Την τελευταία δεκαετία έγινε πολύ λόγος για αύξηση της “κακόβουλης” ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια, η οποία ανησύχησε τη Δύση λόγω και των παραδοσιακών σχέσεων που διατηρεί η Μόσχα με τις ορθόδοξες χώρες της περιοχής. Άλλοι ανησύχησαν για την αύξηση της επιρροής και της ερντογανικής Τουρκίας, που απροκάλυπτα τρέφει νεοοθωμανικές και κρυφοισλαμιστικές φιλοδοξίες, ενώ χρησιμοποιεί εργαλειακά τις μουσουλμανικές κοινότητες των Βαλκανίων. Λίγοι ωστόσο ανησύχησαν για τη διείσδυση του Κόκκινου Δράκου, δηλαδή της Κίνας, στο “μαλακό υπογάστριο” της Ευρώπης. Ίσως επειδή, σε αντίθεση με τη Ρωσία και την Τουρκία που γειτνιάζουν με τα Βαλκάνια, η Κίνα βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τους, στο άλλο άκρο της Ευρασίας.
Είναι γεγονός πάντως πως έχει υπερεκτιμηθεί από τη Δύση η ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια, ενώ έχει υποεκτιμηθεί αντίστοιχα η κινεζική, που είναι όμως πολλαπλάσια και δυναμικά αυξανόμενη. Τα αποτελέσματα αυτής της λανθασμένης εκτίμησης, όπως και του γεγονότος πως οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων παραμένουν επί δεκαετίες κολλημένες στον “προθάλαμο” της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα αργήσουν να φανούν.
Η αύξηση της κινεζικής επιρροής στα Βαλκάνια
Αποτελεί κοινό μυστικό πως η κινεζική επιρροή στα Βαλκάνια αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Για την ώρα όμως η οικονομική δραστηριοποίηση της Κίνας σε αυτή την περιοχή δεν προκαλεί ακόμη σοβαρές ανησυχίες στη Δύση, όσο όλες οι βαλκανικές χώρες παραμένουν σε μια σταθερή φιλοδυτική τροχιά. Μακροπρόθεσμα ωστόσο αυτή η στρατηγική της οικονομικής διείσδυσης της Κίνας στα Βαλκάνια θα της προσφέρει, το λιγότερο, μεγαλύτερη άνεση στην πρόσβασή της στις ευρωπαϊκές αγορές. Γι’ αυτό το λόγο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν μήπως τελικά οι βαλκανικές χώρες καταλήξουν και πάλι πιόνια στο μεγάλο παιχνίδι για την παγκόσμια οικονομική κυριαρχία στον 21ο αιώνα.
Τα Βαλκάνια, αυτή η “πιο δυσλειτουργική οικογένεια της Ευρώπης”, είναι ακόμη οικονομικά και πολιτικά καθυστερημένα, με ανεπαρκείς υποδομές αλλά με άφθονους φυσικούς πόρους και μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό. Όλα αυτά καθιστούν τα Βαλκάνια μια ζώνη ρίσκου αλλά και ευκαιριών, που εκμεταλλεύονται ρωσικές, τουρκικές και κινεζικές επιχειρήσεις για να πραγματοποιήσουν στρατηγικού τύπου επενδύσεις. Η Ρωσία κυρίως στο χώρο της ενέργειας και των αγωγών, η Τουρκία στο χώρο του εμπορίου και των βιομηχανιών και η Κίνα στον χώρο των υποδομών και των μεταφορών.
Η Κίνα αν και βρίσκεται μακριά άρχισε να αποκτά ζωτικό ενδιαφέρον για τα Βαλκάνια, επιχειρώντας να αφήσει το γεωοικονομικό της αποτύπωμα στην περιοχή. Οι κυριότερες κινεζικές επενδύσεις στην περιοχή επικεντρώνονται στις υποδομές, στις μεταφορές και στην ενέργεια. Από την πλευρά τους οι βαλκανικές χώρες βλέπουν τις κινεζικές επενδύσεις ως ευκαιρία για να βελτιώσουν τις υποδομές τους και την οικονομική τους θέση, πετυχαίνοντας υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ρισκάρουν όμως να καταστούν οικονομικά και πολιτικά εξαρτημένες από το Πεκίνο, παρότι είναι ήδη εξαρτημένες από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ. Πρέπει να σημειωθεί πως το 73% του εμπορίου των βαλκανικών χωρών διεξάγεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ με την Κίνα μόλις το 6%.
Η κινεζική “Πρωτοβουλία 17+1”: μια πλατφόρμα διείσδυσης;
