Ταχείες είναι οι εξελίξεις στο μέτωπο των εμβολίων του κορωνοϊού. Για την ανάπτυξή τους, και μάλιστα με μεγάλη αποτελεσματικότητα, χρειάστηκε λιγότερο από ένας χρόνος, έναντι οκτώ χρόνων που ήταν ο μέσος όρος την τελευταία δεκαετία.
Υπάρχει λόγος γι’ αυτό: Η επιστημονική επιτυχία οφείλεται κυρίως στον τεράστιο όγκο χρηματοδότησης των προσπαθειών.
Ο μεγαλύτερος χρηματοδότης είναι οι ΗΠΑ, αλλά πακτωλός χρημάτων ρέει και αλλού με στόχο το εμβόλιο που θα απαλλάξει εν τέλει τον πλανήτη από την πανδημία της Covid-19.
Η δημιουργία ενός εμβολίου κοστίζει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Από την κλινική του ανάπτυξη μέχρι την κατασκευή μονάδας παραγωγής. Για την χρηματοδότηση μόνο μίας κλινικής δοκιμής Φάσης 3, της τελευταίας φάσης των δοκιμών πριν από την κυκλοφορία του, απαιτούνται πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με την Marie Humblot-Ferrero, ειδική στον τομέα των εμβολίων του Boston Consulting Group.
Στην περίπτωση της Covid-19, υπήρξε «μία πρωτοφανής κινητοποίηση της βιομηχανίας του εμβολίου» που έχει ως αποτέλεσμα τη «διάθεση δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ σε παγκόσμια κλίμακα», όπως εξηγεί το ΑΜΠΕ.
Αυτή η χρηματοδοτική κινητοποίηση περνά από τις διμερείς συμφωνίες ή τους διεθνείς οργανισμούς και μπορεί να αφορά διαφορετικούς τομείς της ανάπτυξης ενός εμβολίου, από την υποστήριξη της έρευνας μέχρι την εξασφάλιση της προμήθειας ενός εμβολίου μέσω προπαραγγελιών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μακράν, ο μεγαλύτερος χρηματοδότης
Πήραν πολύ νωρίς θέση και έκαναν την επέμβασή τους μέσω της επιχείρησης “Warp speed”, που έχει ως αποστολή την επιτάχυνση της ανάπτυξης εμβολίων (αλλά και άλλων θεραπευτικών εργαλείων), καθώς και της διάθεσής τους.
Πολλά υπό δοκιμασία εμβόλια επελέγησαν ως τα πλέον υποσχόμενα και υποστηρίχθηκαν. Ήδη από τον Μάρτιο, η αμερικανική εταιρεία Johnson & Johnson έλαβε περισσότερα από 450 εκατομμύρια δολάρια, στα οποία προστέθηκαν αργότερα ένα δισεκατομμύριο δολάρια για 100 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου.
Από τον Απρίλιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέβαλαν μισό δισεκατομμύριο δολάρια στην εταιρεία βιοτεχνολογίας Moderna για την χρηματοδότηση των κλινικών δοκιμών. Άλλη αμερικανική εταιρεία που συμμετέχει στην κούρσα, η Novavax, έλαβε χρηματοδότηση 1,6 εκατομμυρίου δολαρίων έναντι 100 εκατομμυρίων δόσεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης υποσχεθεί σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια στις Pfizer και BioNtech για 100 εκατομμύρια δόσεις, ενώ η AstraZeneca και το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έπονται με 1,2 δισεκατομμύριο δολάρια έναντι προπαραγγελίας 300 εκατομμυρίων δόσεων.
Τέλος, η γαλλική Sanofi επελέγη επίσης μαζί με την βρετανική εταίρο της GSK για χρηματοδότηση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 100 εκατομμύρια δόσεις.
Μόνο για υπό δοκιμασία εμβόλια, από τις ΗΠΑ διατέθηκαν δέκα δισεκατομμύρια δολάρια. Η χώρα επένδυσε επίσης μαζικά για την εξασφάλιση του τριπτύχου μεταφορά/αποθήκευση/διανομη, με συμφωνίες για την ενίσχυση των δυνατοτήτων παραγωγής των κατασκευαστών φιαλιδίων και συριγγών.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προπαραγγείλλει στα εργαστήρια των εμβολίων σχεδόν δύο δισεκατομμύρια δόσεις συνολικά, αν προστεθούν οι προβλέψεις για επιπλέον δόσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη υπογράψει πέντε συμβόλαια προμήθειας εμβολίων: με την σουηδοβρετανική AstraZeneca, την αμερικανική Johnson & Johnson (για την προμήθεια μέχρι 400 εκατομμυρίων δόσεων από την κάθε μία), το γαλλοβρετανικό δίδυμο Sanofi-GSK (μέχρι 300 εκατομμύρια δόσεις), το αμερικανογερμανικό δίδυμο Pfizer-BioNTech (μέχρι 300 εκατομμύρια δόσεις) και την γερμανική CureVac (μέχρι 405 εκατομμύρια δόσεις).
Συνολικά, περισσότερα από 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ θα χρηματοδοτήσουν αυτά τα συμβόλαια – χωρίς να συμπεριλαμβάνεται στο ποσόν αυτό το εμβόλιο της Moderna, σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή. Η κατανομή των πόρων αυτών είναι εμπιστευτική.
Αντίθετα από τις ΗΠΑ, η Ευρώπη φαίνεται ότι καθυστέρησε, σύμφωνα , τουλάχιστον, με τους επικεφαλής εργαστηρίων που της προσάπτουν γραφειοκρατική βραδύτητα.