Δεν έχουν περάσει - ούτε - δυο μήνες από τη σφοδρή προσδοκία που είχε τότε δημιουργηθεί για τη χειμερινή, μεταγραφική περίοδο, καθώς αυτή ήταν η μοναδική δυνατότητα ενίσχυσης και κάλυψης των όποιων αγωνιστικών αδυναμιών που είχε - και - ο ΠΑΟΚ.

Η καρό σημαία των μεταγραφών έπεσε χτες κι ο σχετικός ισολογισμός αναφέρει την άφιξη των Παπαγιαννόπουλου, Νομπόα, Κόστα και κανενός άλλου και την αναχώρηση των Μάρτενς, Ποζατζίδη, Σαββίδη, συν την αδρανοποίηση των Τζαβέλλα, Σπυρόπουλου.
 
Επί της ουσίας ήρθαν δυο σπουδαίοι ποδοσφαιριστές, όπως αποδεικνύει – πέρα από το βιογραφικό τους – κι η παρουσία τους στο Παγκόσμιο Κύπελλο του περασμένου καλοκαιριού κι ένας ομογενής κεντρικός αμυντικός. άγνωστος στην πλειοψηφία του ελληνικού, ποδοσφαιρικού κοινού. Δεν αποκτήθηκε ποδοσφαιριστής στο αριστερό άκρο της μεσαίας γραμμής, για την οποία υπήρξαν τόσες περιπτώσεις, ορισμένες από αυτές κι επισήμως επιβεβαιωμένες ως προς την υποψηφιότητά τους, από Μπλάνκο μέχρι Ντέβιτς.
 
Παράλληλα, εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει η προσπάθεια αλλαγής των δεδομένων του ελληνικού ποδοσφαίρου, με δράσεις γνωστές υπό τη μορφή προτάσεων, συζητήσεων, ανταλλαγής απόψεων και άλλων σε πλέον σοβαρό επίπεδο, για τις οποίες έχουν δοθεί δεσμεύσεις από τους υπευθύνους πως θα υπάρξει αναλυτική ενημέρωση για το τί και το πώς. Γενικώς μια … σιωπή, γαρνιρισμένη με χροιά υπόσχεσης επεξήγησης.
 
Σεβαστό μεν αλλά έχοντας θέσει ως στόχο τον πρωταθλητισμό, αυτό που μετράει και λογίζεται περισσότερο από κάθε τι άλλο, ακόμη κι από πιο ουσιαστικά θέματα, είναι το άμεσο αποτέλεσμα. Κι όταν αυτό δεν υπάρχει η απογοήτευση είναι μεγάλη, αναζητώνται υπεύθυνοι και το δάσος χάνεται στη σκιά του δέντρου. Συμμετέχοντας σ? ένα παιχνίδι γνωρίζεις τους όρους του. Αν δεν αρέσουν δεν τους αποδέχεσαι και δε συμμετέχεις εξ αρχής, ενώ αν στην πορεία δεν τηρούνται φροντίζεις να τηρηθούν.  Μια υποχρέωση που έχει ο επικεφαλής, ο πλέον ισχυρός, αυτός που παίρνει τις οριστικές αποφάσεις και δε λογοδοτεί σε κανέναν. Όπως επίσης να παρέχει αυτοπεποίθηση στα στελέχη του που καταλαμβάνουν τις πλέον καίριες θέσεις στην ομάδα. Κάπου εδώ ολοκληρώνεται το δικό του «λίγο», η δική του ευθύνη, δίχως κανείς μα κανείς να δικαιούται να παραγνωρίζει πως έχει προσφέρει πολλά. Μα πάντα ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, όπως και του πολλά τα … περισσότερα.
 
Οι όροι και τα όρια του καθενός σ? ένα πρωτάθλημα δεν τίθενται μόνο μεταξύ των ομάδων αλλά κι εντός αυτών για το ρόλο που έχει ο καθένας. Κι εκεί τα δεδομένα είναι αντίστοιχα. Γνωρίζοντας δικαιώματα και υποχρεώσεις, για το που ξεκινάει ο ρόλος του καθενός και που τελειώνει ο αντίστοιχος του άλλου. Ιδιοκτησία, διοίκηση, αγωνιστικό τμήμα, κόσμος. Όλοι έχουν υποχρεώσεις πλην του τελευταίου. Μάλλον, η όποια έχει αυτός είναι απέναντι στην αγάπη του για την ομάδα. Με το «παρών» του και τη δυναμική του συνδράμει σημαντικά, αλλά μέχρι εκεί. Γιατί η αδυναμία των υπολοίπων εντός κι εκτός γηπέδου δεν μπορεί να υφίσταται ως απαίτηση κάλυψης από αυτόν, γιατί όσες φορές συνέβη κάτι τέτοιο πολύς κόσμος απέκτησε σημαντικά προβλήματα που τον στιγμάτισαν.
 
Οι εποχές είναι πολύ δύσκολες. Και οικονομικά και κοινωνικά για να οδηγείς τον οποιονδήποτε πολύ πάνω από τα όριά του. Γιατί τότε οι συνέπειες είναι ανεξέλεγκτες κι εξαιρέσεις δε γίνονται για κανέναν, είτε αυτός λογίζεται ως φίλος είτε ως εχθρός. Όλοι αποζητούν το ξέσπασμα, την επανάσταση, την αντίσταση μα περιμένουν από άλλον να την ξεκινήσει πρώτος με την ψευδαίσθηση πως έτσι δε θα υπάρχουν συνέπειες για τον ίδιο.
 
Φέτος στο γήπεδο της Τούμπας, σε μια σεζόν που ανύποπτα εξελίχθηκε σε χρονιά πρωταθλητισμού λόγω της μείωσης του προϋπολογισμού και της περιορισμένης ενίσχυσης το καλοκαίρι μετά τη ριζικά ανασύσταση του έμψυχου δυναμικού, πέρα από τις αναμετρήσεις υψηλού ενδιαφέροντος και προβολής, το «παρών» δίνουν σταθερά περίπου δέκα – δώδεκα χιλιάδες κόσμου. Πλέον, για την επαρχία ο ένας ή οι δυο αγώνες σε διάστημα μιας εβδομάδας φαντάζουν απαγορευτικοί.
 
Επιπλέον,  η φιλαρέσκεια του καθενός σε πρόσωπα και καταστάσεις, όπως κι η ανάγκη της αυτοεπιβεβαίωσης στο υποκειμενικό δίκιο του, αποδεδειγμένα μπαίνει πιο πάνω από την ανάγκη στήριξης στην ομάδα. Σεβαστό και αυτό. Αλλά το δεδομένο είναι πως μένει αυτό το κενό στήριξης σε αγώνες όπως αυτός του περασμένου Σαββάτου, στην εντός έδρας ήττα από τον Παναιτωλικό με 2-1 (7? πέναλτι, 90+’ Αλβες – 73?Μακ). Εκεί αρχίζει και τελειώνει το «λίγο» , το κομμάτι αδυναμίας του κόσμου, η ευθύνη του.
 
Για το «λίγο», την αδυναμία δηλαδή του αγωνιστικού τμήματος, αυτή είναι κι η πλέον εύκολη στον οιονδήποτε να την αντιληφθεί. Κι αυτό γιατί αρκεί μια κακή εμφάνιση, ένα κακό αποτέλεσμα, μια αγωνιστική αποτυχία για να γίνει αντιληπτή. Ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε μια σεζόν με χαμηλό προφίλ αλλά και συγκεκριμένες δυνάμεις, σ? επίπεδο έμψυχου υλικού, έχοντας ποδοσφαιριστές σε συγκεκριμένες θέσεις αναντικατάστατους κι αυτόν τον καθιστά πιο ευάλωτο σε τραυματισμούς, τιμωρίες κλπ.
 
Δίχως εναλλακτική σ? αυτό το πρόβλημα, κατάφερε ν? αναρριχηθεί στη βαθμολογία κι από – σχετικά – νωρίς να περάσει μπροστά ανοίγοντας την όρεξη στον ίδιο και στον κόσμο του, για μια προοπτική επιτυχίας που αποζητά εδώ και καιρό. Αρχικά εντυπωσίασε, μπαίνοντας με όλες του τις δυνάμεις σε έναν μαραθώνιο διαδοχικών αγώνων που σταδιακά τον αποδυνάμωνε σ? επίπεδο ενέργειας, παίζοντας πρωτάθλημα, κύπελλο, Ευρώπη. Ήρθε αντιμέτωπος με την πίεση του πρωτοπόρου έχοντας δυο 34χρονους Ρατς, Σαλπιγγίδη κι έναν 33χρονο τον Παπαδόπουλο ως μεγαλύτερους και πιο έμπειρους ποδοσφαιριστές, την ίδια ώρα που τον πάγκο και τις αποστολές πλαισίωναν ποδοσφαιριστές όπως οι Ποζατζίδης, Σαββίδης, Πόζογλου, Κουλούρης ή εσχάτως οι Κωνσταντινίδης, Πούγγουρας. Και οι έξι από τις Ακαδημίες.
 
Ωστόσο, δεν έδωσαν τις απαραίτητες ανάσες στους πρωτοκλασάτους. Αναπόφευκτα ήρθε η κόπωση, οι τραυματισμοί αλλά κι η ανετοιμότητα αυτών που αρχικά είχαν χαρακτηριστεί ως αρκετοί και ικανοί να υποστηρίξουν μια σεζόν πρωταθλητισμού. Κι ο ΠΑΟΚ είναι μια ομάδα που τα λάθη της και τις αδυναμίες της – τις περισσότερες φορές – τα πληρώνει. Οι απουσίες του Τζιόλη – που συνεχίζεται – του Μακ τον Δεκέμβριο, του Κατσικά για ενάμιση μήνα, του Κάτσε τώρα και στην Τρίπολη, το ντεφορμάρισμα των Ρατς – Σαλπιγγίδη και τον τελευταίο καιρό του Τζανδάρη, τον «πλήγωσαν», είναι δεδομένα που του κόστισαν σε όλα.
 
Οι ενισχύσεις καθυστέρησαν να έρθουν, όσο δικαιολογημένο ή αδικαιολόγητο – ανάλογα με το ποιον συμπαθεί ή αντιπαθεί ο καθένας – είναι η απόκτηση δυο πολύ καλών ποδοσφαιριστών, τ? αποτελέσματα των διοικητικών προσπαθειών δεν έχουν φανεί ως τώρα. Αποκλεισμός από Ευρώπη και Κύπελλο, απώλεια της πρώτης θέσης στη βαθμολογία, που ως συνέπεια είχαν μεγαλύτερη πίεση, περισσότερες εντάσεις, εντονότερη αμφισβήτηση.
 
Το περασμένο Σάββατο ο «Δικέφαλος» ξεκίνησε τον αγώνα με μια νέα σύνθεση στη μεσαία γραμμή, Μαντούρο, Τζανδάρης Νομπόα. Η δυσλειτουργία της επηρέασε σημαντικά την ομάδα σε συνάρτηση με την κακή μέρα της επιθετικής, που υποθετικά αναφέρουν οι περισσότεροι πως θα είχε καλύτερη τύχη με την παρουσία του Μακ, επειδή κάτι τέτοιο φάνηκε στο δεύτερο ημίχρονο με την είσοδο του διεθνή Σλοβάκου, ενισχυμένη κι από το γκολ που σημείωσε. Μπορεί και ναι … μπορεί και όχι. Κι αυτό γιατί γενικότερα η ομάδα δεν είχε αγωνιστικές συμπεριφορές ανάλογες μ? αυτές που την έφεραν ψηλά στη συνείδηση των φιλάθλων πριν από λίγους μήνες.
 
Κι όμως, η κρισιμότητα της αναμέτρησης ήταν γνωστή στους πρωταγωνιστές της κι είχε τονιστεί ανάλογα. Ωστόσο, δεν ανταποκρίθηκαν, με το γεγονός πως βρέθηκαν από νωρίς πίσω στο σκορ να παίζει καταλυτικό ρόλο. Η διαχείριση της πίεσης είναι σημαντικό στοιχείο στην κάθε ομάδα. Κι ο ΠΑΟΚ έχει πάντα πίεση, που εύκολα πολλαπλασιάζεται, δύσκολα υποχωρεί. Όλα αυτά συνθέτουν το δικό τους «λίγο», το δικό τους μερίδιο ευθύνης. Απόλλων Καλαμαριάς, ΠΑΣ Γιάννινα εντός κι εκτός για Κύπελλο και Πρωτάθλημα αντίστοιχα, Γκενγκάμπ εντός, Ξάνθη, Κέρκυρα στο Κύπελλο, Τρίπολη και τώρα Παναιτωλικός.
 
Οι απώλειες σ? αυτές τις αναμετρήσεις ήταν αποτέλεσμα του συνόλου όλων των … «λίγο» του καθενός που συνέθεσαν ένα μεγάλο «πολύ». Κι αντί η ενιαία προσπάθεια κι ο αντίστοιχος στόχος να είναι η αντιμετώπιση όλων αυτών των αδυναμιών προκειμένου η ομάδα να επιστρέψει εκεί όπου (απ)έδειξε πως δικαιωματικά μπορεί να βρίσκεται, θαρρείς κι υπάρχει ανάγκη δημιουργίας εσωτερικών προβλημάτων, με πλέον πρόσφατο αυτό της «μετωπικής» ανάμεσα στον τεχνικό της ομάδας και τον Τζαβέλλα. Δε θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εξ αρχής; Έχει να κάνει με τους ρόλους και τα όρια που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
 
Αν δεν υπήρχε δυνατότητα συνεργασίας θα έπρεπε να είχε δοθεί λύση εδώ και καιρό. Με αλληλοσεβασμό, με αμοιβαίες εξηγήσεις κι εξεύρεση μιας λύσης που θα ήταν ωφέλιμη και για τις δυο πλευρές, μα κυρίως για το σύνολο, αποφεύγοντας την εκατέρωθεν διαπόμπευση-στοχοποίηση. Ακόμη κι οι χρονικές στιγμές που συνέβησαν αυτές – ταπεινή άποψη του υπογράφοντα – ήταν απολύτως λάθος. Η μάχη για την κορυφή είναι αδυσώπητη και κάθε λεπτομέρεια, κάθε τι προβληματικό του ενός η άλλη πλευρά κι όσοι αθέμιτα εξυπηρετούν τους σκοπούς της, το προβάλλουν με προφανή σκοπό, κατά το δοκούν τρόπο και το αντίστροφο.
 
Κάπου εδώ μπαίνει ο παράγοντας συνείδηση, για το ρόλο που διαδραματίζει ο καθένας από τη θέση που (κατ)έχει. Η έννοια συνείδηση προϋποθέτει τον όρο αυτογνωσία. Όμως ελάχιστοι είναι αυτοί, ανεξαρτήτως θεσμικού ρόλου, εντός, εκτός ή πέριξ ομάδων που μπορούν να κοιταχθούν στον καθρέπτη και να μη χαμηλώσουν το βλέμμα τους από αυτό που αντικρίζουν. Γιατί αν το κάνουν είναι είτε επειδή είναι «καθαροί» είτε αναίσθητοι. Κάτι ανάλογο δε συμβαίνει άλλωστε και στην ευρύτερη κοινωνία; Πως αλλιώς εξηγείται το σημείο που φτάσαμε γενικώς;  Μα με την αλληλοκατηγορία, τη σκοπιμότητα, το όψιμο συμφέρον, τη χαιρεκακία, την έλλειψη συνεπειών στους έχοντες τις ευθύνες και ποτέ μα ποτέ την ανάληψη ευθυνών από τον εκάστοτε αρμόδιο. Κυρίως σ? αυτήν την περίπτωση, το «λίγο» του καθενός, η αδυναμία του να έχει αντικειμενική κρίση και να λειτουργήσει σύμφωνα με το κοινό συμφέρον επί σειρά ετών στην καθημερινότητά του, στη ζωή του, οδήγησαν στο μεγάλο «πολύ» ως θέμα επιβίωσης πλέον όλων. 
 
Στο δια ταύτα. Η συνέχεια για τον ΠΑΟΚ είναι εξαιρετικά δύσκολη κι αντίστοιχα κρίσιμη. Αρχής γενομένης από τον αυριανό, εκτός έδρας αγώνα με τον ΟΦΗ στο Ηράκλειο, που σα … λαβωμένο «θηρίο» λογίζεται κι ως εξαιρετικά επικίνδυνο κι ακολούθως την Κυριακή, με τον εντός έδρας αγώνα με τον Ολυμπιακό. Για τους δυο αυτούς αγώνες αλλά και για το υπόλοιπο της σεζόν η λύση είναι η εξής μια: Η ισχύς εν τη ενώσει, με παράλληλες, διακριτές δράσεις για την επίλυση κι όλων των άλλων ζωτικών θεμάτων που απασχολούν. Για μια – ακόμη – φορά, δεν περισσεύει κανείς. Καλή συνέχεια και καλή δύναμη σε όλους …