Αν και δεν χρειάζεται αφορμή για να θέσει κάποιος ερωτήσεις σε έναν αστροφυσικό, αφού στον απλό τουλάχιστον ανθρώπινο νου, πολλά ερωτήματα παραμένουν σταθερά ενώ και η έκρηξη της γνώσης λύνοντας κάποια πρόσθεσε περισσότερα, στην περίπτωση του διακεκριμένου επιστήμονα της αστρονομίας, Διονύση Σιμόπουλο, έχουμε και αφορμή, τα δυο τελευταία, από την πλούσια συλλογή του, βιβλία, Είμαστε αστρόσκονη και Η άνοιξη του Σύμπαντος από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή… Όπως γράφετε «η Μεγάλη Έκρηξη είναι ο μικρόκοσμος. Εκεί, μέσα στα 3 με 10 πρώτα λεπτά της ύπαρξης του Σύμπαντος έγιναν τα πάντα. Από κει κι έπειτα ήταν λεπτομέρειες. Σε 10 λεπτά έγιναν τα πάντα». Με αυτά τα 10 λεπτά ασχολείται η αστρονομία; Και τι μας διδάσκει η παρατήρησή της για αυτά τα 10 λεπτά;
Πράγματι τα πρώτα 10 λεπτά είναι ίσως τα πιο σημαντικά της εξελικτικής πορείας του Σύμπαντος. Αλλά μ’ αυτή την πρώτη περίοδο της ζωής του Σύμπαντος δεν ασχολείται μόνο η αστροφυσική αλλά και η σωματιδιακή φυσική, αν και οι έρευνες αυτές έχουν ενωθεί τα τελευταία χρόνια. Όπως έλεγε και ο νομπελίστας φυσικός Sheldon Glashow: «Πιστεύω ότι το τέλος της δεκαετίας του 1990 και η αρχή του 21ου αιώνα θα μείνει αξέχαστη ως η ένωση του μεγάλου και του μικρού, η σύγκλιση της κοσμολογίας και της σωματιδιακής φυσικής. Οι δύο αυτές επιστήμες είχαν αρχίσει να συγκλίνουν εδώ και πολλά χρόνια, σήμερα όμως αυτό συμβαίνει ακόμα πιο έντονα».
Έτσι στα τρία λεπτά και 46 δευτερόλεπτα μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, όταν η θερμοκρασία του Σύμπαντος είχε πέσει αρκετά, το Σύμπαν μετετράπη σ’ έναν τεράστιο θερμοπυρηνικό αντιδραστήρα, και μέσα στα επόμενα μερικά λεπτά όλοι σχεδόν οι πυρήνες του δευτερίου ενώθηκαν μεταξύ τους σχηματίζοντας πυρήνες ηλίου, ενώ μια ελάχιστη ποσότητα δευτερίου κατόρθωσε να μη μετατραπεί σε ήλιο, με αντιστοιχία ενός πυρήνα δευτερίου για κάθε 30.000 πυρήνες υδρογόνου, ποσότητα που παρατηρείται ακόμα και σήμερα, 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια αργότερα. Σε άλλες παράλληλες αντιδράσεις, σχηματίστηκαν επίσης και ελάχιστες ποσότητες πυρήνων ηλίου 3, βηρυλλίου 7 και λιθίου 7. Έτσι, στο τέλος των δέκα πρώτων λεπτών της δημιουργίας η θερμοπυρηνική μηχανή του Σύμπαντος σταμάτησε να λειτουργεί. Μαζί της σταμάτησε και οποιαδήποτε συνέχεια της πυρηνοσύνθεσης. Οποιαδήποτε περαιτέρω δημιουργία νέων πυρήνων των χημικών στοιχείων της φύσης έπρεπε να περιμένει τη δημιουργία των άστρων (δεκάδες εκατομμύρια χρόνια αργότερα και μέχρι σήμερα), στη θερμοπυρηνική καρδιά των οποίων το υδρογόνο μετατρέπεται σε βαρύτερα στοιχεία μέχρι τον σίδηρο, καθώς επίσης και στις εκρήξεις των σουπερνόβα για τη δημιουργία πολύ βαρέων στοιχείων πάνω από τον σίδηρο και μέχρι το ουράνιο. Κι έτσι φαίνεται ότι οι διεργασίες σχηματισμού των δομών που παρατηρούμε σήμερα πρέπει να συνέβησαν, όταν η ηλικία του Σύμπαντος δεν υπερέβαινε τα 600 πρώτα δευτερόλεπτα της ύπαρξής του, ενώ την ίδια εκείνη περίοδο θα πρέπει να παρουσιάστηκε για πρώτη φορά και το σημερινό παρατηρούμενο ποσοστό ύλης και ακτινοβολίας, όπου ο αριθμός των ατόμων της ύλης είναι δύο δισεκατομμύρια φορές μικρότερος από τον αριθμό των φωτονίων της ακτινοβολίας.
Επίσης την περίοδο εκείνη πρέπει να διαμορφώθηκε και η παρατηρούμενη ασυμμετρία ύλης και αντιύλης με την υπερπαραγωγή ενός σωματιδίου ύλης επιπλέον των σωματιδίων αντιύλης σε ποσοστό ένα προς ένα δισεκατομμύριο. Σ’ αυτό όμως το απειροελάχιστο ποσοστό οφείλουμε τη διαμόρφωση του Σύμπαντος που βλέπουμε σήμερα, και σε τελική ανάλυση ακόμα και τη δική μας την ύπαρξη.
Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr