Πιάνετε συχνά τον εαυτό σας να κάνει επιδρομή στο ψυγείο, όταν συμβαίνει η παραμικρή αναποδιά στη ζωή σας ή νιώθετε πλήξη; Εάν ναι, δεν είστε οι μόνοι. Η κατάσταση αυτή, γνωστή ως emotional eating ή συναισθηματική διατροφή/συναισθηματικό φαγητό, αποτελεί πρόβλημα για πολλούς συνανθρώπους μας, τόσο ενήλικες, όσο εφήβους και παιδιά.
Η συνήθεια να τρώμε για να καταστείλουμε διάφορα συναισθήματα, όπως η λύπη, καθώς και κάθε φορά που ερχόμαστε σε επαφή με συγκεκριμένα ερεθίσματα, μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην ευτυχία, την υγεία και το βάρος μας. Πώς, όμως, μπορείτε να καταλάβετε αν η ορμή που έχετε για φαγητό, οφείλεται στην πείνα ή το συναίσθημα;
Πείνα ή συναίσθημα;
Υπάρχουν πολλές παρανοήσεις γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Πολλοί είναι αυτοί που λανθασμένα πιστεύουν ότι το συναισθηματικό φαγητό δεν είναι ψυχολογικό ζήτημα, αλλά λόγος για υπερκατανάλωση τροφής. Η σωματική και συναισθηματική πείνα, όμως, είναι εντελώς διαφορετικές. Για το λόγο αυτό, κρίνεται σκόπιμος ο διαχωρισμός μεταξύ της αληθινής πείνας και της συναισθηματικής διατροφής.
Αληθινή πείνα:
- Χτίζεται σταδιακά.
- Είναι αποτέλεσμα άδειου στομάχου.
- Μπορεί να ικανοποιηθεί από μια σειρά διαφορετικών τροφίμων.
Συναισθηματική διατροφή:
- Η ανάγκη για φαγητό έρχεται γρήγορα και μοιάζει επείγουσα.
- Συχνά πυροδοτείται από ένα συγκεκριμένο γεγονός ή διάθεση.
- Έχει ως αποτέλεσμα τη λαχτάρα για ένα συγκεκριμένο φαγητό ή είδος τροφής. Για παράδειγμα, όσοι τρώνε συναισθηματικά μπορεί να λαχταρούν σοκολάτα, μετά από μια δύσκολη μέρα.
Εναύσματα για συναισθηματική διατροφή
Συνήθειες:
Μερικοί άνθρωποι συνδέουν τις συνήθειες τους με το συναισθηματικό φαγητό. Μια συγκεκριμένη συνήθεια, όπως το να τρώτε μια σοκολάτα καθημερινά στο δρόμο της επιστροφής σας προς το σπίτι ή το να θέλετε να φάτε παγωτό κάθε φορά που βλέπετε κάποιο παιδί να τρώει ένα, μπορεί να είναι δείγματα emotional eating.
Ανία:
Οι άνθρωποι, πολλές φορές, όταν νιώθουν πλήξη, στρέφονται στο φαγητό για να καλύψουν αυτό το κενό.
Κοινωνικές επιρροές:
Πολλοί πέφτουν στην παγίδα της «πίεσης» του κοντινού τους κύκλου, όταν πρόκειται να κάνουν επιλογές τροφίμων. Ένας φίλος που προτείνει να παραγγείλετε πίτσα, πριν από αυτόν τον αγώνα ποδοσφαίρου ή να καταναλώσετε αλκοόλ κάθε φορά που παραγγέλνετε, είναι μερικές από τις περιπτώσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε συναισθηματική διατροφή.
Όπως βλέπουμε, λοιπόν, οι άνθρωποι στρέφονται στο φαγητό πολλούς λόγους. Για παράδειγμα, τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθει κάποιος, μπορεί να οδηγήσουν σε ένα αίσθημα κενού και αντιμετωπίζει το φαγητό ως έναν τρόπο να καλύψει αυτό το κενό, νιώθοντας προσωρινή πληρότητα. Κάποιες επιπλέον κοινές καταστάσεις και συναισθήματα που σχετίζονται με τη συναισθηματική διατροφή, είναι:
- θυμός
- αλλαγή
- σύγχυση
- κατάθλιψη
- εκνευρισμός
- μοναξιά
- απώλεια
- στρες
Τρόποι αντιμετώπισης της συναισθηματικής διατροφής
Είναι σημαντικό να αναπτύσσετε υγιείς αντιδράσεις, όταν θέλετε να φάτε λόγω των συναισθημάτων σας. Μιλήστε με έναν φίλο, κάποιο μέλος της οικογένειας ή και τον οικογενειακό σας γιατρό, για τα συναισθήματα που σας οδηγούν στην κατανάλωση φαγητού. Παράλληλα, εξετάστε άλλους τρόπους αντιμετώπισης αυτών των συναισθημάτων. Ίσως μπορείτε να κάνετε μια βόλτα όταν αισθάνεστε αγχωμένοι ή να καλέσετε έναν φίλο όταν βαριέστε.
Επιπρόσθετα, το συναισθηματικό φαγητό είναι κάτι που μπορεί να «μεταδοθεί». Ως γονέας, οι ενέργειές σας μπορούν να δείξουν στο παιδί σας πώς να αντιμετωπίζει τα συναισθήματα και το φαγητό. Φροντίστε, λοιπόν, να διαμορφώσετε υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Επίσης, αποφύγετε να χρησιμοποιείτε το φαγητό ως μέσο για να γιορτάσετε περιστάσεις ή για να επιβραβεύσετε το παιδί σας για κάποιο επίτευγμα.
Αντιθέτως, χρησιμοποιήστε λεκτικούς επαίνους και δώστε άλλους τύπους ανταμοιβών, όπως αυτοκόλλητα ή μια διασκεδαστική δραστηριότητα.
Συμπερασματικά
Η συναισθηματική διατροφή είναι ανθυγιεινή, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση τροφής, καθώς δεν καλύπτει την ανάγκη για θρεπτικά συστατικά ή θερμίδες και με την πάροδο του χρόνου σε αύξηση βάρους καθώς και παχυσαρκία, προκαλώντας έτσι περισσότερα προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Σε συναισθηματικό επίπεδο, ενώ το φαγητό μπορεί να σας κάνει να νιώσετε καλύτερα για σύντομο χρονικό διάστημα, είναι σημαντικό να κατανοήσετε πως δεν αποτελεί λύση στα προβλήματά σας. Εάν πιστεύετε ότι εσείς —ή το παιδί σας— τρώτε συναισθηματικά, μιλήστε με το γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να συστήσει συμβούλους ή θεραπευτές που μπορούν να βοηθήσουν. Μπορεί, επίσης, να σας φέρει σε επαφή με ένα διαιτολόγο ή άλλο ειδικό σε θέματα διατροφής.
