Αδιαμφισβήτητη πρωταγωνίστρια των ημερών η Πάτρα, με το περίφημο Πατρινό Καρναβάλι να κρατάει τα σκήπτρα και να συγκεντρώνει όλα τα βλέμματα πάνω της. Η Ξάνθη ακολουθεί στη δεύτερη θέση με τις καρναβαλικές της εκδηλώσεις να ξεσηκώνουν τα πλήθη, ενώ το Ρέθυμνο διοργανώνει το τρίτο μεγαλύτερο καρναβάλι στη χώρα.
Γράφει η Ελπίδα Πιτάκη
Ωστόσο, στη Νάουσα, την Κοζάνη, την Καλαμάτα και σε άλλες περιοχές της χώρας αναβιώνουν κάθε χρόνο έθιμα που έχουν τις ρίζες τους βαθιά στο πέρασμα των αιώνων -αρκετά από αυτά φέρουν και διονυσιακές αναφορές- και «ξυπνούν» κάθε χρόνο τέτοια εποχή βάζοντας μικρούς και μεγάλους σε εορταστικό κλίμα. Άλλα πιο παραδοσιακά και άλλα πιο μοντέρνα, έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τους ένα στοιχείο: χαρίζουν αστείρευτα χαμόγελα σε όλους.
Νάουσα
Μία φορά να επισκεφτείτε τη Νάουσα κατά τη διάρκεια της Αποκριάς και θα ανανεώνετε το ραντεβού σας με τη μοναδική ηρωική πόλη της χώρας κάθε χρόνο για τον επόμενο. Το κέφι, ο ενθουσιασμός και ο αυθορμητισμός κυριαρχεί σε καθημερινή βάση σε όλους τους δρόμους της, με τον παραδοσιακό ζουρνά να κυριαρχεί στα ακούσματα και τις επιλογές του κόσμου και τους αυτοσχέδιους εορτασμούς και γλέντια να στήνονται σχεδόν σε κάθε γειτονιά και στέκι της πόλης.
Από τα πιο χαρακτηριστικά, ωστόσο, έθιμα της Νάουσας είναι οι «Μπούλες», κατά κόσμον «Γενίτσαροι και Μπούλες», με βαθιές ρίζες στο πέρασμα των αιώνων που συνδυάζουν την τοπική παράδοση με τους ηρωικούς αγώνες, ενώ αναφορές γίνονται και στην αρχαία Ελλάδα και το θεό Διόνυσο. Η μεγαλύτερη ακμή του εθίμου σημειώθηκε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αι., ενώ μέχρι σήμερα εφαρμόζεται αναλλοίωτο, δημιουργώντας μια συγκινησιακή ατμόσφαιρα που καθορίζει και το «χαρακτήρα» της Αποκριάς. Πρόκειται, λοιπόν, για μπουλούκια (ομάδες) αντρών ντυμένων με την παραδοσιακή ενδυμασία του Γενίτσαρου, οι οποίοι γυρίζουν στους δρόμους και τις γειτονιές της πόλης χορεύοντας παραδοσιακούς χορούς με τη συνοδεία του ζουρνά και του νταουλιού.
Το έθιμο διαδραματίζεται την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς και τη Δευτέρα, συνεχίζεται την Κυριακή της Αποκριάς (το απόγευμα μετά το βγάλσιμο του «Προσώπου» πραγματοποιείται υπαίθριο γλέντι στην περιοχή Αλώνια με παραδοσιακούς μεζέδες και το φημισμένο ναουσαίικο ξινόμαυρο) και την Καθαρά Δευτέρα, για να ολοκληρωθεί την Κυριακή της Ορθοδοξίας στην περιοχή του Σπηλαίου.
Tip: Αξίζει να παρακολουθήσετε από κοντά την διαδικασία ντυσίματος του Γενίτσαρου και να ακολουθήσετε τη διαδρομή του μπουλουκιού. Θα ζήσετε μια μοναδική εμπειρία ζωής που πραγματικά θα σας μείνει αξέχαστη.
Κοζάνη
Το βράδυ της Κυριακής της Αποκριάς σε κάθε γειτονιά της Κοζάνης ανάβουν για πάρα πολλούς συνεχόμενους αιώνες οι «φανοί» -μεγάλες φωτιές-, με βασικότερο απ’ όλους εκείνον στην κεντρική πλατεία της πόλης. Γύρω τους στήνεται ένα γλέντι με μεγάλους και μικρούς να τραγουδούν και να χορεύουν συνοδεία ζωντανής μουσικής (από χάλκινα πνευστά) και κρασιού που ρέει άφθονο.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζουν τα τραγούδια, γνωστά και ως «ξινέντραπα» ή «μασκαραλίτικα», με σατυρικό χαρακτήρα και περιπαικτικό χαρακτήρα, που τα λένε «έξω από τα δόντια» χωρίς καμία απολύτως ντροπή, καθώς εκείνο το βράδυ όλα είναι επιτρεπτά! Όταν σβήσει η φωτιά πολλοί είναι εκείνοι που μαζεύουν τις στάχτες και τις σκορπάνε στις καλλιέργειες έτσι ώστε να πολλαπλασιαστεί η σοδειά τους.