Στη μνήμη του διάσημου νευροψυχιάτρου, Σίγκμουντ Φρόυντ είναι αφιερωμένο το σημερινό doodle της Google, καθώς συμπληρώνονται 160 από τη γέννηση του στις 6 Μαΐου του 1856.
Η διαδρομή του Σίγμουντ Φρόυντ
Ο Φρόυντ το φθινόπωρο του 1873 ξεκίνησε να σπουδάζει στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Το 1879 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, διάρκειας ενός έτους, και στις 30 Μαρτίου 1881 απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα, καθώς στις τελικές εξετάσεις κατάφερε να αποσπάσει βαθμούς που του χάρισαν το “άριστα” στο πτυχίο του.
Χαρακτηριστικό είναι πάντως ότι σε αντίθεση με τη φυσιολογική διάρκεια σπουδών της εποχής εκείνης, ο Φρόυντ καθυστέρησε σημαντικά να πάρει το πτυχίο του, πιθανώς εξαιτίας της ερευνητικής του δραστηριότητας, η οποία όπως ανέφερε ο ίδιος σε επιστολή του αποτελούσε εμπόδιο στη μελέτη του.
Το επόμενο διάστημα ο Φρόυντ συνέχισε να εργάζεται στο Ινστιτούτο Φυσιολογίας του Brücke, γεγονός που θεωρείται ενδεικτικό της κλίσης του προς την έρευνα και της αποστροφής του προς την άσκηση της ιατρικής. Η θεωρητική σταδιοδρομία του Φρόυντ έλαβε τέλος το 1882, όταν εξαιτίας της οικονομικής του κατάστασης αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη θέση του στο ινστιτούτο, προκειμένου να εργαστεί ως γιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο της Βιέννης, όπου θα εξασφάλιζε περισσότερα χρήματα.
Οι έρευνες του Φρόυντ γύρω από την κλινική χρήση της κοκαΐνης
Οι μελέτες που πραγματοποίησε ο Φρόυντ στο Γενικό Νοσοκομείο, σχετικά με την κλινική χρήση της κοκαΐνης θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές και χαρακτηρίζουν την αποκαλούμενη «περίοδο της κοκαΐνης» (1884-87). Η πρώτη αναφορά του Φρόυντ πάνω στη χρήση της ουσίας χρονολογείται στις 21 Απριλίου του 1884, όταν σε μία επιστολή του ανακοίνωσε το ενδιαφέρον του στην αναζήτηση πιθανών χρήσεών της σε περιπτώσεις καρδιοπάθειας ή νευρικής κατάπτωσης. Με βάση την προσωπική του εμπειρία πάνω στη χρήση της, αλλά και δοκιμές που πραγματοποίησε, ολοκλήρωσε μία μελέτη με τίτλο Περί κοκαΐνης (Über Coca) που εκδόθηκε το 1885. Ο Φρόυντ κατέληγε πως η κοκαΐνη ήταν κατάλληλη για χρήση σε περιπτώσεις νευρασθενειών, δυσπεψίας, καθώς και ικανή να αντικαταστήσει τη μορφίνη. Υπέδειξε επιπλέον ένα μηχανισμό δράσης της, ο οποίος επιβεβαιώθηκε αργότερα, σύμφωνα με τον οποίο, η ουσία δρα διεγερτικά, αναστέλλοντας την επενέργεια των παραγόντων που καταστέλλουν τα σωματικά αισθήματα. Η μελέτη του Φρόυντ έστρεψε την προσοχή των ιατρών στην κοκαΐνη και λίγους μήνες αργότερα, ο οφθαλμολόγος Καρλ Κόλερ επέκτεινε τη χρήση της ανακαλύπτοντας πως λειτουργεί αναισθητικά στο μάτι. Ο Φρόυντ χορήγησε κοκαΐνη στον φίλο και δάσκαλό του Ερνστ Φλάισλ φον Μάρξοφ. Ο Φλάισλ είχε εθιστεί στη μορφίνη, την οποία χρησιμοποιούσε για να αντιμετωπίσει τον πόνο εξαιτίας συνεχούς νεοπλασίας νευρωμάτων στον ακρωτηριασμένο, λόγω μόλυνσης, αντίχειρά του. Ο Φρόυντ πίστευε πως με τη χορήγηση κοκαΐνης θα ξεπερνούσε τον εθισμό του στη μορφίνη, ωστόσο οδήγησε σε χειρότερο εθισμό και χρόνια δηλητηρίαση. Από τον Ιούλιο του 1885 έκαναν την εμφάνισή τους επιθετικές κριτικές στον Φρόυντ, σε σχέση με την θέση του υπέρ της κλινικής χρήσης της κοκαΐνης, κατηγορούμενος δημόσια πως εξαπέλυε την «τρίτη μάστιγα της ανθρωπότητας» (μαζί με το αλκοόλ και τη μορφίνη).
Η… σκανδαλώδης προσωπική ζωή του Φρόυντ
Σε ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή κυκλοφορήσει φήμες που τον ήθελαν να διατηρεί κρυφό δεσμό με την κουνιάδα του, αλλά οι μελετητές αρνούνταν πεισματικά να δεχτούν τους ισχυρισμούς….
Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι μόνο μία γυναίκα υπήρχε στο σπιτικό των Φρόυντ, που μπορούσε να συναγωνιστεί τον γιατρό με το κοφτερό μυαλό της. Ήταν η Μίνα Μπέρνεϊς, η μικρότερη αδερφή της συζύγου του, Μάρθας, που έμεινε μαζί τους σχεδόν όλη τη διάρκεια του γάμου τους.
Το 1896, μετά το θάνατο του αρραβωνιαστικού της, η Μίνα εγκαταστάθηκε στο σπίτι των Φρόυντ με σκοπό να βοηθήσει την αδερφή της στις δουλειές του σπιτιού. Αργότερα ανέλαβε την διδασκαλία των νεότερων παιδιών της οικογένειας. Στα αριστερά, η Μίνα με το ζεύγος Φρόυντ, σε μεγαλύτερη ηλικία Η Μίνα ήταν δυναμική, ανεξάρτητη και τολμούσε να διαφωνήσει με τον αρχηγό της οικογένειας. Ήταν γνωστή για το ειρωνικό χιούμορ της, από το οποίο δεν γλίτωνε κανείς. Ο Φρόιντ εκτιμούσε την εξυπνάδα της κουνιάδας του και περνούσε πολλές ώρες μαζί της. Ο μαθητής και μετέπειτα αντίπαλός του, Καρλ Γιουνγκ, ισχυρίστηκε ότι ο Φρόυντ διατηρούσε κρυφή σχέση με την κουνιάδα του. Ελάχιστοι μελετητές αποδέχτηκαν τον ισχυρισμό του Γιουνγκ, ενώ οι περισσότεροι θεωρούσαν τις φήμες αποτέλεσμα της αντιπαλότητάς μεταξύ των δύο αντρών. O βιογράφος του, Πίτερ Γκρέι, υποστήριζε με σθένος ότι η Μάρθα ήταν η μοναδική γυναίκα που αγάπησε ποτέ ο γιατρός. Το 2006 εντοπίστηκαν έγγραφα που αποδείκνυαν ότι ο Φρόυντ και η Μίνα είχαν περάσει μερικές μέρες μαζί, σε ένα θέρετρο στην Ελβετία. Η υπογραφή του γιατρού και της κουνιάδας του υπάρχει στα αρχεία του ξενοδοχείου που διέμειναν. Το ταξίδι άλλαξε τη γνώμη πολλών μελετητών και βιογράφων του Φρόιντ, οι οποίοι πλέον θεωρούν πολύ πιθανό να υπήρξε ερωτική σχέση μεταξύ των δύο. Αλλά είναι προφανές ότι αν συνέβη, ο πατέρας της ψυχανάλυσης προστάτευσε την προσωπική του ζωή ικανοποιητικά για πολλές δεκαετίες. …