Θεωρίες συνωμοσίας και … “πράσσειν άλογα” στην αρχαιότητα δεν υπήρχαν. Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν ορθολογιστές και επιστήμονες, με την αυθεντική έννοια του όρου. Σε αυτό το συμπέρασμα, τουλάχιστον, καταλήγουν μελέτες δεκαετιών, πάνω σε ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά μυστήρια όλων των εποχών, τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, που χρονολογείται μεταξύ του 150 π.Χ. και του 100 π.Χ.
“Δεν υπάρχουν θεωρίες συνωμοσίας. Όλη η έρευνά μας έχει δείξει, ότι οι πρόγονοί μας διέθεταν όλη την αστρονομική γνώση, όπως και την τεχνολογική γνώση, να κατασκευάσουν τέτοιους μηχανισμούς και από αυτή τη διαπίστωση και μόνο η ιστορία της τεχνολογίας πρέπει να ξαναγραφεί, καθώς μετατίθεται πολλούς αιώνες προς τα πίσω” λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κυριάκος Ευσταθίου, καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και επικεφαλής της Ομάδας Διερεύνησης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων του ΑΠΘ.
   Όπως εξηγεί ο κ. Ευσταθίου, ο Μηχανισμός τον Αντικυθήρων είναι μετά βεβαιότητος ο πρώτος υπολογιστής της αρχαιότητας, με βάση και τον επιστημονικό ορισμό για τον υπολογιστή, σύμφωνα με τον οποίο, “πρόκειται για μία διάταξη ή μηχανή, στην οποία υπάρχει μία είσοδος και μπορούμε να εισάγουμε δεδομένα και αυτή η μηχανή από μόνη της υπολογίζει και δημιουργεί αποτέλεσμα, το οποίο αποτυπώνει σε επιστημονική μαθηματική κλίμακα”.
   “Δεν έχουμε, πριν από αυτόν τον μηχανισμό, άλλη τέτοια συσκευή να το κάνει” διαβεβαιώνει ο καθηγητής, προσθέτοντας ότι “δεν πρόκειται απλώς για υπολογιστή, αλλά για υπερ-υπολογιστή”.
   “Νέο μοντέλο με εκπαιδευτικό χαρακτήρα”
   Τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα των ερευνών της ομάδας του ΑΠΘ για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων θα παρουσιαστούν την Τετάρτη 1 Νοεμβρίου 2015 (11 π.μ., ΚΕ.ΔΕ.Α. ΑΠΘ). Στην ίδια εκδήλωση θα παρουσιαστεί και το νέο εκπαιδευτικό μοντέλο του Μηχανισμού, που δημιουργήθηκε από την επιστημονική Ομάδα του ΑΠΘ, επικαιροποιημένο με τα νεότερα στοιχεία της έρευνας και κατασκευασμένο από διαφανές υλικό, με εσωτερικό φωτισμό, ώστε όλα τα εξαρτήματα του Μηχανισμού (γρανάζια, άξονες, δείκτες, κλίμακες ενδείξεων και γράμματα) να είναι ορατά.
   Το μοντέλο είναι σε κλίμακα 4:1 (70 Χ 80 Χ 140 εκατοστά), είναι δηλαδή 4 φορές μεγαλύτερο από τις διαστάσεις του πρωτότυπου Μηχανισμού και ζυγίζει περίπου 80 κιλά. Έχει χαραγμένα περίπου 3000 γράμματα, 500 περίπου περισσότερα σε σχέση με τα προηγούμενα μοντέλα. Περιέχει 39 γρανάζια, 19 άξονες, 7 δείκτες και 7 κλίμακες ενδείξεων.
   Πρόκειται για το μοντέλο, που τον προηγούμενο μήνα εκτέθηκε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και σύμφωνα με τον κ. Ευσταθίου προσέλκυσε πλήθος επισκεπτών. “Οι επισκέπτες εντυπωσιάστηκαν, καθώς είναι η πρώτη φορά, που κατασκευάστηκε σε μέγεθος τετραπλάσιο από το πρωτότυπο, δηλαδή βλέπει κανείς τα πάντα και τα γρανάζια, τους άξονες, όλα τα στοιχεία, που συγκροτούν το μοντέλο και δείχνουν πόσο πολύπλοκος είναι ο μηχανισμός και έτσι καταλαβαίνει πόσο μεγάλη αξία έχει για την ιστορία της τεχνολογίας. Είναι τόσο μεγάλο σε μέγεθος, που όλα τα γράμμα είναι ευανάγνωστα, ακόμη και κάποιος, που δεν ξέρει αρχαία ελληνικά, μπορεί να αποκωδικοποιήσει λέξεις” αναφέρει ο καθηγητής.
   Ο αρχικός σχεδιασμός της ομάδας του ΑΠΘ, που κατασκεύασε το εκπαιδευτικό μοντέλο, προβλέπει τη μόνιμη έκθεσή του στα Αντικύθηρα και στην κατεύθυνση αυτή αναζητούνται πόροι ή χορηγίες, ώστε να καλυφθεί το σχετικό κόστος μεταφοράς κ.λπ.
   Επόμενος στόχος της ομάδας του ΑΠΘ είναι η κατασκευή ενός νέου μοντέλου, στις διαστάσεις και με τα υλικά του πρωτότυπου, επικαιροποιημένου με όλα τα νέα στοιχεία και πιθανώς με μία νέα ένδειξη της εξίσωσης του χρόνου. “Έχει σχεδιαστεί, έχει γίνει η προεργασία και είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε άμεσα στην κατασκευή του” σημειώνει ο κ.Ευσταθίου.