Το μέλλον δεν είναι και τόσο λαμπρό. Φέτος σχεδόν οκτώ εκατομμύρια νέοι πτυχιούχοι κολλεγίων αναζητούν θέσεις εργασίας στην Κίνα, ποσοστό ρεκόρ τα τελευταία χρόνια. Πολλοί όμως δεν φαίνεται να νοιάζονται και πολύ εάν θα βρουν ή όχι.
Η νέα αυτή γενιά αποφοίτων είναι απορροφημένη από ένα νέος είδος μοντέρνου τρόπου ζωής γνωστό ως «αργή απασχόληση», σύμφωνα με το οποίο δεν πρέπει να βιάζεσαι πολύ να βρεις δουλειά μετά την αποφοίτηση.
Μερικοί, όπως ο 24χρονος Σία Τσουντσί το σχεδίασε κάπως έτσι. Αφού αποχαιρέτησε τους πρώην συμφοιτητές του στο κολλέγιο Σιτσουάν, όπου σπούδασε
Τέχνες και Πολιτισμό τον περασμένο Ιούλιο, ο Σία πήγε στο Βατζού στην βορειοανατολική επαρχία Σιτσουάν και έγινε εθελοντής. Δεν είχε ιδέα πόσο καιρό θα μείνει, το μόνο που γνώριζε είναι ότι ήθελε να είναι εκεί.
«Στο κολλέγιο δούλεψα σε έναν τοπικό τηλεοπτικό σταθμό και βρέθηκα σε πολλά φτωχά μέρη στο απομακρυσμένο Σιτσουάν. Εκεί είδα ανθρώπους που χρειάζονταν βοήθεια και εκείνη η εικόνα χαράχθηκε στη μνήμη μου. Προέρχομαι από μία επαρχιακή περιοχή και θέλω να τους δώσω ένα χέρι βοήθειας», λέει ο 24χρονος απόφοιτος.
Με σπουδές στις τέχνες του θεάματος, πολλοί από τους συμφοιτητές του Σία έφυγαν αναζητώντας φήμη και τύχη στις μεγαλουπόλεις, με το όνειρο της επιτυχίας. Ο Σία όμως είναι αρκετής σαφής στο πόσο δύσκολο είναι να επιτευχθεί αυτό.
«Πολλοί ηθοποιοί δεν έχουν πραγματική εμπειρία ζωής. Εγώ όμως επιθυμώ να κάνω κάτι ρεαλιστικό και να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Ακόμα κι αν αποφασίσω να μην γίνω ηθοποιός αυτές οι εμπειρίες θα με ωφελήσουν», λέει ο Σία.
Ο Σία μιλάει με έναν αέρα σιγουριάς. Φαίνεται σαν κάποιος που ήδη γνωρίζει καλά τον εαυτό του.
«Δεν έχω ιδέα, λέει, τι μου επιφυλάσσει το μέλλον, πρώτα από όλα όμως θέλω να γίνω άνθρωπος με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης».
Την ώρα που ο Σία φαίνεται αποφασιστικός και κατασταλαγμένος, μια νεαρή κοπέλα, η Σου από το Πανεπιστήμιο Επικοινωνιών της Κίνας, έχει επίσης πάρει το χρόνο της για να βρει δουλειά, αλλά για έναν άλλο λόγο: είναι επιλεκτική.
Η 25χρονη Σου πέρασε από πολλές συνεντεύξεις για ανεύρεση εργασίας, καμία όμως από τις ευκαιρίες που της δόθηκε δεν πληρούσε τα δικά της αυστηρά πρότυπα. Επιθυμεί μία δουλειά που θα την απολαμβάνει και θα πληρώνεται καλά.
Ανεξάρτητα από τη γνώμη που είχε για τις συγκεκριμένες θέσεις εργασίας, η Σου απέτυχε σε αρκετές συνεντεύξεις και επέστρεψε μετά από έξι σχεδόν μήνες απουσίας στην πατρίδα της στην επαρχία Σαντόνγκ «με την ουρά στα σκέλια», όπου τελικά προσελήφθηκε σε ένα πρακτορείο κατάρτισης στο Πεκίνο.
«Είναι εύκολο να βρεις δουλειά, αλλά δύσκολο να βρεις μία καλή δουλειά», υποστηρίζει από την πλευρά του ο νέος απόφοιτος Χουάνγκ Σιαοτσιάν. Ο Χουάνγκ πέρασε τρεις μήνες σε αναζήτηση εργασίας στο Τσενγκντού, μετά από μήνες αναζήτησης εργασίας στο Πεκίνο από όπου αποφοίτησε.
Η «αργή απασχόληση» είναι το αποτέλεσμα της κοινωνικής προόδου και των καλύτερα οικονομικά οικογενειών. Παλαιότερα, οι νέοι πτυχιούχοι θα “σκότωναν ή θα πέθαιναν” για μία δουλειά για τον μοναδικό λόγο ότι, εάν δεν έβρισκαν, δεν θα είχαν χρήματα να επιβιώσουν. Σήμερα πολλοί νέοι απόφοιτοι δεν αντιμετωπίζουν παρόμοιες οικονομικές επιβαρύνσεις. Οι γονείς τους είναι πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν τα παιδιά τους όσο καιρό χρειάζεται.
Την ίδια στιγμή, στην Κίνα η κοινωνία δεν κρίνει πλέον την επιτυχία μόνο μέσω της εργασίας και του εισοδήματος, ενώ η τεχνολογία έχει ανακατατάξει τη δομή της απασχόλησης στην χώρα.
«Οι παραδοσιακές θέσεις εργασίας δεν έχουν πια το ίδιο στάτους. Πλέον υπάρχουν πολλές επιλογές όπως: να ανοίξεις ένα κατάστημα με online αγορές προϊόντων, ή να γίνεις μεσίτης ακινήτων. Ωστόσο αυτές δεν θεωρούνται «πραγματικές» θέσεις εργασίας με ένα σταθερό μηνιαίο εισόδημα και συνεπώς δεν συγκαταλέγονται στον λεγόμενο «απασχολούμενο πληθυσμό», λέει ο Γιαν Σού, καθηγητής του Πανεπιστημίου Zhejiang Sci-Tech University.
«Η τακτική της «αργής απασχόλησης» είναι πιο συνηθισμένη στους αποφοίτους των οποίων οι οικογένειες είναι εύπορες και μπορούν να τους υποστηρίξουν.
Οι απόφοιτοι αυτοί θέλουν να έχουν περισσότερες εναλλακτικές λύσεις και πλουσιότερες εμπειρίες, όμως, δεν θα πρέπει να περιμένουν πολύ, καθώς ενδέχεται να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα», εκτιμά από την πλευρά του ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πεκίνου Γουάνγκ Λεϊ.
Το νέο φαινόμενο εκθέτει επίσης μια μεγαλύτερη εικόνα του χάσματος μεταξύ εκπαίδευσης και πραγματικότητας.
Το 2016, η ερευνητική εταιρεία MyCOS έδειξε ότι οι σπουδαστές τριών από τους πιο δημοφιλείς τομείς στη Κίνα- οικονομία, διοίκηση επιχειρήσεων και λογοτεχνία – αντιμετώπιζαν τις περισσότερες δυσκολίες στην εύρεση εργασίας. Αντίθετα, οι σπουδαστές στον τομέα της Ιστορίας, στον τομέα των υδάτινων αποθεμάτων, της ενέργειας και της αρχιτεκτονικής, είχαν περισσότερες ευκαιρίες ανεύρεσης εργασίας- όχι όμως ακριβώς αυτό που θα περίμενε κανείς.
«Οφείλουμε να γνωρίζουμε το πρόβλημα που υπάρχει πίσω από το φαινόμενο της «αργής απασχόλησης». Πολλές σχολές σε αρκετά κολέγια και πανεπιστήμια είναι ξεπερασμένες και δεν ταιριάζουν με τις ανάγκες της αγοράς», λέει ο Γουέϊ Τσι, καθηγητής του πανεπιστημίου του Σιάν, και προσθέτει ότι τα σχολεία πρέπει να επανεξετάσουν τα τμήματα τους, να προσαρμόσουν τα μαθήματά τους και να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις πρακτικές δεξιότητες παρά στην καθαρή θεωρία.
Η Γουάνγκ Τζιφάνγκ εργάστηκε σε μια γνωστή εταιρεία για χρόνια μετά την αποφοίτησή της, προτού ξεκινήσει τη δική της επιχείρηση πριν από αρκετά χρόνια. Η δική της εμπειρία την έπεισε ότι στο πλαίσιο του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος, οι νέοι πτυχιούχοι χρειάζονται χρόνο για να σχεδιάσουν τη σταδιοδρομία τους πριν κατασταλάξουν σε μία εταιρεία.
«Τα χρόνια αναζήτησης εργασίας είναι φυσιολογικό φαινόμενο στο εξωτερικό. Οι απόφοιτοι ταξιδεύουν, κάνουν κοινωφελή εργασία και πρακτική εξάσκηση προκειμένου να διευρύνουν τον ορίζοντά τους», λέει η Τζιφάνγκ.
«Όταν ήμουν στο σχολείο δεν έκανα κανένα σχέδιο για το μέλλον μου και αποφάσισα το ίδιο με τους περισσότερους συνομήλικούς μου. Γρήγορα όμως το μετάνιωσα. Θα ήταν πολύ καλύτερα εάν δεν είχα βιασθεί και είχα σκεφθεί εις βάθος», λέει η Τζιφάνγκ.