Το καλοκαίρι του 1988 ο Χοσέ Αντόνιο Κερεχέτα ανακοίνωνε την απόφαση του να εγκαταλείψει την ενεργό δράση. Απόφαση που δεν προκάλεσε δα και κανένα σοκ στην κοινωνία του Ισπανικού μπάσκετ. Ο 31χρονος δίμετρος που του άρεσε να παίζει στη θέση ‘’3’’ είχε περάσει από πολλές καλές ομάδες (Ρεάλ, Σαραγόσα, Μπανταλόνα) αλλά ποτέ δεν ήταν κάτι παραπάνω από παίκτης δεύτερης….ταχύτητας στο γεμάτο από σούπερ σταρ Ισπανικό μπάσκετ. Μεγαλύτερη αίσθηση έκανε η είδηση που κυκλοφόρησε λίγες εβδομάδες αργότερα: Ο Κερεχέτα είχε εγκαταλείψει την ενεργό δράση για να γίνει πρόεδρος της Μπασκόνια, της ομάδας που συνέδεσε μεγάλο μέρος της καριέρας του παίζοντας συνολικά εκεί οκτώ από τα 13 χρόνια που ήταν επαγγελματίας.
Μετά από 32 χρόνια ο Κερεχέτα συνεχίζει να είναι πρόεδρος της ομάδας, την έχει μετατρέψει σε ανώνυμη εταιρεία που ανήκει σε ποσοστό 99% σε εταιρεία δικής του ιδιοκτησίας. Μέχρι το καλοκαίρι του 1988 η Μπασκόνια ήταν μια ομάδα μέτριας δυναμικής, που έμενε εύκολα ή δύσκολα στην πρώτη κατηγορία του Ισπανικού μπάσκετ, μερικές φορές έφτανε και στα πλέι οφ και μετρούσε μια όλη κι όλη παρουσία σε Ευρωπαϊκή διοργάνωση (Κύπελλο Κόρατς) με απολογισμό 2 ήττες και ένα γρήγορο αποκλεισμό στα προκριματικά.
Ο Κερεχέτα τρία τέσσερα χρόνια μετά την ανάληψη της προεδρίας κατάλαβε ότι δύσκολα θα άλλαζε τη μοίρα της ομάδας με συμβατικούς τρόπους. Και αποφάσισε ότι το μέλλον της Μπασκόνια ήταν στο….σκάουτινγκ! Έκτισε σταδιακά μια ομάδα ‘’κατασκόπων’’ που εδρεύει στα υπόγεια γραφεία της Φερνάντο Μπουέσα Αρένα, έκλεισε 2-3 συμφωνίες με πρακτορεία εκπροσώπησης παικτών και μετέτρεψε τη Μπασκόνια σε ένα μοναδικό δίπολο: Ομάδα που αναδεικνύει παίκτες που ανακαλύπτει ή που δεν….βλέπουν όλοι οι άλλοι και στην πορεία ομάδα που καρπώνεται τις υπεραξίες των συγκεκριμένων παικτών. Κάπως έτσι, στο πρώτο σκέλος έφτασε να θεωρείται η σταθερή Τρίτη δύναμη του Ισπανικού μπάσκετ πίσω από Ρεάλ, Μπαρτσελόνια που μια στο τόσο, όπως έγινε την περασμένη άνοιξη, θα τους….κλέψει και ένα τίτλο. Σταθερή πια παρουσία στην Ευρωλίγκα, όπου επίσης μια στο….τόσο θα παίξει στα πλέι οφ ή ακόμη πιο σπάνια σε ένα φάιναλ φορ. Σε δεύτερο χρόνο όμως ο Κερεχέτα μετέτρεψε την ομάδα στο τελειότερο σούπερ μάρκετ πώλησης παικτών!
Η πρόσφατη αποδέσμευση του Βιλντόζα που κόστισε στους Νικς δύο εκατομμύρια δολάρια είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου, μια συνηθισμένη μέρα στο….γραφείο για τον Χοσεάν (όπως τον φωνάζουν οι φίλοι του) Κερεχέτα. Ούτε ένας παίκτης που πέρασε από τη Βιτόρια δεν θα σας πει ότι ο Κερεχέτα στάθηκε εμπόδιο στο μέλλον. Αρκεί βέβαια η τιμή αποδέσμευσης ή πώλησης του να ήταν η….σωστή! Αντίθετα, πολλοί θα σας πουν ότι χρωστάνε την εκτόξευση ή την αναγέννηση της καριέρας τους στο γεγονός ότι έπαιξαν εκεί. Παράλληλα, η Μπασκόνια έδειξε μεγάλη υπομονή και σιγουριά στις επιλογές προπονητών. Παρότι δύο χρονιές άλλαξε αρκετούς προπονητές συνολικά επί ημερών Κερεχέτα στον πάγκο της έχουν καθίσει μόλις 17 κόουτς.
Ας δούμε λοιπόν τα εμπορικά κατορθώματα της ομάδας των Βάσκων:
Δεκαετία του ’90: Ξεκινάει να….ανοίγει την αγορά της Λατινικής Αμερικής με πρώτη σημαντική άφιξη (1991) αυτή του Μαρτσέλο Νικολά που παίζει 7 χρόνια στην ομάδα πριν συνεχίσει αρχικά στον ΠΑΟ και μετά σε άλλες Ευρωπαϊκές ομάδες. Με τα Ισπανικά ταλέντα δεν είχε μεγάλες επιτυχίες αλλά είναι αυτή που ανέδειξε τον νυν πρόεδρο της Ισπανικής ομοσπονδίας τον Χόρχε Γκαρμπαχόσα (1994-2000). To 1996 συστήνει στην Ευρώπη τον φοβερό Αργεντίνο σουτέρ Χουάν Αντόνιο Εσπιλ που μένει τέσσερα χρόνια στη Βιτόρια. ). To 1997 ‘’ψαρεύει’’ τον Αμερικάνο Ελμερ Μπένετ που μέχρι τότε έχει κάνει μερικά σύντομα περάσματα από Ευρωπαϊκές ομάδες χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Θα μείνει στην ομάδα έξι σεζόν πριν πουληθεί στη Ρεάλ Μαδρίτης. To 1999 εμπιστεύεται τον Αργεντίνο Φαμπρίτσιο Ομπέρτο που έχει κάνει μέτριο Ευρωπαϊκό ντεμπούτο με τον Ολυμπιακό και ‘’εκτοξεύει’’ την καριέρα του. Ένα χρόνο αργότερα εγκαταλείπει (δια παντός) τις διοργανώσεις της ΦΙΜΠΑ και μετακομίζει στη νεότευκτη Ευρωλίγκα. Τα καλύτερα έχουν μόλις αρχίσει…
2000-2010: Με το γύρισμα του αιώνα και την πρώτη της παρουσία στην Ευρωλίγκα η Ταού μας συστήνει τον Αργεντίνο Λουίς Σκόλα που αποδείχθηκε η πρώτη μεγάλη και από τις πλέον επικερδείς επενδύσεις του Κερεχέτα. Έχει αποκτήσει δωρεάν τον 18χρονο Σκόλα δύο χρόνια νωρίτερα, τον ‘’ψήνει’’ με δανεισμούς σε μικρές Ισπανικές ομάδες αφού τον έχει δέσει με πολυετή συμφωνία! Το 2005 ζητάει 5 εκατομμύρια δολάρια από τους Σπερς που κάνουν πίσω, στέλνουν τα δικαιώματα του Σκόλα στο Χιούστον (με αντάλλαγμα τον Βασίλη Σπανούλη) και τελικά το 2007 ο Αργεντίνος θα περάσει τον Ατλαντικό για να παίξει στους Ρόκετς.
Για την αποδέσμευσή του ο Κερεχέτα έβαλε στο ταμείο της ομάδας 3,2 εκατομμύρια δολάρια! Ο πρώτος παίκτης που έχει κάνει όμως αυτή τη διαδρομή δεν είναι ο Σκόλα αλλά ο συμπατριώτης του Αντρές Νοτσιόνι τον οποίο ανακάλυψε η Ταού το 2001 και τρία χρόνια αργότερα πήγε στους Σικάγο Μπουλς. Ποσό αποδέσμευσης; Δεν ανακοινώθηκε ποτέ. Την ίδια σεζόν (2001-02) γίνεται η πρώτη Ευρωπαϊκή ομάδα του Πορτορικάνου Κάρλος Αρόγιο αλλά και η πρώτη ομάδα που παίζει εκτός Σερβίας ο Ντέγιαν Τομάσεβιτς. Θα πουληθεί μετά από μια σεζόν για 400.000 ευρώ στη Βαλένθια! To καλοκαίρι του 2002 συνεχίζεται η άφιξη Αργεντίνων στην πόλη. Σειρά παίρνει ο Χοσέ Καλδερόν τον οποίο τυπικά έχει ανακαλύψει πρώτη η Φουενλαμπράδα.
Ο Κερεχέτα όμως είναι αυτός που θα τον πουλήσει τρία χρόνια αργότερα στο Τορόντο και τους Ράπτορς. To ίδιο καλοκαίρι του 2005 θα πουλήσει στη Νέα Ορλεάνη τον Άρβιντας Ματσιγιάουσκας που έχει παίξει δύο σεζόν στην Ταού. Τα δίχτυα της ομάδας με το τελειότερο σκάουτινγκ στην Ευρώπη έχουν απλωθεί παντού. To καλοκαίρι του 2003 αγοράζει από την Αλικάντε ένα από τους πιο αγαπητούς παίκτες στον κόσμο της ομάδας. Τον Αργεντίνο Πάμπλο Πριχιόνι. Θα τον παραχωρήσει μετά από έξι χρόνια στη Ρεάλ αλλά ο Πριχιόνι θα επιστρέψει άλλες δύο φορές στη Μπασκόνια και θα αποτελέσει μετά το τέλος της καριέρας του το πιο αποτυχημένο πείραμα του Κερεχέτα αφού δεν μπόρεσε να τον μετατρέψει σε πετυχημένο πρώτο προπονητή το 2017. Ποτέ όμως δεν ξέρεις…Ο Πριχιόνι είναι πλέον στο επιτελείο των Μινεσότα Τίμπεργουλβς και στο μέλλον μπορεί να….ξαναβρεθεί στην αγαπημένη του πόλη. Από τους λίγους παίκτες που πέρασαν από τη Μπασκόνια, πήγαν στο ΝΒΑ και ο Κερεχέτα δεν μπόρεσε να βγάλει χρήματα ήταν ο Τιάγκο Σπλίτερ.
Ο Αργεντίνος σέντερ έπαιξε 10 σεζόν στη Μπασκόνια και το καλοκαίρι του 2010 εκμεταλλεύθηκε όρο του συμβολαίου του, έμεινε ελεύθερος και πήγε στους Σπερς όπου έπαιξε την επόμενη πενταετία. Το 2005 βγάζει εκτός Κροατίας για πρώτη φορά τον Ρόκο-Λένι Ούκιτς, τον οποίο θα πουλήσει ένα χρόνο αργότερα στη Μπαρτσελόνα! Τον Πλάνινιτς δεν τον ανακάλυψε η Μπασκόνια αλλά ο Κροάτης έπαιξε εκεί δύο χρόνια με το μεγαλύτερο μέρος από το βαρύ συμβόλαιο του ‘’πληρωμένο’’ από τους Νετς που ήθελαν να τον αποδεσμεύσουν το 2006. To ίδιο καλοκαίρι χωρίς πολλές φανφάρες αποκτά τον Βόσνιο Μίρζα Τελέτοβιτς που έπαιζε στη Βελγική Οστάνδη. Θα μείνει έξι χρόνια στην ομάδα και για να πάει στο ΝΒΑ το 2012 ο Κερεχέτα θα εισπράξει 2 εκατομμύρια δολάρια! O Πιτ Μάικλ το 2007 όταν έφτασε στη χώρα των Βάσκων είχε ήδη περάσει από τέσσερις ομάδες εκ των οποίων δύο Ελληνικές (Περιστέρι, Μακεδονικός). Η Ταουγκρές όμως ήταν εκείνη που τον μετέτρεψε σε παίκτη επιπέδου Ευρωλίγκα. Πουλήθηκε μετά από μια διετία στη Μπαρτσελόνα. Στην ίδια συνομοταξία ανήκει και ο Βραζιλιάνος Μαρσελίνιο Χουέρτας που είχε παίξει μια μόλις σεζόν στην Ευρωλίγκα πριν τον καθιερώσει η Ταουγκρές σε ηλικία 26 ετών. Δύο χρόνια μετά πουλήθηκε όπως και ο Μάικλ στη Μπαρτσελόνα.
2010-2021: H αλλαγή της δεκαετίας δεν έφερε σημαντικές αλλαγές στη στρατηγική του Κερεχέτα που συμπυκνώνεται σε μια πρόταση: Βρες ταλέντα, αγόρασε φτηνά ή τζάμπα, πούλησε ακριβά. Κάπως έτσι άρπαξε ένα μήνα μετά την επιλογή του στο ντραφτ του ΝΒΑ τον Σέρβο Νεμάνια Μπιέλιτσα, στον οποίο έδωσε πενταετές συμβόλαιο που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.Στα τρία χρόνια πουλήθηκε στη Φενέρμπαχτσε. Μερικές φορές γίνονται και…λάθη βέβαια! Η Ταουγκρές έφερε πρώτη στην Ευρώπη από το ΝΒΑ τον Τζόι Ντόρσεϊ αλλά τον αποδέσμευσε μετά από μισή σεζόν με κατάληξη τον Ολυμπιακό και την κατάκτηση της Ευρωλίγκα. Πριν μετακομίσει στη Μπασκόνια το 2011 ο Τομά Ερτέλ ήταν ένας φέρελπις 22χρονος Γάλλος παίκτης. Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα τον Δεκέμβριο του 2014 θα πουληθεί στην Εφές ως μελλοντικός σταρ. Ούτε ο Ανταμ Χάνγκα μπορεί να θεωρηθεί ανακάλυψη της Ταουγκρές αφού ήδη είχε ένα μικρό παρελθόν στη Μανρέσα. Η ομάδα του Κερεχέτα τον έκανε παίκτη επιπέδου Ευρωλίγκα και η ανταμοιβή ήταν το 1,5 εκατομμύριο ευρώ που πλήρωσε το 2017 η Μπαρτσελόνα για να ‘’σπάσει’’ το συμβόλαιο του με την Ταού όπου έπαιξε 3,5 σεζόν. H περίοδος 2014-15 κρύβει πολλαπλά τζακ πότ!
Οι σκάουτερ της Ταουγκρές βλέπουν ‘’κάτι’’ σε ένα άγνωστο ως τότε γυρολόγο γκαρντ μικρών Ευρωπαϊκών ομάδων και η ομάδα εξαγοράζει το συμβόλαιο του Μάικ Τζέιμς από τον Κολοσσό Ρόδου! Λίγους μήνες νωρίτερα τα δίχτυα της ομάδας έχουν απλωθεί και στις χώρες της Βαλτικής. Η συμφωνία για επιστροφή του Τορνίκε Σενγκέλια στην Ευρώπη μακροπρόθεσμα δεν έφερε κάποιο οικονομικό κέρδος αλλά τα ‘’μάτια’’ της ομάδας αναγνώρισαν στον Γεωργιανό που δεν είχε δείξει πολλά πράγματα στο ΝΒΑ ένα μελλοντικό σούπερ σταρ. Ο Ντάβις Μπέρτανς έκανε την αντίστροφη διαδρομή. Βρέθηκε από τη Λετονία και την Παρτίζαν που τον ανακάλυψε πρώτη στη Βιτόρια και έφυγε για το ΝΒΑ με την ομάδα να βάζει 800 χιλιάρικα για το buy out του συμβολαίου, στα ταμεία της. Το 2016 η Ταού γίνεται η πρώτη Ευρωπαϊκή ομάδα του Σέιν Λάρκιν που από τρίτος γκαρντ στο επίπεδο του ΝΒΑ γίνεται σούπερ σταρ της Ευρωλίγκα. Το ίδιο καλοκαίρι φτάνει στην πόλη ο ελάχιστα γνωστός Γερμανός Γιοχάνες Φογκντμαν αλλά και η μεγαλύτερη αποτυχία του Κερεχέτα. Παραμένει απορίας άξιο γιατί χρυσοπλήρωσε τον Ιταλό Αντρέα Μπαρνιάνι. Ένα από τα πλέον αποτυχημένα Νο 1 σε ντραφτ του ΝΒΑ πήγε στη Βιτόρια με τσακισμένα –από τραυματισμούς- γόνατα, έπαιξε 15 ματς στην Ευρωλίγκα και σταμάτησε το μπάσκετ.
Αν ο Κερεχέτα είχε καταφέρει να αναστήσει και την καριέρα του Μπαρνιάνι τότε δεν θα ήταν ένας απλά ικανός πρόεδρος αλλά ο….μάγος Χουντίνι των προέδρων! Αλλά για κάθε….Μπαρνιάνι υπάρχουν 10 άλλες ιστορίες επιτυχίας. Το 2018 η Ταουγκρές ‘’ψαρεύει’’ τον 24χρονο Γάλλο Βινσέντ Πουαριέ. Δύο χρόνια αργότερα η επένδυση αποδίδει 800 χιλιάδες δολάρια, όσο πλήρωσαν οι Σέλτικς για να σπάσουν το συμβόλαιο ενός παίκτη που μέχρι τώρα έχει παίξει 32 όλα κι όλα ματς στο ΝΒΑ! Ήδη όμως στην ομάδα ανήκει και ένας πιτσιρικάς Αργεντίνος. Ο Λούκα Βιλντόζα τον οποίο η Μπασκόνια αφήνει για ένα χρόνο στην παλιά του ομάδα. Θα παίξει τελικά στη Βιτόρια σχεδόν τέσσερα χρόνια και γίνεται ο τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα των επιτυχημένων επενδύσεων της ομάδας. Οι Νικς πλήρωσαν πριν από μερικές μέρες 2 εκατομμύρια δολάρια buy out για να τον εντάξουν στην ομάδα…Υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι θα είναι ο τελευταίος παίκτης που θα αναδειχθεί στη Βιτόρια και θα πάρει το δρόμο για το ΝΒΑ ή μια κορυφαία Ισπανική ομάδα;
