οικονομία είχε επιστρέψει σε αναιμική ανάπτυξη το 1ο τρίμηνο του 2019 καθώς οι Γερμανοί καταναλωτές ξόδεψαν με μεγαλύτερη ελευθερία, η οικονομική δραστηριότητα ενισχύθηκε χάρη στον ήπιο χειμώνα, ενώ η ανεργία έπεσε για πρώτη φορά από το 1981 κάτω του 5%. Ωστόσο οι προοπτικές συνεχίζουν να σκιάζονται από τις διαμάχες στο διεθνές εμπόριο. Έτσι οι επενδυτές έχουν χαμηλώσει πλέον τις προσδοκίες τους σχετικά με την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας, που θα παρουσιάζει πλέον “χαμηλές πτήσεις” καθώς επιβαρύνεται από τις τεταμένες διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών του γερμανικού ινστιτούτου ZEW πλησιάζει το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων επτά ετών, με τους περισσότερους επενδυτές να προβλέπουν ότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης θα επιβραδυνθεί στο επόμενο εξάμηνο του 2019.
Ύφεση μέσα στο 2019;
Ειδικά στον τομέα της μεταποίησης και της βιομηχανίας, όπου η Γερμανία είναι πρωταθλήτρια, η επιβράδυνση διαρκεί ήδη έναν ολόκληρο χρόνο (από το καλοκαίρι του 2018) και δεν προβλέπεται πως θα ανακάμψει σύντομα. Αν και η Bundesbank προβλέπει πως το δεύτερο εξάμηνο του 2019 ο ρυθμός ανάπτυξης θα επιβραδυνθεί, κάποιοι άλλοι αναλυτές και επενδυτές προβλέπουν ακόμη και ύφεση, καθώς η γερμανική οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το διεθνές εμπόριο και είναι ευάλωτη στη μείωση της διεθνούς ζήτησης που ήδη παρατηρείται κυρίως λόγω των εμπορικών πολέμων.
