Το σκοτεινό μυστικό της Τεχνητής Νοημοσύνης

Οσοι από εσάς έχετε παρακολουθήσει το αμερικανικό σίριαλ «Westworld», θα ξέρετε ήδη ότι οι άνθρωποι δημιούργησαν την τεχνητή νοημοσύνη για να τους υπηρετεί με όποιο τρόπο θελήσουν εκείνοι.
 
Τελικά, όπως αφήνει να εννοηθεί το τελευταίο επεισόδιο του πρώτου κύκλου, τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι, αφού τα ρομπότ καταλαβαίνουν τη δύναμή τους και αποφασίζουν να επαναστατήσουν και να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
 
Κάτι ανάλογο υποστηρίζει και δημοσίευση του περιοδικού «Technology Review» του πανεπιστημίου ΜΙΤ: ακόμα και εκείνοι που δημιούργησαν τους αλγόριθμους της τεχνητής νοημοσύνης, δεν έχουν καταφέρει να κατανοήσουν τι ακριβώς κάνουν. Αυτό θα μπορούσε κάποια στιγμή να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα.
 
Πέρυσι, ένα παράξενο αυτοκινούμενο όχημα εμφανίστηκε στους ήσυχους δρόμους της επαρχίας Μόνμαουθ στο Νιου Τζέρζι. Ηταζ σχεδιασμένο από ερευνητές της εταιρίας κατασκευής μικροτσίπ Nvidia και, αν και δεν διέφερε πολύ από άλλα παρόμοια αυτόνομα οχήματα, απέδειξε τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης.
 
Το αυτοκίνητο δεν ακολούθησε καμία οδηγία από μηχανικό ή προγραμματιστή. Αντίθετα, στηρίχθηκε εξολοκλήρου σε έναν αλγόριθμο, χάρη στον οποίο είχε διδαχθεί οδήγηση, παρακολουθώντας έναν άνθρωπο να κάνει το ίδιο. Το επίτευγμα αυτό, όσο και αν είναι εντυπωσιακό, σημαίνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να παίρνει αποφάσεις και να δίνει εντολές. Το ερώτημα είναι πώς φτάνει σε αυτές τις αποφάσεις και τις εντολές.
 
Ο μυστηριώδης νους αυτού του αυτοκινήτου λειτουργεί με βάση την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης, γνωστή και ως «deep learning» («βαθιά μάθηση»). Αυτή έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική τα τελευταία χρόνια και έχει εφαρμοστεί στη δημιουργία λεζαντών για εικόνες, αναγνώριση φωνής και μετάφραση.
 
Υπάρχει η ελπίδα όμως ότι μπορεί να αποδειχθεί το ίδιο χρήσιμη σε πιο κρίσιμα ζητήματα, όπως η διάγνωση θανατηφόρων ασθενειών και η λήψη αποφάσεων σε εμπορικές συναλλαγές εκατομμυρίων.
 
Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέπει πρώτα να βρούμε τις τεχνικές εκείνες που χρειάζονται για να καταστήσουμε το «deep learning» πιο κατανοητό και στους δημιουργούς και στους χρήστες του. Σε άλλη περίπτωση, δεν θα μπορέσουμε να αποτρέψουμε τις τυχόν αποτυχίες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το αυτοκίνητο της Nvidia παραμένει πειραματικό.
 
Όπως αναφέρει και ο φιλόσοφος και μελετητής της ανθρώπινης συνείδησης Ντάνιελ Ντένετ, «αν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα πράγματα και να στηριχθούμε πάνω τους, ας βρούμε πρώτα έναν τρόπο για να καταλάβουμε το γιατί μας δίνουν τις συγκεκριμένες απαντήσεις. Αφού όμως δεν υπάρχει η τέλεια απάντηση, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις εξηγήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης, όσο έξυπνη και αν φαίνεται μία μηχανή. Αν δεν μπορεί να μας εξηγήσει τι κάνει, τότε μην την εμπιστεύεστε».