Ενώ ο κόσμος εξακολουθεί να είναι «παγιδευμένος» στην πανδημία του κορωνοϊού, πολλές άλλες, κοινές αιτίες πρόωρου θανάτου, εξακολουθούν να κατέχουν τα ινία.
Στην τελευταία έκθεσή με τίτλο «Κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας», του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), εξετάστηκαν δεδομένα από το διάστημα 2000-2020, για να ερευνηθούν οι τάσεις σε ασθένειες και τραυματισμούς που συντομεύουν τη διάρκεια ζωής. Η έκθεση αυτή, μας δίνει ένα στιγμιότυπο της παγκόσμιας υγείας στον κόσμο, πλην του κορωνοϊού.
Οι τέσσερις πρώτες αιτίες θανάτου το 2020 ήταν οι ίδιες για άνδρες και γυναίκες και είναι οι εξής:
1) Ισχαιμική καρδιοπάθεια
Ο μεγαλύτερος «δολοφόνος» στον κόσμο είναι η ισχαιμική καρδιοπάθεια, που ευθύνεται για το 16% των συνολικών θανάτων. Από το 2000, η μεγαλύτερη αύξηση σε θανάτους αφορά στη συγκεκριμένη ασθένεια, φτάνοντας τους 8,9 εκατομμύρια θανάτους το 2019.
2) Εγκεφαλικό επεισόδιο
Αγγίζοντας το 11% του πληθυσμού, τα εγκεφαλικά επεισόδια κατέχουν την δεύτερη πιο κοινή αιτία θανάτου. Υψηλή χοληστερόλη, αρτηριακή πίεση (ειδικά σε άτομα ηλικίας 55 ετών και άνω), υπερβολικό βάρος, κάπνισμα: με λίγα λόγια, ένας κακός τρόπος ζωής αυξάνει κατακόρυφα τις πιθανότητες για κάποιον να του «χτυπήσει την πόρτα» το… εγκεφαλικό.
3) Χρόνια Αναπνευστική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πνευμονοπάθεια, που προκαλεί παρεμπόδιση της ροής του αέρα από τους πνεύμονες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή, βήχα και παραγωγή βλέννας. Συνήθως προκαλείται από μακροχρόνια έκθεση σε ερεθιστικά αέρια ή σωματίδια, και από τον καπνό του τσιγάρου. Τα άτομα με ΧΑΠ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιακή νόσο, καρκίνο του πνεύμονα και μια σειρά άλλων παθήσεων, και για το λόγο αυτό έρχεται στην τρίτη θέση, με 6% ποσοστό θνησιμότητας, παγκοσμίως.
4) Λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού
Η λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού παρέμεινε η πιο θανατηφόρα μολυσματική ασθένεια στον κόσμο, και κατατάσσεται ως η 4η κύρια αιτία θανάτου. Ωστόσο, ο αριθμός των θανάτων έχει μειωθεί σημαντικά: το 2019 στοίχισε 2,6 εκατομμύρια ζωές, 460.000 λιγότερες από το 2000.
5) Νεογνικές παθήσεις
Οι νεογνικές παθήσεις κατατάσσονται στην 5η θέση. Ωστόσο, οι νεογνικές παθήσεις είναι μία από τις κατηγορίες, στις οποίες η παγκόσμια μείωση των θανάτων σε απόλυτους αριθμούς τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ήταν θεαματική: οι παθήσεις αυτές σκότωσαν 2 εκατομμύρια νεογνά και μικρά παιδιά το 2019, 1,2 εκατομμύρια λιγότερα από το 2000.
6) Καρκίνος
Οι θάνατοι από καρκίνο της τραχείας, των βρόγχων και του πνεύμονα έχουν αυξηθεί από 1,2 εκατομμύρια σε 1,8 εκατομμύρια, και κατατάσσονται πλέον στην 6η θέση μεταξύ των βασικών αιτιών θανάτου.
7) Αλτσχάιμερ
Το 2019, η νόσος του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας κατατάχθηκαν ως η 7η κύρια αιτία θανάτου. Οι γυναίκες επηρεάζονται εντονότερα, καθώς το 65% των θανάτων από Αλτσχάιμερ και άνοια αφορούν γυναίκες.
8) Κακοήθεις διαρροϊκές ασθένειες
Μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις στον αριθμό των θανάτων είναι από τις διαρροϊκές ασθένειες, με τους παγκόσμιους θανάτους να μειώνονται από 2,6 εκατομμύρια το 2000 σε 1,5 εκατομμύρια το 2019. Παρόλα αυτά, παραμένουν ακόμη στην 8η θέση της λίστας.
9) Διαβήτης
Ο διαβήτης μπήκε στην δεκάδα των πιο συχνών αιτιών θανάτου, μετά από σημαντική ποσοστιαία αύξηση κατά 70% από το 2000. Ευθύνεται, επίσης, για τη μεγαλύτερη αύξηση θανάτων στο ανδρικό φύλο, με άνοδο 80%.
10) Νεφρική ανεπάρκεια
Ο αριθμός των ασθενών που πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια ολοένα και αυξάνεται. Από αυτούς, ένα ποσοστό θα παρουσιάσει προοδευτική επιδείνωση της νόσου και θα καταλήξει στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας. Ένας από τους βασικούς λόγους που οδηγεί σε πρόωρο θάνατο τους ασθενείς στα πρώτα στάδια νεφρικής ανεπάρκειας, είναι το γεγονός ότι η διάγνωση της νεφρικής τους πάθησης δε γίνεται έγκαιρα. Γενικότερα, οι νεφρικές παθήσεις έχουν αυξηθεί, ανεβαίνοντας από τη 13η κύρια αιτία θανάτου στον κόσμο, στη 10η, με τη θνησιμότητα να αυξάνεται από 813.000 το 2000 σε 1,3 εκατομμύρια το 2019.
Πηγές: www.who.int, www.weforum.org
